'Ο Γέροντας Παῒσιος 'Ολάρου.
'Ο πρᾶος καί ταπεινός Πνευματικός π. Παῒσιος 'Ολάρου τῆς κοινοβιακῆς μονῆς Συχαστρία, ὁ ὁποῖος ὡδήγησε στήν πνευματική ζωή χιλιάδες πνευματικά παιδιά, μοναχούς καί λαϊκούς, μᾶς μιλοῦσε πάντοτε γιά τόν παράδεισο, τούς 'Αγίους, τήν χαρά τῆς αἰωνίου ζωῆς καί πολύ σπάνια μᾶς ἀνέφερε γιά τά βάσανα τῆς κολάσεως.
Τό πρωῒ τῆς 18ης 'Οκτωβρίου 1990 ὁ μεγάλος Πνευματικός Παῒσιος 'Ολάρου, στήν ἡλικία τῶν 94 ἐτῶν, παρέδωσε τήν ψυχή του στά χέρια τοῦ Χριστοῦ, παρόντων ἐκεῖ τῶν δύο στενωτέρων πνευματικῶν του παιδιῶν καί βοηθῶν του. ῞Ενα μακάριο τέλος καί εὐλογημένο, πού ἦλθε σάν ἕνας γλυκός ὕπνος, γιά τόν ὁποῖον ἑτοιμαζόταν ἀπό τήν νεότητά του καί τόν περίμενε μέ τόσο πόθο!
Τό Σάββατο, 20 'Οκτωβρίου, πορεύθηκε ἀπό τόν τελευταῖο δρόμο συνοδευόμενος ἀπό τίς χιλιάδες πνευματικῶν του παιδιῶν, λαϊκῶν καί μοναχῶν μέ ἐπικεφαλῆς τόν σεβασμιώτατο μητροπολίτη 'Ιασίου καί Μολδαβίας κ.κ. Δανιήλ. Μετά τό παρατεταμένο κτύπημα τῶν καμπάνων, ὡμίλησε μέ συγκίνησι ὁ Σεβασμιώτατος, ἐνῶ οἱ ἄνθρωποι ἔκλαιγαν προσευχόμενοι θερμά γιά τήν ἀνάπαυσι τῆς ἁγίας ψυχῆς του. 'Εκεῖνες τίς στιγμές ἡ ἀκολουθία τῆς κηδείας εἶχε μιά πανηγυρική ἀτμόσφαιρα. ῞Ενας μυστικός πόθος συνεῖχε ὅλους μας καί μιά μεγάλη ἐλπίδα ὅτι ὁ π. Παῒσιος, ὁ ὁποῖος μᾶς εἶχε ὁμιλήσει ἐπί πολλά χρόνια γιά τήν παράδεισο, τήν χαρά τῆς μυστικῆς ἑνώσεως μέ τόν Κύριο, τώρα πηγαίνει στόν οὐρανό πρίν ἀπό ἐμᾶς, γιά νά ἀνοίξη καί σ' ἐμᾶς μέ τίς προσευχές του τίς κλειδωμένες πόρτες τοῦ πολυπόθητου παραδείσου.
'Από τό εὐλογημένο ἐκεῖνο Σάββατο τοῦ 'Οκτωβρίου, τό κανδήλι καί τά κεριά δέν ἔσβησαν ἀπό τόν τάφο τοῦ ἀειμνήστου Γέροντος Παϊσίου. ῞Ενα ἀπό τά πρῶτα βράδυα, μετά τήν κοίμησι τοῦ Γέροντος, ὁ μαθητής του, ἀπό τήν κούρασι ἀποκοιμήθηκε στά γόνατα. Εἶδε τόν Γέροντα ντυμένον στά ράσα, μέ τό Σχῆμα, τό ἐπιτραχήλιο, καθήμενον στήν ἄκρη τοῦ κρεββατιοῦ του, μέ τόν σταυρό στό χέρι καί ἔκλαιγε. 'Ο μαθητής του, μοναχός Γεράσιμος τοῦ φίλησε τόν Σταυρό, τό χέρι καί λυπημένος τόν ἐρώτησε:
-Γιατί κλαῖς, πάτερ Παῒσιε; Σέ πονάει κάτι;
