ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ
ΟΤΑΝ ΔΙΕΔΟΘΗ ΕΙΣ ΤΟΝ ΑΡΧΟΝΤΑ ότι θα γίνουν λεηλασίαι και εσκέπτοντο όλοι να φύγουν και εισήλθεν εις την εκκλησίαν και κατά παράκλησίν του ελέχθη η παρούσα ομιλία. Τον μεν άρχοντα επήνεσα δια την φροντίδα του, διότι επειδή, είδε την πόλιν αναστατωμένην και όλοι να σκέπτωνται να την εγκαταλείψουν, εισήλθεν εις την εκκλησίαν και σας παρηγόρησε και σας έκαμε να ελπίζετε ευχάριστα πράγματα, όμως ησθάνθην ντροπήν και εκοκκίνησα δι’ εσάς, διότι εχρειάσθητε παρηγοριάν προερχομένην από ανθρώπους έξω από την εκκλησίαν, ύστερα μάλιστα και από τους πολλούς και μεγάλους εκείνους λόγους.
Επροτιμούσα να ανοίξη η γη και να με καταπίη, καθ’ ον χρόνον ήκουον αυτόν να σας ομιλή, και άλλοτε μεν να σας παρηγορή, άλλοτε δε να σας ελέγχη δια την παράκαιρον και παράλογον αυτήν δειλίαν σας. Διότι δεν έπρεπε σεις να διδάσκεσθε από εκείνον, αλλά σεις να γίνετε διδάσκαλοι εις όλους τους απίστους. Ο Παύλος δεν επέτρεψεν ούτε να δικάζωνται από τους απίστους οι χριστιανοί· συ δε εχρειάσθης διδασκαλίαν απίστων μετά από τόσην παραίνεσιν των πατέρων, και μερικοί δραπέται αχρείοι ανεστάτωσαν τόσον την πόλιν και σας έκαμαν να σκέπτεσθε περί φυγής.
Πως λοιπόν θα αντικρύσωμεν τους απίστους, αφού είμεθα τόσον φοβητσιάρηδες και δειλοί; Με ποίαν γλώσσαν θα ομιλήσωμεν προς αυτούς και θα τους πείσωμεν να έχουν θάρρος δια τα επερχόμενα κακά, αφού είμεθα δειλότεροι από τον λαγόν με την αγωνίαν αυτήν που εδείξαμεν;
Και τι να κάμωμεν, λέγει; Διότι είμεθα άνθρωποι. Ακριβώς λοιπόν δι’ αυτό δεν πρέπει να ανησυχώμεν επειδή είμεθα άνθρωποι και όχι άλογα ζώα. Εκείνα όλα φοβούνται από κρότους και θορύβους, διότι δεν έχουν λογικόν που ημπορεί να αποκρούση τον φόβον συ όμως που έχεις τιμηθή με λόγον και λογικόν πως υποπίπτεις εις το γένος εκείνων;
Ήλθε κάποιος και σας ανήγγειλεν έφοδον στρατιωτών; Μη τα χάσης, αλλά αφού αφήσης εκείνον, γονάτισε, παρακάλεσε τον Δεσπότην σου, στέναξε πικρά και θα αποκρούσης το κακόν. Συ δε που ήκουσες μόνον, ψευδώς, ότι θα γίνη έφοδος στρατιωτών, κινδύνευσες να χάσης και την ζωήν σου· ο δε μακάριος εκείνος Ιώβ, ο οποίος επληροφορείτο από αλλεπαλλήλους επισκέψεις αγγέλων τα διάφορα κακά που του συνέβησαν και επί πλέον του ανέφεραν τον ανυπόφορον χαμόν των παιδιών του, δεν εθρήνησε, δεν ανεστέναξε, αλλά κατέφυγεν εις την προσευχήν και ηυχαρίστησε τον Θεόν. Αυτόν να μιμηθής και συ· όταν έλθη κανείς και σου αναγγείλη ότι στρατιώται κύκλωσαν την πόλιν και πρόκειται να διαρπάξουν τας περιουσίας, να καταφύγης προς τον Δεσπότην σου και να του ειπής· «Ο Κύριος έδωκεν, ο Κύριος αφήρεσεν όπως εφάνη καλόν εις τον Κύριον, έτσι και έγινεν ας είναι το όνομα Κυρίου ευλογημένον αιωνίως»( Ιώβ 1, 21).
