«Πνευματική φαρέτρα τοῦ Ὀρθοδόξου Χριστιανοῦ»
ΒΙΟΣ ΚΑΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΙΕΡΟΜ. ΑΡΣΕΝΙΟΥ ΜΠΟΚΑ, ΡΟΥΜΑΝΟΥ.
Ὁ Ἰησοῦς μᾶς ἔδωσε ἐντολές καί συμβουλές μέ τό παράδειγμα τῆς ζωῆς Του. Σ᾿ αὐτό μᾶς ἀπεκάλυψε ὅλη τήν θέλησι τοῦ Θεοῦ Πατρός πρός τούς ἀνθρώπους γιά νά σωθοῦν. Οἱ ἐντολές Του ἐξασφαλίζουν τήν σωτηρία γιά ὅλο τόν κόσμο, ἐνῶ οἱ εὐαγγελικές συμβουλές Του εἶναι αὐτές: Ἡ ἑκούσια πτωχεία, ἡ ἀμόλυντη ζωή καί ἡ ἀπεριόριστη ὑπακοή.
Οἱ εὐαγγελικές Του συμβουλές θεμελιώνουν τόν μοναχισμό μας. Ἡ μοναχική πολιτεία ἀκολουθεῖ συνεπῶς τήν ζωή τοῦ Χριστιανισμοῦ μέχρι τά μέτρα τῆς πνευματικῆς της τελειώσεως. Ἀλλά γιά νά εἰσέλθη ἡ ἀνθρώπινη φύσις σέ μία ὁδό τόσο ἐπιμήκη, πρέπει νά ἔχη κατανοήσει καλά τά μέσα καί νά γνωρίζη πολύ καλά τήν ὁδό.
Κατ᾿ ἀρχήν, ἐάν εἴμεθα ἀληθινά μαθητές τοῦ Ἰησοῦ, ὅπως ἦσαν οἱ Ἀπόστολοι, τότε ἠμποροῦμε νά εἴμεθα ταπεινοί μαθητές ἑνός λειτουργοῦ τοῦ Ἰησοῦ, ὅπως εἶναι ὁ Πνευματικός. Ἡ μοναχική ζωή δέν διδάσκεται τόσο ἀπό τά βιβλία, ὅσο ἀπό τήν μαθητεία.
Οἱ μοναχικές ὑποσχέσεις ἔχουν τό νόημα ξερριζώσεως σταδιακά τῶν παθῶν, τά ὁποῖα φθείρουν τήν φύσι μας καί διακινδυνεύει ἡ σωτηρία μας. Ὁ μεγαλύτερος κίνδυνος τῶν πιό ριζωμένων παθῶν μέσα μας εἶναι ὅτι ὁδηγοῦν τήν ψυχή στήν ἀπιστία τοῦ Θεοῦ μέ τό γεγονός ὅτι συλλαμβάνονται ἡ ψυχή καί τό σῶμα καί ὑποδουλώνονται σ᾿ αὐτή τήν γυμνή ἐκ τῆς Χάριτος ζωή.
Γνωρίζοντας ὁ Ἰησοῦς ὅτι τά πάθη ἐμποδίζουν τήν ψυχή στήν πορεία της πρός Αὐτόν, δεδομένου ὅτι προσκολλᾶται σ᾿ αὐτά, μᾶς ἐζήτησε νά ἀπαρνηθοῦμε κάθε τί πού ἔχουμε σ᾿ αὐτό τόν κόσμο. Νά μισήσουμε τήν οἰκογένεια, ἀκόμη καί τήν προσωπική μας ζωή καί τίς σχέσεις της μέ τόν κόσμο (Λουκ.14,26). Ὁ μοναχισμός ἑδραιώνεται ἐπάνω σέ μία ἄλλη συγγένεια μετά τῶν ἀνθρώπων: τήν συγγένεια ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ. Τόν γάμο καί τά παιδιά τά ἐγκαταλείπουμε πρίν ἀκόμη τά ἀποκτήσουμε καί δέν τά ἔχουμε σ᾿ αὐτή τήν πορεία μας. Αὐτή εἶναι ἡ ἁγία θέλησις γιά τήν ὁρατή προσωπική μας ζωή, πού εἶναι κατά τό πνεῦμα αὐτοῦ τοῦ αἰῶνος. Ἐδῶ ἀποδεικνύεται τρανῶς ὅτι οἱ εὐαγγελικές συμβουλές εἶναι τό θεμέλιο. Ἔτσι, ἡ ἑκούσια πτωχεία μᾶς λυτρώνει ἀπό τήν λαιμαργία, τήν φιλοχρηματία καί τήν ὀκνηρία. Ἡ παρθενία νικᾶ τήν κακή πρός τήν ἀκολασία ἐπιθυμία. Ἐνῶ ἡ ἄνευ ὅρων ὑπακοή φονεύει τήν ὑπερηφάνεια, τήν ζηλοτυπία, τήν ὀργή, τήν κενοδοξία καί τήν λύπη.
Ἀνάμεσα στίς τρεῖς μοναχικές ὑποσχέσεις ἡ δυσκολώτερη εἶναι ἡ ὑπακοή, διότι περισσότερο δι᾿ αὐτῆς θά νικηθοῦν τά πάθη τοῦ νοῦ, ὁ ὁποῖος συνομιλεῖ μέ τόν Θεό στόν μυστικό του χῶρο, χωρίς φανερές συζητήσεις.
Κανένα πάθος δέν θέλει νά ἀπομακρυνθῆ ἀπό τήν ἐμπαθῆ φύσι μας, χωρίς τήν ἀσκητική ἀγωγή, δηλαδή, χωρίς τούς τραυματισμούς ἀπό τά βέλη τῆς συνειδήσεως πού ξεκινοῦν καί ἐνισχύονται ἀπό τήν ἀγαθή θέλησί μας. Ἐξ αἰτίας αὐτῆς τῆς μάχης ἀνάμεσα στίς νίκες καί στά πάθη, ἡ μοναχική πολιτεία ἔχει πλουτισθῆ μέ τήν θεία Χάρι καί σφραγισθῆ μέ τό Μυστήριο τῆς Μετανοίας.
Ἡ ὑπακοή εἶναι παντοῦ τό θεμέλιο τῆς τάξεως καί ἁρμονίας στήν ἀνθρώπινη κοινωνία μας, ἐνῶ στόν μοναχικό βίο ἔχει ἐπί πλέον κάτι τό ἰδιαίτερα θεμελιῶδες: ὅτι ἡ ὑπακοή ἐκ πεποιθήσεως, μέσῳ τῆς συνειδήσεως τοῦ Ἡγουμένου ἤ τοῦ Πνευματικοῦ ὁμιλεῖ ὁ Ἴδιος ὁ Χριστός. Ὁποιοδήποτε παράπτωμα ἤ παρέκκλισις ἀπ᾿ αὐτό τόν δύσκολο δρόμο τῆς ὑπακοῆς προκαλεῖ τήν ἐνδυνάμωσι τῶν παθῶν καί τήν πνευματική ἐξασθένησι τῆς ψυχῆς.
Ἰδού τό βάθος τῆς μοναχικῆς ὁδοῦ!
Μέ τήν εὐλογία τοῦ πατρός Δαμασκηνοῦ Γρηγοριάτου
