Ἡ νιότη, καλοί μου φίλοι, ἡ γεμάτη σφρῖγος καὶ δύναμη αὐτὴ περίοδος τῆς ζωῆς τοῦ ἀνθρώπου, εἶναι καὶ ἡ κατ’ ἐξοχὴν περίοδος τῆς χαρᾶς. Δέστε τὰ βρέφη, τὰ νήπια, ἀλλὰ καὶ τὰ παιδιὰ ἐκεῖ στὴν ἀθωότητά τους πόσο χαίρονται, πόσο ἀγάλλονται, ἀλλὰ καὶ πόσο πανηγυρίζουν ἀκόμη καὶ μὲ ἀσήμαντες ἀφορμές. Τὴν χαρὰ τὴν ἀπολαμβάνουν πάντοτε, ὡς καρπὸ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ποὺ εἶναι, ὅσοι ζοῦν καὶ ἀγωνίζονται πνευματικά. Εἶναι ἡ ἀμοιβή τους! Ἆραγε τί συμβαίνει μὲ τοὺς νέους ἐκείνους ποὺ ζοῦν μέσα στὴ θλίψη, ποὺ τὴν ἐπιδιώκουν κιόλας σάν… λυτρωτικὸ φάρμακο; Ἂς τὸ δοῦμε…
* * *
Εἶναι ἐντυπωσιακὸ καὶ ἄξιο προβληματισμοῦ αὐτὸ ποὺ συνέβη τὸ περυσινὸ καλοκαίρι. Ἡ ἑταιρεία Spotify Technology Α ἀνέφερε στὴν ἱστοσελίδα της ὅτι, στὴν streaming πλατφόρμα της, τὸ «Sad» [λύπη] εἶναι ὁ ὅρος μὲ τὶς περισσότερες ἀναζητήσεις τῶν ἐφήβων παγκοσμίως. Καὶ πὼς ἀναζητοῦν ἐκεῖ τὴν λυπητερὴ μουσικὴ περισσότερο ἀπὸ κάθε ἄλλη γενιά! Μάλιστα εἶναι ὁ 13ος ὅρος μὲ τὶς περισσότερες ἀναζητήσεις γιὰ τοὺς νέους. Θεέ μου!
Ἐπιπλέον αὐτὴ ἡ ἑταιρεία, προκειμένου νὰ ἐκμεταλλευθεῖ – ὅπως φαίνεται – τὴν ὅλη ἀπήχηση, τί ἔκανε; Καὶ πάλι ὅπως ἀνέφερε ἡ ἴδια, «γιὰ νὰ ταιριάζει μὲ τὴν ἀτμόσφαιρα αὐτὴ ποὺ ὑπάρχει, ἰδιαίτερα στὶς ΗΠΑ καὶ τὸν Καναδά, πρόσθεσε νέες ἀκόμη πιὸ λυπητερὲς λίστες ἀναπαραγωγῆς»!!! Βλέπετε γι’ αὐτοὺς ὅλους τὸ κέρδος εἶναι τὸ πᾶν! Δὲν ἔχουν εὐαισθησίες καμιᾶς μορφῆς, οὔτε καὶ νεανικές, ὅπως θὰ περίμενε κανείς!
Καὶ πῶς τὸ ἐξήγησαν αὐτὸ τὸ φαινόμενο οἱ εἰδικοί; Ὑποστηρίζουν ὅτι οἱ νέοι μὲ αὐτή τους τὴ στάση, δηλώνουν ὅτι εἶναι πιὸ ἐνοχικοὶ καὶ μάλιστα κατὰ τὴν διάρκεια τῶν διακοπῶν τους, σ’ αὐτὲς ποὺ πῆγαν γιὰ νὰ χαροῦν βέβαια! Ἔτσι καταφεύγουν στὴ λυπητερὴ μουσικὴ ὡς ἕνα εἶδος δυνατοῦ φαρμάκου, ὡς μέσο λύτρωσής τους!! Ἂν εἶναι ποτὲ δυνατὸν νὰ συμβεῖ αὐτό, δηλαδὴ ἡ λυπητερὴ μουσικὴ νὰ διώξει τὶς τύψεις καὶ τὶς ἐνοχὲς ἀπ’ τὴν ἁμαρτία…
* * *
Ὅμως τὸ πρόβλημα αὐτὸ τῆς θλίψης τῶν νέων φαίνεται καὶ ἀπὸ ἕνα ἄλλο χαρακτηριστικὸ στοιχεῖο. Ἀπὸ τὴν «ἐλεύθερη πτώση», ὅπως λέγεται, τῆς συμπεριφορᾶς τῶν μαθητῶν στὰ σχολεῖα, γιὰ τὴν ὁποία οἱ ἐκπαιδευτικοὶ δηλώνουν κάθε φορὰ ὅλο καὶ πιὸ ἀπαισιόδοξοι!