Εκείνος δεν εφοβήθη όταν έμαθε τα κακά που του συνέβησαν, σε και μόνον η ακοή αυτών σε φοβίζει; Και πως θα είμεθα άξιοι του ονόματός μας όταν, ενώ έχομεν εντολήν να περιφρονώμεν και αυτόν τον θάνατον, όμως ημείς φοβούμεθα τόσον από φήμην ψευδή; Εκείνος που θορυβείται βάζει εντός του και φόβον ανύπαρκτον και ταραχήν, αυτός όμως που ευρίσκεται εις γαλήνην ψυχικήν και εκείνον τον φόβον που υπάρχει τον διαλύει. Δεν βλέπεις τους κυβερνήτας των πλοίων ότι ενώ μαίνεται η θάλασσα και υπάρχουν σύννεφα εις τον ουρανόν, και ξεσπούν βρονταί και όλοι όσοι ευρίσκονται επάνω εις το πλοίον θορυβούνται, αυτοί κάθονται εις το τιμόνι, χωρίς φόβον και ταραχήν, προσηλωμένοι εις την τέχνην των και σκεπτόμενοι πως να αντιμετωπίσουν την επερχομένην θύελλαν; Αυτούς και συ να μιμηθής, και αφού πιασθής από την ιεράν άγκυραν, δηλαδή από την προς τον Θεόν ελπίδα, να μείνης άσειστος και αμετακίνητος. «Καθένας λοιπόν που ακούει τους λόγους μου αυτούς», λέγει, «και δεν τους εκτελεί, θα είναι όμοιος προς άνθρωπον ανόητον, που έκτισε το σπίτι του, όχι εις στερεόν θεμέλιον, αλλ’ επάνω εις την άμμον, και κατέβη η βροχή και ήλθαν τα ποτάμια που σχηματίζονται από την βροχήν, και εφύσηξαν οι άνεμοι και εκτύπησαν εις το σπίτι εκείνο και έπεσε, και ήτο η πτώσις του ολοκληρωτική και πλήρης».
Βλέπεις λοιπόν ότι το να καταπίπτωμεν και να αποθαρρούμεν είναι αποτέλεσμα της ανοησίας μας; Μάλλον δε ημείς ούτε με τον ανόητον εκείνον ομοιάζομεν, αλλά τον έχομεν περάσει εις την άνοησίαν και την ζημίαν. Διότι η οικία εκείνου κατέπεσεν, αφού ήλθαν οι ποταμοί, η βροχή και οι δυνατοί άνεμοι· ημείς όμως χωρίς να επέλθουν άνεμοι, χωρίς να μας κτυπήσουν τα ποτάμια της βροχής και να μας φυσήξουν οι άνεμοι, πριν λάβωμεν πείραν των κακών, μόνον που επληροφορήθημεν αυτά έχομεν αναστατωθή και ελησμονήσαμεν όλα όσα φιλοσοφούσαμεν.
Εις ποίαν κατάστασιν νομίζετε ότι ευρίσκεται τώρα η ψυχή μου; Πως να μη καλύπτω από εντροπήν το πρόσωπόν μου; Πως να μη κρύπτωμαι; Πως να μη κοκκινίζω; Εάν δεν ηναγκαζόμην πολύ από τους πατέρας, ούτε θα εσηκωνόμουν, ούτε θα σας ωμιλούσα, διότι η μικροψυχία σας με εσκότισε την διάνοιαν όμως ούτε και τώρα ημπορώ να συνέλθω· τόσος θυμός και αγανάκτησις κυριεύει την ψυχήν μου. Διότι ποιος δεν θα αγανακτήση, ποιος δεν θα στενοχωρηθή όταν ύστερα από τόσην διδασκαλίαν, έχετε ανάγκην εθνικών διδασκάλων δια να παρηγορηθήτε και πεισθήτε ότι με γενναιότητα πρέπει να υποφέρετε τον παρόντα φόβον; Ευχηθήτε λοιπόν να μου δοθούν λόγια κατάλληλα από τον Θεόν, όταν θα σας ομιλήσω, και να μπορέσουν και την λύπην αυτήν να απομακρύνουν και να τονωθώ ολίγον, διότι πάρα πολύ κατέβαλε την ψυχήν μου η ντροπή, εξ αιτίας της ιδικής σας μικροψυχίας.
ΙΩΑΝΝΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ – ΑΠΑΝΤΑ ΤΑ ΕΡΓΑ 32 – ΟΜΙΛΙΑΙ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑΙ Β’ (ΟΜΙΛΙΑ ΔΕΚΑΤΗ ΕΚΤΗ) – ΚΕΙΜΕΝΟΝ – ΜΕΤΑΦΡΑΣΙΣ – ΣΧΟΛΙΑ Υπό ΝΙΚΗΤΑ ΤΣΙΟΜΕΣΙΔΟΥ θεολόγου ΠΑΤΕΡΙΚΑΙ ΕΚΔΟΣΕΙΣ «ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ο ΠΑΛΑΜΑΣ» – ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1979 – ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗ: Ι.Ν.ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΠΑΛΛΗΝΗΣ