Τρίτη 17 Ιουνίου 2025

Οι αγιοι Παντες

π. A. εφ. ιντ. 

Κυριακὴ Ἁγ. Πάντων (Ἑβρ. 11,33 – 12,2)
15 Ἰουνίου 2025 (2005)
Ὁμιλία Μητροπολιτου Φλωρίνης π. Αὐγουστίνου Καντιώτου

«Ὧν οὐκ ἦν ἄξιος ὁ κόσμος» (Ἑβρ. 11,38)

Σήμερα, ἀγαπητοί μου, εἶνε ἑορτὴ καὶ πανή­γυρις. Δὲν ἑορτάζει ἕνας ἅγιος, οὔτε δύο οὔτε δώδεκα οὔτε σαράντα οὔτε τριακόσοι δεκαοκτὼ ἅγιοι· σήμερα ἑορτάζουν πολ­λοὶ – ἀναρίθμητοι, ὅλοι οἱ ἅγιοι. Εἶνε ἡ ἑορτὴ τῶν ἁγίων Πάντων. Ποιοί εἶνε αὐτοί; Εἶνε ἐ­κεῖνοι ποὺ γράφουν τὰ χαρτιά, τὰ συναξάρια, τὰ μηναῖα· ἀλλὰ εἶνε καὶ ἄλλοι, ποὺ τὰ ὀνόματά τους τὰ γνωρίζει μόνο ὁ Θεός, ἅγιοι ἀ­νώνυμοι. Εἶνε ἅγιοι ἀπ᾿ ὅλα τὰ ἔθνη, ἀπ᾿ ὅλες τὶς γλῶσσες καὶ τὶς φυλές, ἀπ᾿ ὅλες τὶς ἐποχές, ἀπ᾿ ὅλα τὰ ἐπαγγέλματα, ἀπ᾿ ὅλες τὶς ἡ­λικίες. Εἶνε νήπια ὅπως ἐκεῖνα ποὺ ἔσφαξε ὁ Ἡρῴδης, μικρὰ παιδιὰ ὅπως ὁ ἅγιος Κήρυκος, γέροντες μὲ ἄσπρα μαλλιά, γυναῖκες, ἄν­τρες, ἕνας κόσμος ὁλόκληρος. Ἂν μπορῇς νὰ μετρήσῃς τὰ ἄστρα, τότε θὰ μπορέσῃς νὰ μετρήσῃς καὶ τοὺς ἁγίους Πάντας.

Σχηματίζουν σήμερα τρόπον τινὰ μία παρέλασι, ἐμπρὸς στὴν ὁποία οἱ παρελάσεις τῶν ἐθνικῶν μας ἑορτῶν σβήνουν. Παρελαύνουν ὅλοι οἱ ἅγιοι μπροστὰ στὸν βασιλέα Χριστό. Πρώτη περνᾷ ἡ ὑπεραγία Θεοτόκος, μετὰ ἔρ­χονται οἱ ἄγγελοι καὶ ἀρχάγγελοι, μετὰ οἱ πατριάρχες, μετὰ οἱ προ­φῆτες, μετὰ οἱ ἀπόστολοι, μετὰ οἱ μάρτυρες, μετὰ οἱ ὅσιοι, μετὰ οἱ πατέρες καὶ διδάσκαλοι τῆς Ἐκκλησίας, μετὰ οἱ ὁμολογηταί, ὅλος ὁ στρατὸς τοῦ Κυρίου. Καὶ μπροστὰ ἀπ᾿ ὅλη τὴν παράταξι σελαγίζει ἡ σημαία, ὁ τίμιος σταυρός. Ὅλοι αὐτοὶ γονατίζουν μπροστὰ στὸ Χριστὸ καὶ λένε μὲ σεβα­σμὸ καὶ εὐλάβεια· Χαῖρε, ὁ Βασιλεὺς ἡμῶν!

