Κάποια περιστατικά στα χρόνια της σύγχρονης Τουρκοκρατίας της Β. Κύπρου μας πληροφορούν ότι ο Τριαδικός Θεός δεν έπαυσε να κάνει αισθητή την παρουσία του στη νήσο των Αγίων, όπως αποκαλείται η Κύπρος. Σήμερα δεν είναι δυστυχώς νήσος των αγίων.
Ωστόσο ο Θεός γνωρίζει πόσοι είναι και στο μαρτυρικό αυτό τόπο δικοί Του και άνθρωποι «κατά την καρδίαν Του».
1. Στο μικρό γραφικό χωριό Τριμίθθι Κυρήνειας ζούσαν πριν την Τουρκική εισβολή μόλις 250-300 φιλήσυχοι Έλληνες. Τώρα δεν υπάρχει κανένας! Τα σπίτια κατοικούνται από Τουρκοκύπριους και Τούρκους της Τουρκίας και από ‘Άγγλους και Γερμανούς, κλεπταποδόχους, που αγόρασαν από τον σφαγέα της Κύπρου Ντενκτάς. Ο ναός του χωριού, στο όνομα του Αγίου Χαραλάμπους, είναι εκεί ολόαδειος, βεβηλωμένος. αλλά όρθιος. Με το καμπαναριό, το σταυρό και την καμπάνα1.
Τον περασμένο Απρίλιο (2009) ένας «ευγενής» Άγγλος επικεφαλής μελών της «Τουρκοκυπριακής Ενώσεως Κεραμικής Τέχνης» ανέλαβαν το... «ευγενές» έργο να μετατρέψουν το ναό σε... αγγειοπλαστείο. Να εγκαταστήσουν μέσα κλιβάνους (φούρνους), να τρυπήσουν τους τοίχους για να περάσουν καπνοδόχους! Στη νέα αυτή βεβήλωση του ναού, που επιχειρείται εδώ και δυο χρόνια, αντιστάθηκε ο Τουρκοκύπριος Ακτάν Χιζίρ (Aktan Hizir), που έχει σήμερα κατάστημα απέναντι από το ιερό της εκκλησίας. Ζήτησε να σταματήσει οποιαδήποτε σχετική ενέργεια και διαμαρτυρόμενος ύψωσε τέσσερις μαύρες σημαίες στο κατάστημα του! Ταυτόχρονα γέμισε τον εξωτερικό τοίχο του καταστήματος του με πολλές πινακίδες, έτσι ώστε να φαίνονται από απόσταση πολλών μέτρων σ’ όποιον μπαίνει στο χωριό, διότι η εκκλησία είναι στην είσοδο του χωριού. Οι πινακίδες γράφουν στα τουρκικά. αγγλικά και ελληνικά, εκτός των άλλων, και τούτο: «Αυτή είναι εκκλησία και όχι μαγαζί της Ενώσεως αγγειοπλαστικής». «Έβαλαν (στο ναό) επτά μεγάλα ντεπόζιτα πετρελαίου και πέντε φούρνους»!.
Δήλωσε ο κ. Ακτάν: «Χρησιμοποιούν ένα μεγάλο φούρνο, που καταστρέφει το εσωτερικό της εκκλησίας με μεγάλες καπνοδόχους. Δεν μπορώ να καταλάβω πως δόθηκε άδεια, ώστε να χρησιμοποιηθεί η εκκλησία ως εργαστήριο. Αυτός είναι ιερός τόπος και όμως τον χρησιμοποιούν ως εργαστήριο. Πολλοί τουρίστες ζητούν να επισκεφθούν την εκκλησία, αλλά οι πόρτες της είναι κλειδωμένες».
