Τῆς ἁγίας Παρασκευῆς
26 Ἰουλίου
Συντάκτης † Μητροπολίτης Φλωρίνης
Αὐγουστῖνος Ν. Καντιώτης
Θὰ
μιλήσω, ἀγαπητοί μου· ὑπάρχουν ἆραγε αὐτιὰ ν᾽ ἀκούσουν; Καὶ ἕνας ὅμως
ν᾽ ἀκούσῃ, ἀξίζει τὸν κόπο· ἀλλὰ κι ἂν κανένας δὲν ἀκούσῃ, ἐγὼ τὸ
καθῆκον μου κάνω, ἂς εἶμαι μιὰ «φωνὴ βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ» (Ἠσ. 40,3.
Μθ. 3,3. Μρκ. 1,3. Λκ. 3,4).
Ἡ Ἐκκλησία μας ἔχει σήμερα μεγάλη ἑορτὴ καὶ πανήγυρι. Γιὰ ποιό
λόγο θεσπίσθηκαν οἱ ἑορτὲς καὶ δὲν ὑπάρχει ἡμέρα τοῦ ἔτους χωρὶς ἑορτή;
Γιὰ νὰ προβάλλωνται οἱ ἅγιοι ὡς πρότυπα πίστεως καὶ ἀρετῆς, κ᾽ ἐμεῖς
νὰ γίνουμε μιμηταί τους. Οἱ ἅγιοι εἶνε ἡ πιὸ τρανὴ ἀπόδειξις ὅτι ἡ
θρησκεία μας εἶνε ἀληθινή· ἀπέδειξαν, ὅτι αὐτὰ ποὺ διδάσκει τὸ Εὐαγγέλιο
δὲν εἶνε θεωρία· ἐφαρμόζονται. Ἀπέδειξαν ὅτι, διὰ μέσου αὐτῶν, ὁ
Χριστὸς ζῇ καὶ βασιλεύει. Οἱ ἅγιοι εἶνε ἡ δόξα τοῦ Ἐσταυρωμένου.
* * *
Ἡ ἁγία Παρασκευὴ εἶνε ἀληθινὸ
πρότυπο. Τώρα οἱ γυναῖκες περιμένουν τὸ μοντέλλο ποὺ προβάλλει κάθε τόσο
ἡ θεὰ μόδα, κι ὅ,τι πῇ ἐκείνη τὸ κάνουν. Λέει νὰ γδυθοῦν; γδύνονται·
λέει νὰ κόψουν τὰ μαλλιά τους; τὰ κόβουν· λέει νὰ φορέσουν ἀντρικά;
φοροῦν. Πρότυπο ἔχουν τὴ διεφθαρμένη γυναῖκα τῆς Δύσεως. Ἀλλὰ μοντέλλο
φωτεινό, πρότυπο πίστεως καὶ ἁγιότητος, εἶνε ἡ ἁγία Παρασκευή. Ὅπως
ἔζησε ἐκείνη, ἔτσι πρέπει νὰ ζήσουμε ὅλοι καὶ ἰδιαιτέρως οἱ Χριστιανὲς
γυναῖκες.
⃝ Εἶνε πρῶτον πρότυπο παρθενικῆς ζωῆς. Γεννήθηκε σὲ σπίτι τῆς
῾Ρώμης καὶ ξεχώριζε γιὰ τὴν ὀμορφιά της· μποροῦσε νὰ συνάψῃ τὸν πιὸ
ζηλευτὸ γάμο. Καὶ μολονότι πολλοὶ τὴ ζήτησαν, αὐτὴ προτίμησε κάτι ἄλλο·
ἔμεινε ἀφωσιωμένη στὸ Θεὸ ψυχὴ καὶ σῶμα. Διάλεξε ὡς Νυμφίο της τὸ
Χριστό, καὶ ἔζησε μὲ παρθενία. Γι᾽ αὐτὸ σήμερα ἡ Ἐκκλησία μας ψάλλει
τὸ ἐγκώμιο τῆς παρθενίας· «…Ὦ παρθενία, ναὸς Θεοῦ! ὦ παρθενία, μαρτύρων
δόξα! ὦ παρθενία, ἀγγέλων συμμέτοχε…» (δοξ. αἴν.).
