Ἐθνικὰ28η Ὀκτωβρίου 1821
1976 Οἱ ἀστάθμητοι παράγοντες τῆς Ἱστορίας
Περίοδος Δ΄ – Ἔτος ΜΑ΄
Φλώρινα – ἀριθμ. φύλλου 2636
Τῆς Ἁγίας Σκέπης
Δευτέρα 28 Ὀκτωβρίου 2024
Τοῦ Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου
«Οὗτοι ἐν ἅρμασι καὶ οὗτοι ἐν ἵπποις, ἡμεῖς δὲ ἐν ὀνόματι Κυρίου Θεοῦ ἡμῶν μεγαλυνθησόμεθα» (Ψαλμ. 19,8)
Ὑπάρχει Θεός, τὸ φωνάζουν τὰ ἄστρα. Ὑπάρχει Θεός, τὸ φωνάζει ἡ συνείδησις. Ὑπάρχει Θεός, τὸ φωνάζει – ποιός ἄλλος· ἡ Ἱστορία. Ἡ Ἱστορία; Ναί, ἡ Ἱστορία. Σὲ κάθε σελίδα τῆς Ἱστορίας ἀκούγεται μυστικὴ ἡ φωνή· Ὑπάρχει Θεός!
* * *
Ἱστορία, ἀγαπητοί μου, δὲν γράφουν τὰ ζῷα, γράφει ὁ ἄνθρωπος. Τὰ ζῷα κινοῦνται σὲ ἕνα περιωρισμένο κύκλο· ἡ μέλισσα π.χ., ὅ,τι ἔκανε πρὸ τριῶν χιλιάδων ἐτῶν, κάνει καὶ σήμερα, καὶ τὸ ἴδιο θὰ κάνῃ ἐνστικτωδῶς καὶ μετὰ ἀπὸ ἄλλες τρεῖς χιλιάδες χρόνια. Ἱστορία γράφει μόνο ὁ ἄνθρωπος, τὸ λογικὸ καὶ ἐλεύθερο πλάσμα, τὸ ὁποῖο μὲ ποικιλία ἐνεργειῶν δημιουργεῖ νέες καταστάσεις καὶ ὡς ἐκ τούτου δίδει ἄλλη τροπὴ στὰ διαδραματιζόμενα.
Ὑπάρχουν μερικοὶ ποὺ λένε, ὅτι τὰ
κίνητρα στὴν προώθησι τῆς ἀνθρωπίνης ἱστορίας, τὰ ἐλατήρια τῶν
ἐνεργειῶν τοῦ ἀνθρώπου, εἶνε μόνο ὑλικά, ὅτι εἶνε τὰ οἰκονομικὰ
συμφέροντα. Ἀλλά, χωρὶς νὰ ὑποτιμοῦμε τὴ σημασία ποὺ ἔχει στὴ ζωή μας ὁ
οἰκονομικὸς παράγων, ἐμεῖς φρονοῦμε ὅτι, πέρα ἀπὸ τοὺς οἰκονομικοὺς
λόγους, ὑπάρχουν καὶ ἄλλα κίνητρα, πνευματικά· ὅτι πέρα ἀπὸ τὴν ὕλη
ὑπάρχει τὸ πνεῦμα· γι᾽ αὐτὸ στὴν Ἱστορία δροῦν καὶ οἱ λεγόμενοι
ἀστάθμητοι παράγοντες, οἱ ἀόρατοι καὶ ἀπρόβλεπτοι παράγοντες, καὶ αὐτοὶ
κυρίως εἶνε οἱ συντελεσταὶ καὶ δημιουργοὶ τῶν μεγάλων ἐξελίξεων.
Ἀλλ᾽ ἂς τὰ ποῦμε ἁπλᾶ αὐτὰ τὰ πράγματα, νὰ τὰ καταλάβουμε καλύτερα, ἀναφέροντας δυὸ – τρία ἱστορικὰ παραδείγματα.
