1ον Τὸ ἀθλητικὸ χρηματιστήριο, καλοί μου φίλοι, καλὰ κρατεῖ. Δὲν ἐπηρεάστηκε οὔτε καὶ ἀπὸ τὸν κορωνοϊό! Δύο πρόσφατα δημοσιεύματα τοῦ γνωστοῦ ἀμερικανικοῦ περιοδικοῦ FORBES, δίνουν τὴν ἀφορμὴ νὰ ποῦμε κάποιες ἀλήθειες γιὰ τὸ θέμα. Ὁ ἀθλητισμὸς ἀσφαλῶς θέλγει καὶ συγκινεῖ κάθε νεανικὴ ψυχή, ὡστόσο θὰ πρέπει νὰ ποῦμε ὅτι εἶναι ἐμπορευματοποιημένος στὸ ἔπακρο! Εἶναι σαφῶς ἐπιχείρηση μὲ ὅ,τι αὐτὸ σημαίνει. Καὶ μάλιστα μὲ πολυεθνικὲς διαστάσεις, ὡς παγκοσμιοποιημένος ποὺ εἶναι. Ἀλλ’ ἂς πάρουμε τὰ πράγματα μὲ τὴ σειρά τους…
* * *
Κι ἂς ἀρχίσουμε ἀπ’ τὰ δύο αὐτὰ δημοσιεύματα τοῦ FORBES.
Τὸ πρῶτο ἔχει τὸν τίτλο «Οἱ πιὸ πολύτιμες ποδοσφαιρικὲς ὁμάδες στὸ κόσμο τὸ 2022». Ἐκεῖ παραθέτει ἕνα κατάλογο μὲ τὶς 20 μεγαλύτερες ὁμάδες τοῦ κόσμου, τῶν ὁποίων ἡ (χρηματιστηριακὴ) ἀξία εἶναι ἄνω τῶν 50 δισεκ. δολ. συνολικά, ὁ δὲ τζίρος τους προσεγγίζει τὰ 10 δισεκ. δολ. τὸν χρόνο! Ὁ τζίρος αὐτὸς προέρχεται ὄχι μόνο ἀπὸ τὰ τηλεοπτικὰ δικαιώματα, τὶς διαφημίσεις κ.λπ., ἀλλὰ ἀκόμη καὶ ἀπὸ τήν… ἐμπορία τῶν παικτῶν!!! Κατὰ τὴν περίοδο τοῦ κορωνοϊοῦ, αὔξησαν τὴν (χρηματιστηριακὴ) ἀξία τους κατὰ 10%, γεγονὸς ἄξιο προβληματισμοῦ!!! Γιὰ τὴν ἀγγλικὴ «Μάντσεστερ Γιουνάϊτεντ» ἀναφέρει ὅτι ἔχει τοὺς περισσότερους φιλάθλους στὸν κόσμο καὶ ὅτι γιὰ τὴν περίοδο 2020-21 ἦταν ἡ δεύτερη πιὸ κερδοφόρα ὁμάδα. Ἑπόμενο εἶναι!
Τὸ δεύτερο δημοσίευμα μιλᾶ γιὰ τὸν 37χρονο «σοῦπερ στὰρ» ἀθλητὴ ΛεΜπρὸν Τζέιμς, ἡ (χρηματιστηριακὴ) ἀξία τοῦ ὁποίου εἶναι 1 δισεκ. δολ. καὶ ὅτι εἶναι ὁ πρῶτος ἐν ἐνεργείᾳ παίκτης τοῦ ΝΒΑ ποὺ ἔγινε δισεκατομμυριοῦχος! Τὰ δὲ ἔσοδά του, μόνο γιὰ μία χρονιὰ (τὸ 2021) ἦταν 121 ἑκατ. δολ.!!! Εἶναι μέτοχος σὲ πληθώρα ἐπιχειρήσεων κι ἔχει ὑπογράψει συμφωνίες μὲ πολλὲς πολυεθνικὲς ὅπως τὴ Nike, τὴν McDonald’s, τὴν Blaze Pizza κ.λπ.! Εἶναι τυχαῖο ποὺ μᾶς ἀρέσουν, καὶ μάλιστα πολύ, κάποιες… μάρκες;
* * *
Ὅπως καὶ νὰ τὸ κάνουμε ἀθλητισμὸς καὶ τὰ σπὸρ εἶναι ἡ δεύτερη παγκόσμια γλώσσα τῶν ἐφήβων, μετὰ τὴ μουσική. Ὅμως ἀπ’ τὴν ἄλλη κατάντησε νὰ εἶναι ἀπὸ τὰ κορυφαῖα μέσα τῆς «διεθνοῦς τῶν πονηρῶν» γιὰ τὴν μαζικοποίηση τῶν νέων καὶ τὴν διάπλαση τῆς ὁμοιομορφίας τους, ὅπως καὶ γιὰ τὸ πέρασμα ἀρνητικῶν ἀξιῶν!
