Μερικοί μοναχοί ἕλκονται ἀσυγκράτητα ἀπό τόν ἁμαρτωλόν κόσμον…
ΕΞ ΗΓΟΥΜΕΝΟΙ ΠΡΟΣΚΥΝΟΥΝ ΑΜΑΡΤΩΛΟΝ ΤΥΡΑΝΝΟΝ
Γράφει ὁ κ. Γεώργιος Τραμπούλης, θεολόγος
Ἡ ἔννοια τῆς προσωπικῆς εὐθύνης καί τοῦ ὁμολογιακοῦ ἀγώνα γιά ὅσα τραγικά συμβαίνουν στήν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, στίς ἡμέρες μας ἔχουν σχεδόν ἐκλείψει, καθώς κυριαρχεῖ ἕνας γενικευμένος ἐφησυχασμός πού παράγει ἀδράνεια. Ἐνῶ γιά τούς Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας, ἅπαντες, μικροί καί μεγάλοι, ἐπίσκοποι καί ἁπλοί πιστοί Χριστιανοί, ποιμένες καί ποιμαινόμενοι, ἔχουν ἐξίσου εὐθύνη, κατά τό μέρος πού τούς ἀναλογεῖ, γιά τά ὅποια προβλήματα ἀντιμετωπίζει ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, καί ὀφείλουν νά ἀγωνισθοῦν γιά τήν ἐπίλυσή τους, ἀπό τήν ὅποια θέση κατέχει ἕκαστος ὡς ἰσότιμο μέλος τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ. Ἅπαντες ὀφείλουν μέ παρρησία νά ὁμολογοῦν τήν ἀλήθεια καί νά μή σιωποῦν. Σέ ἀντίθεση πρός αὐτά, σήμερα ἡ ἀδιαφορία τῆς μεγάλης μερίδος τοῦ Λαοῦ τοῦ Θεοῦ, καθώς καί οἱ διάφοροι “φόβοι” καί τά συμφέροντα τῶν ἐκκλησιαστικῶν ἀξιωματούχων, νά μή χάσουν τόν μισθό τους, τήν θέση τους, καί τά δικαιώματα πού ἀπορρέουν ἀπό τήν ἐκκλησιαστική θέση πού κατέχουν, εἶναι αὐτά πού πρυτανεύουν, μέ ἀποτέλεσμα νά ἐνισχύεται ὁ ἐφησυχασμός καί ἡ πνευματική ἀδράνεια.
Πρωτίστως ὅμως εἶναι οἱ μοναχοί αὐτοί πού ὀφείλουν νά ἀποτελοῦν παράδειγμα ἀνυστερόβουλης παρρησίας καί ὁμολογιακῆς διάθεσης πρός ὁμολογίαν τῆς ἀληθείας, κάτι γιά τό ὁποῖο ἄλλωστε θά τούς ζητηθῆ λόγος ἐν ἡμέρᾳ τῆς Κρίσεως, ἀφοῦ ἔχουν δώσει ὅρκο παρθενίας, ἀκτημοσύνης, (ὄχι μόνον σαρκικῆς καί ὑλικῆς ἀλλά καί πνευματικῆς) καί ἀπόλυτης ὑπακοῆς (ὄχι μόνον στόν ἡγούμενο καί στήν ἀδελφότητα), ἀλλά πρωτίστως στό ἴδιο τό Εὐαγγέλιο τοῦ Χριστοῦ. Πλήν, αὐτό πού παρατηρεῖται σήμερα εἶναι, μεγάλο μέρος τοῦ μοναχισμοῦ νά ἀσχολεῖται μέ τίς εὐρωπαϊκές ἐπιδοτήσεις, μέ τίς ἀναστηλώσεις καί τίς συντηρήσεις, μέ τίς καλλιέργειες, μέ τόν πολυτελῆ ἐξωραϊσμό τῶν κτηρίων τῶν μονῶν, καθώς καί μέ λοιπές “ἐξωτικές” ἐπιχειρηματικές δραστηριότητες… Ὅπως ἀποδείχθηκε μέ τήν παρουσία τοῦ Πρωθυπουργοῦ στό Ἅγιον Ὄρος, ὅλα αὐτά ὄχι μόνον εἶναι ἄχρηστα καί πολύ ἐπιβλαβῆ, ἀλλά ἀποτελοῦν τίς αἰτίες συμβιβασμοῦ καί τῆς προδοσίας τῆς πίστεως, καί σέ τελική ἀνάλυση ἀποδεικνύουν ὅτι οἱ μοναχοί τά ἔχουν βρεῖ μέ τόν Καίσαρα καί ὅτι ὑπάρχει μεταξύ τους ἕνα σκοτεινό πάρε–δῶσε.
Φανερώθηκε πέραν πάσης ἀμφιβολίας, μέ ἀφορμή τήν παρουσία τοῦ Πρωθυπουργοῦ στό Ἅγιον Ὄρος ὅτι ἀκόμα καί ὅταν ἐπιδεικνύουν οἱ ἱερές μονές κάποια «πνευματικότητα» ἤ ὅτι καλλιεργοῦνται ἀπό τούς μοναχούς οἱ «ἀρετές» ἤ ὅτι «τηρεῖται» τό ὅποιο τυπικό καί ἡ λειτουργική ζωή, ἤ ὅτι προσφέρεται κάποιο «κοινωνικό ἔργο», τήν ἴδια στιγμή καταφέρνουν νά παρουσιάζουν ἀπόλυτη ἀδιαφορία γιά τά καίρια θέματα τῆς πίστεως καί τά δόγματα τῆς Ἐκκλησίας, γιά τήν ὁμολογία τῆς ἀλήθειας. Ὅταν ἐπιδεικνύεται ἀδιαφορία γιά τίς –πρός θάνατον– πνευματικές παρεκτροπές τῶν ἐκκλησιαστικῶν διοικούντων καί τίς ἀντίστοιχες τοῦ Καίσαρα, τότε ἡ πνευματικότητα ἀποδεικνύεται κάλπικη καί κίβδηλη καί ἔχουμε μετατόπιση –ἕως καί κατάλυση– τοῦ σκοποῦ τῆς ὑπάρξεως τοῦ μοναχισμοῦ!
Γίνεται ἔτσι κατανοητό ὅτι σέ ἕνα τέτοιου εἴδους ἄνευρο καί ἐκμαυλισμένο μοναχισμό ἀποβλέπουν, τόσο οἱ ἀσυνείδητοι ἐπίσκοποι, ὅσο καί οἱ ἀμοραλιστές πολιτικοί ἐξουσιαστές, ἕνα μοναχισμό πού ἀνέχεται καί ἐπικροτεῖ τά φαῦλα ἔργα τους, καί συμπορεύεται μή ἀσκώντας καμία κριτική γιά τίς φαυλότητές τους. Σέ ἀντίθεση, οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μᾶς ἔχουν ὑποδείξει ὅτι εἶναι ξένο πρός τόν μοναχισμό νά μένη ἄπραγος καί ἁπλός θεατής στά θέματα τῆς πίστεως, ἐφ’ ὅσον οἱ μοναχοί ἔχουν ὁλοτελῶς ἀφιερωθεῖ στόν Θεό, καί νά εἶναι ἕτοιμοι νά θυσιάσουν ἀκόμα καί τήν ζωή τους χάριν τῆς πίστεως καί τῆς ἀληθείας. Γεγονός τό ὁποῖο σίγουρα δέν ἐπέδειξαν οἱ ἁγιορεῖτες μοναχοί.
Ἡγέται ἱκέται
Ὁ εὐαγγελιστής Ματθαῖος, ἀκριβῶς μετά τήν ἐπί τοῦ Ὄρους ὁμιλία τοῦ Κυρίου, ὅπου παρατίθενται οἱ μακαρισμοί, λέγει· «ὑμεῖς ἐστε τό ἅλας τῆς γῆς· ἐάν δέ τό ἅλας μωρανθῆ, ἐν τίνι ἁλισθήσεται; εἰς οὐδέν ἰσχύει ἔτι εἰ μή βληθῆναι ἔξω καί καταπατεῖσθαι ὑπό τῶν ἀνθρώπων». Βέβαια αὐτοί οἱ λόγοι τοῦ Κυρίου μας ἀποδέκτες ἔχουν ὅλους τούς Χριστιανούς, πολύ περισσότερο ὅμως τούς μοναχούς καί μάλιστα τούς ἁγιορεῖτες…
Ὁ ἱερός Χρυσόστομος, ἑρμηνεύοντας τό ἀνωτέρω χωρίο, λέγει ὅτι τό ἀνθρώπινο γένος ἔχασε τά λογικά του καί ἔπαθε σήψη λόγω τῶν ἁμαρτιῶν του. Γιά τόν λόγο αὐτό ὁ Κύριός μας ἀπαιτεῖ ἀπό ὅλους τούς Χριστιανούς, εἰδικότερα ἀπό τούς μοναχούς, νά ἔχουν τίς ἀρετές, οἱ ὁποῖες εἶναι ἀπαραίτητες καί ὠφέλιμες γιά αὐτούς πού προορίζονται νά ἀναλάβουν τήν νουθεσία τῶν πολλῶν. Καί ἐνῶ ὁ Κύριος εἶναι αὐτός πού θεράπευσε, λέγει ὁ ἱερός Πατήρ, τό