Στὴν κοινωνία μας δυστυχῶς, ἂν μέσα στὶς χιλιάδες κοπέλλες
παρουσιαστῇ καμμιὰ νὰ θέλῃ νὰ μείνῃ παρθένος γιὰ ν᾽ ἀφοσιωθῇ στὸ Θεό,
οἱ δικοί της κλαῖνε ἀντὶ νὰ χαίρωνται. Λέγοντας αὐτὰ δὲν ὑποτιμοῦμε τὸ
γάμο, ποὺ εἶνε σωτήριο μυστήριο. Ὅποια κοπέλλα θέλει ν᾽ ἀκολουθήσῃ τὸ
δρόμο τοῦ γάμου μὲ συνέπεια, ν᾽ ἀναλάβῃ τὸ ζυγό του χωρὶς νὰ ζητάῃ
διαζύγιο, νὰ τηρήσῃ τὸ νόμο τῆς τεκνογονίας καὶ νὰ προσπαθήσῃ ὄχι ἁπλῶς
νὰ κάνῃ παιδιὰ ἀλλὰ νὰ κάνῃ ἁγίους, ὅπως ἔλεγε ἕνας ῾Ρῶσος στάρετς,
καλῶς παντρεύεται. Ὅταν ὅμως μιὰ κοινωνία πνίγεται στὴ διαφθορά, καταντᾷ
Σόδομα καὶ Γόμορρα καὶ παροργίζῃ τὸν Κύριο, τότε ἡ ἀνάγκη ἐξυγιάνσεως
εἶνε ἐπιτακτικὴ καὶ ἡ ἀξία τῆς παρθενίας λαμπρότερη. Τί νὰ τὰ κάνῃς τὰ
κεριὰ καὶ τὶς λαμπάδες στὴν εἰκόνα τῆς ἁγίας, ἂν δὲν τιμᾷς τὸ πρότυπό
της;
⃝ Ὑπόδειγμα λοιπὸν παρθενικῆς ζωῆς ἡ ἁγία Παρασκευή. Ἦταν
ἔπειτα ὑπόδειγμα ἱεραποστολικῆς προσφορᾶς. Δὲν κλείστηκε στὸ μοναστήρι
γιὰ πάντα. Εἶχε ζῆλο γιὰ τὴ σωτηρία καὶ ἄλλων· βγῆκε ἔξω, πῆγε μακριά,
σὲ πολιτεῖες καὶ χωριά, πέταξε σὰν ἀετός, σὰν ἀπόστολος τῶν ἐθνῶν.
Κήρυξε μὲ φλογερὴ καρδιά, ἔγινε μαγνήτης, τράβηξε πλήθη ἀνθρώπων, ἄντρες
– γυναῖκες, ποὺ βαπτίσθηκαν εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ
τοῦ ἁγίου Πνεύματος.
Ὑπάρχουν σήμερα ἱεραποστολικὰ πρόσωπα; Ὑπάρχουν δόξα τῷ Θεῷ.
Αὐτὰ κρατοῦν τὰ κατηχητικὰ σχολεῖα, καλοῦν τὰ παιδιὰ καὶ τὰ διδάσκουν.
Πηγαίνουν ἀπὸ χωριὸ σὲ χωριό, ἐργάζονται ἀμισθί, χωρὶς ἀμοιβή,
κηρύττουν τὸ εὐαγγέλιο, λαμπρύνουν τὴν Ἐκκλησία.
⃝ Ἡ ἁγία Παρασκευὴ εἶνε ἀκόμα πρότυπο σεμνότητος. Κοιτάξτε την
στὴν εἰκόνα πῶς εἶνε ζωγραφισμένη. Τὴ βλέπετε; Μὲ τὴ μαντήλα στὸ κεφάλι,
μὲ τὰ ροῦχα νὰ σκεπάζουν τὸ κορμὶ μέχρι τὰ ἄκρα. Ἔτσι θέλει τὴ γυναῖκα ὁ
Χριστός, ἔτσι ὁ ἀπόστολος Παῦλος, ἔτσι καὶ ἡ παράδοσι τοῦ γένους μας.
Τώρα τί γίνεται; Ξέρετε πολὺ καλά… Ἐρωτῶ τὶς γυναῖκες. Δὲ μοῦ
λέτε σᾶς παρακαλῶ, ἐὰν ὑποτεθῇ ὅτι ἀναθέτετε σ᾽ ἕνα ζωγράφο νὰ σᾶς
ζωγραφίσῃ τὴν ἁγία Παρασκευή, κι αὐτὸς τὴν παριστάνῃ διαφορετικὴ ἀπ᾽
ὅ,τι εἶνε, θὰ τὴ δεχθῆτε; Ἂν τὴν ζωγραφίσῃ μὲ κομμένα μαλλιά, μὲ χείλη
καὶ μάτια βαμμένα, μὲ ἄκοπα κόκκινα νύχια, μὲ στήθη ἔκθετα, μὲ μπράτσα
γυμνὰ καὶ πόδια ἀκάλυπτα πάνω ἀπ᾽ τὰ γόνατα, θὰ τολμούσατε τέτοια
εἰκόνα νὰ τὴ βάλετε στὸ σπίτι σας; Μοῦ φαίνεται πὼς θὰ τὸν λυντσάρατε
φωνάζοντας· Ἄτιμε ἄνθρωπε, ἔτσι γελοιοποιεῖς τὴν ἁγία; δὲν ἦταν ἔτσι ἡ
ἁγία Παρασκευή!… Λοιπὸν ἡ ἁγία Παρασκευὴ εἶνε καθρέφτης σας. Κοιτάξτε
την καλὰ καὶ πέστε μου· εἶστε ἔτσι ντυμένες, ὅπως θέλει ἐκείνη; Ξέρω
πολὺ καλὰ ὅτι σχολιάζετε καὶ μὲ ἐμπαίζετε γι᾽ αὐτὰ ποὺ σᾶς λέω· ἀλλὰ ἐγὼ
θὰ σᾶς λέω τὸ λόγο τοῦ Θεοῦ, δὲν ἔχω ἄλλο λόγο νὰ πῶ.
