Ὁ Ὅσιος Πατὴρ ἡμῶν Παΐσιος, ὁ Ἁγιορείτης, ἐγεννήθη ἀπὸ γονέων εὐλαβῶν, τοῦ Προδρόμου καὶ τῆς Εὐλογίας, εἰς τὰ Φάρασα τῆς Καππαδοκίας κατὰ τὸ χιλιοστὸν ἐνακοσιοστὸν εἰκοστὸν τέταρτον ἔτος (1924), ὀλίγον πρὸ τῆς ὀδυνηρᾶς φυγῆς τῶν Φαρασιωτῶν ἐκ τῆς πατρῴας γῆς καὶ τῆς καταφυγῆς των εἰς την μητέρα Ἑλλάδα. Βρέφος, ὀλίγων μόλις ἡμερῶν, ἐβαπτίσθη ὑπὸ τοῦ διαλάμποντος ἐν ἁγιότητι πολιοῦ ἱερέως τῶν Φαράσων, Ὁσίου Ἀρσενίου τοῦ Καππαδόκου, ὅστις ὠνόμασεν αὐτὸν Ἀρσένιον, θέλων νὰ ἀφήσῃ, καθὼς εἶπε, «καλόγηρον εἰς τὸ πόδι του». Εἰς τὴν Ἑλλάδα ἡ οἰκογένεια τοῦ Ὁσίου Παϊσίου ἐγκατεστάθη εἰς τὴν Κόνιτσαν τῆς Ἠπείρου, ὅπου ὁ Ὅσιος διῆλθε τὴν παιδικὴν αὐτοῦ ἡλικίαν γαλουχηθεὶς διὰ τῶν διηγήσεων περὶ τοῦ θαυμαστοῦ βίου τοῦ Ἁγίου Ἀρσενίου, ὥστε ἀπὸ τῆς ἡλικίας τῶν πέντε ἐτῶν ἔλεγεν ὅτι θὰ γίνῃ μοναχός. Καὶ ὅτε ἔμαθεν ἀνάγνωσιν, εἶχεν ὡς ἐντρύφημα τὸ ἱερὸν Εὐαγγέλιον καὶ τοὺς βίους τῶν Ἁγίων, τοὺς ἀσκητικοὺς ἀγῶνας τῶν ὁποίων μετὰ ζήλου θερμοῦ ἐμιμεῖτο.
Μετὰ τὴν πρώτην ἐγκύκλιον παιδείαν δὲν ἠθέλησε νὰ μάθῃ περισσότερα γράμματα, ἀλλὰ ἐπιθυμῶν νὰ μιμηθῇ τὸν Χριστόν, ἐμαθήτευσεν εἰς ξυλουργεῖον, ἔνθα ἐπιμελῶς καὶ ἐπιτηδείως εἰργάζετο. Εἰς τὴν ἡλικίαν τῶν δεκαπέντε ἐτῶν ἠξιώθη τῆς φιλανθρώπου ἐμφανείας τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ κατόπιν ἑνὸς φιλοτίμου λογισμοῦ, διὰ τοῦ ὁποίου μετὰ σοφίας ἀπέκρουσε δαιμονικήν τινα προσβολὴν ἀπιστίας. Ἔκτοτε, ἐπερίσσευσεν ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ τὸ πῦρ τῆς θείας ἀγάπης καὶ ὁ πόθος τῆς μοναχικῆς ζωῆς.
Ἐν καιρῷ ταραχῆς καὶ πολέμου εἰς τὴν Ἑλλάδα, ὁ Ὅσιος, καὶ ὡς ἁπλοῦς πολίτης καὶ ὡς στρατιώτης - ὑπηρετῶν ὡς ἀσυρματιστὴς τὴν στρατιωτικὴν αὐτοῦ θητείαν -, ἐπέδειξεν ἀπαράμιλλον ἀνδρείαν καὶ αὐτοθυσίαν. Πρόθυμος γὰρ ἦτο νὰ δώσῃ ἀνὰ πᾶσαν στιγμὴν καὶ αὐτὴν τὴν ζωήν του ὑπὲρ τῆς σωτηρίας τῶν ἄλλων. Εὑρεθεὶς δὲ πολλάκις ἐν μέσῳ πυρῶν, πολλοὺς διέσωσε διὰ τῶν διαπύρων αὐτοῦ προσευχῶν, ἀλλὰ καὶ αὐτὸς θαυμαστῶς διεσώθη.
