Ο ΦΩΤΙΣΜΕΝΟΣ ἀπὸ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς κατανόησε περισσότερο ἀπὸ κάθε ἄλλον τὶς καταβολὲς καὶ τὴν φύση τοῦ «εὐρωπαϊκοῦ Διαφωτισμοῦ», τοῦ ὁποίου ἀρχὲς καὶ ἰδέες διατυπώνονταν, εἴτε στὶς μασονικὲς στοές, εἴτε στὰ σαλόνια τῶν οἴκων ἀνοχῆς τῶν Παρισίων. Ἔχει δηλαδὴ σατανικὴ προέλευση καὶ ὁ στόχος του εἶναι νὰ σβήσει τὴν μνήμη τοῦ Θεοῦ ἀπὸ τὴ γῆ. Αὐτὸ πασχίζει ἐδῶ καὶ αἰῶνες. Ἔγραψε ὁ ἅγιος θεοφώτιστος Γέροντας:
«Δὲν ὑπάρχει τραγικότερη ἀντίληψη περὶ ἀνθρώπου καὶ τραγικότερη ἀντιμετώπιση ἀπὸ τὴν οὑμανιστική. Διότι ὁδηγεῖ τὸν ἄνθρωπο στὴν πιὸ φοβερὴ καταστροφή». Γι’ αὐτὸ ὁ ἅγιος φιλόσοφος, ἀληθινὸς γνώστης τοῦ ἀνθρώπου καὶ τῆς ἀνθρώπινης φύσης συμβουλεύει «ἐὰν εἴπωμεν ὅτι ἁμαρτίαν οὐκ ἔχομεν, ἑαυτοὺς πλανῶμεν καὶ ἡ ἀλήθεια οὐκ ἔστιν ἐν ἡμῖν» καὶ πράγματι κανεὶς δὲν πλανᾶται ὅπως οἱ οὑμανιστές, ὅπως οἱ ἀνθρωπολάτρες ὅλων τῶν εἰδῶν. Σ’ αὐτοὺς δὲν ὑπάρχει ἀλήθεια περὶ τοῦ ἀνθρώπου. Κανεὶς νὰ μὴ καυχιέται γιὰ τὸν οὑμανισμό, γιατί εἶναι μόνο σατανισμός, σατανισμός, σατανισμός… Σήμερα ὄχι δαίμονες, ὄχι θηρία, ὄχι τσακάλια, ἀλλὰ ἄνθρωποι ἔπλεξαν ἀκάνθινο στεφάνι καὶ τὸ φόρεσαν στὴν κεφαλὴ τοῦ Χριστοῦ»!
Τὴν σατανικὴ προέλευση τοῦ Εὐρωπαϊκοῦ διαφωτισμοῦ τί βλέπουμε στὴν σύγχρονη ἱστορία τῆς Εὐρώπης, στὴν ὁποία διαπράχθηκαν τὰ πλέον εἰδεχθῆ ἐγκλήματα, στὸ ὄνομα τοῦ ἀνθρωπισμοῦ! Ὑποκινητὴς ὁ διάβολος ὁ ὁποῖος μισεῖ τὸν ἄνθρωπο καὶ ὅποιος διὰ τοῦ «ἀνθρωπισμοῦ» καὶ τῆς «ἐλευθερίας» σκοτώνει τὸν ἄνθρωπο! Αὐτὸς εἶναι ὁ πραγματικὸς εὐρωπαϊκὸς οὑμανισμός, τὸν ὁποῖο ἀποθεώνουν οἱ διάφοροι «προοδευτικοὶ» καὶ ἐπικαλοῦνται συχνὰ καὶ οἱ «μοντέρνοι» ἐκκλησιαστικοί!
