«ΣΥΓΧΩΡΗΣΩΜΕΝ ΠΑΝΤΑ Τῌ ΑΝΑΣΤΑΣΕΙ»(*)

 Σήμερα ἑορτάζουμε τήν νίκη κατά τοῦ θανάτου, τήν νίκη κατά τοῦ διαβόλου καί τῆς ἁμαρτίας. Ὁ Κύριός μας «ἀνέστη ἐκ νεκρῶν, θανάτῳ θάνατον πατήσας», χαρισάμενος ἡμῖν τοῖς κειμένοις εἰς τήν ἁμαρτίαν καί τόν θάνατον «ζωήν τήν αἰώνιον». Ὁ Κύριός μας διά τῆς ἀναστάσεώς του «ὡδοποίησε πάσῃ σαρκί τήν ἐκ νεκρῶν ἀνάστασιν»1 (ἄνοιξε τόν δρόμο γιά τήν ἀνάστασι τοῦ ἀνθρώπου, τοῦ ἀνθρωπίνου γένους). Ἡ ἀνάστασις εἶναι γιά ὅλους τούς ἀνθρώπους. Δέν εἴμαστε πλέον καταδικασμένοι στόν θάνατο καί τήν φθορά. Τώρα εἴμαστε καταδικασμένοι ἀθάνατοι. Ὁ ἅγιος Ἰουστῖνος ὁ Πόποβιτς μᾶς λέγει ὅτι «ὁ ἄνθρωπος κατεδίκασε τόν Θεόν εἰς θάνατον καί ὁ Θεός κατεδίκασε τόν ἄνθρωπο νά εἶναι ἀθάνατος»2.

 Ὁ ἀναστάς Κύριος διά τῆς Ἀναστάσεώς του χαρίζει σέ ὅλους τούς ἀνθρώπους τήν δυνατότητα νά μετάσχουν στήν χαρά τῆς ἀναστάσεως καί νά ἀξιωθοῦν τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν. Καί αὐτό εἶναι ἔργο τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ. Διότι ὁ Θεός «ἀγάπη ἐστί»3 . Καί ἡ πορεία τοῦ Θεανθρώπου Χριστοῦ στόν κόσμο εἶναι πορεία ἀγάπης καί θυσίας.

 Τό μυστήριο τῆς θείας Οἰκονομίας, τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Δευτέρου Προσώπου τῆς Ἁγίας Τριάδος, εἶναι ἡ φανέρωσις τῆς ἀγάπης καί τῆς θυσίας τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ γιά τήν σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου, μέ ἀποκορύφωμα τήν Σταύρωσι καί τήν Ἀνάστασί Του. Ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ, «Θεός ὤν προαιώνιος... ἐκένωσεν ἑαυτόν, μορφήν δούλου λαβών, σύμμορφος γενόμενος τῷ σώματι τῆς ταπεινώσεως ἡμῶν, ἵνα ἡμᾶς συμμόρφους ποιήσῃ τῆς εἰκόνος τῆς δόξης αὐτοῦ»4. Ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ ἔγινε ἄνθρωπος, γιά νά γίνῃ ὁ ἄνθρωπος θεός κατά Χάριν. Ὁ Κύριος ζώντας μεταξύ τῶν ἀνθρώπων, μέ τό παράδειγμά του καί τόν θεῖο του λόγο ἐφανέρωσε στούς ἀνθρώπους ὁδόν σωτηρίας. Ὁ Κύριός μας εἶναι αἰώνιο πρότυπο ζωῆς γι’ αὐτούς πού θέλουν νά σωθοῦν.

 Ἐρχόμενος ὁ Κύριος στόν κόσμο δέν κατήργησε τόν νόμο τῆς Π. Διαθήκης, ἀλλά ὁλοκλήρωσε καί τελειοποίησε τόν νόμο, δίνοντάς μας τόν τέλειο νόμο, τόν νόμο τῆς ἀγάπης καί τῆς συγχωρήσεως, «δούς προστάγματα σωτηρίας»5. Μᾶς ἔδωσε ἐντολές πού ὁδηγοῦν στήν σωτηρία μας, λέγοντάς μας· «ὁ τόν λόγον μου ἀκούων καί πιστεύων τῷ πέμψαντί με ἔχει ζωήν αἰώνιον»6 καί· «οἱ τά ἀγαθά ποιήσαντες ἐκπορεύσονται εἰς ἀνάστασιν ζωῆς, οἱ δέ τά φαῦλα πράξαντες εἰς ἀνάστασιν κρίσεως»7.