ἀνθρώπινο γένος ἀπό τήν νόσο καί τό ἀπάλλαξε ἀπό τήν δυσωδία, οἱ Χριστιανοί, ἀλλά πολύ περισσότερο οἱ ἐπίσκοποι, οἱ ποιμένες καί οἱ μοναχοί, ἐργασία ἔχουν νά συντηροῦν τήν καινή αὐτή ἐν Χριστῷ κατάσταση, διατηρώντας την ἀμόλυντη, ὅπως τήν παρέλαβαν ἀπό τόν Χριστό, τόσο μέ τόν λόγο τους, ὅσο καί μέ τό παράδειγμά τους, ὅ,τι ἀκριβῶς δηλαδή κάνει καί τό ἁλάτι. Ἡ ἀποφυγή τῆς ἐπανόδου στήν κατάσταση πού ἦταν τό ἀνθρώπινο γένος πρίν ἀπό τήν ἐνανθρώπηση τοῦ Κυρίου εἶναι φροντίδα καί ἐπίπονος ἀγώνας ὅλων μας, ἀλλά πολύ περισσότερο αὐτῶν πού εἶναι ἐντεταλμένοι ἀπό τόν ἴδιο τόν Κύριο γιά τήν ἐργασία αὐτή.
Λέγει ὁ Κύριος μέσῳ τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου ὅτι, δέν μοῦ εἶναι ἀρκετό νά εἶσθε ἐσεῖς μόνον ἠθικοί καί συνετοί, ἀλλά ὑποχρέωση ἔχετε νά κάμνετε καί τούς ἄλλους ἠθικούς καί συνετούς καί γιά αὐτό πρέπει νά ἔχετε περίσσευμα ἀρετῆς, διότι, ἐάν δέν τό κατορθώσετε, δέν θά εἶσθε ἱκανοί οὔτε τούς ἑαυτούς σας νά σώσετε. Ἄν λοιπόν ἀπομακρυνθοῦν οἱ ἄλλοι ἀπό τόν ἠθικό δρόμο, νά εἶναι δυνατόν νά τούς ἐπαναφέρετε ἐσεῖς σέ αὐτόν. Ἐάν ὅμως ἀπομακρυνθῆτε ἐσεῖς, θά καταστρέψετε καί ἄλλους ἐκτός ἀπό τούς ἑαυτούς σας. Οἱ ἄλλοι λοιπόν εἶναι δυνατόν νά συγχωρηθοῦν, ἔστω καί ἐάν ἁμαρτήσουν χίλιες φορές, ἄν ὅμως ἁμαρτήση μία φορά ὁ διδάσκαλος, δέν θά ἔχη τήν παραμικρή δικαιολογία καί θά τιμωρηθῆ αὐστηρότατα, γιά αὐτό λέγει τό ἱερό Εὐαγγέλιο ὅτι «βληθῆναι ἔξω καί καταπατεῖσθαι ὑπό τῶν ἀνθρώπων».
Καί συνεχίζει ὁ ἱερός Πατήρ: γιά νά μή διστάσουν νά ἀναλάβουν ἀγώνα οἱ διδάσκαλοι, ὅταν ἀκούσουν, «ὀνειδίσωσιν ὑμᾶς καί διώξωσι καί εἴπωσι πᾶν ρῆμα καθ’ ὑμῶν», λέγει ὅτι, ἄν δέν εἶσθε ἕτοιμοι νά ἀγωνισθῆτε νά κάνετε τούς ἄλλους ἠθικούς καί συνετούς, τότε σᾶς διάλεξα ἄδικα. Διότι δέν πρέπει νά σᾶς φοβίζουν οἱ κακολογίες, ἀλλά ἡ ὑποκριτική συμμόρφωσή σας μέ τίς ἀπόψεις τῶν ἄλλων. Διότι τότε θά ἀποκλίνετε ἀπό τόν ἠθικό δρόμο καί θά καταπατηθῆτε ἀπό τούς ἀνθρώπους. Ἄν σᾶς κακολογοῦν, ἐπειδή ἐπιμένετε νά τούς ἐλέγχετε, πρέπει νά εἶσθε εὐχαριστημένοι, διότι τό ἅλας ἔχει τήν ἰδιότητα νά προξενῆ πόνο καί λύπη στούς ἁμαρτωλούς. Ἡ κακολογία ἑπομένως εἶναι ἀναγκαία, ἀλλά δέν σᾶς βλάπτει, ἐάν ὅμως φοβηθῆτε τήν κακολογία καί μειώσετε τόν ζῆλο πού πρέπει νά ἔχετε, θά πάθετε πολύ χειρότερα καί θά σᾶς κακολογοῦν καί θά σᾶς περιφρονοῦν ὅλοι, αὐτό ἐννοῶ, ὅταν λέγω ὅτι θά καταπατηθῆτε.
