«Ἐγώ
ἀναστήσω αὐτό ἐν τῇ ἐσχάτῃ ἡμέρᾳ»[1]. Ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός
εἶναι ἡ πηγή τῆς ζωῆς, εἶναι ἡ αὐτοζωή, εἶναι ἡ ἀνάστασις, εἶναι ἡ
θεραπεία ἡ ψυχοσωματική, εἶναι ἡ ἀποκατάστασις ὅλων τῶν ἀνθρώπων εἰς τήν
ἀρχαία μακαριότητα καί ἀκόμη σέ ἀνώτερη κατάσταση εἰς τήν Βασιλεία τοῦ
Θεοῦ, ἐφόσον κι αὐτοί θελήσουν νά συνεργαστοῦν μέ τήν Θεία Χάρη, νά
καθαριστοῦν, νά φωτιστοῦν καί ἔτσι καί νά θεωθοῦν, δηλαδή νά σωθοῦν.
Ὅταν ὁ ἄνθρωπος ἀφήνεται μέ ἐμπιστοσύνη στό θέλημα τοῦ Θεοῦ, μέ πίστη
στίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ, καί συμμορφώνει τήν ζωή του σύμφωνα μέ αὐτά, τότε
μπαίνει στήν περιοχή τῆς ζωῆς, τῆς ἀνάστασης καί τῆς ἀθανασίας. Τότε
καί ἡ πρόσκαιρη αὐτή ζωή, ἡ ὁποία εἶναι γεμάτη μέ θλίψεις καί
στενοχωρίες καί δυσκολίες καί μοιάζει ἡ γῆ μας μέ μία κοιλάδα κλαυθμῶνος
καί αὐτή ἡ ζωή ὅμως τότε, ἀποκτᾶ ἄλλη διάσταση, ἄλλο νόημα, ἄλλη χαρά,
ἄλλη μακαριότητα, πού δέν εἶναι παρά ἡ πρόγευση τῆς αἰωνίου
μακαριότητος.
«Ὅταν
παραδοθοῦμε στόν Χριστό», λέει ὁ Ἅγιος Πορφύριος, «εἰρηνεύει ὁ
πνευματικός μας ὀργανισμός, μέ ἀποτέλεσμα τήν φυσιολογική λειτουργία
ὅλων τῶν ὀργάνων καί τῶν ἀδένων». Ὄχι μόνο ἡ ψυχή βρίσκεται σέ μιά
κατάσταση εἰρήνης καί μακαριότητος καί χαρᾶς, ἀλλά καί τό σῶμα σέ μία
κατάσταση ὑγείας, ὅταν ὁ ἄνθρωπος ἐμπιστεύεται τόν Θεό καί τηρεῖ τίς
ἅγιες ἐντολές Του, ὅταν ἀφεθεῖ πλήρως καί τελείως κατά τό «αὐτούς καί
ἀλλήλους καί πᾶσα τή ζωή ἡμῶν Χριστῷ τῷ Θεῷ παραθώμεθα». «Ὅλα», ἔλεγε ὁ
Ἅγιος Πορφύριος, «ἐπηρεάζονται», ὅταν ὁ ἄνθρωπος παραδοθεῖ στόν Θεό,
δηλαδή ἀσκεῖται μιά θετική ἐπήρεια λόγῳ τῆς πίστεως τοῦ ἀνθρώπου στόν
Θεό, ἀσκεῖται μία θετική ἐπήρεια σέ ὅλη του τήν ὕπαρξη, σέ ὅλο του τόν
ὀργανισμό, καί τόν σωματικό καί τόν ψυχικό. Λέει ὁ Ἅγιος, «γινόμαστε
καλά, παύουμε νά ὑποφέρουμε. Καί καρκίνο νά ἔχουμε, ἄν τ' ἀφήσουμε στόν
Θεό καί γαληνέψει ἡ ψυχή μας, μπορεῖ ἡ θεία Χάρις μέ τή γαλήνη αὐτή νά
ἐνεργήσει νά φύγει καί ό καρκίνος καί ὅλα.