Πράγματι, στὸν ἀθλητισμὸ καὶ τὰ σπὸρ βρίσκει κανεὶς τὸ ἀπόλυτο τῆς ἐμπορευματοποίησης, τὴ διασταύρωση τῶν συμφερόντων τῶν πολυεθνικῶν, τὴν εἰδωλοποίηση τῶν ὁμάδων καὶ τῶν ἀθλητῶν, τοὺς πρωταθλητὲς – τέρατα (!), τὴ θρησκευτικὴ ἐκτροπὴ στὸν ἀποκρυφισμὸ καὶ τὶς ἀνατολικὲς θρησκεῖες, τὰ ἀναβολικὰ κ.λπ.!
Μὲ αὐτά, βεβαίως, δὲν θέλουμε νὰ ποῦμε ὅτι οἱ νέοι δὲν πρέπει νὰ ἀσχολοῦνται μὲ τὸν ἀθλητισμό. Ἀλλὰ νὰ τονίσουμε ὅτι αὐτὴ ἡ «διεθνὴς τῶν πονηρῶν» εἶναι ἐκείνη ποὺ ἐκμεταλλεύεται στὸ ἔπακρο τὴν μεγάλη ἀνάγκη τῶν νέων γιὰ ἄθληση, ὅπως καὶ τὴν ἀγάπη τους στὰ ἀθλήματα, γιὰ νὰ πετύχει τοὺς δικούς της σκοπούς, συμπεριλαμβανομένου ἀκόμη καὶ αὐτοῦ τοῦ φρονήματός της! Μία κατάσταση τὴν ὁποία οἱ νέοι ἀσφαλῶς πρέπει νὰ γνωρίζουν, νὰ προβληματίζονται καὶ νὰ πράττουν ἀναλόγως, ἀποβλέποντας στὸ καλύτερο.
* * *
Εἶναι ἀπαραίτητο, λοιπόν, νὰ δοῦμε κάποιες πτυχὲς καὶ μόνο τῆς ἀπαράδεκτης αὐτῆς κατάστασης, ὅπως εἶναι:
1. Ἡ ἐμπορευματοποίηση καὶ ἡ παγκοσμιοποίηση τῆς ἄθλησης! Καιρὸ τώρα τὰ πάντα ἔχουν δρομολογηθεῖ σ’ αὐτὴ τὴν κατεύθυνση, ὅπως ὅλοι γνωρίζουμε καὶ ζοῦμε. Ἀπὸ τὴν ἀρχὴ ξεχώρισαν ὁ κλασσικὸς ἀθλητισμὸς καὶ τὰ σπὸρ (ποδόσφαιρο, μπάσκετ κ.λπ.), ὥστε ὁ μὲν πρῶτος νὰ παραμείνει στὸ ἀρχαῖο Ἑλληνικὸ ἀθλητικὸ ἰδεῶδες, τὰ δὲ ὑπόλοιπα νὰ ἀποτελοῦν τὸ πεδίο δράσης τῶν ἐπιχειρήσεων, ἐθνικῶν καὶ πολυεθνικῶν!
Ὡστόσο καὶ τὰ δύο πολὺ γρήγορα ἔγιναν παγκόσμια, ὁ μὲν κλασσικὸς ἀθλητισμὸς μὲ τὶς ὑπερεθνικὲς καὶ διεθνεῖς συναντήσεις καὶ κυρίως μὲ τοὺς Ὀλυμπιακοὺς ἀγῶνες, τὰ δὲ σπὸρ μὲ τὸ πλῆθος τῶν ἀγώνων σὲ ὅλα τὰ ἐπίπεδα, μὲ τὸ μουντιὰλ νὰ ἀποτελεῖ τὸ κορυφαῖο παγκόσμιο γεγονός! Καὶ αὐτὸ ἀσφαλῶς δὲν εἶναι κακό, ἀρκεῖ νὰ μὴ γίνονται ὅλα γιὰ τὸ χρῆμα, νὰ μὴ μεταβάλλονται ὅλα (ἄνθρωποι καὶ πράγματα) σέ… διεθνὲς ἐμπόρευμα!