Στὴν ἐποχή μας ἡ ἁγιότης περιφρονεῖται. Ἀλλὰ μήπως κι ὅταν ζοῦσαν στὴ γῆ οἱ ἅγιοι γνώρισαν τιμή; Κάθε ἄλλο. Καὶ τότε ὁ κόσμος ἄλλους θαύμαζε· ζήλευε αὐτοὺς ποὺ διασκέδα­ζαν, ὠργίαζαν, κολυμποῦσαν στὸ χρῆμα, κα­τοικοῦσαν στὰ μέγαρα· ἐνῷ οἱ ἅγιοι ἔμεναν μακριὰ ἀπ᾿ ὅλα αὐτά. Δὲν μποροῦσαν νὰ ζήσουν μέσα σὲ πολιτεῖες. Ἀναγκάζονταν νὰ φεύ­γουν, νὰ βγαίνουν ἔξω, νὰ ζοῦν στὰ βουνά, νὰ φοροῦν γιδοτόμαρα, νὰ κρύβωνται σὲ σπηλιές, γιὰ ν᾿ ἀποφύγουν συμβιβασμοὺς καὶ νὰ κρατήσουν τὴν πίστι καὶ τὴν καθαρότητά τους.
Γι᾿ αὐτοὺς τοὺς ἁγίους λέει σήμερα ὁ ἀπόστολος (βλ. Ἑβρ. 11,33 – 12,2)· «Ὧν οὐκ ἦν ἄξιος ὁ κόσμος» (ἔ.ἀ. 11,38). Τί θὰ πῇ αὐτό; Ἂς τὸ κάνουμε λιανά.

