«Πνευματική φαρέτρα τοῦ Ὀρθοδόξου Χριστιανοῦ»
243. Εἶναι μία ἀμοιβαία σχέσις μεταξύ σώματος καί ψυχῆς, μεταξύ ἰδιοτήτων τοῦ σώματος καί ἰδιοτήτων τῆς ψυχῆς· εἶναι μία ἀμοιβαία κυματοειδής διείσδυσις. Νά ὑποθέσετε ὅτι εἶσθε μία νύκτα μέ πανσέληνο δίπλα σέ μία γαλήνια λίμνη. Κάποιος ἄνθρωπος πετᾶ δύο πέτρες ταυτόχρονα σέ διαφορετικά σημεῖα μέσα στήν λίμνη. Τότε τά κύματα τοῦ νεροῦ δημιουργοῦν κύκλους καί κινούμενα, νομίζεις, ὅτι σπάζουν τήν σελήνη μέ τούς κυματισμούς τους. Κἄπως ἔτσι συμβαίνει μέ τήν ἄγγιγμα τῆς ψυχῆς ἀπό τά κύματα τοῦ σώματος, διότι ἡ ψυχή εἶναι ἄλλης φύσεως, ὄχι ὀλιγώτερο σπουδαία ἀπό τήν τοῦ σώματος, παρά τό καθρέπτισμα τῆς σελήνης ἐπάνω στά κύματα τοῦ νεροῦ. Καί, παρ᾿ ὅλα αὐτά ἀντανακλᾶται τό ἕνα στό ἄλλο.
244. Οἱ ὁρμόνες διά τοῦ σώματος ἐπιδροῦν στό πνεῦμα μέ ἄλλο τρόπο στόν ἄνδρα μέ ἄλλο στήν γυναῖκα. Ἔτσι, ὁ ἄνδρας ἀποκτᾶ, ἐκτός ἀπό τήν διάπλασι τῆς ἀνατομικῆς εὐρωστίας καί τό αἴσθημα τοῦ ἀνδρισμοῦ του. Ἡ διανόησις ὑπερτερεῖ ἐπάνω στό συναίσθημα· οἱ νοερές δυνάμεις ἀποδεικνύονται δημιουργικές. Κλίνουν περισσότερο πρός τήν τυραννία, παρά πρός τήν ὑποταγή καί στήν συνέχεια κλίνουν πρός τήν βαναυσότητα παρά πρός τήν καλωσύνη. Ὅσο οἱ διάφοροι βαθμοί εἶναι πιό ἔντονοι, ἄλλο τόσο ἔχουμε νά κάνουμε μ᾿ ἕνα ἐπιθετικό χαρακτῆρα. Μοῦ φαίνεται ὅτι ἐδῶ θά πρέπει νά ἀναζητήσουμε καί τήν αἰτία τῆς ἀλαζονείας.
Μπορεῖ καί ἀπ᾿ ἐδῶ νά ἔχη τήν προελευσί του καί τό γεγονός, ἰδιαίτερα στούς ἄνδρες, οἱ ὁποῖοι δέν θέλουν οὔτε στόν Θεό νά ὑποταχθοῦν, καί, ὅταν ἀνάψουν ἀπό ὀργή, δέν ὑπάρχει κατάλληλος λόγος, νά περιγράψη τίς ὕβρεις πού λέγουν κατά τοῦ Θεοῦ καί ὅλων τῶν Ἁγίων. Ὁ ἐπιθετικός χαρακτήρ τοῦ ἀνδρός παρατηρεῖται σάν μία κοινή διαπίστωσις καί στήν φύσι τῶν ζώων. Μέ τήν διαφορά ὅτι ὁ ἄνδρας ἐπιτίθεται, ἐνῶ χρησιμοποιεῖ τήν λογική του, ἐν ἀντιθέσει πρός τά ζῶα πού δέν τήν ἔχουν.