Τὸ ἕνα συνέβη στὸ Ἰσραὴλ τὸ 1.010 π.Χ.. Θὰ ἔχετε ἀκούσει τὴν ἱστορία τοῦ
Δαυΐδ (1010-975; π.Χ.). Στὴν ἐποχὴ ἐκείνη, χίλια χρόνια πρὸ Χριστοῦ,
στὸ Ἰσραήλ, στὸ μικρὸ αὐτὸ ἔθνος, ὑπῆρχε μεγάλος κίνδυνος. Ἕνας λαὸς
ἄγριος, βάρβαρος, ὁπλομάχος, οἱ Φιλισταῖοι, τοὺς εἶχαν περισφίξει καὶ
κινδύνευαν νὰ ἐξαλειφθοῦν. Ἐκπρόσωπος τῶν Φιλισταίων, καμάρι καὶ
καύχημα τῶν ἀλλοφύλων, ἦταν ἕνας γιγαντόσωμος ἄντρας πελωρίων
διαστάσεων, ὁ «Γολιάθ» (Α΄ Βασ. 17,4). Ἦταν ἕνα σιδηρόφρακτο βουνὸ
ἀπὸ σάρκες καὶ νεῦρα. Αὐτὸς προκαλοῦσε σὲ μονομαχία ὁποιονδήποτε ἀπὸ
τοὺς Ἰσραηλῖτες. Καὶ ἐνῷ κάθε μέρα ἀκουγόταν ἡ πρόσκλησι, κανείς δὲν
τολμοῦσε ν᾽ ἀντιπαραταχθῇ σ᾽ αὐτόν. Καὶ μόνο νὰ τὸν ἔβλεπε κανεὶς
φοβόταν· ἡ φωνή του ἦταν σὰν βρυχηθμὸς λιονταριοῦ στὴν ἔρημο. Οἱ
Φιλισταῖοι στὸ πρόσωπο τοῦ Γολιὰθ φαίνονταν ἀήττητοι.
Ἀλλὰ ξαφνικὰ παρουσιάζεται ἕνας ἀντίπαλός του. Ποιός; Ἕνας ξανθόμαλλος
νεαρὸς δεκαέξι – δεκαεφτὰ ἐτῶν, ἕνας ἔφηβος, «παιδάριον» ὅπως λέει ἡ
Γραφή (ἔ.ἀ. 17,33), ὁ Δαυΐδ. Μικρόσωμος ἀλλὰ ῥωμαλέος, ποὺ ἦταν
–προσέξτε τὴ λεπτομέρεια–, ὁ τελευταῖος γυιὸς ἑνὸς πολύτεκνου βοσκοῦ
μὲ ὀχτὼ παιδιά. Αὐτὸς ὁ τελευταῖος, ὅταν ἄκουσε τὸ Γολιὰθ νὰ βλασφημῇ
τὸν ἀληθινὸ Θεό, ἄφησε τὸ κοπάδι του, κατέβηκε καὶ στάθηκε ἀπέναντι στὸ
Γολιάθ. Ὅλοι θεωροῦαν ἑκατὸ τοῖς ἑκατὸ βέβαιο, ὅτι ὁ Γολιὰθ θὰ νικήσῃ·
κανείς δὲν ἀμφέβαλλε, ἡ δυσαναλογία ἦταν μεγάλη. Κι ὁ Γολιὰθ
μεγαλαυχοῦσε, ὅτι θὰ τὸν σχίσῃ, θὰ τὸν κάνῃ κομμάτια… Ὁ Δαυῒδ ὅμως
ἄοπλος –ναί σχεδὸν ἄοπλος, μόνο μὲ μιὰ σφεντόνα καὶ πέντε λιθάρια–, ἀλλὰ
ὡπλισμένος μὲ τὴν ἀόρατη δύναμι τοῦ Θεοῦ κ᾽ ἐπικαλούμενος τὸ μέγα ὄνομά
του, ταχὺς σὰν ἀστραπὴ πλησιάζει ἐκεῖνο τὸν κολοσσό, τὸ κινητὸ ἐκεῖνο
φρούριο, καὶ μέσα σὲ δευτερόλεπτα τὸν χτυπᾷ στὸ κεφάλι μ᾽ ἕνα
λιθαράκι, τὸν ξαπλώνει καταγῆς καὶ τὸν φονεύει. Κι ἀκούστηκε τότε ἰαχὴ
θριάμβου σὲ ὅλο τὸν Ἰσραήλ.
Τὸ ἱστορικὸ αὐτὸ γεγονὸς δείχνει, ὅτι ὄχι ὁ ὄγκος τοῦ σώματος ἀλλὰ ἡ ἀόρατη ψυχὴ εἶνε αὐτὴ ποὺ δημιούργησε τὸ θρίαμβο.
