του Academician Prof. DDDr. Dr. Habil. Alexios Panagopoulos**
Στη σημερινή διεθνή πραγματικότητα, όπου η τεχνολογία μετασχηματίζει τις δομές εξουσίας, η συζήτηση γύρω από την ψηφιακή ταυτότητα και τον Προσωπικό Αριθμό δεν αποτελεί απλώς διοικητικό ζήτημα.
Συνιστά ζήτημα υψηλής γεωπολιτικής, κρατικής κυριαρχίας, ψηφιακής αυτονομίας και κοινωνικής αυτοδιάθεσης. Το Ηνωμένο Βασίλειο προσφέρει ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα: η συντηρητική παράταξη στο σύνολό της έχει διατυπώσει ευθέως την αντίθεσή της στο σχέδιο επιβολής Ψηφιακής Ταυτότητας από τον σοσιαλιστή πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ, θεωρώντας την πρακτική αυτή περιορισμό των συνταγματικών ελευθεριών και δυνητικό εργαλείο ανεξέλεγκτης εποπτείας.
Αντιθέτως, στην Ελλάδα παρατηρείται ένα παράδοξο φαινόμενο: τμήματα του δημόσιου λόγου αποφεύγουν τον ουσιαστικό διάλογο και επιλέγουν να επιτεθούν με υποτιμητικούς χαρακτηρισμούς σε πολιτικούς ή κοινωνικούς φορείς που εκφράζουν επιφυλάξεις ή αντίθεση προς τον Προσωπικό Αριθμό. Η απαξιωτική αυτή ρητορική, που αποδίδει τάχα «γραφικότητα» ή υπερβολή σε όσους υπερασπίζονται την ψηφιακή κυριαρχία των πολιτών, δεν συνεισφέρει σε έναν σοβαρό θεσμικό διάλογο· αντίθετα, αποκαλύπτει τη δυσκολία κατανόησης των ευρύτερων γεωπολιτικών και γεωοικονομικών συνεπειών μιας τέτοιας τεχνολογικής υποδομής.
Η ψηφιακή ταυτότητα δεν πρέπει να εξετάζεται αποκομμένα από το στρατηγικό περιβάλλον. Σε έναν κόσμο όπου η πληροφορία έχει καταστεί ο σημαντικότερος πόρος ισχύος—συχνά σημαντικότερος από ενεργειακούς ή μεταλλευτικούς πόρους—ο κεντρικός έλεγχος δεδομένων μετατρέπεται σε εργαλείο εξουσίας με παγκόσμια σημασία. Τα ισχυρά κράτη επενδύουν στην ψηφιακή τους κυριαρχία με την ίδια αποφασιστικότητα που επενδύουν στην αμυντική και ενεργειακή τους ασφάλεια.
Η Ελλάδα, με τις σύνθετες προκλήσεις που αντιμετωπίζει στην Ανατολική Μεσόγειο, δεν μπορεί να επιτρέψει στον εαυτό της την επιπολαιότητα μιας άκριτης υιοθέτησης μηχανισμών που ενδέχεται να υπονομεύσουν θεμελιώδη δικαιώματα ή να συγκεντρώσουν δυσανάλογη ισχύ σε κρατικούς ή ιδιωτικούς φορείς.
Σημαντικό παράδειγμα δημοκρατικής ωριμότητας αποτελεί η Ελβετία, όπου το ζήτημα της ψηφιακής ταυτότητας τέθηκε σε πανεθνικό δημοψήφισμα. Εκεί, οι πολίτες απέρριψαν συντριπτικά την υποχρεωτικότητα, επιλέγοντας ένα μοντέλο που προστατεύει την αυτοδιάθεση και τη μη συγκεντρωτική διαχείριση προσωπικών δεδομένων. Η επιλογή αυτή δείχνει ότι σύγχρονες, προηγμένες κοινωνίες δεν φοβούνται τη δημοκρατική κρίση των πολιτών όταν πρόκειται για τεχνολογικές μεταρρυθμίσεις με εθνικές συνέπειες.
Το πραγματικό δίλημμα δεν είναι «τεχνολογία ή οπισθοδρόμηση». Το ουσιαστικό ερώτημα είναι ποιος ελέγχει την τεχνολογία και ποιος θα έχει τη δυνατότητα να αξιοποιεί τα δεδομένα του πολίτη: το εθνικό κράτος, υπερεθνικοί μηχανισμοί ή ιδιωτικά συμφέροντα. Η απουσία αυστηρών συνταγματικών εγγυήσεων, ανεξάρτητης εποπτείας και δημοκρατικής λογοδοσίας μπορεί να μετατρέψει έναν κατά τα άλλα χρήσιμο μηχανισμό σε εργαλείο επιτήρησης.
Ο γέροντας Παΐσιος με τον οποίο συνομιλούσα από το 1981-1994 μου είχε δια ζώσης αποκαλύψει αυτά που θα ζήσουμε κι ότι θα πρέπει να ομολογήσω την αλήθεια της πίστης μας, καθώς και το τι θα γίνω δηλαδή Ακαδημαϊκός.
Επομένως, εάν σήμερα η τεχνολογία πέταξε στο φεγγάρι θα πρέπει να μάθει να υπηρετεί το Έθνος — όχι να το υποκαθιστά. Σήμερα Καλούμαστε ως υπόλειμμα ως Λείμμα της Αποκάλυψης Ιωάννου να μαρτυρήσουμε την αλήθεια όχι μόνο της πίστης, αλλά και του ανθρώπου ως άνω θρωσκω με Α κεφαλαίο.
