«Πνευματική φαρέτρα τοῦ Ὀρθοδόξου Χριστιανοῦ»
Στίς κομμουνιστικές φυλακές οἱ ἱερεῖς καί οἱ μοναχοί πάντα ἦταν πολλοί καί ὑποβαλλόμενοι συνεχῶς σ΄ ἕναν κανονισμό ἀφανισμοῦ. Παρόλο πού δέν ἔχω μιά ἀκριβή στατιστική, μπορῶ νά εἰπῶ ὅτι ἑκατοντάδες ὀρθόδοξοι ρουμᾶνοι κληρικοί φυλακίσθηκαν καί ἐκτοπίσθηκαν. Ἡ παρουσία τους στόν κόσμο τῶν κρατουμένων ἄφησε τά ἴχνη τῶν κατακομβῶν στίς φυλακές.
Στίς φυλακές ὑπῆρχε μιά πραγματική χριστιανική πνευματικότητα. Οἱ ἱερεῖς ἔκαναν μέ τιμή τό καθῆκον τους, τόσο διά τῆς διδασκαλίας ὅσο καί διά τῆς ἐπιτέλεσης τῶν Ἁγίων Μυστηρίων. Αὐτοί καταδικάσθηκαν γιά τήν πίστη τους στόν Θεό, γιά τήν δύναμη μέ τήν ὁποία κήρυτταν τήν πίστη στόν λαό καί ἐπειδή ἐπιτελοῦσαν τήν ἀποστολή τους. Ὡμολόγησαν τόν Χριστό καί γι΄ αὐτό ἐμαρτύρησαν γιά Αὐτόν.
Θά μνημονεύσω ἐδῶ μόνο μερικούς ἀπ᾿ αὐτούς, μολονότι τέτοιοι σάν αὐτούς ἦταν ἑκατοντάδες.
α) Ὁ Ἀρχιμανδρίτης Βενεδίκτος Γκίους
Ἦταν ἕνα φωτεινό πρόσωπο, μιά ἄκακη ψυχή, ἕνας ἄνθρωπος τέλειας πνευματικῆς ἰσορροπίας, πνευματικός καί θεολόγος, μᾶλλον λίγο εὔπιστος. Αὐτός ἔδωσε αἴγλη στόν ρουμανικό μοναχισμό διά τῆς συμμετοχῆς του στήν ἀντίδραση τῆς πίστεως, διά τήν ὁποία φυλακίσθηκαν καί μαρτύρησαν. Ἐνῶ ἦταν ταπεινός, ἦταν ὅμως καί τό πιό ὡραῖο πρόσωπο τοῦ κλήρου μας.
Ἦταν ἀδύνατος καί ἀσθενικός μοναχός, ἀλλά ἀγνός καί ἀκέραιος στήν ψυχή του. Ἦταν ἄνθρωπος ξεχωριστῆς παιδείας καί μεγάλος ἐξομολόγος. Ἀρνήθηκε νά ἀνέλθει τούς βαθμούς τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἱεραρχίας, μή δεχόμενος νά συμβιβαστεῖ.
Στό Ἀναμμένο Δαδί, μιά ὁμάδα μοναχῶν καί λογίων λαϊκῶν, πού ἀσχολοῦντο μέ τήν νοερά προσευχή, ὁ πατήρ Βενέδικτος εἶχε ἔμεσα ἐπιβληθεῖ, μέ τήν πνευματική του ζωή καί τήν δρᾶση ὅλης τῆς ὁμάδας.
Ὡμιλοῦσε ὡραία, λειτουργοῦσε μέ εὐλάβεια, ἐξωμολογοῦσε μέ ἱκανότητα, οἰκοδομοῦσε πνευματικά μέ δύναμη καί ἔπρεπε νά προφυλάγεται ἀπό τούς κινδύνους, διότι δέν ἤξερε, λόγω τῆς εὐπιστίας του, νά φυλάγεται μπροστά στούς διώκτες. Ἡ προσωπικότητά του ἀντιπροσωπεύει ὅ,τι ὡραιότερο καί ἁγιότερο ἔχει ἡ Ρουμανική Ὀρθοδοξία.