Κι
ἄν θέλετε νά μάθετε, καί τό ἕλκος στομάχου ἀπό τή νεύρωση
δημιουργεῖται. Τό συμπαθητικό σύστημα, ἐνῶ πιέζεται, σφίγγεται καί
παθαίνει, καί ἔτσι δημιουργεῖται τό ἕλκος». Ἐπειδή ὑπάρχει πίεσις δηλαδή
στό συμπαθητικό», λέγει ὁ Ἅγιος, «σφίγγεται αὐτό καί παθαίνει καί
ἀρρωσταίνει. Καί ἔτσι δημιουργεῖται τό ἕλκος, «μιά, δύο, τρεῖς, σφίξιμο,
σφίξιμο, σφίξιμο, στενοχώρια, στενοχώρια, στενοχώρια, ἄγχος, ἄγχος,
ἄγχος, πώπ! ἕλκος! Ἕλκος ἤ καρκίνος, ἐξαρτᾶται. Ὅταν στήν ψυχή μας
ὑπάρχουν μπερδέματα, ἐπιδροῦν καί στό σῶμα καί ἡ ὑγεία δέν πηγαίνει
καλά»[2]. Καί μέ τήν λέξη μπέρδεμα καί μπερδέματα ὁ Ἅγιος ἐννοεῖ τούς
ἐγωισμούς, ἐννοεῖ τήν ὑπερηφάνεια, πού εἶναι τό κορυφαῖο καί ὕψιστο κακό
καί ἡ μεγαλύτερη ἀκαθαρσία στόν ἄνθρωπο.
«Τό
τέλειο», λέει ὁ Ἅγιος, «εἶναι νά μήν προσευχόμαστε γιά τήν ὑγεία μας.
Νά μήν εὐχόμαστε νά γίνουμε καλά, ἀλλά νά γίνουμε καλοί». Νά μήν κολλᾶμε
ἐδῶ στήν γῆ καί ὁ προσανατολισμός μας νά μήν εἶναι ὁριζόντιος, ἀλλά νά
εἴμαστε προσκολλημένοι στήν οὐράνια ζωή καί χαρά καί μέλλουσα
μακαριότητα, καί ὁ προσανατολισμός μας νά εἶναι κατακόρυφος, νά εἶναι
πρός τόν Θεό. «Κι ἐγώ γιά τόν ἑαυτό μου», λέει ὁ Ἅγιος, «αὐτό εὔχομαι,
σᾶς λέω. Ἀκούσατε; Ὄχι καλοί, δηλαδή ἐνάρετοι, «νά γίνουμε αὐτό, αὐτό,
αὐτό...», ἀλλά ν' ἀποκτήσουμε θεῖο ζῆλο, ν' ἀφηνόμαστε μέ ἐμπιστοσύνη
στήν ἀγάπη Του»[3].
Δέν
εἶναι ἀρκετό δηλαδή ὁ ἄνθρωπος νά ἀποκτήσει κάποιες ἀρετές καί νά τόν
λένε οἱ ἄλλοι καλό, ἀλλά νά ἔχει τό θεῖο βίωμα, τήν θεία ἐμπειρία, τήν
θεία ζωή, τόν θεῖο ζῆλο, νά ἀφήνεται τελείως στό θέλημα τοῦ Θεοῦ μέ τήν
ψυχή του. «Καί τήν ψυχή μας, λέει ὁ Ἅγιος, θά τήν ἐννοοῦμε ἐνσωματωμένη
μέσα στήν Ἐκκλησία, πού κεφαλή της εἶναι ό Χριστός, μαζί μέ ὅλους τούς
συνανθρώπους μας καί μέ ὅλους τούς ἐν Χριστῷ ἀδελφούς»[4]. Ὁ ἄνθρωπος
ποτέ δέν πρέπει νά νιώθει μόνος. Ὁ χριστιανός πού ζεῖ πραγματικά τό
μυστήριο τοῦ Χριστοῦ, ζεῖ καί τό μυστήριο τῆς Ἐκκλησίας, πού εἶναι ἡ τῶν
πάντων ἑνότης. Γινόμαστε ὅλοι ἕνα μέσα στήν Ἐκκλησία ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ,
καί ὁ ἄνθρωπος ἔτσι ζεῖ μία οὐράνια χαρά καί μακαριότητα ἀπό αὐτή ἐδῶ
τήν ζωή.
«Κι
ἐγώ», λέει ὁ Ἅγιος, «ἀνοίγω τά χέρια καί προσεύχομαι γιά ὅλους. Μπροστά
στό Ἅγιον Ποτήριον, ὅταν κοινωνῶ, ἀνοίγω τήν ψυχή μου νά δεχτεῖ τόν
Κύριο καί γέρνω τό κεφάλι μου καί εὔχομαι γιά σᾶς, γιά τόν ἄλλο, γιά τόν
ἄλλο, γιά ὅλη τήν Ἐκκλησία. Αὐτό νά κάνετε κι ἐσεῖς. Νά μήν προσεύχεσθε
γιά τήν ὑγεία σας. Νά μή λέτε: «Κύριε, κάνε με καλά». Ὄχι! 'Ἀλλά,
«Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με», μέ ἀνιδιοτέλεια, μέ ἀγάπη, χωρίς νά
περιμένετε τίποτε. «Κύριε, ὅ,τι θέλει ἡ ἀγάπη Σου»... Μόνο ἔτσι θά
ἐργαστεῖτε ἀπό δῶ καί πέρα, ἀγαπώντας τόν Χριστό καί τούς ἀδελφούς μας.