-῎Οχι, ἀγαπητέ μου. 'Επειδή ἐσεῖς δέν κλαῖτε, κλαίω ἐγώ γιά ἐσᾶς, διότι εἶναι πολύ δύσκολο νά φθάση κάποιος στόν παράδεισο. ῎Ω, πόση ἀγωνία, πόση δυσκολία καί φόβο ἔχει τότε ἡ Ψυχή! Καί, ἐάν δέν κλάψης ἐσύ γιά τόν ἑαυτόν σου ἐδῶ, ποιός θά κλάψη τότε ἐκεῖ μετά θάνατον; Διότι μόνο αὐτός πού ἔχει πόνο στήν καρδιά κι ἔχει καθαρή συνείδησι, ἠμπορεῖ νά κλάψη. Βλέπεις πῶς περνάει ὁ καιρός! 'Αλλοίμονο, ἀλλοίμονο, μήν ἀφήνετε νά περνάη ὁ καιρός ἀνώφελα, διότι δέν θά τόν βρῆτε πάλι. ῞Ο,τι μπορεῖτε κάνετε σήμερα καί μή τόν ἀφήνετε γιά αὔριο, διότι δέν γνωρίζετε, ἄν αὔριο θά ξημερώσετε. 'Εάν ἠμπορῆς καί δέν τό κάνεις, ἔχεις μεγάλη ἁμαρτία καί ἀπό τά μάτια τοῦ Θεοῦ τίποτε δέν ἠμπορεῖ νά κρυφθῆ. ῞Ο,τιδήποτε κάνεις, ἐξέτασε τόν σκοπό γιά τόν ὁποῖον τό κάνεις. 'Επιθυμεῖς νά ἀρέσης στόν Θεό ἤ στούς ἀνθρώπους; ῎Εχε στόν νοῦ σου ὅτι εἶναι πολύ ἀκριβός ὁ παράδεισος καί πολύ δύσκολα φθάνει κάποιος ἐκεῖ! Φρόντισε πολύ γιά τήν ψυχή σου, διότι θ' ἀπολογηθῆς γιά κάθε ἔργο καί κάθε λογισμό σου. Δέν μᾶς βοηθοῦν τά χρόνια ἀλλά τά ἔργα ἀγαπητέ μου.
Κατόπιν ὁ μαθητής τοῦ εἶπε:
-Πάτερ Παῒσιε, νά φᾶτε κάτι, διότι ἡ ὥρα εἶναι τρεῖς τό ἀπόγευμα.
-῎Αφησε γιά μετά τόν 'Εσπερινό.
῎Ετσι ἀποχωρίσθηκαν. 'Ο π. Παῒσιος ἀνεχώρησε, ἐνῶ ὁ μαθητής του ξύπνησε καί ἄρχισε νά κλαίη, διότι ὁ Γέροντάς του ἔκλαιγε γι' αὐτόν.
'Ιδού πῶς μᾶς διδάσκουν οἱ πνευματικοί μας πατέρες καί μετά τήν ὁσιακή κοίμησί τους.
'Ο ἐπικήδειος λόγος τοῦ σεβασμιωτάτου μητροπολίτου 'Ιασίου καί Μολδαβίας κ. κ. Δανιήλ
Αὐτή τήν μεγάλη καί ὀδυνηρή στιγμή τῆς ἀπωλείας τοῦ Πνευματικοῦ μας πατρός, τοῦ καλοῦ καί φημισμένου Γέροντος π. Παϊσίου, ἐπιθυμῶ νά εἰπῶ μερικά λόγια γιά τήν ἀληθινή ἁγία ζωή του καί τίς ἀσκήσεις του πού περιγράφθηκαν τόσο θαυμαστά ἀπό τόν π. Κλεόπα καί τόν ἡγούμενο τῆς Μονῆς ἀρχιμ. π. Βικτωρῖνο.
Αὐτό πού θέλω ἐμεῖς νά διαπιστώσουμε σήμερα εἶναι ὅτι ὁ ἱερομόναχος μεγαλόσχημος Γέροντας π. Παῒσιος ἠμπόρεσε καί μᾶς συγκέντρωσε ὅλους ἐδῶ ἀπό τά μοναστήρια μας καί τούς Πιστούς ἀπό τά χωριά τους καί ἀπ' ὅλη τήν Πατρίδα μας γιά νά ἀποδώσουμε τόν τελευταῖο χαιρετισμό μαζί καί ὁ καθένας μας νά τοῦ εἰπῆ ἕνα θερμό εὐχαριστῶ γιά τήν πνευματική προσφορά του στόν ἀγῶνα μας.
Κατ' ἀρχήν διδαχθήκαμε ἀπό τόν Γέροντα ὅτι τό μεγαλύτερο πρᾶγμα στόν κόσμο αὐτόν εἶναι νά εἴμεθα ἑνωμένοι μέ τόν Θεό. Μερικοί ἀπό τούς Πατέρες τῆς ἐρήμου εἶπαν: «'Απόκτησε τήν εἰρήνη μέ τόν Θεό καί πλῆθος ἀνθρώπων θά εὕρη τήν σωτηρία κοντά σου».
