«Πνευματική φαρέτρα τοῦ Ὀρθοδόξου Χριστιανοῦ»
Κάποια ἡμέρα, Ἀδελφοί, ὡς ὁ Χριστός μᾶς λέγει,
ἀνέβησαν στό Ἱερό δυό ἄνθρωποι μέ πόθο
τά χέρια νά ὑψώσουνε στόν οὐρανό νά εἴπουν
ὁ ἕνας κατορθώματα κι ὁ ἄλλος ἁμαρτίες.
Ἤθελε ὁ Φιλάνθρωπος Χριστός μας νά διδάξη
μέ τούτη τήν Παραβολή, πώς καί ἐμεῖς στόν κόσμο
Ὡς πόρισμα καί δίδαγμα ἀκοῦμε νά μᾶς λέγη
ταπείνωσι στό φρόνημα καί στήν ζωή ἐν γένει
εἶναι ἡ ὁδός πού ὁδηγεῖ στόν οὐρανό ἀκόπως.
Ὅλοι μᾶς λέγουν ἀληθῶς, ἰδίως οἱ Πατέρες
πώς βάσις γιά νά κτίσουμε τῶν ἀρετῶν τόν πύργο
κι ἀπρόσβλητοι νά ζήσουμε ἀπ᾿ τῶν ἐχθρῶν μανίαν
εἶναι ἡ ἅγια ἀρετή τῆς ταπεινοφροσύνης.
Προσέχετε, ὦ Ἀδελφοί, μᾶς εἶπεν ὁ Δεσπότης
μόν᾿ ἀπ᾿ Αὐτόν δυνάμεθα πλήρως νά τήν γευθοῦμε
μέ τούς εὐχύμους της καρπούς ἀφθόνως νά χαροῦμε.
Ἄς ἔχωμεν διπλώματα, πτυχία καί βραβεῖα
κι ὀξύνοια τοῦ πνεύματος καί κάθε ἐξουσία
μᾶς εἶναι ὅλα ἄχρηστα, ταπείνωσι δέν δίδουν
δέν μᾶς διδάσκουν πῶς Χριστοῦ θά γίνωμεν οἰκεῖοι.
Γι᾿ αὐτό καθείς τόν Κύριο πρέπει μέσ᾿ τήν ζωήν του
νά Τόν δεχθῆ ὁλόψυχα Σωτῆρα τῆς ψυχῆς του
κι Αὐτόν νά ἔχη φίλον του, σ᾿ Αὐτόν νά ὑπακούη
καί νά ζητῆ σιγά-σιγά νά τοῦ ἀποκαλύψη
τόν ἱερόν Του Πρόσωπον καί τήν Θεότητά Του.
Μᾶς λέγει καί ὁ Ἰσαάκ, ὁ ἀσκητής ὁ Σῦρος,
πῶς εἶναι ἡ ταπείνωσις ἔνδυμα τοῦ Θεοῦ μας,
εἶναι ἐξαίσιον, λαμπρόν, ἀκτίνας ἀναπέμπει
καί καταυγάζει τήν ψυχήν, ἰσάγγελον τήν κάμνει.
Πῶς θά μπορέσ᾿ ὁ δυστυχής ψυχήν μου νά βοηθήσω
γιά νἄβρω τήν ταπείνωσι κι αἰώνια νά ζήσω;
ὁ ἄθεος καί ἄπιστος καί ὁ εἰδωλολάτρης
μή ἔχοντας ἐπίγνωσι καί πίστι στόν Χριστόν μας
δέν ἠμποροῦν οὐδέποτε ταπείνωσι νά ἔχουν,
ὅπως μᾶς λέγει ὁ Χριστός, γιατί Αὐτός τήν δίνει.
Ἔτσι γιά κάθ᾿ ὀρθόδοξο , πού πάσχει νά ξεφύγη
ἀπ᾿ τῶν δαιμόνων ἕνεδρα, ὑπάρχει δυνατότης
νά ἐνδυθῆ ὁλόκληρος τόν Ἴδιο τόν Θεόν μας
καί νά σταθῆ πλησίον Του ἐν δόξῃ στόν αἰῶνα.