Η Τουρκάλα Σεμράλ Οζτάν (Semral Oztan), πρώην πρόεδρος της «Ενώσεως Κεραμικής Τέχνης», ονόμασε τον Ακτάν «αγροίκο, αμόρφωτο»! Τον κατηγόρησε ότι κάλεσε τις Ελληνοκυπριακές αρχές της ελεύθερης Κύπρου να διαμαρτυρηθούν σχετικώς, κάτι που δεν το αρνήθηκε ο Ακτάν. Και η Σεμράλ πρόσθεσε:
«Έχουμε εξασφαλίσει άδεια από το Τμήμα Αρχαιοτήτων (Σ.Σ. του Τουρκοκυπριακού κράτους) για να χρησιμοποιήσουμε την εκκλησία. Προσπαθούμε να την διατηρήσουμε όπως είναι. Ξέρουμε πολύ καλά ότι είναι ιερός τόπος για τούς Χριστιανούς, όμως υπάρχουν εκατοντάδες εκκλησίες σ’ όλη τη Βόρεια Κύπρο (Σ.Σ. εννοεί την Τουρκοκατεχόμενη Κύπρο), Πού χρησιμοποιούνται ως στάβλοι ζώων»2 (sic)!
Με τέτοιο θράσος και τέτοια κυνική δήλωση η Σεμράλ χανούμ δικαιολόγησε την προσπάθεια βεβηλώσεως του ναού. Αφού άλλοι στην Τουρκοκατεχόμενη Κύπρο κάνουν τους ναούς στάβλους, γιατί εμείς να μην κάνουμε την εκκλησία αγγειοπλαστείο με φούρνους και φουγάρα;
Η «Cypruw Today» δημοσιεύει τη φωτογραφία του ιερού ναού με το καμπαναριό, το σταυρό καί την καμπάνα, μια από τις μαύρες σημαίες στο μαγαζί του Ακτάν και τη φωτογραφία του Ακτάν, τον όποιο γρονθοκόπησαν σκληρά έξι Τούρκοι «πατριώτες» και τον έσυραν στα δικαστήρια.
Κατά την επίσκεψη μας στο Τριμίθθι βρέθηκε εκεί και μια νεαρή Τουρκάλα, τουρίστρια από την απέναντι Μ. Ασία, με τις δυο θυγατέρες της. Ερχόταν για πρώτη φορά στην Κύπρο. Θαύμαζε την όμορφη φύση. το ήμερο τοπίο, τον πεντακάθαρο ουρανό. Όταν πληροφορήθηκε τα παραπάνω από τον Τουρκοκύπριο έμεινε εκστατική. Καταδίκασε απερίφραστα τη συμπεριφορά των συμπατριωτών της και αυθόρμητα σ’ ένα κατάστιχο, στο οποίο ο Ακτάν μαζεύει υπογραφές από Γερμανούς, Τούρκους και ‘Έλληνες με σύνθημα «Η Εκκλησία να μείνει Εκκλησία», έγραψε (στα αγγλικά): «Είναι η πρώτη μου επίσκεψη»ι στο Τριμίθθι (Σ.Σ. οι Τούρκοι το μετονόμασαν σε Endremit). Είναι μεγάλη ντροπή να βλέπεις τις εκκλησίες να μην επισκευάζονται και να μη διατηρούνται όπως ήσαν. Ευχόμαστε ο καθένας να σέβεται τα παλιά κτήρια και να λησμονήσουμε το παρελθόν και να επιδιώξουμε πια την ειρηνική ζωή». Υπέγραψε, σημειώνοντας και τη διεύθυνσή της...
Δόξασα τον Θεό και ικέτευσα τον ιερομάρτυρα άγιο Χαράλαμπο να συνεχίζει τη θερμή πρεσβεία του για το μαρτυρικό νησί μας.
