Τετάρτη 12 Απριλίου 2023

Ο Θεός της Παλαιάς Διαθήκης είναι ο Χριστός

 

ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΩΝ. ΝΕΟΝΑΚΗΣ

    Μετά την ίδρυση του Νεοελληνικού κράτους μια σειρά αιτιών, όπως ήταν η βαυαροκρατία, η επίδραση και ηγεμονία σπουδασμένων στην εσπερία και δυτικοφρόνων λογίων Ελλήνων, η επιρροή της (τότε σε πολλά σημεία εκδυτικισμένης) ρωσικής θεολογίας, αλλά και η δράση ιεραποστολών από τις δυτικές εκκλησίες θα οδηγήσουν την ορθόδοξη θεολογία του τόπου μας σε μιά μακρά περίοδο «βαβυλώνιας αιχμαλωσίας» από τις κακοδοξίες της Δύσης.

Η ορθόδοξη θεολογία εν πολλοίς απώλεσε την αγιοπατερική αυθεντικότητά της και η ορθόδοξη παράδοση της ησυχαστικής, φιλοκαλικής και λατρευτικής – μυστηριακής ζωής αλλοιώθηκε. Ο κεντρικός άξονας της Ορθοδοξίας που είναι η κάθαρση, ο φωτισμός και η θέωση του ανθρώπου αγνοήθηκε.

Η θεοπτία, η εμπειρία της θεώσεως ως της μόνης ασφαλούς μεθόδου προσέγγισης του Θεού, εγκαταλείφθηκε για να προσληφθούν παπικοί και προτεσταντικοί τρόποι όπως ο φιλοσοφικός στοχασμός ή ο εγκλωβισμός σε μίαν επιφανειακή και χωρίς Αγιοπνευματική Χάρη μελέτη της Βίβλου.

Ο σχολαστικισμός, η λογικοκρατία, η νομικίστικη αντίληψη των πραγμάτων, ο ιδεα­λισμός και ο ηθικισμός παρεισέφρησαν έντονα στην ορθόδοξη σκέψη και οδήγησαν (εν πολλοίς ακόμα και σήμερα) σε στρεβλώσεις την ορθόδοξη παράδοση και βιωτή μας.

   Έπρεπε να φτάσομε σχεδόν στην δεκαετία του 1970 για να συνειδητοποιηθεί το μέγεθος τής πνευματικής αυτής αιχμαλωσίας και να αρχίσει μια συστηματική προσπάθεια αποκάθαρσης και αναβάπτισης στα νάματα της αγιοπατερικής μας αλήθειας. Το Άγιον Όρος αλλά και εν γένει ο μοναχισμός άρχισε και πάλι να ακμάζει, οσιακές μορφές εμφανίστηκαν και μια σειρά θεολόγων προσπάθησε να αναδείξει και να διορθώσει τα λάθη.

Από τους βασικούς συντελεστές αυτής της αναγέννησης ήταν ένας μεγάλος θεολόγος, ο εκλιπών καθηγητής Δογματικής της Θεολογικής Σχολής Θεσσαλονίκης π. Ιωάννης Ρωμανίδης. Η προσφορά του ήταν τόσο μεγάλη, ώστε ο καθ. π. Γεώργιος Μεταλληνός να διακρίνει στα σύγχρονα θεολογικά πράγματα προ και μετά Ρωμανίδη εποχή.

Ο π. Ιωάννης Ρωμανίδης γεννήθηκε στον Πει­ραιά το 1927 από ευσεβείς γονείς πρόσφυγες από την Καππαδοκία και μετοίκησε όντας ημε­ρών με την οικογένειά του στην Νέα Υόρκη, όπου και μεγάλωσε. Σπούδασε στα μεγαλύτερα πανεπιστημιακά κέντρα, ταξίδευσε δίνοντας ομι­λίες σε όλον τον κόσμο και δίδαξε σε πολλές Θεολογικές Σχολές. Κοιμήθηκε στην Αθήνα το 2001. Από τα πολλά του πονήματα, τα βιβλία του «Προπατορικό Αμάρτημα» και «Ρωμηοσύνη, Ρωμανία, Ρούμελη» θεωρούνται τομές.