Ὡς γνωστὸν ἀποτελεῖ μάστιγα ἡ παραβατικὴ συμπεριφορὰ τῶν μαθητῶν στὰ σχολεῖα σὲ παγκόσμιο ἐπίπεδο ἐπίσης, τὰ δὲ καταγραφόμενα περιστατικὰ γίνονται κάθε φορὰ ὅλο καὶ πιὸ σοβαρά, σύμφωνα καὶ μὲ τὴν ἔρευνα τοῦ EdWeek Research Center.
Μάλιστα καταγράφεται, ὅπως ἀναφέρει, μεγάλη ἀπείθεια τῶν μαθητῶν στοὺς δασκάλους καὶ στοὺς καθηγητές τους, ὅπως καὶ ἔλλειψη ἀκόμη καὶ αὐτῆς τῆς διάθεσης προκειμένου νὰ ἀποφύγουν τὶς συμπλοκές! Καταφεύγοντας σ’ αὐτὰ νοιώθουν ἕνα εἶδος λύτρωσης, ὅπως ἐπίσης ὑποστηρίζουν οἱ εἰδικοί!
* * *
Ἀλλ’ ἀξίζει ν’ ἀναφέρουμε κι ἕνα τρίτο παράδειγμα. Σύμφωνα μὲ τὴν ἔκθεση «2024 Good Childhood Report», 1 στοὺς 4 νέους στὴν Εὐρώπη, δηλώνει χαμηλὴ ἱκανοποίηση ἀπ’ τὴ ζωή του (στὴ Βρετανία τὸ ποσοστὸ εἶναι 25,2%, στὴν Πολωνία 24,4%, στὴ Μάλτα 23,6% κ.λπ., στὴ δὲ Χώρα μας 19%)!
Μάλιστα σύμφωνα καὶ μὲ τὴν UNICEF, τὸ ποσοστὸ τῶν νέων ποὺ δηλώνουν ὑψηλὴ ἱκανοποίηση ἀπὸ τὴ ζωή τους, μειώνεται σταθερὰ ἀπὸ χρόνο σὲ χρόνο σὲ 23 χῶρες ἀπ’ τὶς ὁποῖες ἔχει στοιχεῖα!
* * *
Οἱ αἰτίες αὐτῆς τῆς κακῆς ψυχολογικῆς κατάστασης τῶν νέων καὶ τῆς θλίψης ποὺ διακατέχει μεγάλη μερίδα αὐτῶν, εἶναι βέβαια πολλές. Μία ἀπ’ αὐτές, καὶ μάλιστα ἀπ’ τοὺς κυριότερες, εἶναι ἡ χρήση τοῦ διαδικτύου.
Σύμφωνα μὲ τὴν UNICEF στὸ διαδίκτυο τὰ παιδιὰ ἀντιμετωπίζουν διάφορους κινδύνους, ὅπως εἶναι ὁ διαδικτυακὸς ἐκφοβισμὸς (cyber bulling), ἡ ἔκθεσή τους σὲ ἀκατάλληλο περιεχόμενο, ἡ παραπληροφόρηση καὶ ἡ σεξουαλική τους ἐκμετάλλευση.
Ἡ Fabiola Bas Palomares, ἐπικεφαλῆς τῆς Eurochild, ἡ ὁποία εἰδικεύεται στὴν ἀσφάλεια ἀπ’ τὴ χρήση τοῦ διαδικτύου, δήλωσε ὅτι, ἐνῶ οἱ ἐπιπτώσεις ἀπ’ τὴ χρήση αὐτὴ εἶναι πολύπλοκο νὰ μετρηθοῦν, ὡστόσο οἱ ἀρνητικὲς ἐπιπτώσεις τῶν ψηφιακῶν μέσων στὴ νέα γενιὰ (ὅπως ὁ ἐθισμός, ἡ ἀπομόνωση καὶ ἡ μειωμένη κοινωνικὴ ἐμπιστοσύνη), εἶναι ἀναμφισβήτητες.
Ὅλοι οἱ εἰδικοὶ μιλοῦν πλέον γιὰ τὴν ὑπερέκθεση τῶν παιδιῶν στὴν ὀθόνη (κινητό, τάμπλετ, κ.λπ.) καὶ στὸ ὅτι κουβαλοῦν πάνω τους μέρα καὶ νύκτα τὸ διαδίκτυο, ἔχοντάς το κυριολεκτικὰ στὶς τσέπες τους. Ὅλα μάλιστα τὰ ἀποδίδουν στὸ ὅτι ζοῦν τὴν παιδικὴ καὶ τὴν ἐφηβική τους ἡλικία τὴν «βασισμένη στὸ κινητό»!!!