Μετὰ τὴν ἀποστράτευσίν του, εἰργάσθη ἐπὶ τριετίαν τὴν ξυλουργικὴν τέχνην, ἵνα συνδράμῃ οἰκονομικῶς τὴν οἰκογένειάν του. Καὶ εἰς ἡλικίαν εἴκοσι ἐννέα ἐτῶν, καταλιπὼν πάντα τὰ τοῦ κόσμου, ἀνέδραμεν εἰς τὸ Ἅγιον Ὄρος. Φλεγόμενος δὲ ὑπὸ τοῦ πόθου τῆς ἡσυχίας καὶ πάντοτε νεύσει Θεοῦ κινούμενος, ἠσκήτευσεν εἰς διαφόρους Μονὰς καὶ Σκήτας τοῦ Ἁγίου Ὄρους, καὶ εἰς τὴν ἐν Στομίῳ τῆς Ἠπείρου Ἱερὰν Μονὴν τῆς Παναγίας − τὴν ὁποίαν καὶ ἀνῳκοδόμησε −, καὶ εἰς τὸ ἐν Σινᾷ ἀσκητήριον τῶν Ἁγίων Γαλακτίωνος καὶ Ἐπιστήμης. Ἅπας δὲ ὁ βίος αὐτοῦ ἦτο νηστεία διαρκής, ἐγκράτεια ἀσύγκριτος, ἀγρυπνία ἄπαυστος, προσευχὴ ἀδιάλειπτος, μετὰ πράξεως μελέτη τῶν ἁγίων Πατέρων, καὶ δὴ τοῦ Ἀββᾶ Ἰσαάκ, ἄκρα σκληραγωγία καὶ καρτερία μετὰ ἀνδρείας καὶ ἀκαταπαύστου δοξολογίας. Διὰ τῶν ὑπερφυῶν ἀγώνων, εἰς τοὺς ὁποίους ταπεινῶς ὁ Ὅσιος ὑπεβάλλετο, ἐνίκησε τὸν πολυμήχανον διάβολον, ἡνώθη μετὰ τοῦ Θεοῦ καὶ ηὐφραίνετο ἐκ τῆς θείας παρακλήσεως. Ζῶν ὡς ἄσαρκος ἐπὶ τῆς γῆς, οὐρανοπολίτης ἐγένετο· καὶ τὴν πρᾶξιν θεωρίας ἐπίβασιν ἔχων, εἰς ὑψηλὰς ἀναβάσεις ἀνῆλθεν καὶ οὐρανίων μυστηρίων ἐγένετο κοινωνός. Διότι, καὶ τῆς ὡραιότητος τοῦ Χριστοῦ κατετρύφησε, καὶ Θεομητορικῶν εὐλογιῶν ἀπέλαυε, καὶ τῆς ἐμφανίσεως Ἁγίων ἠξιώθη, ὡς τοῦ Ὁσίου Ἀρσενίου τοῦ Καππαδόκου, τοῦ Ἁγίου Ἰσαὰκ τοῦ Σύρου, τοῦ Ἁγίου Λουκιλλιανοῦ, τοῦ Ἁγίου Παντελεήμονος, τοῦ Ἁγίου Βλασίου τοῦ ἐν Σκλαβαίνοις, τῆς Ἁγίας Αἰκατερίνης, τῆς Ἁγίας Εὐφημίας, ἡ ὁποία ἐπεσκέφθη τὴν Καλύβην αὐτοῦ καὶ συνωμίλησε μετ᾽ αὐτοῦ. Ὡσαύτως καὶ τὸν Φύλακα αὐτοῦ Ἄγγελον εἶδε, καὶ ἀγγελικὰς ἤκουεν ὑμνῳδίας, καὶ φωτὶ οὐρανίῳ κατηυγάζετο.
Φῶς δὲ ὅλος γενόμενος, ἀδύνατον ἦτο νὰ μένῃ πλέον ἀφανής, ὡς αὐτὸς ἐπεθύμει. Τὸ ὄνομα αὐτοῦ πανταχοῦ διατρέχον ἐφείλκυε πλῆθος ἀνθρώπων, πάσης ἡλικίας καὶ τάξεως, πρὸς τὴν πλησίον τῶν Καρεῶν ταπεινὴν Καλύβην του, τὴν ἐπονομαζομένην «Παναγούδα». ’Εκεῖ ἔζησεν ὁ Ὅσιος τὰ τελευταῖα δεκατέσσαρα ἔτη τῆς ἐπιγείου ζωῆς του, εἰ καὶ σφοδρῶς ἐπεθύμει τὴν πεφιλημένην του ἡσυχίαν καὶ ἐλογίζετο ὅπως μεταβῇ εἰς τόπον ἄγνωστον καὶ ἐκεῖθεν ἐλεῇ καὶ στηρίζῃ ἀφανῶς τὸν κόσμον, διὰ τῆς προσευχῆς. Πληροφορία ὅμως ἄνωθεν ἔδειξεν εἰς αὐτὸν ὅτι ἄλλον ἦτο τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ· ὤφειλε νὰ παραμείνῃ εἰς τὴν Καλύβην του πρὸς παράκλησιν καὶ στήριξιν τῶν προστρεχόντων εἰς