Ἀγαπῆστε τόν Χριστό. Γίνετε ἅγιοι. Ριχτεῖτε μόνο στή φιλία μέ τόν
Χριστό, μόνο στήν ἀγάπη Του, μόνο στόν θεῖο ἔρωτα»[5]. Βλέπουμε πῶς ὁ
Ἅγιος ἐπικεντρώνεται στήν πρώτη καί βασική ἐντολή, στήν ἀγάπη πρός τόν
Θεό. Κι θεωρεῖ ὅτι μέσῳ τῆς τηρήσεως αὐτῆς τῆς ἐντολῆς ἐπέρχεται ἡ
θεραπεία τῆς ψυχῆς καί τοῦ σώματος. Θά πρέπει νά πηγαίνουμε στόν Θεό
ἀνιδιοτελῶς, μέ ἀγάπη ἀληθινή, ἀνιδιοτελή, αὐθόρμητη, μέ ἀγάπη πού νά
ἀρέσει στόν Χριστό, πού νά εἶναι προσκολλημένη εἰς τά οὐράνια. Νά
σκεφτόμαστε ὅτι ὁ Θεός ἔτσι μᾶς θέλει, νά Τόν ἀγαπᾶμε μόνο γιά Αὐτόν,
χωρίς νά σκεπτόμαστε τίποτε γιά τόν ἑαυτό μας. Νά τόν ἀγαπᾶμε μέ αὐτή
τήν ἀγάπη πού Ἐκεῖνος μᾶς ἀγάπησε. Νά εἶναι ἡ ψυχή μας προσκολλημένη στά
οὐράνια καί ὄχι στά ἐπίγεια καί τέτοια νά εἶναι καί ἡ ἀγάπη μας.
«Μήπως
καί γιά μένα», λέει ὁ Ἅγιος, «πού νιώθω αὐτό τόν ζῆλο, αὐτή τήν
λατρεία, δέν συμβαίνει αὐτό, τό νά μήν ὑποκύπτω στήν ἀρρώστια, οὔτε στόν
καρκίνο, ἄν καί αἰσθάνομαι τό σῶμα μου νά εἶναι σάπιο; Δέν πρέπει νά
μιλάω, ἀλλά ἡ ἀγάπη μου γιά σᾶς καί γιά ὅλο τόν κόσμο δέν μ' ἀφήνει νά
σιωπήσω. Μιλώντας, οἱ πνεύμονές μου μένουν χωρίς ὀξυγόνο καί εἶναι
μεγάλο κακό, γιατί παθαίνει ἡ καρδιά. Ἔπαθα κάτι πολύ χειρότερο ἀπό
ἔμφραγμα. Ὅμως ζῶ! Δέν εἶναι αὐτό τοῦ Θεοῦ ἐπέμβαση; Ναί, καί ἐγώ κάνω
ὑπακοή στό θέλημα τοῦ Θεοῦ, τήν ἀρρώστια. Ὑπομένω ἀγόγγυστα καί... μέ
ἀγανάκτηση γιά τόν ἑαυτό μου, διότι «οὐδείς καθαρός ἀπό ρύπου»[6]»[7].
Βλέπουμε
δηλαδή, πῶς ὁ Ἅγιος θεωρεῖ ὅτι κι ἡ δική του ἀρρώστια εἶναι ἀποτέλεσμα
τῶν ἁμαρτιῶν του. Γι' αὐτό λέει, «οὐδείς καθαρός ἀπό ρύπου».
Καταλαβαίνει ὅτι μέσῳ αὐτῆς τῆς ἀσθένειας καί ὁ ἴδιος ξεχρεώνει
ἁμαρτίες. Βέβαια αὐτό τό λέει ἀπό τήν μεγάλη του ταπείνωση. Ὅμως εἶναι
ἀληθές, ὅτι καί ὁ μεγαλύτερος ἅγιος δέν εἶναι παντελῶς ἀπαλλαγμένος ἀπό
ὁποιοδήποτε ρύπο. Βεβαίως ὁ Ἅγιος Πορφύριος ἤτανε κορυφαῖος Ἅγιος μέ
πολύ μεγάλη καθαρότητα ἀπό πολύ μικρή ἡλικία, καί πιθανότατα ὁ Κύριος
ἐπέτρεψε τίς πολλές του ἀσθένειες γιά νά εἶναι γιά μᾶς πρότυπο ὑπομονῆς
καί ἐγκαρτέρησης, ἀλλά καί ἀφήματος στό θέλημα τοῦ Θεοῦ.