Κι έφερα στο νου μου τα όσα έζησα ως τα δώδεκά μου χρόνια στο ναό του. Θυμήθηκα τη σεβάσμια μορφή του απλοϊκού παπά Νικόλα, όταν ως μαθητής του δημοτικού τον υπηρετούσα στο ιερό του κατάκλειστου, ολόαδειου και βεβηλωμένου σήμερα ναού. Ήταν τόσο στοργικός και αγαθός που μ’ έβαζε από την, ηλικία των εννιά χρονών, να διαβάζω τον Κανόνα της Κυριακής από την Παρακλητική κι ας έκανα χίλια λάθη κι ας μη καταλάβαινα τίποτε απ’ όσα διάβαζα! Όπως δεν καταλάβαινα από το απολυτίκιο τού Αγίου Χαραλάμπους τη φράση «έλυσας και ειδώλων την σκοτόμαιναν, μάκαρ». Σήμερα όμως ενισχύθηκα ακόμη περισσότερο στην πίστη. Οι άγιοι θαυματουργούν με τη δύναμη του Θεού, ο οποίος μιλάει και εκφράζει τη δύναμή Του. χρησιμοποιώντας ως όργανα και... αλλόθρησκους!
Αυτά λένε πολλά και σε μας τους σύγχρονους Ορθοδόξους.
2. Λίγο ψηλότερα από το όμορφο Τριμίθθι βρίσκεται το χωριό Κάρμι (οι Τούρκοι το ονόμασαν Καραμάν). Σήμερα δεν μένει σ’ αυτό κανένας Έλληνας ή Τούρκος. Σ’ όλα τα σπίτια του, πού τα αγόρασαν από το παράνομο Τουρκοκυπριακό κράτος και τα ανακαίνισαν, κατοικούν μόνο Άγγλοι και Γερμανοί. (Αν τους ονομάσει κανείς κλεπταποδόχους δε θα κάνει λάθος). Η θέα από τη βόρεια πλευρά του Πενταδάκτυλου, στις πλαγιές του οποίου είναι κτισμένα τα δύο χωριά Τριμίθθι και Κάρμι, είναι φανταστικά πανοραμική. Στα πόδια σου απλώνεται το καταγάλανο πέλαγος τής Κιλικίας και απέναντι σου, στη Μικρασιατική γη, αντικρίζεις τον Ταύρο και τον Αντίταυρο. Το μάτι δε χορταίνει να κοιτάζει πέρα, προς το Βορρά, Καθώς τα πνεμόνια αναπνέουν τον πεντακάθαρο αγέρα που θροΐζει απαλά τα φύλλα των πυκνών δέντρων, πού σκεπάζουν τον Πενταδάκτυλο.
Την εκκλησία του Καρμιού τη διατηρούν οι ξένοι κάτοικοί του ως μουσείο. Την διέσωσε το 1974 μια Αγγλίδα, η οποία ζήτησε από τον Ντενκτάς να μη μπουν στο χωριό Τούρκοι στρατιώτες. Έτσι γλύτωσε η εκκλησία από τη βεβήλωση και τη διαρπαγή. Το εικονοστάσι του ναού είναι ανέγγιχτο, εκτός από την εικόνα του Χριστού που λείπει από τη θέση της και την αντικατέστησαν με την εικόνα του αγίου Κυπριανού. Στη θέση τους και τα στασίδια, τα μανουάλια και το παγκάρι, όπου και ό δίσκος στον οποίο υπάρχουν κάποια κέρματα, προσφορές πού χρησιμοποιούνται για τη συντήρηση του ναού, όπως γράφει μια πινακίδα στα αγγλικά. Το Ευαγγέλιο της Εκκλησίας είναι τοποθετημένο σ’ ένα δισκέλι και είναι σκεπασμένο με άσπρο λινό ύφασμα.
Προσκυνήσαμε δακρυσμένοι τις άγιες εικόνες. Και μείναμε να τις ατενίζουμε προσευχητικά. Ο υπερήλικας Άγγλος, που κρατά τα κλειδιά του ναού, ρωτούσε πληροφορίες για να ξεναγεί, όπως είπε, όσους επισκέπτονται τον αλειτούργητο σήμερα ναό και ρωτούν γι’ αυτόν.