Μέχρι τώρα, δεν θα το έλεγα ακριβώς ότι έθετα στο περιθώριο την Παλαιά Διαθήκη, αλλά εν πάση περιπτώσει δεν την θεωρούσα τόσο σημαντική από σωτηριολογική άποψη. Είχα την υποσυνείδητη εν πολλοίς αντίληψη ότι το περιεχόμενό της δεν με αφορά άμεσα. Την θεωρούσα απλώς ως προπαρασκευή της Καινής Διαθήκης, πάνω στην οποία θα έπρεπε να δοθεί όλο το βάρος. Εθεωρούσα ότι επρόκειτο απλώς για την Ιστορία των Εβραίων και με παραξένευαν οι πολλές σκανδαλώδεις κατα­στάσεις και το πλήθος των κανόνων, πολλές φορές ακατανόητων για μένα.

Εκεί δε πού σήκωνα ψηλά τα χέρια από την αδυναμία μου να τον προσεγγίσω, ήταν ο Θεός της Παλαιάς Διαθήκης. Ποιος ήταν αυτός ο αυστηρός Θεός και μάλιστα με τα τόσα πολλά ονόματα; Ο Ων, ο Θεός τού Αβραάμ, τού Ισαάκ και του Ιακώβ, ο Γιαχβέ, ο Κύριος Σαβαώθ, ο Μεγάλης Βουλής Άγγελος, η Σοφία του Θεού, το Πνεύμα Κυρίου. Ποιος ήταν αυτός ο Θεός; Ομολογώ ότι αδυνατούσα να καταλάβω και εξομολογούμαι ότι είτε απωθούσα από το μυαλό μου το ερώτημα, είτε ταύτιζα τον Θεό αυτόν με το Πρώτο Πρόσωπο της Αγίας Τριάδος, δηλαδή τον Πατέρα.

Και ήταν φυσικό να φτάνω σ’ αυτά τα αδιέ­ξοδα καθώς προσέγγιζα την Παλαιά Διαθήκη ιστορικά και ηθικιστικά και καθόλου θεολογικά και μάλιστα χριστολογικά. Γιατί αυτό πού μας λέει η Ορθοδοξία είναι ότι ο Μεγάλης Βουλής Άγγελος, ο Θεός πού μίλησε στον Μωυσή, ο Θεός της Παλαιάς Διαθήκης είναι ο ίδιος ο Χριστός. Ο Χριστός ο οποίος στην Παλαιά Διαθήκη εμφανίζεται ως άσαρκος Λόγος, ενώ στην Καινή Διαθήκη ως σεσαρκωμένος Λόγος. Έτσι, η μόνη διαφορά μεταξύ Παλαιάς και Καινής Διαθήκης είναι η ενανθρώπηση του Λόγου.

   Ο Λόγος, ο οποίος ως απόλυτη ανιδιοτελής αγάπη προσλαμβάνει την φύση μας, σκηνώνει εν ημίν, και, αφού το θελήσαμε έτσι, σταυρώνεται και καταργεί και τον θάνατο. Η ενανθρώπησή Του είναι ανεξάρτητη της πτώσης μας. Η ενανθρώπησή Του θα γινόταν ακόμη και εάν δεν είχαμε πέσει. Ήθελε από την αρχή να μας προσφέρει ως δώρο μια νέα οντολογική διάσταση, την θεανθρώπινη. Μια νέα οντολογική διάσταση για όλους μας. Και προετοιμάζει τον δρόμο. Και μας βλέπει πού πέφτομε και θέλει να έρθει γρήγορα ως πατέρας, όχι μόνο να μας σηκώσει στην πρότερη κατάσταση, αλλά να στρώσει και το τραπέζι χαράς της νέας οντολογικής σχέσης.

