Ο άνθρωπος δυστυχώς ζει στο σκοτάδι και όταν δει φως, έστω και ψεύτικο εντυπωσιάζεται. Οι βιτρίνες των καταστημάτων φωτίζονται με έντονο φωτισμό για να προσελκύουν την προσοχή των υποψηφίων αγοραστών. Οι φωτεινές επιγραφές, οι γιγαντοαφίσες με τα έντονα χρώματα και τις συχνές εναλλαγές των θεμάτων που διαφημίζουν γίνονται ιδίως την νύχτα εστίες προσοχής. Αυτός ο τρόπος δημιουργίας εντυπώσεων έχει περάσει και σ’ εμάς τους απλούς ανθρώπους που στολίζουμε τα σπίτια μας με εκατοντάδες λαμπάκια, στολίζοντας και τα μπαλκόνια μας με αστέρια φωτεινά ή και με σειρές από λαμπάκια που αναβοσβήνουν όλες τις νύχτες την περίοδο των Χριστουγέννων και της πρωτοχρονιάς.
Όλα αυτά βέβαια γίνονται λόγω της γιορταστικής ατμόσφαιρας που επικρατεί και είναι στ’ αλήθεια όμορφα. Χανόμαστε όμως χαζεύοντας τα ψεύτικα λαμπάκια και μας διαφεύγει κάτι πολύ σημαντικό.
Η γέννηση του Χριστού είναι το σημαντικότερο γεγονός στην ιστορία της ανθρωπότητος. Η γέννηση του Χριστού χώρισε την ιστορία στα δύο, στην περίοδο προ Χριστού και στην περίοδο μετά Χριστόν, αυτήν που ζούμε εμείς.
Το φως το της γνώσεως.
Η φράση αυτή ακούγεται στο απολυτίκιον των Χριστουγέννων. «Η Γέννησίς σου, Χριστέ ο Θεός ημών, ανέτειλε τω κόσμω το φως το της γνώσεως». Ποιος ασχολείται όμως με τέτοιες λεπτομέρειες; Δεν έχουμε χρόνο γι’ αυτά, διότι πρέπει να φροντίσουμε για τον στολισμό του σπιτιού, να ψωνίσουμε για το γιορτινό τραπέζι, να φροντίσουμε πού θα κάνουμε ρεβεγιόν, με ποιους θα βρεθούμε, σε ποιο κέντρο διασκεδάσεως θα πάμε και ποιον τραγουδιστή θα ακούσουμε να μας διασκεδάσει μέρα που είναι.
Δυστυχώς το κοσμικό φρόνημα έχει σκεπάσει το πνευματικό μέρος των Χριστουγέννων. Είναι μια θλιβερή διαπίστωση στις μέρες μας, που ενώ θα έπρεπε οι αυλές των εκκλησιών να είναι γεμάτες με κόσμο περιμένοντας την Γέννηση του Χριστού και τα κοσμικά μαγαζιά να είναι άδεια, συμβαίνει το αντίθετο. Τα κέντρα διασκεδάσεως είναι ασφυκτικά γεμάτα και οι εκκλησίες έχουν λίγο περισσότερο κόσμο από τις Κυριακές. Το πλέον χαρμόσυνο γεγονός στην ιστορία του ανθρωπίνου γένους μας αφήνει αδιάφορους.
Οι μάγοι έκαναν πορεία πολλών χιλιομέτρων για να συναντήσουν τον Χριστό, εμείς λίγα μέτρα με τα πόδια δεν θέλουμε να κάνουμε για τον Χριστό. Αυτοί προσέφεραν ό,τι πολύτιμο είχαν στον ενανθρωπίσαντα Θεό. Από εμάς δεν ζητά ακριβά δώρα. Αυτό που ζητά και είναι δικό μας είναι οι αμαρτίες μας, τις οποίες θέλει να εναποθέσουμε κάτω από το πετραχήλι του πνευματικού. Ας μιμηθούμε τους βοσκούς τους απλούς, αγαθούς ανθρώπους και να διαλαλήσουμε παντού τον ερχομό του Θεανθρώπου. Στα ποντιακά κάλαντα σε έναν στίχο λέει, «Χριστός γεννέθεν χαρά σον κόσμον», αυτό κι εμείς να διαλαλήσουμε παντού, να βροντοφωνάξουμε: «Ο Θεός έγινε άνθρωπος, για να γίνει ο άνθρωπος θεός».