Λέγε, Φιλάνθρωπε Χριστέ, ὁ δοῦλος Σου ἀκούει
διδασκαλίαν ἄρρητον, ἄγνωστη στούς ἀνθρώπους
πού ζοῦν μακράν τῆς Χάριτος ἐν μέθη καί κραιπάλῃ.
"Ἄκουσε, Φίλη μου Ψυχή, πρίν σαρκωθῶ ἀφράστως
ἐκ τῆς Ἁγίας Μου Μητρός Μαρίας τῆς Παρθένου
οὐδείς ἀνθρώπων ἤξερε ποιός εἶναι ὁ Σωτήρ σας.
Προφῆται προελάλησαν διά τόν ἐρχομόν Μου,
σκαιῶς μοῦ περιέγραψαν τό Θεῖον Πρόσωπόν Μου,
τήν Γέννησιν, τήν Σταύρωσιν καί τήν Ἀνάστασίν Μου,
ἀλλ᾿ ὅμως, ὅσοι ἔζησαν μετά τόν ἐρχομόν Μου
κι ἔχουν νά ζήσουν ἐσσαεί μέχρι τῆς συντελείας,
σ᾿ αὐτούς μπορῶ ἐπακριβῶς νά δείξω τήν Μορφήν Μου,
ὅπως τήν περιέγραψαν Ἀπόστολοί μου Θεῖοι,
οἵτινες ἐφωτίσθησαν ἐκ Πνεύματος Ἁγίου
κι ἔγραψαν, ὅσα ἤκουσαν, καί εἶδον ἀπ᾿ εὐθείας.
Θυμᾶσαι ὅτι ἄφησα τήν δόξαν τοῦ Πᾳτρός μου,
κατῆλθον εἰς τήν ἄφθορον γαστέρα τῆς Μητρός μου,
γεννήθηκα ὡς ἄνθρωπος ὅμοιος μέ ἐσένα,
χωρίς νά ἔχω μέσα μου ἴχνος τῆς ἁμαρτίας.
Κανείς δέν μ᾿ ἐπερίμενε ἀπ᾿ τούς συμπατριῶτες
γιά νά μοῦ κάνη ὑποδοχή, ὅπως παντοῦ συμβαίνει
στόν ἐρχομό τοῦ Βασιλιᾶ ἤ ἄρχοντος ἑτέρου.
Θυμᾶσαι δέν προσέφεραν στήν Ἄχραντη Μου Μάννα,
αφοῦ τήν εἶδαν ἔγκυον στόν τελευταῖο μῆνα,
οὔτε καί ἕνα διάδρομο, οὔτε ἕνα δωμάτιο
ὀλίγο νά ξεκουρασθῆ ἀπ᾿ τήν ὁδοιπορία.
Γνωρίζεις πού κατέφυγε μαζί μέ τόν Προστάτη,
τόν Ἰωσήφ τόν Δίκαιο, τήν νύκτα νά περάση;
Μέσα στόν σταῦλο, Ἀδελφέ, τῶν ζώων σέ μιά ἄκρη
ἐκεῖ σεμνά μέ γέννησε, μέ σκέπασε μέ ράκη,
χωρίς γιατρούς καί φάρμακα, χωρίς βοήθεια ἀνθρώπων,
πού ὅλοι τους ροχάλιζαν μετά ἀπ᾿ τόσον κόπον.
Καί ὁ Πατήρ ἐξ οὐρανοῦ ἀπέστειλε Ἀγγέλους
γιά νά ξυπνήσουν τόν λαό, τούς ἄρχοντες τοῦ τόπου
νά ἀναγγείλλουν στούς βοσκούς, πού δίπλα κατοικοῦσαν
πώς ἦλθε χαρά ἐξ οὐρανοῦ, σ᾿ ὅλο τόν κόσμο δόξα,
ὅτι γεννήθηκε Χριστός, τοῦ κόσμου ὁ Μεσσίας.