Ὅταν ρώτησαν τὸν ἅγιο Κοσμᾶ τὸν Αἰτωλὸ πότε θὰ ἔρθῃ τὸ τέλος
τοῦ κόσμου, ἀπήντησε· Ὅταν δῆτε τὴ γυναῖκα γυμνὴ στὸ δρόμο. Παλαιότερα ἡ
τίμια γυναίκα δὲν δεχόταν νὰ δείξῃ τὸ κορμί της οὔτε στὸ γιατρὸ ὅταν
ἀρρώσταινε, καὶ αὐτὸ κρατοῦσε ψηλὰ ὅλη τὴν κοινωνία. Σήμερα οἱ γυναῖκες
ἔγιναν ἀδιάντροπες, καὶ αὐτὸ ἐπηρεάζει ὀλέθρια τὸν κόσμο. Ἀπ᾽ αὐτὴ τὴ
γύμνια προέρχεται ἡ πορνεία, ἡ μοιχεία, τὰ διαζύγια καὶ ἄλλα ἐγκλήματα.
Ἀλλὰ δόξα τῷ Θεῷ ὑπάρχουν ἀκόμα καὶ γυναῖκες σεμνές. Πρὸ
καιροῦ βρέθηκα στὴν Πρέσπα, στὸ νησάκι τοῦ Ἁγίου Ἀχιλλίου. Ὅταν
τελείωσε ἡ ἐκκλησία καὶ βγήκαμε ἔξω, βλέπω μιὰ ἡλικιωμένη γυναῖκα ποὺ
ἦταν ντυμένη σὰν τὴν Παναγιά, μὲ τὸ κεφάλι της καλυμμένο σὰν τὴν ἁγία
Παρασκευή, καὶ χάρηκα. Δίπλα της ἦταν μιὰ κοπέλλα μὲ τὰ μαλλιὰ κομμένα,
τὰ χείλη βαμμένα, καὶ φοροῦσε παντελόνι παρακαλῶ. Λέω λοιπὸν στὴ γριά·
―Μπράβο, εἶσαι σὰν τὴν Παναγιὰ καὶ σὰν τὴν ἁγία Παρασκευή. Δὲ μοῦ λές,
δέχεσαι ν᾽ ἀλλάξῃς τὴ φορεσιά σου, νὰ ντυθῇς σὰν κι αὐτήν; ―Ἄ ὄχι· ἐγὼ
ἔμαθα ἔτσι ἀπὸ τὴ γιαγιὰ καὶ τὴ μάνα μου. ―Ἂν σοῦ δώσουμε μία λίρα,
ἀλλάζεις; ―Ἑκατὸ καὶ χίλιες λίρες νὰ μοῦ δώσετε, δὲν ἀλλάζω!… Πῆγα καὶ
στὴν Τριανταφυλλιά, ἕνα χωριὸ πάνω στὸ Βίτσι, σὲ ὑψόμετρο χίλια μέτρα.
Κ᾽ ἐκεῖ οἱ γυναῖκες ἦταν σὰν τὴν Παναγιά.
⃝ Ἡ ἁγία Παρασκευὴ λοιπὸν εἶνε
πρότυπο παρθενικῆς ζωῆς, ἱεραποστολικῆς προσφορᾶς, γυναικείας
σεμνότητος. Θὰ προσθέσω κάτι ἀκόμα. Ἡ ζωὴ καὶ ἡ δραστηριότητά της
προκάλεσε τὴ μανία τῶν εἰδωλολατρῶν. Τὴν ἔπιασαν, τὴν ὡδήγησαν μπροστὰ
στὸν τύραννο κι αὐτὸς τὴ ρώτησε· ―Εἶσαι Χριστιανή; ―Εἶμαι Χριστιανή.