Μαζί μας μπήκαν στο ναό και τρεις Τουρκοκύπριοι από την Κερύνεια. Μία νεαρή γυναίκα με τον σύζυγό της και η μητέρα του ενός από αυτούς, που όπως είπε, μένει στην Κωνσταντινούπολη. Φωτογραφήθηκαν με φόντο το εικονοστάσι. Η μητέρα μπήκε στο Ιερό και βγήκε κρατώντας στα χέρια της μια εικόνα τής Παναγίας της Ιεροσολυμίτισσας. Εντυπωσιασμένη από την ομορφιά της εικόνας επέμενε να μου τη δείχνει, λέγοντάς μου στα αγγλικά «Μαριάμ· θαυμάσια εικόνα». Η Ελληνοκύπρια κυρία της συνοδείας μας τη ρώτησε αν θα ήθελε μια τέτοια εικόνα. Έλαμψαν τα μάτια της Τουρκάλας και πέταξε από τη χαρά της, όταν η Ελληνοκύπρια της είπε πως μπορεί να της στείλει μια τέτοια εικόνα, αν ήθελε, αρκεί να μας δώσει τη διεύθυνσή της. Το έκανε πρόθυμα κι εμείς φροντίσαμε και της στείλαμε την εικόνα. Ενθουσιασμένη θέλησε να φωτογραφηθεί και πάλι με την κόρη και τον σύζυγό της μαζί με την Ελληνοκύπρια με φόντο και πάλι το εικονοστάσι (φωτο 2).
Ίσως να ήταν κάποια κρυπτοχριστιανή... Μητέρα και παιδιά μάς έδωσαν και το τηλέφωνό τους, ώστε, αν ξαναβρεθούμε στην Κερύνεια, να τούς τηλεφωνήσουμε για να μάς κάνουν το... τραπέζι!
Αυτή ήταν η δεύτερη φωνή, με την οποία μας μίλησε ο άγιος Θεός..
3. Ένας ευλαβής γέροντας, κάτοικος στην Αγία Τριάδα Καρπασίας (έχει παιδί αγνοούμενο και κόρη παντρεμένη στην Ευρώπη), λεβέντης, ενθουσιώδης, γεμάτος πίστη στο Θεό, όπως και η σύζυγός του, μας διηγήθηκε ότι πριν 5-6 χρόνια μια Τουρκάλα έποικος (στην περιοχή έχουν εγκαταστήσει έποικους από την Τραπεζούντα, που μιλούν Ελληνικά και οι όποιοι λένε ότι ο προπάππος τους ήταν Έλληνας, Χριστιανός) άκουγε το βράδυ ψαλμωδίες μέσα στο ναό της Αγίας Τριάδας (του χωριού Αγ. Τριάδα) (φωτο 3), που ήταν και φωτισμένος! Όμως ο ναός ήταν κλειδωμένος. Κανένας Χριστιανός δεν υπήρχε μέσα ούτε και κανένας είχε ξανάψει φώτα. Ο γέροντας, που άναβε ευλαβικά τα καντήλια του ναού πήγαινε νωρίς, πριν σκοτεινιάσει, και έφευγε χωρίς ν’ ανοίξει καν το στόμα του αναπέμποντας μονάχα μυστικές δεήσεις στον Τριαδικό Θεό.
Και το πιό θαυμαστό. Αυτό το θέαμα το έβλεπε η Τουρκάλα! Αυτή άκουγε και την ψαλμωδία! Οι Χριστιανοί ούτε έβλεπαν ούτε άκουγαν τίποτε!..
Ο Θεός μιλούσε σ’ εκείνους που έπρεπε να μάθουν ότι υπάρχει Θεία Δίκη!...
4. Το ίδιο φαινόμενο, αλλά σε μεγαλύτερη κλίμακα, παρατηρήθηκε και στον ιερό ναό της ιστορικής Ι. Μονής του Απ. Ανδρέα (φωτο 1). Επί ένα μήνα συνέχεια, πολύ πριν ακόμη ανοίξουν τα οδοφράγματα για τη διακίνηση Τουρκοκυπρίων Ελληνοκυπρίων, στη μία μετά τα μεσάνυχτα, ο κατάκλειστος ναός φωτιζόταν ολόκληρος!...