Ἕνα ἄλλο ἱστορικὸ γεγονός, πλησιέστερο σ᾽ ἐμᾶς, συνέβη στὴ Θεσσαλονίκη
γύρω στὸ 300 μ.Χ., ἐπὶ τοῦ εἰδωλολάτρου αὐτοκράτορος Μαξιμίνου (305
μ.Χ.). Αὐτὸς ἔφτασε μὲ τὸ στράτευμά του στὴ Θεσσαλονίκη καὶ
πλημμύρησε τὸ στάδιο ἀπὸ εἰδωλολάτρες ποὺ πανηγύριζαν τὸ θρίαμβό του
κατὰ τῶν ἀντιπάλων του. Ἐκπρόσωπος δὲ καὶ ἴνδαλμα τοῦ εἰδωλολατρικοῦ
ἐκείνου πλήθους ἦταν πάλι ἕνας γιγαντόσωμος ἄντρας, κινητὸ σάρκινο
φρούριο, φοβερὸς σὰν ἀρκούδα καὶ λιοντάρι, ὁ Λυαῖος. Καὶ μόνο ἡ φωνή
του τρομοκρατοῦσε ὅλους. Καλοῦσε σὲ μονομαχία τοὺς Χριστιανούς, καὶ
ὕβριζε καὶ χλεύαζε τὸ Χριστό. Κάθε μέρα προκαλοῦσε στὸ στάδιο, καὶ
κανείς δὲν τολμοῦσε ν᾽ ἀντιπαραταχθῇ σ᾽ αὐτόν.
Ἀλλὰ αἴφνης ἕνας, μικρὸς πάλι, ἕνας νέος Δαυΐδ, ὁ Νέστωρ, ἡλικίας
δεκαέξι ἐτῶν, ἄοπλος, ἀλλὰ ὡπλισμένος καὶ αὐτὸς μὲ τὴν πανοπλία τοῦ
Θεοῦ, μὲ τὴν εὐχὴ τοῦ ἁγίου Δημητρίου ποὺ τοῦ εἶπε «Καὶ Λυαῖον νικήσεις
καὶ ὑπὲρ Χριστοῦ μαρτυρήσεις», μὲ τὸ σταυρὸ τοῦ Κυρίου μας ἔπεσε κι
αὐτὸς σὰν βολίδα ἐπάνω στὸ κινητὸ φρούριο καὶ μέσα σὲ δευτερόλεπτα τὸν
κατέβαλε. Κι ἀκούστηκε παντοῦ, ὅτι νίκησαν οἱ Χριστιανοί.
Ὁ Δαυῒδ νικάει τὸν Γολιάθ, ὁ Νέστωρ νικάει τὸν Λυαῖο. –Μπᾶ, θὰ ποῦν
ὡρισμένοι· παραμύθια εἶν᾽ αὐτὰ ποὺ λές, αὐτὰ συνέβαιναν στὰ παλιὰ
χρόνια, «τῷ καιρῷ ἐκείνῳ»!….
Γιατί τ᾽ ἀμφισβητεῖτε; Εἶνε γεγονότα ποὺ τὰ βεβαιώνουν ἀξιόπιστοι
μάρτυρες καὶ ἱστορικοί. Ἂν ἀρχίσουμε ἔτσι νὰ ξηλώνουμε τὴν Ἱστορία καὶ
δὲν παραδεχώμαστε τὸ ἕνα καὶ διαγράφουμε τὸ ἄλλο, αὐτὸ δὲν εἶνε
ἐπιστήμη. Ἔφτασαν κάποιοι στὸ σημεῖο οὔτε τὸ Εἰκοσιένα νὰ παραδέχωνται,
γιατὶ εἶνε ἀπάτριδες καὶ ἄθρησκοι καὶ ὑλισταί, μετροῦν τὰ πάντα μὲ τὸν
πῆχυ τῆς ὕλης καὶ μυωπάζουν μπροστὰ στὴν ἀλήθεια. Διαγράφουν γεγονότα·
εἶνε δηλαδὴ Προκροῦσται τῆς Ἱστορίας. Ἂν ἀρχίσουμε ἔτσι καὶ λέμε,
Τοῦτο δὲν ἔγινε, Τ᾽ ἄλλο δὲν ἔγινε, γιατὶ δὲν συμφωνοῦν μὲ τὶς ἰδέες
μας καὶ θέλουμε νὰ κόψουμε τὴν πραγματικότητα στὰ μέτρα τῆς ἰδεολογίας
μας, δὲν θὰ μείνῃ τίποτε ἀπὸ τὴν Ἱστορία.