Την ώρα που χτυπούν οι καμπάνες χαρμόσυνα καλώντας μας στις εκκλησιές για να γιορτάσουμε όλοι μαζί οι πιστοί τη γέννηση του Χριστού μας, κάποιοι συνάνθρωποί μας κουρασμένοι κι αποκαμωμένοι από το γλέντι και το ξενύχτι και μισομεθυσμένοι από το αλκοόλ, αντί να πάνε στην εκκλησία να ακούσουν το «Χριστός γεννάται δοξάσατε» πάνε στα σπίτια τους να ξαπλώσουν και να κοιμηθούνε. Πόσο στ’ αλήθεια τα διαστρέβλωσε όλα ο διάβολος, που βρίσκει τρόπους να κρατάει τον κόσμο μακριά από την εκκλησία;
Κατάφερε ο διάβολος να κάνει τα Χριστούγεννα μία ατραξιόν. Μια γιορτή καθαρά θρησκευτική, την μετέτρεψε σε εμποροπανήγυρη όπου πουλάνε έμποροι την πραμάτεια τους και οι πελάτες καλύπτουν την καταναλωτική τους μανία. Κατάφερε ακόμη στις ευχές που ανταλλάσουμε να μην αναφερόμαστε στην γέννηση του Χριστού και αντί να λέμε «καλά Χριστούγεννα», να λέμε καλές γιορτές. Στο εξωτερικό δε, το «Merry Christmas» χάριν συντομογραφίας έγινε «Merry Xmas». Και εδώ ο πονηρός έκανε την πονηριά του. Δεν θέλει να ακούγεται καθόλου το όνομα του Χριστού.
Τελευταία έχει επικρατήσει η συνήθεια την παραμονή των Χριστουγέννων που είναι ημέρα νηστείας, να στήνουν ψησταριές στα πεζοδρόμια έξω από τα καταστήματα, όπου καλούν και όργανα και στήνουν γλέντι. Τρων και πίνουν και γλεντάνε, και αν τους ρωτήσει κάποιος γιατί συμβαίνει αυτό, θα σου πουν είναι για τα Χριστούγεννα. Τι σχέση όμως μπορεί να έχει το γλέντι της παραμονής με τα Χριστούγεννα; Υπάρχει κάτι από Χριστούγεννα;
Μια χαραμάδα θέλει ο Χριστός να αφήσουμε να μπει το φως Του στην ψυχή μας. Μας το είπε ο ίδιος: «Εγώ ειμι το φως του κόσμου». Θέλει ο Χριστός να φωτίσει το είναι μας, να λάμψει η ψυχή μας και να χαρούμε με την χαρά του Κυρίου μας. Ο διάβολος μας κοροϊδεύει δίνοντάς μας λίγη ψεύτικη χαρά μέσα στα σκοτεινά κέντρα διασκεδάσεως με ψεύτικα φωτάκια και προβολείς προσπαθώντας να μας εντυπωσιάσει. Και ενώ ο Χριστός μάς δίνει ό,τι αληθινό, ολόκληρο τον εαυτό του, εμείς δεν τον προτιμούμε.
Χριστούγεννα αληθινά ζει κανείς μόνο κοντά στον Χριστό. Οι Πατέρες της Εκκλησίας, καλώς διαταξάμενοι, καθιέρωσαν μια περίοδο νηστείας 40 ημερών, και αφού πλησιάσει εν μετανοία ο Ορθόδοξος Χριστιανός το πετραχήλι του πνευματικού και εξομολογηθεί καθαρά τις αμαρτίες του, πλησιάζει και στο άγιο ποτήριο. Στον όρθρο της εορτής των Χριστουγέννων ακούγονται υπέροχα άσματα με βαθιές θεολογικές έννοιες και αρμονικές μελωδίες που ετοιμάζουν την ψυχή του ανθρώπου να γίνει ένα με τον Χριστό στο τέλος της Θείας λειτουργίας. Και τότε είναι η ώρα να φωνάξουμε «Είδομεν το φως το αληθινόν». Αυτό το φως πρέπει να αναζητήσουμε, αυτό να δούμε, αυτό που φωτίζει τον άνθρωπο. Ένα φως που διαρκεί αιώνια. Το να είσαι του Χριστού θέλει θυσίες, αλλά εμείς δεν θέλουμε να αποβάλουμε το κοσμικό φρόνημα και να ζήσουμε σύμφωνα με το Ευαγγέλιο. Θέλουμε να ζούμε, ακόμη και τα Χριστούγεννα, χωρίς Χριστό.
Χριστούγεννα όμως δίχως το Χριστό δεν νοούνται.
Γιάννης Κοτζάμπασης