Στον κατάκλειστο ναό ακούγονταν ύμνοι σα να γινόταν Θεία Λειτουργία!... Οι Τούρκοι στρατιώτες απορούσαν φοβισμένοι. Ρωτούσαν την επόμενη τον μόνο ιερέα στην περιοχή, τον π. Ζαχαρία, γιατί λειτουργούσε τέτοια ώρα. Κι αυτός τους βεβαίωνε ότι την ώρα εκείνη αυτός κοιμόταν!...
Τη λειτουργία την άκουγαν απορημένοι κι εκστατικοί οι Τούρκοι στρατιώτες, μη τολμώντας ν’ ανοίξουν το ναό, να δουν τί ακριβώς συμβαίνει.
5. Μια μέρα, πάλι πριν ανοίξουν τα οδοφράγματα, ενώ ο π. Ζαχαρίας καθόταν έξω από το ναό του Απ. Ανδρέα συζητώντας με 2-3 Ελληνοκυπρίους και 5-6 Τούρκους, ξεκίνησε ξαφνικά από τη νότια περιοχή του μοναστηριού μια δέσμη φλόγας, πέρασε αστραπιαία ανάμεσά τους, χωρίς να τους προξενήσει καμιά βλάβη, προχώρησε προς τα βόρεια και έσβησε!... Τρομοκρατήθηκαν όλοι. Οι Χριστιανοί σταυροκοπούνταν. Οι Τούρκοι κιτρίνισαν από το φόβο τους.
Το γεγονός αυτό μου το διηγήθηκε ο ίδιος ο ιερέας, ο π. Ζαχαρίας. Ένας ιερέας απλός, άκακος, ταπεινός, σεβαστός, ακούραστος, γεμάτος αγάπη για το συνάνθρωπό του. Ο π. Ζαχαρίας είχε συλληφθεί αιχμάλωτος το 1974, οδηγήθηκε στα Άδανα, σώθηκε με την ανταλλαγή αιχμαλώτων, έμεινε 22 χρόνια στην Τουρκοκατεχόμενη Καρπασία μόνος, κατάμονος, χωρίς κανένα μέλος της οικογένειάς του, η οποία ζούσε στη Λεμεσό, χωρίς να μπορεί να του δώσει αλλ’ ούτε και να πάρει από αυτόν κάποιο μήνυμα. Τώρα επί άλλα 13 χρόνια, συνεχίζει μέσα σε αντίξοες συνθήκες μαζί με την πρεσβυτέρα του, μια χαρούμενη, πιστή, πανέξυπνη γυναίκα, να διακονεί τους εγκλωβισμένους της Καρπασίας με αγάπη, σιωπή και θαυμαστή αυταπάρνηση, υπακούοντας στην κλήση του Θεού.
Μιλάει ό Θεός στην Τουρκοκατεχόμενη Κύπρο. Άραγε στην ελεύθερη Κύπρο, στην Ελλάδα, στις όπου γης Ελληνικές παροικίες, μιλάνε οι Ορθόδοξοι στο Θεό για την Τουρκοκατεχόμενη Κύπρο;
Εδώ, στην ‘Ελλάδα, οι πολιτικοί μας, οι διάφοροι δήμαρχοι και άλλοι επίσημοι, οι άρχοντες της Εκκλησίας μας, που επισκέπτονται τη μεγαλόνησο, μιλάνε για τους αδελφούς μας που δεινοπαθούν σήμερα στα χέρια των Τούρκων κατακτητών; Μιλάνε στο Θεό για το δράμα της Κύπρου; Ενεργούν ό,τι πρέπει και όπως πρέπει, για να επικρατήσει το δίκαιο;
Αν ναι, θα δούμε καλύτερες μέρες.
ν. π. β.
ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ «Η ΔΡΑΣΙΣ ΜΑΣ» ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2009