Ἀλλὰ καὶ ἂν ἀκόμα ἀμφισβητήσουμε τὰ δύο αὐτὰ ἱστορικὰ γεγονότα, τοῦ
Δαυῒδ μὲ τὸν Γολιὰθ καὶ τοῦ Νέστορος μὲ τὸν Λυαῖο ποὺ ἀποδεικνύουν ὅτι
στὴν Ἱστορία δροῦν καὶ ἀστάθμητοι παράγοντες, ἔρχεται τὸ 1940 καὶ τὸ
Ἀλβανικὸ ἔπος καὶ φωνάζουν, ὅτι τὸ πνεῦμα νικᾷ τὴν ὕλη καὶ ὄχι ἡ ὕλη τὸ
πνεῦμα. Ὅταν οἱ ἀετοὶ τῆς Πτολεμαΐδος καὶ τῆς Φλωρίνης κατέλαβαν τὴν
Κορυτσά, τὴν ἑπομένη οἱ «Τάϊμς», γνωστὴ ἐφημερίδα τοῦ Λονδίνου, ἔγραψαν,
ὅτι ἐπάνω ἐκεῖ στὰ «κακοτράχαλα βουνά» ὁ Δαυῒδ νικᾷ πάλι τὸν Γολιάθ, ἡ
μικρὴ Ἑλλάδα (ὁ Δαυῒδ καὶ Νέστωρ) νικᾷ τὸν Ἄξονα (τὸν Γολιὰθ καὶ Λυαῖο).
Σιδηρόφρακτος ὁ δικτάτορας τῆς ῾Ρώμης ἀπειλοῦσε· Ἔχω τόσα ἀεροπλάνα,
ποὺ θὰ σκιάσουν τὸν ἥλιο· κι ὅτι, Μέσα σὲ μιὰ βδομάδα οἱ στρατηγοί μου
θὰ πίνουν τὸν καφφέ τους στὴν Ἀθήνα στὴν πλατεῖα Συντάγματος. Καὶ ἦταν
τόσο βέβαιος γιὰ τὴ νίκη του, ὥστε ἔκοψε καὶ μετάλλια· βρῆκαν οἱ μαχηταί
μας στὴν Κορυτσὰ κάσσες ὁλόκληρες γεμᾶτες μετάλλια μὲ τὰ ὁποῖα θὰ
βράβευε τοὺς στρατιῶτες του, τοὺς ἀλπινιστάς του, ποὺ ἔγραφαν· Στοὺς
νικητὰς τῆς Ἑλλάδος· καὶ εἶχε ζωγραφισμένη τὴν Ἑλλάδα σὰν γυναῖκα
γονατισμένη καὶ πάνω στὸ στῆθος της νὰ πατάῃ ὁ ἀλπινιστής. Καὶ ὅμως
διαψεύσθηκε. Ὅλοι ἔλεγαν· Πάει ἡ Ἑλλάδα, ἀδύνατον νὰ νικήσῃ. Καὶ
πράγματι εἴχαμε ἀπέναντί μας ἀντίπαλο πενήντα ἑκατομμυρίων, μὲ δύναμι
τεραστία, μὲ ἀεροπλάνα καὶ ἅρματα. Καὶ ὅμως, γιὰ μία ἀκόμη φορὰ
ἀπεδείχθη, ὅτι τὸ πνεῦμα νικᾷ καὶ ὄχι ἡ ὕλη.
* * *
Αὐτὸ τὸ μεγάλο δίδαγμα ἔχουμε σήμερα, ἀδελφοί μου. Ὅσο μικροὶ καὶ ἂν εἴμαστε, ἐὰν ἔχουμε πίστι στὸ Θεὸ καὶ ἀγάπη στὴν πατρίδα, ἐὰν λειτουργοῦν οἱ ἀστάθμητοι αὐτοὶ παράγοντες, πάλι θὰ νικήσουμε καὶ θὰ θριαμβεύσουμε ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ Σωτῆρι ἡμῶν, ᾧ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων, ἀμήν· γιὰ νὰ ξαναποῦμε μαζὶ μὲ τὸν Δαυϊδ· «Οὗτοι ἐν ἅρμασι καὶ οὗτοι ἐν ἵπποις, ἡμεῖς δὲ ἐν ὀνόματι Κυρίου Θεοῦ ἡμῶν μεγαλυνθησόμεθα» (ἔ.ἀ.).
(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος
Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, ἡ ὁποία ἔγινε στὸν ἱ. ναὸ Ἁγ. Σκέπης Πτολεμαΐδος τὴν Πέμπτη 28-10-1976 τὸ πρωί. Καταγραφὴ καὶ μεταγλώττισις 4-9-2024.
