Κήρυγμα Μητροπολίτου Μόρφου κ. Νεοφύτου στὴ Θεία Λειτουργία τῆς ἑορτῆς τῆς ἀποτομῆς τῆς τιμίας κεφαλῆς τοῦ Προδρόμου, ποὺ τελέσθηκε στὸν ὁμώνυμο πανηγυρίζοντα ἱερὸ ναὸ τῆς κοινότητος Προδρόμου τῆς μητροπολιτικῆς περιφέρειας Μόρφου (29.8.2018).
Έτη πολλά και σε σας,
Θέλω να υπενθυμίσω κάτι που έχει σχέση με τον Τίμιο Πρόδρομο. Ακούμε σε κάθε Θεία Λειτουργία, όπου υπάρχει διάκονος τον διάκονο, όταν δεν υπάρχει διάκονος τον ιερέα να αιτείται: «Τον υπόλοιπον χρόνο της ζωής ημών εν ειρήνη και μετανοία εκτελέσαι». Σε κάθε Θεία Λειτουργία αυτό πρέπει να ακουστεί. Είναι μία αίτησις του λαού προς τον Τριαδικό Θεό. Να μας στείλει ο Τριαδικός Θεός δύο μεγάλα δώρα. Δώρα, όχι εξ ανθρώπων. Αλλά εκ του Αγίου Πνεύματος. καρπούς του Αγίου Πνεύματος. Ζητούμε λοιπόν για τον υπόλοιπο χρόνο της ζωής μας, δύο τινά. Να περάσουμε τον υπόλοιπο χρόνο της ζωής μας εν ειρήνη και δεύτερο εν μετανοία.
Πολλές φορές, ακούμε αυτά, αλλά δεν εισερχόμεθα εις το βαθύτερο νόημά τους. Γι’ αυτό ήθελα σήμερα στην αγάπη σας δυο λόγια να πω γι’ αυτά τα δύο μεγάλα δώρα. Την ειρήνη την οποία όλοι σήμερα ταυτίζουν με μίαν εποχή όπου δεν θα υπάρχουν πόλεμοι, όπου δεν θα υπάρχουν μάχες, όπου δεν θα υπάρχουν κατοχές. Και αυτή η εποχή δεν θα υπάρξει ποτέ, ποτέ.
Άρα, τι εύχεται η Εκκλησία; Κάτι το οποίον είναι αδύνατον να πραγματοποιηθεί. Άρα, μήπως είναι κάτι άλλον η ειρήνη που ο ιερέας μας, εκπροσωπώντας μας, αιτείται του Τριαδικού Θεού και τον παρακαλεί «τον υπόλοιπον χρόνον της ζωής ημών, εν ειρήνη και μετανοία εκτελέσαι»; Και μάλιστα για τον καθένα το υπόλοιπο του χρόνου ποικίλει. Δεν είναι για όλους ο ίδιος ο χρόνος που εναπομένει. Ούτε ξέρομε πόση είναι η χρονική διάρκεια του υπόλοιπου της ζωής μας. Βλέπεις έναν νέον άνθρωπο, νεότατόν και τον επόμενο μήνα με έναν ατύχημα πεθαίνει. Και έναν γέροντα που λες, αυτός ο γέρος έχει ολίγους μήνες και τελικά του εναπομένουν δέκα χρόνια ζωής.
Άρα, αυτή η αίτησις είναι πολύ σοβαρή για τον καθένα μας. Είτε είναι νέος, είτε είναι γέρος. Και οπωσδήποτε, δεν αφορά την ειρήνη των κρατών, την ειρήνη των πολιτικών, την ειρήνη των στρατηγών, αλλά μιαν άλλην ειρήνη. Την ειρήνη της συνειδήσεώς μας. Όσοι εξομολογείστε, φέρτε στη μνήμη σας μίαν εξομολόγηση που κάμετε με μετάνοια, με συντριβή, με δάκρυα, με επίγνωση. Και μετά, διάβασε ο ιερέας την συγχωρητική ευχή. Θυμηθείτε, τι αισθανόταν η συνείδησή σας, ακόμα και το σώμα σας. Πώς το νοιώθετε εσείς. Ανάλαφρο σώμα. Και μία συνείδησής, η οποία δεν ελέγχει για τίποτα τον εξομολόγο της. Τον εν μετανοία εξομολογούμενον άνθρωπο.