β) Ὁ Ἀρχιμανδρίτης Γεράσιμος Ἴσκου
Ὁ ἀρχιμανδρίτης Γεράσιμος ἦταν ἕνας στῦλος τῆς ψυχικῆς ἀντίδρασης στήν φυλακή. Στό Κανάλι θανάτου τοῦ ποταμοῦ Δούναβη, πού ἔφτανε μέχρι τήν Μαύρη Θάλασσα προσλήφθηκε στήν ἰδιαίτερη παράταξη γιά ἱερεῖς, ὅπου ὁ θάνατος ἐρχόταν διά σκληρᾶς ἐργασίας, ἀγρυπνίας, ἀσιτίας καί ξυλοκοπήματος μέ τρόπους ὑπερβολικῆς ἀγριότητας. Ἐμπαιγμένοι, ταλαιπωρημένοι, βασανισμένοι ὄντως οἱ ἱερεῖς – μεταξύ τῶν ὁποίων ἦταν καί ὁ πατήρ Γεράσιμος –ἄντεχαν μέ ἀξιοπρέπεια μέχρι τήν ὥρα τοῦ θανάτου τους. Ἀργότερα ὁ πατήρ ἀρρώστησε ἀπό φυματίωση καί μεταφέρθηκε στήν φυλακή Τίργκου Ὄκνα, ὅπου πέθανε σάν ἕνας ἔνσαρκος ἄγγελος.
γ) Ὁ ἐρημίτης Δανιήλ – Σάντου Θεοδώρ
Ὁ Σάντου Θεόδωρος ἦταν ἕνα ἐξαιρετικό πρόσωπο. Στήν κουρά ἔλαβε τό μοναχικό ὄνομα Δανιήλ. Ἦταν ἕνας περίφημος δημοσιογράφος καί ποιητής. Ἐπιστρέφοντας ἀπό ἕνα προσκύνημά του στό Ἅγιο Όρος, ἵδρυσε τήν ἱερά Μονή ἁγίου ἱερομάρτυρος Ἀνθίμου στό Βουκουρέστι μέ τήν ὁμάδα Ἀναμμένο Δαδί. Γνωρίζοντας λογικά τίς πνευματικές καλλονές τῆς ὀρθοδόξου νηπτικῆς ζωῆς, προσπαθοῦσε νά τίς βιώνει, ἀλλά δέν κατάφερνε πάντοτε νά συντονίζει τό εἶναι του μέ τό βίωμα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.
Ἦταν ἕνας ἡφαιστειακός καί ὀρμητικός
χαρακτῆρας, μέ μιά μυστική ψυχοσύνθεση. Σκεφτικός καί ἄνθρωπος τῆς πράξης. Ἕνας
ἀκάθεκτος μοναχός πού εἰσῆλθε μέ μεγάλο ἐνθουσιασμό στήν μοναστική ζωή. Ἦταν
πολύ καλός ὁμιλητής. Ἔγραψε μερικούς Χαιρετισμούς
μεγάλης λογοτεχνικῆς χάριτος. Ὅλη αὐτή τήν δράση του τήν ἀνέπτυσσε κάτω ἀπό τήν
ἐξουσία τοῦ κρατικοῦ ἀθεϊσμοῦ ἀπό τήν ὁποία καί οὐδέποτε συγχωρήθηκε Τό 1958
συνελήφθησαν καί καταδικάστηκαν ὅλα τά μέλη τοῦ Ἀναμμένου Δαδιοῦ. Ὁ πατήρ Δανιήλ ἀντίκρυσε τήν φυλακή μέ καρτερία
καί πέθανε στό Ἀϊούντ.
