«Πνευματική φαρέτρα τοῦ Ὀρθοδόξου Χριστιανοῦ»
ΒΙΟΣ ΚΑΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΙΕΡΟΜ. ΑΡΣΕΝΙΟΥ ΜΠΟΚΑ, ΡΟΥΜΑΝΟΥ.
Ἡ ζωή τοῦ μοναχοῦ εἶναι ἐσωτερική, πνευματική, ὅταν ἡ ζωή στόν κόσμο εἶναι ἐξωτερική. Ἡ μία μέ τήν ἄλλη δέν ὁμοιάζουν. Οἱ λαϊκοί ἔρχονται στό μοναστήρι γιά προσευχή, οἱ μοναχοί ὅμως δέν πρέπει νά πηγαίνουν στόν κόσμο γιά νά ἀναπαυθοῦν. Ὅλα τά ἐπαγγέλματα ἔχουν διακοπές ἤ ἄδειες ἀναπαύσεως καί μόνο ὁ μοναχισμός δέν ἔχει. Κάτι τέτοιο θά ἐσήμαινε πτῶσι τῆς μοναχικῆς ζωῆς. Ὅμως σέ μεγάλη ἀνάγκη γιά τά γενικά προβλήματα μιᾶς Μονῆς πηγαίνουν καί οἱ μοναχοί στόν κόσμο. Τά καλογερικά ἐνδύματα κάνουν τόν μοναχό ὁρατό καί γνωστό στόν κόσμο ἀπό ὅλους τούς ἀνθρώπους. Ἄλλοι τόν ἀγαποῦν καί ἄλλοι τόν ὀνειδίζουν καί τόν περιφρονοῦν. Ὁ μοναχός πρέπει νά φυλάττη τήν ψυχή του ἀπ᾿ αὐτόν πού τόν ἀγαπᾶ, γιά νά μή τραυματισθῆ ἀπό τήν κενοδοξία, ὅπως ἐπίσης πρέπει νά φυλάγεται καί ἀπ᾿ αὐτούς πού τόν περιφρονοῦν, διότι, εἶναι δυνατόν, ἀπό τήν ἀπροσεξία του, νά βλασφημηθῆ τό ὄνομα τοῦ Θεοῦ. Γι᾿ αὐτό οἱ μοναχοί δέν βαδίζουν ἀνάμεσα στούς ἀνθρώπους μέ τά μάτια τους ριγμένα πρός αὐτούς, ζητῶντας νά γνωρισθοῦν ἤ νά συνομιλήσουν μαζί τους, ἀλλά βλέπουν μόνο τόν δρόμο πού βαδίζουν ἔχοντας στόν νοῦ τους τήν μνήμη τοῦ Θεοῦ.
Ὅλοι οἱ μοναχοί, οἱ ὁποῖοι γιά κάποια ἀνυπέρβλητη ἀνάγκη ἐπῆγαν στόν κόσμο, αἰσθάνθηκαν τήν ἀνάγκη προστασίας τοῦ Θεοῦ. Οἱ προσευχές τῶν ἀδελφῶν πού μένουν στό μοναστήρι τούς συνοδεύουν σάν ἕνα χέρι προστασίας. Ἕνα ταξίδι κάποιου μοναχοῦ στόν κόσμο γίνεται καί μία ἀπόδειξις τῆς σταθερότητος πού ἔχει αὐτός ὁ μοναχός στήν ὁδό τῆς πνευματικῆς του ζωῆς. Ἔτσι λοιπόν, δέν ἀποστέλλονται ἀπό τό μοναστήρι ἔξω, παρά μόνο ἐκείνοι, οἱ ὁποῖοι εἶναι σταθεροί στήν μοναχική τους πορεία. Σέ τί συνίσταται ὁ κίνδυνος; Ἡ ἀνθρώπινη φύσις ὁμοιάζει μέ τετριμμένους δερμάτινους χιτῶνες, ἐνῶ τά πάθη μέ φωτιά. Ἐάν πλησιάση στήν φωτιά ἀποξηραμένο δέρμα, δηλαδή τά ναρκωμένα πάθη, πού κατοικοῦν στό σῶμα διά τῆς ἀκολασίας ἐξεγείρονται μόνο μέ μιά ἁπλῆ ματιά.
Οἱ μοναχοί ζοῦν ἕνα ἄλλο εἶδος πυρός τοῦ ἁγίου Πνεύματος. Αὐτό σβήνει, ὅταν ἐξαπλωθοῦν τά πύρινα βέλη τῶν αἰσθήσεων.
Ἄλλη φροντίδα πού πρέπει νά ἔχη ὁ μοναχός εἶναι τό εἶδος τῶν συνομιλιῶν πού θά κάνη, τί θά ἀκούση ἤ σέ τί θά παρεμποδίση τήν ἀκοή του. Τήν πολιτεία τοῦ μοναχοῦ διεγείρει σέ κάθε τόπο, ὅπου πηγαίνει καί ἡ φλυαρία τῶν λαϊκῶν. Αὐτοί ζητοῦν κἄπως, εἴτε νά δυσφημήσουν τό εἶδος αὐτῆς τῆς ζωῆς, εἴτε νά τό ἐγκωμιάσουν πρός τούς ἄλλους.
Ὁ μοναχός νά φυλάγεται, συμβουλευόμενος πάντοτε τήν συνείδησί του, ἀπό τήν φαινομενική ἠθική ζωή τῶν λαϊκῶν, ἡ ὁποία ἄλλοτε εἶναι ἔτσι καί ἄλλοτε ἀλλιῶς. Ὅσον ἀφορᾷ τήν σωτηρία του, ἔχει ἀνάγκη ἀπό πολλή μετάνοια ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ. Καθένας ἐκλέγει τήν ζωή πού τοῦ ἀρέσει ἤ πού αἰσθάνεται καλλίτερα. Οἱ λαϊκοί γνωρίζουν ὅλες τίς ἀποτυχίες καί πτώσεις τῶν μοναχῶν, ἀλλά ποτέ δέν γνωρίζουν κάποιον ἀπό τούς ἁγίους, ὁ ὁποῖος νά ἐνίκησε αὐτές τίς ἀποτυχίες.
Οἱ λαϊκοί βλέπουν τούς μοναχούς μέσα ἀπό τά πάθη τους, ἀπό τά ὁποῖα πολεμοῦνται καί δέν θέλουν νά πιστεύσουν ὅτι εἶναι δυνατόν οἱ μοναχοί νά κάμουν μία ἐνάρετη ζωή. Ἡ ἀρετή εἶναι ἀκατανόητη, ἐνίοτε ὀνομάζεται ἀπ᾿ αὐτός καί ὑποκρισία. Ἔτσι, ἀδελφέ μοναχέ, σκέπασε τούς ἀνθρώπους ἐν ἀγάπῃ μέ τήν πολλή σου προσευχή καί θά ἰδῆς νά ἀνάπτη στίς καρδιές αὐτῶν τῶν ἐκκοσμικευμένων Χριστιανῶν, μέ τούς ὁποίους συνωμιλοῦσες, μία θεία φλόγα, τήν ὁποία δέν ἠμπορῶ νά περιγράψω, ἀλλά μόνο μέ πάθος τήν ὑποστηρίζω.
Μέ τήν εὐλογία τοῦ πατρός Δαμασκηνοῦ Γρηγοριάτου