Αυτή την ειρήνη, ζητά ο ιερέας και για τον εαυτόν του και για τον λαό του σε κάθε Θεία Λειτουργία. Την ειρήνη που δίδει το Άγιον Πνεύμα στον άνθρωπο που τακτοποιεί την μετάνοιά του και την οδηγεί εις τον μυστήριον της ιεράς εξομολογήσεως. Επίσης, φέρτε στη μνήμη σας, όσοι εξομολογείστε τακτικά, όταν συμβεί μια αμαρτία, δύο αμαρτίες, τρεις αμαρτίες. Δυνατές αμαρτίες. Όταν τσακωθείτε με κάποιον και δυσκολεύεστε να τον συγχωρέσετε. Ή αυτός δεν σας συγχωρά. Πόσον η συνείδησή σας, σας ελέγχει. Αν δεν σας ελέγχει, είναι άρρωστη η συνείδησή σας. Αν σας ελέγχει, να είστε χαρούμενοι. Ότι υπάρχει υγιής συνείδησής, η οποία ελέγχει και δημιουργεί και έναν βαθμό ενοχής.
Και όπως έλεγε και ο θαυμαστός Γέρων Αιμιλιανός της Σιμωνόπετρας, οι ενοχές εις την Εκκλησία είναι χρήσιμες, μόνο μέχρι να φτάσομε στην πόρτα του εξομολογητηρίου. Μέχρι εκεί. Μετά την εξομολόγηση οι ενοχές σβήνουν. Τις σβήνει το Πνεύμα το Άγιον. Διότι, αυτό το μυστήριο, είναι «εις άφεσίν αμαρτιών και ζωήν αιώνιον». Τρεις αφέσεις αμαρτιών ο άνθρωπος λαμβάνει και μπορεί να τες λάβει μέσα σε μίαν ημέρα.
Η πρώτη είναι όταν είναι μόνος του. Και έρχεται σ’ εαυτόν και αντιλαμβάνεται το πάθος του, αντιλαμβάνεται την αμαρτία του, αντιλαμβάνεται το λάθος που έπραξε. Και γονατίζει και σύντομα, χωρίς να βαττολογούμε, χωρίς να περιαυτολογούμε, χωρίς να μακρηγορούμε. Με λίγα λόγια, μιλούμε του Χριστού και Θεού μας. Συγχωρέσε με Χριστέ μου, γιατί δεν μπόρεσα να συγχωρέσω τον Αντρέα, τον Κύπρο, τον Στυλιανό. Ή ότι ζήλεψα τον τάδε. Ή είχα αντιπαράθεση με τον άλλο. Ή είχα τους τάδε λογισμούς. Αμέσως, μόλις ο άνθρωπος έτσι μιλήσει του Χριστού, έρχεται η πρώτη άφεσης του Αγίου Πνεύματος και την αισθάνεσαι ως ανακούφιση. Ξαλαφρώνει η συνείδηση του ανθρώπου και ειρηνεύει. Να την πρώτη ειρήνη. Η ειρήνη της συνείδησης. Όταν εξομολογηθώ μόνος μου του Θεού. Αυτή είναι η πρώτη άφεσης αμαρτιών. Η πρώτη ειρήνη. Βλέπετε; Η ειρήνη της συνείδησης, έχει συνεχώς άμεση σχέση με την άφεση αμαρτιών.