'Ο ὅσιος πατήρ Παῒσιος ἦτο ἕνας ἄνθρωπος, ὁ ὁποῖος μᾶς ἔδειξε μέ τά λόγια καί τά ἔργα του ὅτι ἦτο συμφιλιωμένος μέ τόν Θεό κι ἐκέρδισε τήν οὐράνια εἰρήνη στήν καρδιά του καί γι' αὐτό ἠμπόρεσε νά τήν μεταδώση. 'Ημπόρεσε νά τήν μεταδώση σ'ὅλους αὐτούς πού ἐταράσσοντο ἀπό τά πάθη, ἐπληγώνοντο ἀπό τούς πόνους καί τούς πειρασμούς καί σέ ὅσους τόν πλησίασαν μέ καθαρή καρδιά γιά νά ὠφεληθοῦν κάτι.
'Η ψυχή του, πού κατοικοῦσε μέσα σ' ἕνα ἀσθενικό, ἀδύνατο καί ταλαιπωρημένο ἀπό τήν ἄσκησι καί τήν προσευχή σῶμα, ἀπεδείχθη ὅτι ἔγινε μιά πηγή εἰρήνης, παρηγορίας καί θερμῆς πνευματικῆς στοργῆς γιά τόν κάθε ἄνθρωπο. ῎Ετσι τόν γνωρίσαμε κι ἐμεῖς ἀπό τά φοιτητικά μας χρόνια, ὅταν περνούσαμε συχνά ἀπ' ἐδῶ. Μοῦ ἔδωσε τήν εὐλογία κι ἔμεινα κοντά του ἀρκετές ἡμέρες. ῎Ενοιωσα μιά ἰδιαίτερη εἰρήνη, μιά εἰρήνη τοῦ Θεοῦ πού ξεχυνόταν ἀπό τήν εὐλογημένη ζωή του, διότι ὑπῆρξε πράγματι μεγάλος Πνευματικός πατήρ καί διδάσκαλος τῆς ταπεινώσεως.
Τό δεύτερο ἔργο πού διδάχθηκα ἀπό τόν Γέροντα ἦτο ἡ ἁγιότης καί καλωσύνη του. Πρίν ἀπό τήν σοφία καί τήν γνῶσι, ἡ ἁγιωσύνη εἶναι ἕνας ὠκεανός καλωσύνης πού ξεχύνεται μέ τό ἄπειρο ἔλεος τοῦ φιλανθρώπου Θεοῦ μας. 'Ο π. Παῒσιος μέ τήν πολλή στοργή του μᾶς παρουσίασε τό ἄπειρο ἔλεος τοῦ Θεοῦ στήν ζωή μας. Αὐτός κι ὅταν ἀκόμη ἐμάλωνε, τό ἔκανε μέ καλωσύνη καί, ὅταν ἐλυπᾶτο, ἐλυπᾶτο ἀπό τήν καλωσύνη τῆς καρδιᾶς του.
Πάντοτε, λόγῳ τῶν ἁμαρτιῶν μας, περιμέναμε κάποιον μεγαλύτερο καί βαρύτερο κανόνα, ἀλλά κατά τρόπο θαυμαστό εἶχαν τήν προτεραιότητα σ'αὐτόν ἡ συγχωρητικότητα, ἡ μεγαλοψυχία καί ἡ πολλή του καλωσύνη.
Μέσῳ τοῦ Γέροντος π. Παϊσίου, πολλοί ἀπ' αὐτούς πού τόν πλησίασαν καί ἐν μετανοίᾳ ἐξωμολογήθηκαν, αἰσθάνθηκαν ὅτι ἡ καρδιά τοῦ Θεοῦ εἶναι πρῶτα ἀπ' ὅλα ἐλεήμων κι αὐτή ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ εἶναι μιά δύναμις πού ἀλλάζει τήν ζωή μας, ἀναγεννᾶ τόν νοῦ μας, συγκλονίζει τήν καρδιά μας καί ἀπό πέτρινη τήν μεταβάλει σέ κατανυκτική καί ἐλεήμονα.
'Ο ἀείμνηστος Γέροντάς μας π. Παῒσιος εἶχε τό μεγάλο χάρισμα ἀπό τόν Θεό νά παρηγορῆ καί εἰρηνεύη τούς ἀνθρώπους. Πολλές φορές ἐμεῖς περνούσαμε βιαστικά ἀπό κοντά του, ζητούσαμε μηχανικά τήν εὐλογία του, ὅμως ἐκεῖνος δέν βιαζόταν. Μᾶς ἔβαζε νά γονατίσουμε μπροστά του. Μᾶς εὐλογοῦσε μέ τόν ξύλινο μεγάλο Σταυρό, μᾶς ἐδιάβαζε εὐχές. Μᾶς εὐλογοῦσε πολλές φορές. Μᾶς ἐχόρταινε μέ τήν πατρική του ἀγάπη! Πόσοι ἄνθρωποι δέν ἔλαβαν τήν εὐλογία του, δίπλα στό ἀπέριττο κρεββάτι τοῦ πόνου τοῦ Γέροντος! Αὐτός ὑπέφερε κι ὅμως ἄλλους ἀνεκούφιζε καί παρηγοροῦσε.