Ὁ ἄνδρας ἔχει τήν τάσι ἀπό τήν φύσι του τῆς γυναικομανίας, ἔτσι ὅπως κάποτε οἱ ἑβραῖοι καί οἱ τοῦρκοι. Ὁ σοφός Σολομών εἶχε 1000 γυναῖκες, ὅμως τόν ἐπλήρωσαν καλά οἱ γυναῖκες, διότι τόσο πολύ τοῦ ἐχάλασαν τό μυαλό, ὥστε ἐκεῖνος ἀρνήθηκε τόν Θεό (Γ΄Βασ.11,3-4). Ὁ σκοπός καί ἡ διάπλασις τῆς γυναικός εἶναι ἡ μητρικότης. Ἀκόμη καί ἡ σωτηρία της θά ἐξαρτηθῆ ἀπό τήν γέννησι τῶν παιδιῶν της, ἐάν τό κάνη αὐτό τό ἔργο μέ πλήρη πνευματική σοφία, μέ πίστι, μέ ἀγάπη καί ἁγιωσύνη (Α΄Τιμ.2,15).
Ἀνάμεσα στό ἔνστικτο τῆς γενετήσιας ὁρμῆς τοῦ ἀνδρός καί στό ἔνστικτο τῆς μητρικότητος τῆς γυναικός ὑπάρχει μία πραγματική βιολογική σύγκρουσις καί αἰτία τραγωδίας. Ὅ,τι ἐπιθυμεῖ ὁ ἕνας δέν ἐπιθυμεῖ νά ἀνταποκρίνεται ὁ ἄλλος. Γι᾿ αὐτό σωστά δόθηκαν στούς ἀνθρώπους θεῖοι κανόνες καί ὁ νοῦς τους γιά νά ζοῦν μία κατά φύσι ζωή-μέ τάξι ἠθική καί πνευματική-γιά νά μή κάνουν «τοῦ κεφαλιοῦ τους» ζώντας ἐνάντια στήν φύσι τους, ἐνάντια στήν ἠθική καί πνευματική ζωή, τελείως ἀναρχικά, πράγματα τά ὁποῖα κατόπιν τά πληρώνουν μέ ἄσχημες συνέπειες στήν ζωή τους εἴτε αὐτοί, εἴτε οἱ διάδοχοί τους.
245. Ὁλόκληρος ὁ ὀργανισμός καί ἰδιαίτερα τό νευρικό σύστημα ἐξελίσσονται καλά, ὡς πρός τό θέμα τῶν ὁρμονῶν τῆς γενετικῆς, ἐάν καί ἐφ᾿ ὅσον ἐλέγχονται ἀπό τούς κανόνες τῆς ἐγκρατείας. Γι᾿ αὐτό μέχρι τόν γάμο ὅλοι οἱ νέοι πρέπει νά μένουν καθαροί μέ φυλαγμένη τήν παρθενία τους, καί τά ἀγόρια καί τά κορίτσια. Τό ἔργο αὐτό εἶναι καί δυνατόν καί ἀναγκαῖον.
246. Οἱ ἄνδρες ἐπειδή ἔχουν ἰσχυρό νευρικό σύστημα, ἀντέχουν στίς ἀπαιτήσεις τῶν κανόνων τῆς ἐγκρατείας. Ἀφ᾿ ὅτου ὅμως γίνουν ἀδύνατοι, νευρικοί, ἀνισόρροποι, παρατηρεῖται κατόπιν ἀνωμαλία στήν προσπάθεια ἐγκρατείας τοῦ γενετησίου ἐνστίκτου τους. Τά δυνατά πρόσωπα γίνονται δυνατώτερα μέ αὐτήν τήν μορφή ἀσκήσεως τῆς ἐγκρατείας.
ΜΑΚΑΡΙΣΤΟΥ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΑΡΣΕΝΙΟΥ ΜΠΟΚΑ ΡΟΥΜΑΝΟΥ ΙΕΡΟΜΟΝΑΧΟΥ (+1910-1989) «ΜΕΓΑΣ ΚΑΘΟΔΗΓΟΣ ΨΥΧΩΝ», ΑΠΑΝΘΙΣΜΑ ΣΟΦΩΝ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΩΝ ΛΟΓΩΝ ΣΕ 500 ΚΕΦΑΛΑΙΑ, ΜΕΤΑΦΡΑΣΙΣ - ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ Μον. Δαμασκηνός Γρηγοριάτης.