αὐτόν. Ὅθεν ἐν μὲν τῇ νυκτί, ὡς λαμπὰς τηκόμενος, προσηύχετο μετὰ πόνου ὑπὲρ τοῦ κόσμου παντός, μνημονεύων ἰδιαιτέρως καὶ πλῆθος ὀνομάτων ζώντων τε καὶ κεκοιμημένων. Ἐν δὲ τῇ ἡμέρᾳ ἐδαπανᾶτο εἰς τὸ ἀναπαύειν τὸ πλῆθος τῶν συῤῥεόντων εἰς τὴν Καλύβην του, καλὸς οἰκονόμος γινόμενος τῶν μεγάλων χαρισμάτων, διὰ τῶν ὁποίων ὁ ἐλεήμων Θεὸς εἶχε πλουτίσει αὐτόν. Διότι, καὶ ἐξ ὀνόματος τοὺς προσιόντας εἰς αὐτὸν ἐκάλει, καὶ τὰ κρυπτὰ τῶν καρδιῶν διέβλεπε, καὶ τὰ μέλλοντα προέλεγε, καὶ μετὰ ἀλλογλώσσων συνωμίλει, καὶ ἀσθενείας − σωματικὰς καὶ ψυχικὰς − ἐθεράπευε, καὶ ἐξουσίαν ἐπὶ πνευμάτων ἀκαθάρτων εἶχεν, ὥστε καὶ δαιμονῶντας ἠλευθέρωσε διὰ τῆς ἐπικλήσεως τοῦ ὀνόματος τοῦ Χριστοῦ. Οἱ δὲ λόγοι αὐτοῦ ἦσαν «ὡς λόγοι Θεοῦ», κατὰ τὸν Ἀπόστολον, καὶ δι᾿ αὐτῶν ἐδείκνυε τοῖς πᾶσι τὸν ἀληθῆ σκοπὸν τῆς ἐπιγείου ζωῆς − τὸ ἑτοιμάζεσθαιδηλονότι διὰ τὴν μέλλουσαν −, καὶ προέτρεπεν εἰς μετάνοιαν, ἐξομολόγησιν καὶ ἀγῶνα φιλότιμον. Ἦτο δὲ ὁ Ὅσιος ἐν ταῖς ἀναστροφαῖς γλυκύς, ἁπλοῦς, προσηνής, ἐλεήμων, λίαν παρηγορητικός, καὶ ἐν ἑνὶ λόγῳ ὅλος ἀγάπη. Ἐνίοτε ὅμως ἐγίνετο ὡς «λέων πῦρ πνέων» πρὸς ὅσους ἠθελημένως παρεξέκλινον τοῦ θείου νόμου καὶ τῶν πατερικῶν παραδόσεων. Ἰδιαιτέρως δὲ ἐπολέμει τὸ κοσμικὸν φρόνημα, θεωρῶν τοῦτο μέγιστον ἐχθρὸν τῆς σωτηρίας τῶν πιστῶν καὶ δὴ τῶν μοναχῶν.
Ὁ ἀκαταπόνητος οὗτος ἀσκητής, ὑπομείνας ἐκ νεότητος πολλὰς σωματικὰς ἀσθενείας, ὑπέμεινεν ἐν τέλει εὐχαρίστως καὶ τοὺς μαρτυρικοὺς πόνους τοῦ καρκίνου, ἐκ τῶν ὁποίων ἀνεπαύθη τὴν δωδεκάτην Ἰουλίου τοῦ χιλιοστοῦ ἐνακοσιοστοῦ ἐνενηκοστοῦ τετάρτου ἔτους (1994), ζήσας ἐν ὅλῳ ἔτη ἑβδομήκοντα. Ἐκοιμήθη παρεπιδημῶν ἐν τῷ Ἱερῷ Ἡσυχαστηρίῳ τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου, τὸ ὁποῖον εὑρίσκεται πλησίον τοῦ χωρίου Σουρωτὴ τῆς Θεσσαλονίκης καὶ τὸ ὁποῖον ἐπὶ εἴκοσι ὀκτὼ ἔτη καθωδήγει· ἐκεῖ εἶχεν ἐναποθέσει καὶ τὰ ἱερὰ λείψανα τοῦ Ἁγίου Ἀρσενίου τοῦ Καππαδόκου, τοῦ καὶ ἀναδόχου του. Ἐν τῷ Ἡσυχαστηρίῳ τούτῳ, πλησίον τοῦ ἱεροῦ Ναοῦ τοῦ Ἁγίου Ἀρσενίου, εὑρίσκεται καὶ ὁ τάφος, ὅπου ἀναπαύεται τὸ πολύαθλον αὐτοῦ ὁσιακὸν σῶμα.
Ὁ Ὅσιος Παΐσιος, ζῶν ἐπὶ γῆς, ἐδόθη ὅλως εἰς τὸν Θεὸν καὶ τοὺς ἀνθρώπους· νῦν δέ, ἐν Οὐρανῷ εὑρισκόμενος, ἐδόθη δῶρον ἐκ τοῦ Θεοῦ εἰς πᾶσαν τὴν οἰκουμένην.
Ταῖς αὐτοῦ Ἁγίαις πρεσβείαις, Χριστὲ ὁ Θεός, ἐλέησον ἡμᾶς. Ἀμήν.