* * *

Φανταστῆτε μὲ τὸ νοῦ σας μιὰ θεόρατη ζυγαριά. Στὸ ἕνα μέρος της βάλτε ὅλα τὰ πλούτη, ὅλο τὸ χρυσάφι, ὅλο τὸ ἀσήμι, ὅλα τὰ διαμάντια, ὅλα τὰ τιμαλφῆ τῆς γῆς. Βάλτε ἀκόμη ὅλο τὸν ὀρυκτὸ πλοῦτο ποὺ ὑπάρχει στὸ ὑ­πέδαφος. Ἀνοῖξτε καὶ τὶς τράπεζες καὶ φέρτε ὅλο τὸ χρῆμα. Τέλος βάλτε πάνω καὶ τὰ δι­άσημα τῶν ἀξιωμάτων, κορῶνες, σπαθιά, παράσημα, διπλώματα, βραβεῖα καὶ ἐπαίνους, ὅ,τι ἐκλεκτὸ καὶ πολύτιμο ἔχει ὁ κόσμος. Καὶ στὸ ἄλλο μέρος τῆς ζυγαριᾶς βάλτε – τί; Ἕνα μάρτυρα, ἕναν ἀσκητή. Ἡ ζυγαριὰ δὲν θὰ γεί­ρῃ πρὸς τὰ πλούτη· θὰ γείρῃ πρὸς τὸ μέρος τοῦ ἁγίου! Τόση ἀξία ἔχει ἡ ἁγιότης.
Ὑπερβολικὰ θεωροῦνται αὐτά; Ἀλλ᾿ αὐτὸ ἀκριβῶς λέει σήμερα ὁ ἀπόστολος· ὅτι ὁ κόσμος δὲν ἦταν ἄξιος νὰ ἔχῃ στὶς τάξεις του τέτοια διαμάντια, τέτοια ἀναστήματα· «ὧν οὐκ ἦν ἄξιος ὁ κόσμος». Δὲν εἶνε αὐτὸ ὑπερβολή. Θὰ μποροῦσα ν᾿ ἀναφέρω πολλὰ παραδεί­­γμα­τα γιὰ νὰ σᾶς δείξω, ὅτι ἕνας ἅγιος ἀξίζει παραπάνω ἀπ᾿ ὅλο τὸ ντουνιᾶ. Ἀναφέρω ἕνα μό­νο, γιὰ νὰ δῆτε πόσο ἀξίζει ἕνας ἅγιος.
Ὀχτακόσα χρόνια προτοῦ νά ᾿ρθῃ ὁ Χριστὸς στὸν κόσμο ζοῦσε ἕνας βασιλιᾶς ἄδικος. Εἶχε δὲ δίπλα του καὶ μιὰ βασίλισσα ποὺ ἦταν ἑκατὸ φορὲς πιὸ ἄδικη ἀπ᾿ αὐτόν. Ζοῦ­σαν στὰ παλάτια ζωὴ τρυφηλή. Τὸ δὲ χειρότερο ἦταν, ὅτι παρέσυραν τὸν περιούσιο λαὸ τοῦ Θεοῦ στὴν εἰδωλολατρία καὶ τὴ διαφθορά. Ὁ Θεὸς ὠργίστηκε καὶ ἔξαφνα διατάζει, νὰ σταματήσῃ ὁ οὐρανὸς νὰ βρέχῃ. Καὶ σταμάτησε πράγματι ἐπὶ τρισήμισυ χρόνια! Ξεράθηκαν τὰ πάντα. Τὰ πηγάδια καὶ οἱ βρύσες στέρεψαν. Τὰ ζῷα δὲν μποροῦσαν πιὰ νὰ ζήσουν. Οἱ ἄνθρωποι πήγαιναν μέσα στὶς σπηλιὲς καὶ κολλοῦσαν τὴ γλῶσσα τους στὰ βράχια σὰν τὸ σκύλο, γιὰ νὰ βροῦν λίγη ὑγρασία. Εἶχε ἀνοίξει πιὰ ἡ γῆ, εἶχε γίνει σκληρὴ σὰν τὸ κεραμίδι. Κινδύνευαν νὰ πεθάνουν ὅλοι, νὰ μὴ μείνῃ οὔτε ἕνας. Τότε ποιός τοὺς ἔσωσε; Γιά διαβάστε. Τοὺς ἔσωσε ὁ βασιλιᾶς; οἱ πλούσιοι; οἱ μεγάλοι; οἱ γραμματισμένοι; Κανείς ἀπ᾿ αὐ­τούς. Τοὺς ἔσωσε ἕνας ποὺ δὲν εἶχε σπίτι, δὲν εἶχε χρήματα, δὲν εἶχε ῥοῦχα πολυτελείας. Φοροῦσε μιὰ κάππα καὶ μ᾿ ἕνα ῥαβδὶ γύριζε ξυπόλητος βουνὰ – λαγκάδια, ἀπὸ ῥιζοβούνι σὲ ῥιζοβούνι κι ἀπὸ σπηλιὰ σὲ σπηλιά, καὶ τὸν ἔτρεφαν τὰ κοράκια τοῦ οὐρανοῦ. Ποιός εἶν᾿ αὐτός; Θὰ τὸν γιορτάσουμε στὶς 20 Ἰουλίου· εἶνε ὁ προφήτης Ἠλίας – νά ᾿χουμε τὴν εὐχή του. Αὐτὸς γονάτισε καὶ προσευχήθηκε…
Ἂν ποῦμε κ᾿ ἐμεῖς πὼς προσευχόμαστε, θὰ ποῦμε ψέματα. Συγχωρῆστε με, μὰ οὔτε σεῖς ὁ λαὸς οὔτε ἐμεῖς οἱ παπᾶδες ποὺ λειτουργοῦμε (βάζω καὶ τὸν ἑαυτό μου) προσευχόμαστε. Πρὶν 100 – 200 χρόνια στὸ Μοριά, στὴ Θεσσαλία, στὴν Κρήτη, στὴν Ἤπειρο, στὴ Μα­κεδονία, στὴ Μικρὰ Ἀσία, ἀπὸ τὴν ὥρα ποὺ ἔ­μπαιναν στὴν ἐκκλησία τὰ μάτια τους ἦταν βουρκωμένα καὶ τὰ δάκρυα πέφτανε κάτω στὰ πλακάκια κορόμηλο. Ποῦ τώρα αὐτά! Εἴ­μαστε θεομπαῖχτες. Θὰ μᾶς τὶς κλείσῃ ὁ Θεὸς τὶς ἐκκλησίες· θὰ γίνουν ἀχούρια, κινηματογράφοι, θέατρα. Ποιός μπαίνει μέσα μὲ φόβο Θεοῦ;…
Ἔκανε, λοιπόν, ὁ Ἠλίας τὴν προσευχή του. Ὄχι πολλὴ ὥρα. Ἀλλὰ μόλις ὕψωσε τὰ χέρια, λὲς κ᾿ ἤτανε μαγνήτης, τράβηξε τὰ σύννεφα· γέμισε ὁ οὐρανός, ἔβρεξε, καὶ δροσίστηκε ἡ γῆ. Νά λοιπόν· ἕνας ἀπόκοσμος ἐρημίτης ἔ­σωσε τὸν κόσμο, ὁλόκληρο βασίλειο. Αὐτός εἶ­χε τὴν ἀξία, ὄχι ὁ κόσμος. «Ὧν οὐκ ἦν ἄξιος ὁ κόσμος»! Τέτοιο διαμάντι ἦταν στὴν ἐποχή του, ἀλλὰ ποιός τὸν ὑπολόγιζε; Τὸν κυνηγοῦ­σαν, καὶ αὐτὸς ὁ κυνηγημένος ἦρθε ὥρα ποὺ τοὺς ἔσωσε. Νά τί ἀξίζει ἕνας ἅγιος.