Οἱ πλεῖστοι ἐταράχθησαν, ἰδίως ὁ Ἡρώδης,
σάν ἄκουσε πώς Βασιλιᾶς καινούργιος ἐμφανίσθη.
Φοβήθηκε, διέταξε σφαγήν ἀρρενοπαίδων,
ἐλπίζοντας πώς καί Ἐγώ θά σβήσω μιά γιά πάντα.
Βλέπεις μέ τί ταπείνωσι ἦλθα ἀνάμεσά σας,
δέν ζήτησα στεφάνια, καμπάνες κι ἐκδηλώσεις.
Καί ὅταν ἐμεγάλωσα, τόν σάκκον μου ἐπῆρα
καί μέ τά ἐργαλεῖα μου δούλευσα μέ ἱδρῶτα
ντουλάπες καί τραπέζια νά φτιάχνω καί καρέκλες
χωρίς νά εἴπω πουθενά πώς εἶμαι ὁ Θεός σας.
Καί στά τριάντα χρόνια μου ἀρχίζοντας τό ἔργο
πού μ᾿ ἔστειλ᾿ ὁ Πατέρας Μου στόν κόσμο νά ποιήσω,
διάβασε τά Εὐαγγέλια θά δῆς τό Πρόσωπόν Μου,
τά ἔργα Μου, τά λόγια Μου, ὅλα τά θαύματά Μου
ὡς ἄρωμα τήν ταπείνωσι τά πάντα ἀποπνέουν.
Κορύφωμα τῆς ἀρετῆς αὐτῆς εἶν᾿ ὁ Σταυρός Μου,
ὅπου ἐν μέσῳ τῶν ληστῶν ἀγρίως ἐσταυρώθην
καί πέθανα ὡς ἄνθρωπος κακοῦργος, δολοφόνος.
ὅλους τούς συνεχώρησα τότε τούς σταυρωτάς μου
γιατί δέν ἤξεραν ἐμέ ὅτ᾿ εἶμαι ὁ Θεός τους.
Ἔτσι καί σένα συγχωρῶ, Ψυχή μου πονεμένη,
ὁσάκις μέ τά πάθη σου θέλεις νά μέ σταυρώνης,
διότι δέν ἔμαθες ποτέ τήν ἀγάπη Μου γιά σένα.
Θυμήσου ἀκόμη, ὦ Ψυχή, πώς μπῆκα καί στόν Τάφο,
ὅπου εἰς ὅλους ἔδειξα ταπείνωσιν ἐσχάτην.
Τρεῖς μέρες μέ ἐσκέπασε ἡ πλάκα εἰς τόν Τάφον,
κι ὅποιος θελήσει ἄς σκεφθῆ πώς πλάσματα τόν Κτίστην,
τόν σκότωσαν, τόν ἔθαψαν, Τόν σκέπασαν μέ πλάκα
ὦ τῆς ἀγνωμοσύνης σας καί τῆς ἀχαριστίας!
Καί πάλι σᾶς συγχώρησα, μᾶλλον κι ἐδόξασά σας,
καθ᾿ ὅσον ἀναστήθηκα καί δώρησα στόν κόσμο
τήν λευτεριά ἐκ τῶν δεσμῶν τοῦ αἰωνίου σκότους.
Βλέπε, Ψυχή, τόν βίον Μου ταπείνωσι νά μάθης
νά δοξασθῆς, ν᾿ ἀπαλλαγῆς ἐκ τοῦ ἐγωϊσμοῦ σου.
Ὅμως ἀκόμη ἄκουσε τί ἔχω νά σοῦ εἴπω:
Πώς θά βοηθήσης καί ἐσύ γρήγορα νά πετύχης
τήν ἅγια ταπείνωσι νά τήν κληρονομήσης.
Ἄν ἔχεις σπίτια καί λεπτά, χωράφια κι ὅ,τι ἄλλο
νά λές, Χριστέ μου, ὅλ᾿ αὐτά εἶναι ἰδικά Σου δῶρα,
Σ᾿ εὐχαριστῶ, Σ᾿ εὐγνωμονῶ κι ἄν θέλης μοῦ τά παίρνεις.