Όλες οι θεοφάνειες προς τον άνθρωπο είναι πάντα θεοφάνειες Χριστού. Ο Χριστός είναι αυτός πού αποκαλύπτει και στους Προφήτες στην Παλαιά Διαθήκη και στους Αποστόλους στην Καινή, και στους Αγίους Πατέρες έκτοτε την δόξα Του. Δόξα μέσα στην οποία βέβαια πάντα κατοικεί η Αγία Τριάδα. Ή, για να το πούμε πιο αποφατικά με τα λόγια τού μεγάλου δογματικού, «οι θεούμενοι βλέπουν αοράτως και γνωρίζουν υπεραισθητώς και υπερνοήτως την δόξαν της Αγίας Τριάδος, δηλαδή διά τού φωτός Λόγου βλέπουν εν τω φωτί Πνεύματι το αρχέτυπο φως, ήτοι τον Πατέρα».

Ο Χριστός παντού. Ο Χριστός πάντα. Ο Χριστός δίπλα μας, από το πρώτο βήμα της ανθρωπότητος, σε κάθε μας βήμα μέχρι το αεί, μέχρι το αιώνιο. Ο Χριστός για όλους μας από τον πρώτο μέχρι τον τελευταίο πού θα γεννηθεί. Ο Χριστός για τον καθένα μας ξεχωριστά, για τον καθένα μας μοναδικά και ανεπανάληπτα. Ο Χριστός από το «μη είναι» μας, στην κάθε μας στιγμή, στην αιωνιότητά μας. Ο Χριστός ο αΐδιος, ο αναλλοίωτος, ο αυτός. Τα πάντα ενοποιούνται. Τα πάντα φωτίζονται. Τα πάντα μεταμορφώνονται.

   Και η Αγία Γραφή ως μία, ενιαία και παντού το ίδιο σημαντική. Από την πρώτη λέξη της Παλαιάς Διαθήκης μέχρι την τελευταία λέξη της Καινής. Τα υπόλοιπα για το πως και το γιατί των σκανδάλων, των πολέμων, των κανόνων και όλων των άλλων ζητημάτων της Παλαιάς Διαθήκης ας αποτελέσουν αφετηρία για την προσωπική έρευνα και μελέτη του κάθε αναγνώστη πού ενδιαφέρεται ειλικρινώς να μάθει. Εύκολα εξάλλου θα βρει τις απαντήσεις. Πλήθος Αγίων Πατέρων έχουν ασχοληθεί με αυτά τα ζητήματα και τα έχουν πολλαπλώς και αγιοπνευματικώς αναλύσει και ερμηνεύσει.

 


ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

Ο Γιάννης Νεονάκης είναι Ιατρός Βιοπαθολόγος / Μικροβιολόγος με μετεκπαίδευση στην Γερμανία, ο οποίος εργάζεται ως Διευθυντής Ε.Σ.Υ. Κατέχει Μεταπτυχιακό Τίτλο Ειδίκευσης (Master), ενώ είναι Διδάκτορας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης (PhD). Έχει 49 δημοσιεύσεις σε διεθνή Ιατρικά περιοδικά και δύο πρώτα βραβεία στο Ετήσιο Πανελλήνιο Ιατρικό Συνέδριο (2004, 2007). Σημαντική διεθνής επιτυχία ήταν η ανακάλυψη ενός νέου μικροβίου (Mycobacterium heraklionense). Ομιλεί Αγγλικά και Γερμανικά. Το 2009 εξελέγη πανεπιστημιακός στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Πατρών. Υπηρέτησε την θητεία του ως Έφεδρος Αξιωματικός εκπαιδευθείς στην Σ.Ε.Α.Π. Είναι έγγαμος με δύο παιδιά.


 

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ: ΤΑ ΘΕΟΛΟΓΙΚΑ

Σελίδες 57-62 – ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗ – ΜΟΡΦΟΠΟΙΗΣΗ: Ι.Ν.ΑΓΙΩΝ ΤΑΞΙΑΡΧΩΝ ΙΣΤΙΑΙΑΣ

ΜΕ ΤΗΝ ΕΥΓΕΝΙΚΗ ΑΔΕΙΑ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