Η δεύτερη άφεση αμαρτιών, είναι αυτή που είπα προ ολίγου. Όταν μετά την πρώτη μας άφεση αμαρτιών, την πρώτη ειρήνη της συνειδήσεως που παίρνομε μόνοι μας προσευχόμενοι στο σπίτι μας, στο ταμείο μας λέγει το Ευαγγέλιον, πηγαίνομε στον πνευματικό. Εκεί, ακούς τον πνευματικό που λέγει ότι συγχωρούνται οι αμαρτίες του δούλου του Θεού και ότι όλα αυτά γίνονται εις άφεση αμαρτιών.
Και υπάρχει και μία τρίτη άφεσης, που μόλις προ ολίγου δόθηκε. Όσοι κοινωνούν. Προσέξτε τι λέει ο ιερέας σας, όταν κοινωνάτε. «Μεταλαμβάνει ο δούλος του Θεού, σώμα και αίμα Χριστού, εις άφεσιν αμαρτιών και ζωήν αιώνιον». Αυτή είναι η τρίτη άφεσης. Αυτή είναι η κατεξοχήν ειρήνη και συμφιλίωσης του ανθρώπου με την συνείδησή του. Και αυτή τη συμφιλίωση με τον εαυτό μας, μας την προσφέρει το Πνεύμα το Άγιον. Μας την προσφέρει το σώμα και το αίμα του Χριστού μας.
Γι’ αυτό, αυτό να το κρατήσουμε και να το θυμόμαστε. Τίποτα δεν αξίζει, όσο να συμφιλιώσουμε τον εαυτό μας με την συνείδησή μας. Αυτή η ειρήνη, είναι αναντικατάστατος. Ας γίνεται δίπλα σου πόλεμος. Ας πέφτουν βόμβες. Ας γίνονται πυρκαγιές, σεισμοί, λιμοί, λοιμοί, καταποντισμοί. Τη συνείδηση σου θα προσέξεις. Ρωτήστε ανθρώπους, που βρέθηκαν σε δύσκολες στιγμές. Το πρώτο πράγμα που σκέφτηκαν ήταν. Μια σύντομη προσευχή και την αμαρτία την αξομολόγητο. Αυτό σκέφτηκαν.
Αλλά δεν λέει μόνον η ευχή για την ειρήνη. Εκτός από την ειρήνη, λέει, την ειρήνη και την μετάνοια… τον υπόλοιπο χρόνο της ζωής ημών να τον περάσομε «εν μετανοία». Η μετάνοια, είναι αυτή που θα μας δώσει την ειρήνη. Το έχετε αντιληφθεί. Και ο Τίμιος Πρόδρομος, είναι ο κατεξοχήν άγιος που δίδαξε τη μετάνοια, ως προϋπόθεση της Βασιλείας. Η Βασιλεία είναι ο ίδιος ο Χριστός, όταν θα έλθει στη Δευτέρα Αυτού Παρουσία. Μέχρι τότε, μας προσφέρει την αιώνια ζωή Του. Όμως, θα πρέπει συνεχώς να έχομε έγνοια, πώς ο εαυτός μας είναι συμφιλιωμένος με την συνείδησή του και με το Πνεύμα το Άγιον να έχομε καλή κοινωνίαν και επικοινωνία. Μόνον τότε ο άνθρωπος, αξιοποιεί τον χρόνο της ζωής του, τον υπόλοιπο χρόνο της ζωής του.