* * *

Θὰ πῆτε· Αὐτὰ «τῷ καιρῷ ἐκείνῳ», σήμερα;… Δὲν ἔπαψε, ἀδέρφια μου, ἡ Ἐκκλησία νὰ γεννᾷ ἁγίους ἐδῶ στὴ γῆ. Ὅπως τὸ χῶμα βγάζει τριαντάφυλλα, ἔτσι καὶ αὐτὴ ἡ γῆ, καὶ ἡ δική μας χώρα, δὲν θὰ πάψῃ μέσ᾿ στὰ ἀγκάθια τὰ πολλὰ νὰ γεννάῃ καὶ κρίνα καὶ τριαν­τάφυλλα.
Ὑπάρχουν καὶ σήμερα ἅγιοι. Τὰ ὀνόματά τους δὲν τὰ γράφουν οἱ ἐφημερίδες οὔτε ἀ­κούγονται ἀπὸ τὰ ῥαδιόφωνα. Αὐτοὶ εἶνε ἄ­γνωστοι. Νὰ σᾶς δείξω μερικούς; Ἕνα κορίτσι ποὺ ὁ πατέρας του πέθανε καὶ τὸ σπίτι ἔ­μεινε ὀρφανὸ καί, ἐνῷ ἄλλες πουλᾶνε τὴν τιμή της καὶ ζοῦν μπέικα μέσ᾿ στὸν παλιόκοσμο, αὐτὴ ἐργάζεται τίμια καὶ βγάζει τὸ ψωμὶ τοῦ σπιτιοῦ, μιὰ τέτοια κοπέλλα, ἄγνωστη στὸν κόσμο, ἀξίζει χίλιες φορὲς περισσότερο ἀπὸ τὶς ἄλλες. Καὶ μιὰ νοσοκόμα πόσο ἀξίζει! Σὲ λίγο, σᾶς τὸ λέω, τὰ νοσοκομεῖα δὲν θά ᾿χουν νοσοκόμες. Γιατί μιὰ κοπέλλα νὰ πάῃ νὰ γίνῃ νοσοκόμα; Κορόϊδο εἶνε, νὰ ὑπηρετῇ ὅλη νύχτα καὶ ν᾿ ἀμείβεται ἐλάχιστα, τὴν ὥρα ποὺ ἡ ἄλλη πουλάει τὸ κορμί της καὶ μαζεύει τόσα ὅσα δὲν μαζεύει αὐτὴ ὅλο τὸ χρόνο; Καὶ μιὰ πολύτεκνη μάνα, ποὺ βαδίζει μὲ τὸ νόμο τοῦ Θεοῦ καὶ φροντίζει τὸν ἄντρα καὶ τὰ παιδιά της, ἀξίζει παραπάνω ἀπὸ ὅλες τὶς ἄλλες ποὺ κρατοῦν στὴν ἀγκαλιά τους ὄχι παιδιὰ ἀλλὰ σκυλιά. Κ᾿ ἕνας ἐργάτης, ποὺ δουλεύει τίμια κι ὁ ἱδρώτας τρέχει ἀπὸ τὸ μέτωπό του, ἀξίζει παραπάνω ἀπὸ ἐφοπλιστὰς καὶ βιομήχανους. Κ᾿ ἕνας ἀγρότης ποὺ δουλεύει τὴ γῆ κι ὅταν κτυπάῃ ἡ καμπάνα κάνει τὸ σταυρό του, εἶνε ἀνώτερος ἀπ᾿ ὅλους τοὺς ἀσεβεῖς κυβερνῆτες τῶν λαῶν.
Αὐτὰ διδάσκει τὸ Εὐαγγέλιο καὶ αὐτὰ τὰ κριτήρια πρέπει νά ᾿χουμε, ἀδέρφια μου. Δὲν σᾶς λέω περισσότερα, τοῦτο μόνο· μὴν ἐκτι­μᾶτε χρῆμα, πλούτη, ἡδονές. Νὰ ἐκτιμᾶτε πίστι καὶ ἁγιότητα. Ξεχάσαμε τὰ λόγια τῶν προγόνων μας. Ἔλεγε ὁ Πλάτων· «Πᾶς ὅ τ᾿ ἐπὶ γῆς καὶ ὑπὸ γῆς χρυσὸς ἀρετῆς οὐκ ἀντάξιος» (Νόμ. 5,728Α), ὅτι ὅλο τὸ χρυσάφι τῆς γῆς δὲν μπορεῖ ν᾿ ἀντισταθμίσῃ τὴν ἀξία τῆς ἀρετῆς. Βγάζω δίσκο σήμερα, δίσκο ἀγγέλων, τὸν περιφέρω καὶ ζητῶ· δῶστε μου, Χριστιανοί, ἕνα δάκρυ μετανοίας, δῶστε μου ἕνα δράμι πίστεως, δῶ­στε μου ἕνα γραμμάριο ἁγιότητος, καὶ σᾶς χαρίζω ὅλο τὸν κόσμο. Ὅσο ἀξίζουν αὐτά, δὲν ἀξίζει ὅλος ὁ πλοῦτος τῆς γῆς.
Ἀδέρφια μου, μὴ μᾶς θαμπώσουν τὰ ἐγκόσμια. Νὰ ζήσουμε μὲ τὸ Χριστό. Μακάριοι – εὐ­τυχεῖς αὐτοὶ ποὺ πιστεύουν στὸ Χριστό, αὐ­τοὶ ποὺ ζοῦν κατὰ Χριστόν, αὐτοὶ ποὺ ἑνώνον­ται μὲ τὸ Χριστό. Αὐτοὶ μιὰ μέρα, μαζὶ μὲ τοὺς μάρτυρες, τοὺς ὁσίους, τοὺς ἀγγέλους, μαζὶ μὲ τοὺς ἁγίους Πάντας, θὰ ψάλλουν καὶ θὰ λένε· «Ἅγιος, ἅγιος, ἅγιος, Κύριος σαβαώθ, πλήρης ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ τῆς δόξης σου» (Ἠσ. 6,3 καὶ θ. Λειτ.).

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, ἡ ὁποία ἔγινε σὲ ἱ. ναὸ τῶν Ἀθηνῶν τὴν 20-6-1965. Καταγραφὴ καὶ σύντμησις 26-6-2005, ἐπανέκδοσις 19-5-2025.
Τὴν ὁμιλία αὐτὴ μπορεῖτε νὰ τὴν ἀκούσετε χωρὶς συντομεύσεις στὴν κασ. 192α΄ τῆς ἀδελφότητος «Σταυρός» καὶ στὸ cd 118αΆ τῆς σειρᾶς «ΦΩΝΗ ΒΟΩΝΤΟΣ» (πληροφορίες στὸ τηλέφωνο 23850-28868).

augoustinos-kantiotis