'Η τελευταία συνάντησίς μου μέ τόν Γέροντα ἔγινε μετά τήν ἐνθρόνισί μου ὡς Μητροπολίτου Μολδαβίας καί 'Ιασίου. Ηλθα ἐδῶ μαζί μέ τόν Μακαριώτατο πατριάρχη μας κ. Θεόκτιστο. Εἶναι ἀδύνατον κάποιος νά ἔλθη στήν Συχαστρία καί νά μή περάση ἀπό τόν π. Παῒσιο, νά πάρη τήν εὐλογία του. Μαζί μέ τόν πατριάρχη μας, χωρίς κάποιο ἐξωτερικό διακριτικό γνώρισμα τοῦ ἀξιώματός μας, σάν ἁπλοῖ ἱερεῖς, ἐπήγαμε νά ζητήσουμε τήν εὐλογία του. Χάρηκε πολύ, ὅταν ἔμαθε ὅτι ἤλθαμε πλησίον τοῦ κρεββατιοῦ του. 'Εγώ γονάτισα νά πάρω τήν εὐλογία του στήν ἀρχή ἑνός δύσκολου καί βαρέως φορτίου, πού ἡ 'Εκκλησία μέ ἐπεφόρτισε· νά εἶμαι ἀρχιερεύς καί πνευματικός πατήρ ὅλης αὐτῆς τῆς ἐπαρχίας πού εὑρισκόμεθα.
Ξαφνικά παρετήρησα ὅτι δίπλα μου γονάτισε καί ὁ Πατριάρχης μας καί ζητοῦσε κι αὐτός τήν εὐλογία ἀπό ἕνα μεγάλο Πνευματικό τῆς 'Ορθοδόξου 'Εκκλησίας μας.
'Ο Γέροντας μᾶς εὐλόγησε καί τούς δύο μέ τήν συνηθισμένη καλωσύνη καί πατρική του ἀγάπη καί μᾶς εἶπε: «'Ο Θεός νά σᾶς χαρίση μιά γωνίτσα στόν παράδεισο».
Εἶναι γεγονός, πιστεύω, ὅτι αὐτή ἡ εὐχή καί εὐλογία του, κρύβει ἕνα μυστήριο, ὅτι αὐτός ὁ ἴδιος εἶχε συναντηθῆ μέ τόν παράδεισο, ἀπ' αὐτήν ἀκόμη τήν ζωή· ῞Ομως τήν διατηροῦσε ταπεινά καί μυστικά μέσα στήν καρδιά του, σάν ἕνα ἀρραβῶνα.
Αὐτός αἰσθάνθηκε ἀληθινά ὅτι ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἀρχίζει μέσα ἀπό τίς καρδιές μας. Μετέφερε μέσα στήν καρδιά του τήν ἀρχή τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία τόν φώτιζε στήν ζωή του. Γι' αὐτό ἐπιθυμοῦσε καί εὐχόταν νά εὕρουν κι αὐτοί πού τόν πλησίαζαν καί ζητοῦσαν τήν εὐλογία του, μιά γωνίτσα στόν παράδεισο.
Τόν Γέροντα Παῒσιο τόν γνώρισα ὄχι μόνο σάν Πνευματικό, πού δίνει συμβουλές καί εὐλογεῖ, ἀλλά σάν ἕνα πνευματοφόρο Πνευματικό τοῦ Χριστοῦ.
Αἰσθανόμεθα ὅτι μέσα του κατοικοῦσε ἀπ' αὐτήν ἐδῶ τήν ζωή τό ῞Αγιο Πνεῦμα. Γι' αὐτό, αὐτή τήν στιγμή τοῦ ἐπίγειου χωρισμοῦ μας, προσευχόμεθα στόν Θεό ν' ἀναπαύση μέ τούς ἁγίους καί τούς δικαίους σέ μιά γωνίτσα τοῦ παραδείσου αὐτόν πού σ' ὅλους ἐμᾶς ηὔχετο νά εὑρεθοῦμε στόν ἴδιο τόπο.
'Οσιώτατε πάτερ Παῒσιε, ὅπως προσευχόσουν, ὅσο καιρό ἤσουν ἐδῶ στήν γῆ, ἔτσι καί τώρα νά προσεύχεσαι στόν οὐρανό γιά ἐμᾶς. 'Αμήν.
20ῃ 'Οκτωβρίου 1990.
Μετάφρασις ἀπό τά ρουμανικά. π. Δαμασκηνός Γρηγοριάτης
Μέ τήν εὐλογία τοῦ πατρός Δαμασκηνοῦ Γρηγοριάτου