Μου κάμνει εντύπωση άνθρωποι που έχουν ηλικία, που γνωρίζουν τη ζωή του Αγίου Πνεύματος σε μεγάλη ηλικία. Ξέρετε, τι μου λένε; Αχ τι χάσαμε οι ανόητοι. Αυτή είναι η πραγματική ζωή. Τώρα που δεν με ελέγχει η συνείδησή μου. Τι έκαμα τόσα χρόνια, εξήντα, εβδομήντα χρόνια; Έκαμα καριέρα, επήρα σύνταξη, επένδυσα στα παιδιά μου. Τα παιδιά μου έφυγαν, έκαμαν τες δικές τους οικογένειες και έμεινα μόνος με την συνείδησή μου, με τον εαυτό μου. Και πρέπει να τα βρω με τον εαυτό μου. Και ξαφνικά, διαπιστώνω ότι για να τα βρω με τον εαυτό μου, πρέπει να συγχωρέσω τον πεθαμένο πατέρα μου, που δεν μου έδωσε κληρονομιά το χωράφι που ήθελα, πρέπει να συγχωρέσω τον μάστρο μου, όταν εδούλευα που δεν μου έδωσε την προαγωγή που ήθελα, και πρέπει να συγχωρέσω τη γυναίκα μου, πρέπει να συγχωρέσω τα παιδιά μου που δεν έρχονται τακτικά να με δουν, πρέπει να συγχωρέσω τον εαυτό μου που έκαμε την τάδε, είτε ψυχική είτε σαρκική αμαρτία.
Και μόνον τότε, αντιλαμβάνεται ο άνθρωπος τι σημαίνει ειρήνη, τι σημαίνει μετάνοια. Η μετάνοια είναι πύλη του φωτός. Και το φως είναι ο Χριστός. Ζούμε συνεχώς μέσα στο σκοτάδι των ενοχών μας, των αμαρτιών μας. Μόλις περάσομε από την πύλη της μετανοίας εις το φως του Χριστού, αμέσως ο άνθρωπος φωτίζεται.
Δυστυχώς, ακόμα και η εκπαίδευσή μας σε όλες τις βαθμίδες, είναι μία εκπαίδευση που δεν θέλει τα παιδιά να οδηγούνται στο φως του Χριστού, αλλά που; Στη γνώση. Ποιαν γνώση όμως; Όταν δεν μπορώ να γνωρίσω τον εαυτό μου, υπάρχει γνώσις; Λέει ο άγιος Συμεών, ο νέος θεολόγος. Ότι, η γνώσις, λέει, δεν είναι το φως. Το φως είναι η γνώση. Και το φως είναι ο Χριστός. Τι λέμε στην προσευχή; «Χριστέ το φως το αληθινόν, το φωτίζον και αγιάζον πάντα άνθρωπον ερχόμενον εις τον κόσμον, σημειωθήτω εφ’ ημάς το φως του προσώπου Σου». Αντί να οδηγούμε τα παιδιά από τα μικρά τους χρόνια εις το φως του Χριστού, τα οδηγούμε σε μίαν γνώση που δεν είναι γνώση. Που δεν είναι καν ούτε η σοφία των αρχαίων Ελλήνων. Είναι πληροφορίες που δίδομε στα σημερινά παιδιά μας. Γι’ αυτό και τελικά γίνονται τύραννοι και τους πρώτους που τυραννούν είναι τους γονείς τους. Είναι τους δασκάλους τους και τους γονείς τους. Και δεν μπορούν να κρατήσουν τον γάμο τους. Τα δικά τους παιδιά. Δεν γνωρίζουν τα μυστικά της γης. Μόνον μερικά τεχνάσματα, σ’ αυτά τα τεχνολογικά της πληροφορικής.
Γι’ αυτό, και για τον εαυτό μας και για τα παιδιά μας και για τα εγγόνια μας, να προηγείται αυτή η έγνοια. Πώς θα αποκτήσομε φως. Και το φως, είναι ο Χριστός. Και ο Χριστός αποκτιέται διά της μετανοίας. Αυτό μας διδάσκει ο Τίμιος Πρόδρομος. Μετανοείτε λέει. «Ήγγικεν η Βασιλεία των Ουρανών». Όσον ο άνθρωπος μετανιώνει και κάθε μέρα κάτι συμβαίνει και εντός μας και στο περιβάλλον μας. Άρα, καθημερινά έχομε ανάγκη μετανοίας. Όσον ο άνθρωπος μετανιώνει, τόσον φωτίζεται. Και όσον φωτίζεται, τόσο Χριστό αποκτά. Και μαζί με τον Χριστό, παίρνουμε και τα δώρα του Αγίου Πνεύματος. Διότι δεν χωρίζει ποτέ ο Χριστός από το Άγιον Πνεύμα. Είναι πάντοτε ενωμένοι. Έχουν κοινή ενέργεια. Και μία από τις ενέργειες τις πρώτες, είναι η ειρήνη και η άφεση των αμαρτιών, όπως την περιγράψαμε προηγουμένως, τα οποία όμως για να έχομε ειρήνη, για να έχομε άφεση αμαρτιών, χρειάζεται να μαθητεύσουμε στον μεγάλο δάσκαλο της μετανοίας. Τον Τίμιο Πρόδρομο.
Και μια προσευχή, που μας αποκάλυψε κάποτε ο Τίμιος Πρόδρομος και τη συστήνομε και σε σας. Σύντομη προσευχή. «Βαπτιστά του Χριστού, δίδαξόν με την μετάνοια εν Πνεύματι Αγίω». «Βαπτιστά του Χριστού, δίδαξόν με την μετάνοια εν Πνεύματι Αγίω». Να νοιώθομε συνεχώς μαθητές. Και ας είμαστε εκατόν χρονών. Μάλιστα να νοιώσομε μαθητές ανεπίδεκτοι μαθήσεως. Ότι είμεθα ανεπίδεκτοι μαθήσεως. Και ο δάσκαλός μας, να είναι πάντοτε ο Τίμιος Πρόδρομος. Να μην περνά μέρα, που να μην προσευχηθούμε στον Τίμιο Πρόδρομο. Πρώτα στον Χριστό, μετά στην Παναγία και τρίτον τον Τίμιο Πρόδρομο. Όπως τους έχει η Εκκλησία στο εικονοστάσι. Τον Χριστό, την Παναγία, τον Πρόδρομο. Σε κάθε εικονοστάσι, αυτές τις εικόνες θα τες δείτε.
Κάνετε λοιπόν και σεις το εικονοστάσι, τρόπον προσευχής. Έμπνευση και ενθουσιασμό για την προσευχή. Και καθημερινά, ζητάτε από τον Τίμιο Πρόδρομο, να σας διδάξει την μετάνοια εν Πνεύματι Αγίω. Και θα δείτε, πόσον εύκολα ακούει ο Τίμιος Πρόδρομος και έρχεται και μας υπηρετεί.
Να ευχαριστήσω όλους σας για την ωραία λειτουργία που εκάμετε. Όλους σας. Και τους άνδρες ιεροψάλτες και τις γυναίκες που βοηθούν τον καλό μας ιερέα, τον πανύψηλο πάτερ Ιωάννη που υπηρετεί εδώ εις το υψηλό χωρίο του Τιμίου Προδρόμου, τον ύψιστο των αγίων και εξαιρέτως να ευχαριστήσω τον προϊστάμενο της μονής του οσίου Ιωάννου του Λαμπαδιστή τον πατέρα Ιάκωβο Καλογήρου, που ανταποκρίθηκε και έφερε το τεμάχιο λειψάνου του Τιμίου Προδρόμου, που διαφυλάττεται εδώ και αιώνες εις την μονήν του οσίου Ιωάννου του Λαμπαδιστού. Ο χριστός όντως είναι εν τω μέσω ημών διά του βαπτιστού Του. Διά του Προδρόμου Του, του μεγάλου δασκάλου της μετανοίας.
Κάθε καλό να έχετε και να ξέρετε, η πρώτη του Σεπτέμβρη
που έρχεται είναι αρχή του εκκλησιαστικού έτους. Και εύχομαι, αυτό το
εκκλησιαστικό έτος να είναι και για σας, και εύχεσθε και σεις για μας,
έτος μετανοίας για να έχομε ειρήνη στα τόσα δύσκολα που έρχονται.