Ἀξίζει νὰ σκεφτοῦμε ὅτι ὅλη αὐτὴ ἡ κατάσταση ἔχει ὁδηγήσει καὶ στὸ «ὅλα καὶ πιὸ νωρίς», στὴν πρόωρη σεξουαλικότητα, ἀκόμη καὶ στὴ ρητορικὴ μίσους εἰδικὰ γιὰ τὰ ἀγόρια κ.λπ., ὅλα τους ἱκανότατα στὴν ἐκκόλαψη τῆς κατήφειας, τῶν ἐνοχῶν, τῆς θλίψης καὶ τῆς κατάθλιψης ἀκόμη.
* * *
Κατὰ τὸν ἱ. Χρυσόστομο ἡ μεγαλύτερη λύπη εἶναι ἐκείνη τῶν παθῶν. Ἀναφέρει συγκεκριμένα: «Τίποτα δὲν προξενεῖ τόση θλίψη, ὅσο τὸ νὰ πολιορκεῖται ἡ ψυχὴ ἀπὸ τὰ πάθη. Καθ’ ὅσον οἱ μὲν ἄλλες θλίψεις ἔρχονται καὶ μᾶς κυριεύουν ἀπ’ ἔξω, ἐνῶ οἱ θλίψεις τῶν παθῶν φυτρώνουν ἀπὸ μέσα μας, κι αὐτὴ πρὸ πάντων εἶναι ἡ μεγάλη θλίψη. Κι ἂν συμβαίνει ὁ κόσμος νὰ μᾶς λυπεῖ, ἀλλ’ ἐμεῖς δὲν λυποῦμε τὸν ἑαυτό μας, δὲν θὰ πάθουμε τίποτα τὸ φοβερό. Ἄρα ἀπὸ μᾶς ἐξαρτᾶται τὸ νὰ θλιβόμαστε ἢ νὰ μὴ θλιβόμαστε».
Κατὰ τὸν Μ. Βασίλειο «ὅπως τὰ σκουλήκια γεννιοῦνται κυρίως στὰ πιὸ μαλακὰ ξύλα, ἔτσι κι οἱ λύπες φυτρώνουν στὰ πιὸ ἁπαλὰ ἤθη τῶν ἀνθρώπων»!
Κατὰ τὸν Ἅγιο Γρηγόριο Θεολόγο «κάποτε εἶναι πιὸ ἀκριβῆ ἡ λύπη ἀπ’ τὴν ἡδονὴ καὶ ἡ κατήφεια ἀπ’ τὸ πανηγύρι…».
Καὶ κατὰ τὸν Ἅγιο Κύριλλο Ἀλεξανδρείας, γιὰ νὰ περιοριστοῦμε στοὺς τέσσερις αὐτοὺς Ἁγίους Πατέρες, «ὅπου ὑπάρχει ἀποστροφὴ τοῦ Θεοῦ κι ἐγκατάλειψη, ἐκεῖ χωρὶς ἀμφιβολία συνήθως συμβαίνουν πολλὰ καὶ δυσάρεστα ποὺ προκαλοῦν μεγάλη λύπη»
Καὶ μὲ δυὸ λόγια, συμβαίνει αὐτὸ ποὺ ἔλεγε ὁ Ἅγιος Παΐσιος: «Ὅταν ἔχεις λύπη, ὁ Χριστὸς σοῦ λείπει». Ναί!
* * *
Καὶ ποιὰ εἶναι ἡ λύση; Μὰ ἡ ἄρνηση αὐτῶν καὶ ἡ ἐπιστροφή μας στὸν Χριστό. Δέστε πῶς τὸ λέει πολὺ χαρακτηριστικὰ τοῦτο ὁ Ἅγ. Γρ. Θεολόγος: «Θυμήθηκα τὸν Θεὸν καὶ εὐφράνθηκα» (Ψαλμ. 76, 4). Ὑπάρχει τίποτε πιὸ εὔκολο ἀπ’ τὴν μνήμη; Θυμήσου κι ἐσύ, γιὰ νὰ εὐφρανθεῖς. Ὢ πόσο εὔκολα ἐξασφαλίζεται ἡ ἴαση! Ὢ πόσο γρήγορα ἐπιτυγχάνεται ἡ θεραπεία! Ὢ πόσο μεγάλη εἶναι ἡ δωρεά! Δὲν καταπραΰνει μόνο τὴν δειλία καὶ τὴν λύπη ὁ Θεός, ὅταν Τὸν θυμηθεῖς, ἀλλὰ προσφέρει καὶ τὴ χαρά». Κι ἂν ἡ θύμηση καὶ μόνο τοῦ Θεοῦ φέρνει αὐτὰ τὰ ἀποτελέσματα, σκεφθεῖτε τί γίνεται μὲ τὴν ἔμπρακτη μετάνοια…
Κ. Γ. Παπαδημητρακόπουλος