(Τώρα αὐτὸ δὲ στοιχίζει τίποτα. Ἴσως ἔρθῃ ὅμως πάλι καιρὸς ποὺ θὰ
στοιχίζῃ). ―Ἀρνεῖσαι τὸ Χριστό; ―Δὲν τὸν ἀρνοῦμαι. ―Σοῦ δίνω διορία
μία ὥρα. ―Ὅσες ὧρες κι ἂν μοῦ δώσῃς, δὲν τὸν ἀρνοῦμαι. ―Σεβάσου τὰ
εἴδωλα, θυσίασε στοὺς θεούς. Τότε, στὴ διαταγὴ αὐτὴ ἡ ἁγία ἀπήντησε
μὲ ἕνα ῥητὸ τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης· ―«Θεοί, οἳ τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν
οὐκ ἐποίησαν, ἀπολέσθωσαν», θεοὶ ποὺ δὲν δημιούργησαν τὸν οὐρανὸ καὶ
τὴ γῆ νὰ χαθοῦν (Ἰερ. 10,11). Τέτοια ἀπάντησι ἔδωσε καὶ ἀργότερα
μαρτύρησε. Τὸ περιστατικὸ αὐτὸ δείχνει ὅτι ἡ ἁγία μελετοῦσε τὴν ἁγία
Γραφή.
Στὸ σημεῖο αὐτὸ πρέπει νὰ ὁμολογήσουμε ὅτι, παρ᾽ ὅλη τὴν
προσπάθεια ποὺ ἔχει γίνει ἀπὸ ἐργάτες τοῦ εὐαγγελίου, εἴμεθα λαὸς ποὺ
δὲν διαβάζουμε τὴν ἁγία Γραφή, ποὺ γράφτηκε μάλιστα στὴ δική μας
γλῶσσα, τὴν ἑλληνική. Ἄλλοι λαοί, μὴ ὀρθόδοξοι, τὴ διαβάζουν
οἰκογενειακῶς καὶ ἀποτελοῦν ἔλεγχο γιὰ μᾶς.
* * *
Τὸ φωνάζω κ᾽ ἐγώ, ἀγαπητοί μου,
τόσα χρόνια, μὰ ποιός ἀκούει; Πατέρα καὶ μάνα, ἂν εἶστε Χριστιανοί,
μέρα χωρὶς φαγητὸ νὰ περνάῃ, χωρὶς ἁγία Γραφὴ νὰ μὴν περνάῃ.
Λοιπὸν σᾶς βάζω κανόνα. Δὲ σᾶς λέω νὰ νηστέψετε αὐστηρότερα,
οὔτε νὰ κάνετε τρακόσες μετάνοιες, οὔτε νὰ πᾶτε στοὺς ἁγίους Τόπους·
σᾶς βάζω κανόνα – κι ἀλλοίμονο ἂν δὲν τὸν τηρήσετε· ἀπὸ δῶ κ᾽ ἐμπρὸς
ἀρχίστε νὰ μελετᾶτε τὴν ἁγία Γραφή! Δῶστε μου σπίτια, δῶστε μου χωριά,
δῶστε μου ἕνα ἔθνος ποὺ νὰ ἔχουν ὁδηγὸ τὴν ἁγία Γραφή! Ὦ Ἑλλάδα, μὲ τὸ
Εὐαγγέλιο θὰ ἤσουν σήμερα παράδεισος. Κανόνα σᾶς βάζω· ἀγοράστε τὴν ἁγία
Γραφὴ καὶ ἀρχίστε τὴ μελέτη οἰκογενειακῶς.
Ἀκοῦστε με. Κι ὅταν σεῖς μία μέρα πεθάνετε, τὰ παιδιά σας θὰ
ξεχάσουν τί τοὺς εἶπε ὁ δάσκαλος κι ὁ καθηγητής, ἀλλὰ τὰ λόγια τοῦ
Εὐαγγελίου ποὺ θὰ τοὺς ἔχετε δώσει θὰ τὰ θυμοῦνται. Διαφορετικά, θὰ
᾽ρθοῦν στοὺς τάφους σας καὶ θὰ λένε· Μᾶς δώσατε σπίτια καὶ ἀνέσεις
κ.τ.λ., ἀλλὰ Θεὸ δὲ μᾶς δώσατε· ἀνάθεμά σας. Γιὰ νὰ μὴν ποῦν τὸ λόγο
αὐτὸ οἱ νέες γενεές, ἀνοῖξτε τὴ Γραφὴ καὶ στηριχθῆτε στὰ λόγια της. Τότε
ὁ Θεός, διὰ πρεσβειῶν τῆς ἁγίας Παρασκευῆς, θὰ εἶνε μαζί σας.
† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος
Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, ἡ ὁποία ἔγινε στὴν ἱ. μονὴ Ἁγ. Παρασκευῆς Μηλοχωρίου – Ἑορδαίας τὴν 26-7-1988 κατὰ τὴν θ. λειτουργία μὲ ἄλλο τίτλο. Καταγραφὴ καὶ σύντμησις 26-7-2010.
