– Γέροντα, πολλοί μας λένε: «Ζῆτε στὸν Παραδεισο».
– Νὰ κάνετε εὐχή νὰ μήν χάσετε τὸν ἄλλο Παράδεισο. Ἐγώ θὰ ἀναπαυόμουν νὰ ἐντυπωσιάζονταν οἱ κοσμικοί ἀπὸ τὴν πνευματική σας ἐξέλιξη, χωρίς νὰ τὸ καταλαβαίνατε ἐσεῖς – ἐξ αἰτίας τῆς πνευματικῆς σας ἐξελίξεως – καὶ χωρίς νὰ τὸ ἐπιδιώκατε ἐσεῖς, ἀλλὰ νὰ γινότανε μόνο τοῦ αὐτό, ἐσωτερικά καὶ φυσιολογικά. Προσπαθῆστε νὰ μή χάνεσθε μὲ χαμένα πράγματα, γιὰ νὰ μή χάσετε τὸν Χριστό. Ὅσο μπορεῖτε, προσπαθῆστε νὰ ἀποκτᾶτε συνείδηση μοναχική. Ζῆστε πνευματικά σάν μοναχές, μήν ξεχνᾶτε τὸν Χριστό, γιὰ νὰ σᾶς θυμᾶται καὶ Ἐκεῖνος. Σκοπό δὲν ἔχω νὰ σᾶς στενοχωρῶ, ἀλλὰ νὰ σᾶς βοηθῶ, νὰ σᾶς στηρίζω. Προσπαθῆστε νὰ διακρίνετε τὸ κοσμικό πνεῦμα πού, ὅταν μπαίνη στὸ Μοναχισμό, στενοχωρεῖ τὸν ἴδιο τὸν Χριστό, καὶ νὰ τὸ ἀποβάλλετε σάν ξένο πνεῦμα.
Δυστυχῶς τὸ κοσμικό πνεῦμα ἀπὸ τὸν κόσμο ἔχει μπή καὶ σὲ πολλά Μονα‐στήρια, γιατί μερικοί Πατέρες τῆς ἐποχῆς μᾶς διοχετεύουν τὸν Μοναχισμό ἀπὸ τὸ κοσμικό κανάλι καὶ δὲν ὁδηγοῦνται οἱ ψυχές στὸ πατερικό πνεῦμα τῆς Χάριτος. Βλέπω ἕνα πνεῦμα ποὺ ἐπικρατεῖ σήμερα στὰ Μοναστήρια ἀντί‐πατερικό, νὰ μή δέχωνται τὸ καλό, τὸ πατερικό, νὰ μή ζοῦν δηλαδή πατερικά καὶ νὰ ἰσοπεδώνουν τὰ πνευματικά ὑψώματα ἐν ὀνόματι τῆς ὑπακοῆς, τῆς κοπῆς τοῦ θελήματος, καὶ νὰ κάνουν τὰ κοσμικά τους ἀνάλογα θελήματα. Ἔτσι δὲν κάνουν προκοπή, γιατί ἔχουν κοινοβιασμένο καὶ τὸν πειρασμό, τὸ κοσμικό πνεῦμα. Τὶς ἐντολές τοῦ Θεοῦ δὲν ἔχουμε δικαίωμα νὰ τὶς ἑρμηνεύουμε ὅπως μᾶς συμφέφει, οὔτε καὶ τὸν Μοναχισμό ἔχουμε δικαίωμα νὰ τὸν παρουσιάζουμε ὅπως θέλουμε. Ἄλλο εἶναι τὸ νὰ ἀναγωνρίζουμε τὶς ἀδυναμίες μας καὶ νὰ ζητοῦμε ταπεινά τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ. Τὸ μεγαλύτερο κακό γιὰ μένα εἶναι τὸ ὅτι μερικοί θεωροῦν πρόοδο τὸ κοσμικό αὐτὸ πνεῦμα. Ἐνῶ θὰ ἔπρεπε νὰ τὸ αἰσθανθοῦν ὡς πτώση καὶ νὰ τὸ ἐμέσουν, γιὰ νὰ καθαρισθοῦν πνευματικά καὶ νὰ ἔρθη ἀμέσως τὸ Ἅγιο Πνεῦμα. Τὸ Ἅγιο Πνεῦμα εἶναι ποὺ ἁγιάζει, πληροφορεῖ καὶ στηρίζει τὶς ψυχές.
Εἶναι καὶ μερικοί ποὺ λένε: «Πρέπει νὰ παρουσιάσουμε τὸν πολιτισμό μας». Ποιόν πολιτισμό νὰ παρουσιάσουμε; Τὸν κοσμικό πολιτισμό; Ἐμεῖς κανονικά, σάν μοναχοί, πρέπει νὰ παρουσιάσουμε τὸν πνευματικό πολιτισμό μας, τὴν πνευματική ἐξέλιξη. Ποῦ εἶναι ἡ πνευματική ἐξέλιξη; Νὰ μήν πᾶμε νὰ ξεπεράσουμε τούς κοσμικούς στὴν κοσμική ἐξέλιξη. Τούς κοσμικούς τους βασανίζει αὐτή ἡ ἐξέλιξη ἡ κοσμική, πόσο μᾶλλον τὸν μοναχό! Ἐμεῖς ἔπρεπε νὰ τρέχουμε τόσο πολύ πνευματικά, γιὰ νὰ κάνουν κάτι καὶ οἱ κοσμικοί. Ἄν κάνουμε ἐμεῖς ὅ,τι κάνει ἕνας πολύ πνευματικός λαϊκός, καὶ αὐτὸ πάλι δὲν τούς βοηθάει, γιατί αὐτοί ἔχουν παράδειγμα ἕναν λαϊκό πολύ πνευματικό. Πρέπει νὰ τούς ξεπεράσουμε ἐμεῖς. Ὁ μοναχός δὲν πρέπει νὰ ἔχη σάν σκοπό νὰ παρουσιάση μία ἐξέλιξη κοσμική. Αὐτὸ εἶναι βρισιά γιὰ τὸν Μοναχισμό. Ὁ μοναχός ποὺ σκέφτεται κοσμικά, φαίνεται ὅτι λάθεψε τὸν δρόμο του, ἐνῶ ξεκίνησε γιὰ τὸν Χριστό, ἡ ψυχή τοῦ πάει στὸν κόσμο. Μὲ τὴν κοσμική ἐξέλιξη, ἡ ὁποία θεωρεῖται πρόοδος, ὁδηγεῖται σὲ ἀποσύνθεση πνευματική ὁ Μοναχισμός.
Ἁγ. Παϊσίου Ἁγιορείτου: ΛΟΓΟΙ Α’ «Μὲ Πόνο καὶ Ἀγάπη»