Ἀφ᾿ ὅτου ἦλθα εἰς τήν γῆν δέν ἔφερα μαζί μου
σπίτια, λεπτά καί ρουχισμό, μόνο τήν ὕπαρξίν μου.
Γυμνός ἐξῆλθον ἐκ μητρός γυμνός καί θά ἀπέλθω,
ὅθεν γιατί νά καυχηθῶ γιά κάτι πού δέν ἔχω;
Νά λέγης πάντοτε, Ψυχή, μέ αἴσθησι καρδίας:
"Δόξα σοι, Πάτερ Ἰησοῦ, δι᾿ ὅλα τ᾿ ἀγαθά σου.
Δόξα στήν Βασιλεία Σου, δ᾿ ὅλα τά πλάσματά Σου.
Σύ, ἐλθέ, εὐλόγησον τήν ἄσωτη ζωήν μου
καί τήν παρανομίαν μου συγχώρησον, Οἰκτῖρμον".
Ποτέ, Ψυχή, μήν ἀντιδρᾶς στό θεῖον θέλημά Του,
γιατί Αὐτός σ᾿ ἀγάπησε, γνωρίζει τήν καρδιά σου.
Γνωρίζει πρίν ἀκόμη σύ, κάτι νά τοῦ ζητήσης,
ὅθεν προσεύχου ταπεινά, μέ πόθο, νά ἀκούσης,
ὅτι ἀπ᾿ ὅλους μας ζητεῖ ὁ Κύριος τῆς δόξης
ταπείνωσι, ὑπακοή, ὑπομονή τελεία
στήν πίστι σταθερότητα, χωρίς ἀμφιβολία
καί ᾿ Κεῖνος ὅλα τ᾿ ἀγαθά ἔχει νά μᾶς χαρίση
στόν χρόνο τόν κατάλληλο ἔχει νά μᾶς πλουτίση.
Θυμήσου, Φίλη Μου Ψυχή, ἐκεῖνον τόν τσαγκάρη,
ὅπου ἐστάλη ὁ ἀσκητής Ἀντώνος ὁ Μέγας
ἐκεῖ στήν Ἀλεξάνδρεια σέ κάποιο καλυβάκι.
Τόν ρώτησε ὁ ἀσκητής, Γέρον, ἐδῶ τί κάνεις;
ποιά εἶν᾿ ἡ ἐργασία σου καί ποιά ἡ προσευχή σου;
Ἐκεῖνος πιεζόμενος ἀπάντησε μέ πόνον:
"Πρίν τήν νύκτ᾿ ἀποσυρθῶ δι᾿ ἀνάπαυσιν ὁ τάλας,
βγαίνω εἰς τό μπαλκόνι μου, τήν κτίσιν ἀγναντεύω
καί λέγω ἀπό μέσα μου: "ὅλος αὐτός ὁ κόσμος
σώζεται, ἁγιάζεται καί μόνο ᾿ γώ ὁ ἀχρεῖος
κρίνομαι καί κολάζομαι ὁ ἄχρηστος ἀξίως".
Ἔχε καί σύ παράδειγμα, Ψυχή μου, τόν τσαγκάρην
καί ὑπεράνω ἀσκητῶν κι ὁσίων θά ἀνέβης.
Θυμήσου καί τόν θάνατον, τόν πρόσκαιρον τοῦ βίου
καί κλαῦσον, ἀναστέναξον ἐνώπιον Κυρίου.
Ὁπότε ποιό τό ὄφελος νά κυνηγᾶς τήν δόξα,
τά χρήματα, τίς ἡδονές νά προσκυνᾶς μέ "λόξα",
τά εἴδωλα τά κοσμικά, ψυχήν σου νά πληγώνης
νά χάνης τίς ἐλπίδες σου, στήν κόλασι νά λειώνης;
Ὅταν πηγαίνης στόν ναό, στάσου σεμνά στήν ἄκρη
καί σκέψου πόσο λύπησες τόν Βασιλιᾶ καί Πλάστη.