Καὶ τὰ μὲν σπὸρ κατέληξαν στὸ νὰ γίνουν τὸ ἀπαύγασμα τῆς ἐμπορευματοποίησης καὶ τῆς συναλλαγῆς, ὁ δὲ κλασσικὸς ἀθλητισμὸς προσπαθεῖ νὰ κρατηθεῖ στὸ Ὀλυμπιακὸ ἀγωνιστικὸ ἰδεῶδες, δηλαδὴ στὴν μὴ ἐμπορευματοποίηση τῆς ἄθλησης, ἄγνωστο ὥς ποῦ τὸ κατορθώνει τελικά. Μία κατάσταση ποὺ κάθε φορά ὅλο καὶ πιὸ ἔντονα τὴ συζητᾶμε, τὴ ζοῦμε καὶ μᾶς προβληματίζει!
Ναί, κάποτε οἱ ἀθλητὲς ἔτρεχαν κι ἀγωνίζονταν γιὰ ἕνα κότινο (ἕνα ἁπλὸ κλωνάρι ἐλιᾶς)! Τότε εἴχαμε, στ’ ἀλήθεια, τὴν ἀθλητικὴ ἰδέα, τὴν ὑπεροχὴ τῶν ἀξιῶν καὶ τοῦ πνεύματος. Σήμερα ἔχουμε κυριολεκτικὰ τὴ συναλλαγή, τὸ χρῆμα, τὸ ἄθλημα – ἐμπόρευμα, τὸ κέρδος!
Ἅπασες οἱ πολυεθνικὲς διαφημίζονται μέσα ἀπὸ τὰ ἀθλήματα ἢ καὶ ὑπάρχουν χάριν αὐτῶν. Τὰ ΜΜΕ ἐκμεταλλεύονται ἀπολύτως αὐτά, προκειμένου νὰ αὐξάνουν τὶς πωλήσεις καὶ τὶς ἀκροαματικότητές τους. Πλῆθος ἀπὸ ἑταιρεῖες ἀνώνυμες καὶ ἐπώνυμες ἀπομυζοῦν τοὺς νέους καὶ τὶς εὐρύτερες μᾶζες. Τζόγος ὀργανωμένος καὶ μὲ ἐπίσημα τυχερὰ παιχνίδια εἶναι στημένος στοὺς ἀγῶνες, τεράστια κεφάλαια «ἐπενδύονται» σ’ αὐτούς, χορηγοὶ (σπόνσορες) ἐκδαπανῶνται (!) γιὰ τὴ διοργάνωσή τους κ.λπ.
Κι ὅλα αὐτὰ γιατί οἱ ἀγῶνες ἔχουν γίνει ἐμπόρευμα καὶ ὡς τέτοιο ὑφίστανται, λανσάρονται καὶ προωθοῦνται στὴν τοπικὴ καὶ παγκόσμια ἀγορά, ἐνῷ οἱ ἀθλητὲς ἔχουν ἀναδειχθεῖ σὲ μεγάλες βεντέτες, εἴδωλα καὶ ἰνδάλματα καὶ ἀμειβόμενοι (ποιὸ κότινο;) μὲ τεράστια ποσά! Κι εἶναι… λογικό, γιατί πάνω σ’ αὐτοὺς εἶναι στημένο ὅλο τὸ παιχνίδι, αὐτοὶ εἶναι ἐκεῖνοι ποὺ φέρνουν τὰ κέρδη ὅλων!
Τὸ ὕψιστο δὲ ἄθλημα – ἐμπόρευμα, εἶναι ἀσφαλῶς τὸ ποδόσφαιρο, μία ἀπὸ τὶς μεγαλύτερες παγκόσμιες βιομηχανίες. Οἱ ποδοσφαιρικὲς ὁμάδες δὲν τὸ ἀρνοῦνται πὼς εἶναι ἀνώνυμες ἑταιρεῖες (ΠΑΕ), ἔχουν ὅλων ἐκείνων τῶν ἐθνικοτήτων τοὺς παῖκτες ποὺ θὰ φέρουν τὸ ποθούμενο ἀποτέλεσμα, ἐνῷ κάποιες ἀπ’ αὐτὲς εἶναι ἤδη μεγάλες πολυεθνικές!