Συγκρίνοντας τούς λόγους τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου πρός τήν συμπεριφορά τῶν ἁγιορειτῶν μοναχῶν κατά τήν ἐπίσκεψη τοῦ Πρωθυπουργοῦ στό Ἅγιον Ὄρος, καθίσταται σαφές ὅτι οἱ μοναχοί δέν λειτούργησαν ὡς ἅλας, ἀρνήθηκαν νά στοιχηθοῦν στό παράδειγμα τοῦ Κυρίου, ὁ ὁποῖος δέν ἀπέφυγε νά χρησιμοποιήση σκληρή γλῶσσα ἐναντίον τῶν Γραμματαίων καί τῶν Φαρισαίων καί εἶπε ἐκεῖνα τά φοβερά «οὐαί», τά ὁποῖα ἀφοροῦν ἀνθρώπους μέ πλαστή, ψεύτικη εὐσέβεια καί ὑποκρισία, ὅπως αὐτή τοῦ πρωθυπουργοῦ. Οἱ μοναχοί ὄφειλαν, ἐάν ἦσαν «τό ἅλας τῆς γῆς», νά ὑποδείξουν στόν πρωθυπουργό τίς πολλές παρεκτροπές του καί νά τόν νουθετήσουν καταλλήλως, καί ὄχι νά ὑποκλίνωνται καί νά τοῦ ψάλλουν πολυχρόνιο…
Προετίμησαν νά κλίνουν γόνυ εἰς τόν ἄρχοντα τοῦ κόσμου τούτου
Φοβήθηκαν τίς κακολογίες πού θά προέρχονταν ἀπό τόν ἐπιβεβλημένο ἔλεγχο καί προτίμησαν τήν ὑποκριτική συμπεριφορά, ἀρνήθηκαν νά ἀγωνισθοῦν νά κάνουν τόν πρωθυπουργό “ἠθικό καί συνετό”, νά τοῦ ὑποδείξουν τήν δυσωδία πού ἀποπνέουν οἱ πράξεις του, καί ὅτι ἔχει παρεκτραπῆ ἀπό τόν ἠθικό δρόμο πού ὀφείλει νά ἀκολουθῆ. Ἀποδείχθηκε ὅτι οἱ μοναχοί προτίμησαν νά κολακεύσουν καί νά καταδείξουν δουλοπρέπεια παρά νά προκαλέσουν ἕνα σωτήριο πόνο, ὅπως τό ἅλας. Ἀποδείχθηκε ὅτι δέν ἔχουν τίς ἀρετές ἐκεῖνες, οἱ ὁποῖες εἶναι ἀπαραίτητες γιά τούς προοριζόμενους νά ἀναλάβουν τήν νουθεσίαν τῶν πολλῶν, καί ὅλα αὐτά γιά τόν Μαμωνά τοῦ χρήματος… Γιά 100 ἑκατομμύρια εὐρώ προτίμησαν νά κλίνουν γόνυ στόν ἄρχοντα τοῦ κόσμου τούτου παρά στόν Κύριο τῆς δόξης. Ἀρνήθηκαν νά καταστοῦν φορεῖς καί ἀγωγοί ἀρετῆς, ἀληθείας καί ἁγιότητας καί ἀποδείχθηκε, ὅτι ἐνῶ γεύθηκαν τίς δωρεές τῆς χάριτος τοῦ Κυρίου, τελικά τίς ἀπώθησαν, ἑλκόμενοι καί πάλι ἀπό τόν ἁμαρτωλό κόσμο καί γενόμενοι ἔτσι ἀποστάτες ἀπό τό θέλημα τοῦ Κυρίου, χάνοντας μέ αὐτόν τόν τρόπο τήν ἰδιότητά τους ὡς ἅλατος πνευματικοῦ. Ἀποδείχθηκε ὅτι ὁ Κύριος καί ἡ Κυρία Θεοτόκος ἄδικα τούς διάλεξαν νά διακονήσουν τό Περιβόλι τῆς Παναγίας, γιά αὐτό «βληθῆναι ἔξω καί καταπατεῖσθαι ὑπό τῶν ἀνθρώπων».