 Γνωρίζοντας ὁ Ἅγιος Θεός τήν ἀδυναμία τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως καί ὅτι «ἔγκειται ἡ διάνοια τοῦ ἀνθρώπου ἐπιμελῶς ἐπί τά πονηρά ἐκ νεότητος αὐτοῦ»8, μᾶς ἐνθαρρύνει λέγοντάς μας: «Δεῦτε πρός με πάντες οἱ κοπιῶντες καί πεφορτισμένοι, κἀγώ ἀναπαύσω ὑμᾶς» καί «μάθετε ἀπ’ ἐμοῦ, ὅτι πρᾶός εἰμι καί ταπεινός τῇ καρδίᾳ, καί εὑρήσετε ἀνάπαυσιν ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν»9. Ἀκόμη μᾶς παρηγορεῖ λέγοντάς μας· «οὐκ ἐλήλυθα καλέσαι δικαίους, ἀλλά ἁμαρτωλούς εἰς μετάνοιαν»10 καί· «οὐκ ἦλθον ἵνα κρίνω τόν κόσμον, ἀλλ᾽ ἵνα σώσω τόν κόσμον»11. «Μετανοεῖτε καί πιστεύετε ἐν τῷ Εὐαγγελίῳ»12.

 Ἡ ἀνάστασίς μας «εἰς ζωήν αἰώνιον» μετά πάντων τῶν Ἁγίων ἔγκειται στήν μετάνοιά μας καί στήν πίστι μας στόν Χριστό καί στό Εὐαγγέλιο. «Ἡ μετάνοια εἶναι ἡ ἀρχή καί ἡ μεσότης καί τό τέλος τῆς κατά Χριστόν πολιτείας», κατά τόν ἅγιο Γρηγόριο τόν Παλαμᾶ13. Καί ὁ ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος μεταξύ τῶν ἄλλων περί μετανοίας μᾶς λέγει: «Μετάνοια σημαίνει ἀνανέωσις τοῦ Βαπτίσματος... σημαίνει συμφωνία μέ τόν Θεό γιά νέα ζωή. Μετανοῶν σημαίνει ἀγοραστής τῆς ταπεινώσεως... Μετάνοια σημαίνει θυγατέρα τῆς ἐλπίδος καί ἀποκήρυξις τῆς ἀπελπισίας... σημαίνει καθαρισμός τῆς συνειδήσεως... Μετάνοια σημαίνει συμφιλίωσις μέ τόν Κύριο μέ ἔργα ἀρετῆς ἀντίθετα πρός τά παραπτώματά μας»14.

 Ὅπως μᾶς λέγει ὁ ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος, ἡ μετάνοια εἶναι θυγατέρα τῆς ἐλπίδος, τῆς ἐλπίδος μας ὅτι ὁ Ἅγιος Θεός πάντοτε μᾶς δέχεται καί μᾶς περιμένει μέ ἀνοικτές ἀγκάλες, ὅπως τόν ἄσωτο, γιά νά μᾶς συγχωρήσῃ, νά μᾶς θεραπεύσῃ καί νά μᾶς σώσῃ. Διότι, κατά τόν ἅγιο Ἰωάννη, «τίποτε δέν ὑπάρχει ἴσο ἤ ἀνώτερο ἀπό τούς οἰκτιρμούς τοῦ Θεοῦ. Γι’ αὐτό ὅποιος ἀπελπίζεται, σφάζει ὁ ἴδιος τόν ἑαυτό του»15.

 Ὁ Κύριός μας, γιά νά μᾶς συγχωρήσῃ, μᾶς βάζει μία προϋπόθεσι. Ζητᾶ πρῶτα ἀπό ἐμᾶς νά συγχωρήσουμε τόν ἀδελφό μας καί μετά νά μᾶς συγχωρήσῃ, ὅπως μᾶς δίδαξε στήν προσευχή τοῦ «Πάτερ ἡμῶν»: «Ἄφες ἡμῖν τά ὀφειλήματα ἡμῶν, ὡς καί ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶν»16. Καί ἀλλοῦ μᾶς λέγει νά συμφιλιωθοῦμε πρῶτα μέ τόν ἀδελφό μας καί μετά νά προσφέρουμε τό δῶρο μας στόν Θεό: «ὕπαγε πρῶτον διαλλάγηθι τῷ ἀδελφῷ σου, καί τότε ἐλθών πρόσφερε τό δῶρόν σου»17.