δ) Ὁ πατήρ Κλεόπας Ἠλίε
Ὁ πατήρ Κλεόπας Ἠλίε εἶναι ἕνας χειροδύναμος καί αὐστηρός ποιμένας, ὁ ὁποῖος μεγάλωσε στό μοναστήρι καί ἔφτασε νά γίνει τό πιό σεβαστό πρόσωπο τοῦ Ὀρθοδόξου μας ρουμανικοῦ ἀσκητισμοῦ. Κανένας δέν εἶναι τέτοιος σάν αὐτόν. Προικισμένος ἀπό τόν Θεό μέ ἕνα μεγαλοφυές μυαλό, μέ μιά γιγαντιαία μνήμη, μέ μιά γενναία ψυχή κι ἕνα ἐξαιρετικό χάρισμα ὁμιλίας, αὐτός ὁ ποιμένας ἐνεσάρκωσε μιά ζωντανή σύνθεση ὅλων τῶν Ἀνατολικῶν ἁγίων καί Πατέρων.
Εἶναι ἕνας καταρράκτης χάριτος, σοφίας καί δύναμης, ὁ ὁποῖος πλημμυρίζεται διά βαθειᾶς προσευχῆς καί ἐμπνευσμένου λόγου ἀπό τό ἅγιο Πνεῦμα. Δέν ὑπάρχει τελειώτερος πνευματικός ἀπ᾿ αὐτόν. Εἶναι μιά ἐντυπωσιακή προσωπικότητα, πασίγνωστη καί στό εξωτερικό, ἀπ᾿ ὅπου ἦλθαν κάποιοι νά τόν ρωτήσουν τί εἶναι ἡ Χάρης. Ἀλλά ἡ Χάρης εἶναι ζωντανή ἐπάνω του. Ἐνεργεῖ καί ἐκπέμπεται ἀπό τό χαριτωμένο πρόσωπό του καί τά μελλίρυτα λόγια του. Στήν ἁπλότητά του ἀκτινοβολεῖ ἡ Χάρης τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Εἶναι θαυμαστός.
Δέν ἔφτασε στήν φυλακή, ἀλλά ἔμεινε ἄφαντος σέ μιά τρύπα στά Καρπάθια Ὄρη στά χρόνια τῆς ἀθεϊστικῆς τρέλλας, διότι οἱ κομμουνιστές τόν ὑποπτευόταν ὅτι ἔχει σχέση μέ τόν σύλλογο Ἀναμμένο Δαδί. Στήν τρώγλη του ἔζησε ἐπί ἐννέα χρόνια, χωρίς νά ἀνάβη φωτιά, παρότι ἔξω τά πάντα ἦταν χιονισμένα καί παγωμένα, διότι φοβόταν νά μή τόν βροῦν καί τόν καταδώσουν οἱ δασικοί καί οἱ ἐργάτες στήν στρατιωτική Ἀστυνομία.
Ὁ πατήρ Κλεόπας Ἠλίε εἶναι ἡ ζωντανή ἀπόδειξη τοῦ πνευματικοῦ ἀνθρώπου. Εἶναι μιά ὁλοκληρωμένη, ἰσχυρή, βαθειά ἀνθρώπινη προσωπικότητα. Εἶναι ἀληθινός ἄνθρωπος. Ὁ ἅγιος περπατᾶ ἀνάμεσα μας. Αὐτό τό συναίσθημα ἔχεις, ὅταν εἶσαι κοντά στόν πατέρα Κλεόπα.
(Ὁ άξιοσέβαστος Γέροντας π. Κλεόπας, ἐκοιμήθη τό 1998 στήν Μονή Συχαστρία τῆς βορείου Ρουμανίας. Πολλά ἀπό τά βιβλία του κυκλοφοροῦν καί στήν ἑλληνική γλῶσσα).
ε) Ὁ πατήρ Ἀρσένιος Παπατσιώκ
Ποιός εἶναι ὁ ἱερομόναχος π.Ἀρσένιος: μικρός, ἀδύνατος, εὔστροφος καί ζωντανός, μεγάλος πνευματικός, ἄνθρωπος χωρίς συμβιβασμούς στήν πίστη. Ὁ μικρός στό ἀνάστημα εἶναι μεγάλος στά χαρίσματα καί στήν πίστη. Ἔγινε μοναχός ἀπό ἱερό ζῆλο καί θεία κλῆσι. Εἶναι μιά ψυχή σ΄ ἕνα ἀγνό σῶμα μ᾿ ἕνα ἀκέραιο ἦθος. Εἶναι πάντοτε ἐνεργητικός καί ἀπέραντος στήν πατρική του ἀγάπη. Ἄνθρωπος μαχητικός καί ἱκανός γιά θυσίες μέ συνείδηση καί ἱεραποστολική ἱκανότητα.