«Λέω»,
ἔλεγε ὁ Ἅγιος, «εἶμαι ἄσχημα, νοσεῖ καί τό πνεῦμα μου. Λέω σ' ἕναν
ἐρημίτη, πού ἐπικοινωνῶ: - Προσευχήσου γιά μένα. Ἐγώ σέ ἀγαπῶ, ἀγάπησέ
με κι ἐσύ καί λυπήσου με καί προσευχήσου γιά μένα ὁ Θεός νά μ' ἐλεήσει. -
Ἔ, ἐσύ, μοῦ λέει, νά προσεύχεσαι. - Ἐγώ, τοῦ λέω, ἀρχίζω νά ὑστερῶ τώρα
σέ ὅλα αὐτά πού ἔκανα τόσα χρόνια. Πῶς τό λέει ἕνα τροπάριο; «Ό νοῦς
τετραυμάτισται», (εἶναι ἀπό τόν Μεγάλο Κανόνα τοῦ Ἁγίου Ἀνδρέα Κρήτης,
τό πρῶτο τροπάριο τῆς ἐνάτης ὠδῆς), «τό σῶμα μεμαλάκισται, νοσεῖ τό
πνεῦμα, ὁ λόγος ἠσθένησε, ὁ βίος νενέκρωται, τό τέλος ἐπί θύραις, διό
μοι τάλαινα ψυχή, τί ποιήσεις, ὅταν ἔλθη ὁ Κριτής ἀνερευνῆσαι τά σά;».
Γιά μένα ἰσχύει αὐτό τό τροπάριο», λέει ὁ Ὅσιος. «Σ' αὐτό βλέπω τόν
ἑαυτό μου. Σκέπτομαι ὅτι ἄν δέν ἔκανα ἐκεῖνο κι ἐκεῖνο, δέν θά πονοῦσα
τώρα, θά ἤμουνα πιό κοντά στόν Χριστό. Τό λέω γιά τόν ἑαυτό μου, πού
εἶμαι ἀπερίσκεπτος.
Ἄν
θέλετε νά ἔχετε ὑγεία καί νά ζήσετε πολλά χρόνια, ἀκοῦστε τί λέει ό
σοφός Σολομών: «Ἀρχή σοφίας φόβος Κυρίου, καί βουλή ἁγίων σύνεσις∙ τό δέ
γνῶναι νόμον, διανοίας ἐστίν ἀγαθῆς. τούτῳ γάρ τῷ τρόπῳ πολύν ζήσεις
χρόνον καί προστεθήσεταί σοι ἔτη ζωῆς»[8]. Νά, τό μυστικό! Ν'
ἀποκτήσουμε αὐτή τή σοφία, αὐτή τή γνώση, καί τότε ὅλα θά λειτουργοῦν
καλά, τά πάντα θά τακτοποιοῦνται καί θά ζοῦμε μέ χαρά καί ὑγεία»[9].
Ἡ
θεογνωσία, ἡ γνώσις τοῦ Θεοῦ, ἡ γνώσις τοῦ νόμου τοῦ Θεοῦ καί ἡ βίωση
σύμφωνα μέ τόν νόμο τοῦ Θεοῦ, κάνει τόν ἄνθρωπο νά ἔχει ὑγεία πνευματική
καί σωματική καί νά χαίρεται καί αὐτή ἐδῶ τήν ζωή καί νά ἀξιωθεῖ τῆς
Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν.
Τῷ δέ Θεῷ ἡμῶν δόξα πάντοτε νῦν καί ἀεί καί εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.
Ἀρχ. Σάββας Ἁγιορείτης
[1] Ἰωάν. 6, 39.
[2] Βίος καί Λόγοι, Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου, Β΄ ἔκδοση, Ἱ.Μ. Χρυσοπηγῆς, (στό ἑξῆς: Βίος καί Λόγοι, Ἁγίου Πορφυρίου).
[3] Βίος καί Λόγοι, Ἁγίου Πορφυρίου.
[4] Ὅ.π.
[5] Ὅ.π.
[6] Πρβλ. Ἰώβ 14, 4.
[7] Βίος καί Λόγοι, Ἁγίου Πορφυρίου.
[8] Παρ. 9, 10-11.
[9] Βίος καί Λόγοι, Ἁγίου Πορφυρίου.