Λέγουν οἱ Πατέρες σχετικά “ὁ μαθητής οὗτινος ἡ ζωή συνεμορφώθη πρός τούς μακαρισμούς, θά καταστήση τό εὐαγγέλιον εὐπροσδεκτότερον καί ὠφελιμώτερον. Ἀλλ’ ὁ ἰδιοτελής –στήν παροῦσα περίσταση οἱ ἁγιορεῖτες μοναχοί– καί ἀποστάτης καθίσταται πλέον τι ἤ ἄχρηστος. Πολλαί οὐσίαι, ὅταν σαπῶσιν, εἶναι χρήσιμαι ὡς λίπασμα. Τό μωρανθέν ἅλας οὔτε ὡς λίπασμα χρησιμεύει”.
Εἶναι γεγονός ὅτι ὁ ἁγιορειτικός μοναχισμός, ἕως τίς ἀρχές τῆς δεκαετίας τοῦ ’90, ὁπότε καί ἄρχισαν νά εἰσρέουν τά εὐρωπαϊκά κονδύλια, κατά τό μᾶλλον ἤ ἧττον, παρέμενε πιστός στήν ἀποστολή του, ὡς ἡ αὐθεντική βίωση τοῦ Εὐαγγελίου. Ὅμως οἱ ἄνευ τέλους κρατικές καί εὐρωπαϊκές ἐπιδοτήσεις ἀλλοίωσαν καίρια τόν χαρακτήρα του καί νόθευσαν τήν σωστική ἀποστολή του. Ἐπακόλουθο αὐτῶν τῶν δοσοληψιῶν, οἱ ὁποῖες ἀνέρχονται σέ δισεκατομμύρια εὐρώ, μέ τήν πολιτική ἐξουσία εἶναι οἱ διάφορες κρυφές καί “πονηρές” συναλλαγές μεταξύ τῆς Πολιτείας καί τῶν “μοναχῶν”, δοσοληψίες μέ ἑκατέρωθεν ἀπολαβές, πού λειτουργοῦν κατά τήν ἀρχή τῶν συγκοινωνούντων δοχείων. Γεγονός πού ἔγινε ἐμφανέστατο κατά τήν τελευταία ἐπίσκεψη τοῦ Πρωθυπουργοῦ, καί μέ τήν δήλωσή του ὅτι ἡ κυβέρνηση θά παράσχη ἄμεσα 100 ἑκατ. εὐρώ γιά τίς ἀνάγκες τῶν μοναχῶν, μέ ἀντάλλαγμα τήν ἀποδοχή του. Κατάληξη αὐτῶν δοσοληψιῶν εἶναι ὁ Λαός τοῦ Θεοῦ νά χάση τήν ἐμπιστοσύνη καί τήν ἀγάπη του πρός τόν θεσμό τοῦ ἁγιορείτικου μοναχισμοῦ, ἀφοῦ βλέπει ὅτι οἱ σύγχρονοι μοναχοί ἕλκονται ἀσυγκράτητα ἀπό τόν ἁμαρτωλό κόσμο καί λιγότερο ἀπό τό θέλημα τοῦ Κυρίου.
Ὅμως τό πρόβλημα ἐντείνεται ἀπό τούς σιωπῶντες μοναχούς, οἱ ὁποῖοι μέ τήν ἀνοχή τους καί τήν σιωπή τους, ἐπικυρώνουν τίς ἄνομες ἐπιλογές μίας ἐπικίνδυνης μειοψηφίας.
Ἄνδρες εὐθύνης μή μεταποιεῖτε τόν μοναχισμό, τό σύμβολο τῆς αὐθεντικῆς χριστιανικῆς ζωῆς σέ σύμβολο ντροπῆς. Μή ρίχνετε τά “ἅγια τοῖς κυσί”, μή ἐμπνέετε τήν ἀπογοήτευση στόν λαό τοῦ Θεοῦ, ἡ πράξη σας ἀντανακλᾶ στό σῶμα τοῦ Χριστοῦ, ρυπαίνει τήν Ἐκκλησία, ἀποδυναμώνει τό μήνυμά της, τήν σπρώχνει στό περιθώριο, τήν σαβανώνει μέ τό ἀπαίσιο σάβανο τῆς χλεύης καί τῆς ἀνυποληψίας…