 Καί ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία ξεκινάει τόν ἀγῶνα τῆς Μ. Σαρακοστῆς, τῆς νηστείας καί τῆς ἐργασίας τῶν ἀρετῶν κατά τῶν παθῶν, μέ τόν Ἑσπερινό καί τήν Τράπεζα «τῆς Συγχωρήσεως», θέτοντας ὡς βασική προϋπόθεσι γιά τόν πνευματικό μας ἀγῶνα τήν συγχώρησι τοῦ ἀδελφοῦ μας. Καί τελειώνει μέ τόν Ἑσπερινό «τῆς Ἀγάπης» τήν Κυριακή τοῦ Πάσχα, παρακινώντας μας στήν ἀγάπη πρός τόν ἀδελφό μας, πού εἶναι τό «πλήρωμα τῶν ἀρετῶν»18. Αὐτό τονίζει καί ὁ Ὑμνωδός στήν Ἀναστάσιμη ἀκολουθία: «...συγχωρήσωμεν πάντα τῇ Ἀναστάσει καί οὕτω βοήσωμεν· Χριστός Ἀνέστη...». Δέν μποροῦμε νά ποῦμε Χριστός Ἀνέστη οὔτε νά μετάσχουμε στήν χαρά τῆς Ἀναστάσεως, ἄν δέν συγχωρήσουμε τόν ἀδελφό μας.

 Εὔχομαι ὁ Ἀναστάς Κύριος νά εὐλογῇ πάντας ἡμᾶς καί νά ὁδηγῇ τά διαβήματά μας καί τά διανοήματά μας μετά φόβου Θεοῦ καί ἀληθοῦς μετανοίας εἰς τήν ὁδόν τοῦ Εὐαγγελίου, ὥστε νά τηροῦμε πάντα ὅσα ἐνετείλατο ὁ Κύριος εἰς ἡμᾶς, καί νά μᾶς ἀξιώσῃ τῆς αἰωνίου Βασιλείας μετά πάντων τῶν Ἁγίων. Ἀμήν! 

Χριστός Ἀνέστη! Ἀληθῶς Ἀνέστη! 

Ἅγιον Πάσχα 2016

*******************

(*) Ὁμιλία τοῦ Καθηγουμένου ἡμῶν, Ἀρχιμ. Χριστοφόρου, κατά τήν Πασχάλιον Τράπεζαν ἐν τῇ ἱερᾷ ἡμῶν Μονῇ, τῇ 18ῃ Ἀπριλίου/1ῃ Μαΐου 2016.

1. Θ. Λειτουργία Μ. Βασιλείου.

2. Ἁγ. Ἰουστίνου Πόποβιτς, Ἄνθρωπος καί Θεάνθρωπος, Α΄, κεφ. 3. 3. Α΄ Ἰωάν. δ΄ 16. 

4. Θ. Λειτουργία Μ. Βασιλείου.

5. Ἔνθ’ ἀνωτ. 

6. Ἰωάν. ε΄ 24. 

7. Πρβλ. Ἰωάν. ε΄ 29. 

8. Γεν. η΄ 21. 

9. Ματθ. ια΄ 28, 29.

10. Λουκ. ε΄ 32. 

11. Πρβλ. Ἰωάν. ιβ΄ 47. 

12. Μάρκ. α΄ 15. 

13. Ἁγ. Γρηγ. Παλαμᾶ, Ὁμιλία ΝΘ΄, «Περί τῶν κατά τό θεῖον Βάπτισμα τελουμένων... τῇ Παραμονῇ τῶν Φώτων», ΕΠΕ, τόμ. 11, Θεσ/νίκη 1986, σελ. 480. 

14. Ἁγ. Ἰωάννου τοῦ Σιναΐτου, Κλίμαξ, Λόγος Ε΄, «Περί μετανοίας», β΄, ἔκδ. Ἱ. Μονῆς Παρακλήτου, Ὠρωπός Ἀττικῆς 1978, σελ. 115.

15. Ἔνθ’ ἀνωτ., κγ΄, σελ. 132. 

16. Ματθ. στ΄ 12. 

17. Ματθ. ε΄ 24. 

18. Πρβλ. Ρωμ. ιγ΄ 10.