Ὡδήγησε πολλούς στήν πίστη πρίν ἀλλά καί μετά τήν κουρά του. Ἀγωνιζόταν νά ἐμφυτεύσει τήν ἀληθινή συνείδηση στούς χριστιανούς καί τό κατάφερε. Ἔλεγε: Ἐμεῖς καταφρονοῦμε τούς ἄθεους στό σπίτι τους. Εἶναι ἕνας φάρος τοῦ Χριστοῦ.
Ὁ Μάρκελλος Πετρισόρ ἀφηγεῖται στά ἀπομνημονεύματά του ἀπό τήν φυλακή ὅτι, στήν ἀποφυλάκιση πού ἔγινε τό 1964, ἕνας δεσμοφύλακας ἀπό τό Ἀϊούντ, βλέποντας τόν πατέρα Ἀρσένιο νά ἐξέρχεται καί κοιτάζοντάς τον, ἀνεφώνησε: «Ἐξέρχεται ἡ ἁγιωσύνη στήν πόρτα»! Σήμερα, σέ ἡλικία ἐννενήντα ὀκτώ ἐτῶν, ὁ μεγάλος πνευματικός ζεῖ στήν ἱερά Μονή τῆς Παναγίας ἀπό τό Τέκιργκιολ, πλησίον τῆς Κωστάντζας. (Βιβλίο του στήν ἑλληνική κυκλοφορεῖ ἀπό τίς ἐκδόσεις «Ὀρθοδοξος Κυψέλη».
ζ) Ὁ πατήρ Δημήτριος Στανιλοάε
Εἶναι ὁ μεγαλύτερος ρουμάνος θεολόγος καί ἕνας ἀπό τούς μεγαλύτερους ἐν ζωῆ θεολόγους τῆς Ἀνατολῆς. Βαθύς στοχαστής καί λόγιος, καλός ἱερέας καί ἔξοχος καθηγητής. Μετέφρασε τήν Φιλοκαλία ἀπό τά ἑλληνικά σέ 12 τόμους καί ἔγραψε τήν Δογματική. Ἔκανε κι αὐτός περίπου 5 χρόνια στήν φυλακή (1958-1963) (Συγχωρέθηκε τό 1993).
στ) Ὁ πατήρ Δημήτριος Μπεζάν
Ἦταν ἕνας ἥρωας, ἕνα ἡφαίστειο πίστεως, ἕνας βράχος ἤθους. Ἦταν στρατιωτικός πρεσβύτερος στά μετόπισθεν. Ἄρχισε τόν πόλεμο του μέ τόν ἀθεϊσμό στά στρατόπεδα συγκέντωσης τῶν Ρουμάνων στρατιωτῶν στήν Ρωσσία, ὅταν ἀρνήθηκε νά γίνει μέλος τῆς μεραρχίας Θεοδώρ Βλαδιμιρέσκου, ἡ ὁποία ἀποτελεῖτο ἀπό ρουμάνους πού εἶχαν δεχθεῖ τήν “ἀναμόρφωση” μέ σκοπό γιά νά ξανάρθουν στήν Πατρίδα. Τό 1948 στάλθηκε γιά δίκη στό Βουκουρέστι. Κλείσθηκε σέ πολλές φυλακές τῆς Χώρας. Μετά τήν ἀποφυλάκισή του οἱ κομμουνιστές συνέχισαν νά τόν παρακολουθοῦν, νά τόν καταδιώκουν καί νά τόν βασανίζουν.
Στίς φυλακές δέν ὑπῆρχε κανένας ρουμᾶνος ὀρθόδοξος ἐπίσκοπος.
Ἀπόσπασμα ἀπό: Ἡ ἐπιστροφή στόν Χριστό (ΤΑ ΤΡΟΜΑΚΤΙΚΑ ΒΑΣΑΝΑ ΤΩΝ ΘΥΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΡΟΥΜΑΝΙΑ)