Ὁ Θεὸς ἔχει ἀφήσει ἐλεύθερους, ἐκτός ἀπὸ τούς ἀνθρώπους, καὶ τούς δαίμονες, μία ποὺ τὴν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου δὲν τὴν βλάπτουν, γιατί δὲν μποροῦν. Ἐκτός ἐὰν θέλη ὁ ἴδιος ὁ ἄνθρωπος νὰ βλάψη τὴν ψυχή του. ἀντίθετα, μισθό προξενοῦν στὶς ψυχές μας εἴτε κακοί ἄνθρωποι εἴτε ἀπρόσεκτοι ποὺ ἄθελά τους κάνουν κακό στὴν ζωή μας. Γιατί, νομίζετε, λέει ἐκεῖνος ὁ Ἀββάς: «Ἐπαρον τούς πειρασμούς καὶ οὐδείς ὁ σωζόμενος»;
Γιατί οἱ πειρασμοί ὠφελοῦν πολύ. Ὄχι ὅτι ὁ διάβολος μπορεῖ νὰ κάνη ποτέ καλό – γιατί εἶναι κακός – ἀλλὰ ὁ Καλός Θεὸς ἐμποδίζει τὴν πέτρα ποὺ μᾶς πετάει, γιὰ νὰ σπάση τὸ κεφάλι μας, καὶ μᾶς τὴν δίνει στὸ ἕνα χέρι, καὶ στὸ ἄλλο χέρι μᾶς δίνει ἀμύγδαλα, γιὰ νὰ σπάζουμε καὶ νὰ τρῶμε! Ἐπιτρέπει δηλαδή ὁ Θεὸς τούς πειρασμούς, ὄχι γιὰ νὰ μᾶς τυραννᾶ ὁ διάβολος, ἀλλὰ γιὰ νὰ δίνουμε μὲ αὐτόν τὸν τρόπο «ἐξετάσεις» γιὰ τὴν ἄλλη ζωή καὶ νὰ μήν ἔχουμε παράλογες ἀπαιτήσεις στὴν Δευτέρα Παρουσία.
Πρέπει νὰ τὸ καταλάβουμε καλά ὅτι πολεμοῦμε – καὶ ἔχουμε νὰ πολεμήσουμε, ἕως ὅτου βρισκόμαστε σʹ ἐτούτη τὴν ζωή – μὲ τὸν ἴδιο τὸν διάβολο. Ὅσο ζῆ ὁ ἄνθρωπος, ἔχει πολλή δουλειά νὰ κάνη γιὰ τὴν καλυτέρευση τῆς ψυχῆς του καὶ ἔχει δικαίωμα νὰ δίνη ἐξετάσεις πνευματικές. Ἐὰν πεθάνη καὶ δὲν περάση, κόβεται πιά. Μετεξεταστέος δὲν ὑπάρχει.
Ἁγ. Παϊσίου Ἁγιορείτου: ΛΟΓΟΙ Α’ «Μὲ Πόνο καὶ Ἀγάπη»