Ἀπόφευγε τόν διάλογο, τίς μάταιες κινήσεις
καί σκέψου: Πῶς εὑρίσκομαι καί ᾿ γώ μέ τούς Ἁγίους;
Πῶς καταδέχθηκες, Χριστέ, ἐμένα τόν χωριάτη
τόν πόρνο, τόν ἀσύδοτο, τοῦ Νόμου Σου προδότη,
νά κατοικῶ σέ ἱερό τέμενος τῶν Ἀγγέλων
μετά Ἁγίων Ἀδελφῶν καί τοῦ σοφοῦ Ποιμένος;
Βλέπε ἐπίσης, ὦ Ψυχή, Εἰκόνας τῶν Ἁγίων
καί μνήσθητι τί ἔπραξαν καθ᾿ ὅλον των τόν βίον.
Πῶς τόν Χριστόν ἠγάπησαν, πόσας περιπετείας
ὑπέμειναν καρτερικῶς, χωρίς ὀξυχολίας
διά ν᾿ ἀπολαύσουν ἐσσαεί τήν δόξαν τῶν ἀφθάρτων
γενόμενοι ἀκοίμητοι πρέσβεις ἡμῶν τῶν πάντων.
Ὁσάκις εἰς συνάντησιν ἔλθεις μετά ἀνθρώπων
ἀπόφευγε νά συζητῆς διά ὅλα τά ἡδέα,
τά μάταια, τά πονηρά, τά τοῦ διαβόλου ἔργα.
Ἀπόστρεψον τήν σκέψιν σου ἐκ πάσης βλασφημίας
καί δόξαζε τόν Ποιητήν ἐξ ὅλης σου καρδίας.
Δι᾿ ὅλα αὐτά τά μάταια ποτέ μήν ἐπιμένης
ὅτι ἐσύ ἀπήντησες σοφώτερα ἀπ᾿ τούς ἄλλους.
Μή θέλης διά τά μάταια τό δίκαιόν σου νά ὑψώνης,
μόνο διά τά οὐράνια πρέπει νά ξεσπαθώνης,
χωρίς φωνές καί ἀπειλές, μέ σύνεσι κι ἀγάπη
διά νά φανῆ πώς καί ἐσύ φίλος Χριστοῦ ὑπάρχεις.
Ἀνύστακτον κράτει, ὦ Ψυχή, τό βλέμμα τῆς ψυχῆς σου
καί βλέπε τοῦ ἀλάστορος τεχνάσματα, κινήσεις.
Δίωκε πάντοτε μακράν σκέψεις κανοδοξίας,
ὅτι εἶσαι σύ καλλίτερος, ἀνώτερος σέ ὅλα,
καί σοῦ ἀξίζουν ὑψηλοί θρόνοι καί κάθε χάρις,
διότι δῆθεν ηὔξησας τῶν ἀρετῶν τό κάλλος.
Ἐάν Ψυχή μου, ταπεινή, ἀφύλακτη ἀφήσης
ἐκ τῶν παγίδων τοῦ ἐχθροῦ τήν δόλια καρδιά σου,
νά ξέρης πώς ἐκέρδισε ἐκεῖνος τό παιγνίδι
καί σύ κρατεῖς τό ράσο σου σάν ἔσχατο στολίδι.
Λάβε τά ὅπλα τοῦ φωτός, ὅπως μᾶς συμβουλεύει,
ὁ τοῦ Χριστοῦ ἀπόστολος οὐρανοβάμων Παῦλος
καί δράμε ὀπίσω τοῦ Χριστοῦ, ἀόκνως, εὐθυβόλως
ἔχων καί θεῖον ὁδηγόν, ψυχῆς σου ποδηγέτην
θά μεταβῆς περιχαρῶς ἐν τόπω εὐφροσύνης,
ὅπου ἀγγέλων οἱ χοροί καί μία πάντων ποίμνη.
Μ.Δ.Γ.
Μέ τήν εὐλογία τοῦ πατρός Δαμασκηνοῦ Γρηγοριάτου