Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία πάντα λειτουργοῦσε μέ Συνόδους. Τό ὀρθόδοξο
πνεῦμα εἶναι νά λειτουργῆ ἡ Σύνοδος στήν Ἐκκλησία καί ἡ Γεροντική Σύναξη
στά Μοναστήρια. Ὁ ἀρχιεπίσκοπος καί ἡ Σύνοδος νά ἀποφασίζουν μαζί. Ὁ
ἡγούμενος ἤ ἡ ἡγουμένη καί τό ἡγουμενοσυμβούλιο νά ἀποφασίζουν μαζί. Ὁ
ἀρχιεπίσκοπος εἶναι πρῶτος μεταξύ ἴσων. Καί ὁ πατριάρχης δέν εἶναι
πάπας· ἔχει τόν ἴδιο βαθμό μέ τούς ὑπόλοιπους ἱεράρχες. Ἐνῷ ὁ πάπας ἔχει
ἄλλο βαθμό – κάθεται ψηλά καί τοῦ φιλοῦν τό πόδι! – ὁ πατριάρχης
κάθεται μαζί μέ τούς ἄλλους ἱεράρχες καί συντονίζει. Καί ἕνας ἡγούμενος ἤ
μία ἡγουμένη σέ σχέση μέ τούς προϊσταμένους εἶναι πάλι πρῶτοι μεταξύ
ἴσων.
Δέν μπορεῖ ὁ ἀρχιεπίσκοπος ἤ ἕνας ἡγούμενος νά κάνη ὅ,τι θέλει. Φωτίζει ὁ θεός τόν ἕναν ἱεράρχη ἤ προϊστάμενο γιά τό ἕνα θέμα, τόν ἄλλον γιά τό ἄλλο. Βλέπεις, καί οἱ τέσσερις Εὐαγγελιστές συμπληρώνουν ὁ ἕνας τόν ἄλλον. Ἔτσι καί ἐδῶ λέει τήν γνώμη του ὁ καθένας, καί ὅταν ὑπάρχη ἀντίθετη γνώμη, καταχωρίζεται στά πρακτικά. Γιατί, ὅταν πρόκειται γιά μιά ἀπόφαση ἀντίθετη μέ τίς ἐντολές τοῦ Εὐαγγελίου καί ἕνας δέν συμφωνῆ, ἄν δέν ζητήση νά καταχωριστῆ ἡ γνώμη του, θά φαίνεται ὅτι συμφωνεῖ. Ἄv δέν συμφωνῆ καί ὑπογράψη χωρίς νά καταχωριστῆ ἡ γνώμη του, κάνει κακό καί φέρει εὐθύνη· εἶναι ἔνοχος. Ἐνῷ, ἄν πῆ τήν γνώμη του, καί ἡ πλειοψηφία νά εἶναι ἀντίθετη, αὐτός εἶναι ἐντάξει ἀπέναντι στόν Θεό. Ἄν στήν Ἐκκλησία δέν λειτουργῆ σωστά ἡ Σύνοδος ἤ στά Μοναστήρια ἡ Σύναξη, τότε, ἐνῷ μιλοῦμε γιά ὀρθόδοξο πνεῦμα, ἔχουμε παπικό. Τό ὀρθόδοξο πνεῦμα εἶναι νά λέη καί νά καταχωρίζη ὁ καθένας τήν γνώμη του, ὄχι νά μή μιλάη, γιατί φοβᾶται, ἤ νά κολακεύη, γιά νά τά ἔχη καλά μέ τόν ἀρχιεπίσκοπο ἤ μέ τόν ἡγούμενο.
Ἀλλά καί οἱ κληρικοί πού μπαίνουν στήν διοίκηση νέοι στήν ἡλικία, ἔστω καί ἄν ἔχουν προσόντα, βλάπτονται, χαραμίζονται. Μπαίνουν στά γρανάζια, διοίκηση, γραμματεία κ.λπ. καί δέν βοηθιοῦνται πνευματικά, ἐνῷ ἔχουν προϋποθέσεις. Μερικοί, ἄν δέν χαραμίζονταν καί ἔκαναν δουλειά στόν ἑαυτό τους, θά ἦταν ἀργότερα μεγάλα κεφάλαια γιά τήν Ἐκκλησία. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος δέν ἀσχολῆται μέ τήν καλή ἔννοια μέ τόν ἑαυτό του, δέν κάνει δηλαδή δουλειά στόν ἑαυτό του, εἶναι σάν ἔμπορας πού ἀγοράζει καί πουλάει καί δέν ξέρει τί χρέη ἔχει, καί τελικά τόν κλείνουν στή φυλακή.
Πολύ λυπᾶμαι ὅταν ἀκούω νέοι ἱερεῖς νά εἶναι στό γραφεῖο. Ἄν ἔμεναν ἔξω ἀπό τήν διοίκηση λίγο ἀκόμη, θά βοηθοῦσαν ἀργότερα πιό πολύ. Δυστυχῶς ὅμως συχνά γίνονται προϊστάμενοι νέοι ἱερεῖς καί ὄχι ἔμπειροι, πού θά μποροῦσαν νά κάνουν δουλειά πνευματική στό ποίμνιό τους, καί ἔτσι γίνεται διπλό κακό. Δηλαδή οἱ νέοι ἀναλαμβάνουν εὐθύνες, πρίν κάνουν πνευματική δουλειά στόν ἑαυτό τους, καί βρίσκονται σέ θέσεις πού πρέπει νά προσφέρουν, πρίν ἀποκτήσουν πνευματικό πλοῦτο.
Λόγοι Αγ. Παϊσίου τομ. Α΄ σ.329 - 330
Δέν μπορεῖ ὁ ἀρχιεπίσκοπος ἤ ἕνας ἡγούμενος νά κάνη ὅ,τι θέλει. Φωτίζει ὁ θεός τόν ἕναν ἱεράρχη ἤ προϊστάμενο γιά τό ἕνα θέμα, τόν ἄλλον γιά τό ἄλλο. Βλέπεις, καί οἱ τέσσερις Εὐαγγελιστές συμπληρώνουν ὁ ἕνας τόν ἄλλον. Ἔτσι καί ἐδῶ λέει τήν γνώμη του ὁ καθένας, καί ὅταν ὑπάρχη ἀντίθετη γνώμη, καταχωρίζεται στά πρακτικά. Γιατί, ὅταν πρόκειται γιά μιά ἀπόφαση ἀντίθετη μέ τίς ἐντολές τοῦ Εὐαγγελίου καί ἕνας δέν συμφωνῆ, ἄν δέν ζητήση νά καταχωριστῆ ἡ γνώμη του, θά φαίνεται ὅτι συμφωνεῖ. Ἄv δέν συμφωνῆ καί ὑπογράψη χωρίς νά καταχωριστῆ ἡ γνώμη του, κάνει κακό καί φέρει εὐθύνη· εἶναι ἔνοχος. Ἐνῷ, ἄν πῆ τήν γνώμη του, καί ἡ πλειοψηφία νά εἶναι ἀντίθετη, αὐτός εἶναι ἐντάξει ἀπέναντι στόν Θεό. Ἄν στήν Ἐκκλησία δέν λειτουργῆ σωστά ἡ Σύνοδος ἤ στά Μοναστήρια ἡ Σύναξη, τότε, ἐνῷ μιλοῦμε γιά ὀρθόδοξο πνεῦμα, ἔχουμε παπικό. Τό ὀρθόδοξο πνεῦμα εἶναι νά λέη καί νά καταχωρίζη ὁ καθένας τήν γνώμη του, ὄχι νά μή μιλάη, γιατί φοβᾶται, ἤ νά κολακεύη, γιά νά τά ἔχη καλά μέ τόν ἀρχιεπίσκοπο ἤ μέ τόν ἡγούμενο.
Ἀλλά καί οἱ κληρικοί πού μπαίνουν στήν διοίκηση νέοι στήν ἡλικία, ἔστω καί ἄν ἔχουν προσόντα, βλάπτονται, χαραμίζονται. Μπαίνουν στά γρανάζια, διοίκηση, γραμματεία κ.λπ. καί δέν βοηθιοῦνται πνευματικά, ἐνῷ ἔχουν προϋποθέσεις. Μερικοί, ἄν δέν χαραμίζονταν καί ἔκαναν δουλειά στόν ἑαυτό τους, θά ἦταν ἀργότερα μεγάλα κεφάλαια γιά τήν Ἐκκλησία. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος δέν ἀσχολῆται μέ τήν καλή ἔννοια μέ τόν ἑαυτό του, δέν κάνει δηλαδή δουλειά στόν ἑαυτό του, εἶναι σάν ἔμπορας πού ἀγοράζει καί πουλάει καί δέν ξέρει τί χρέη ἔχει, καί τελικά τόν κλείνουν στή φυλακή.
Πολύ λυπᾶμαι ὅταν ἀκούω νέοι ἱερεῖς νά εἶναι στό γραφεῖο. Ἄν ἔμεναν ἔξω ἀπό τήν διοίκηση λίγο ἀκόμη, θά βοηθοῦσαν ἀργότερα πιό πολύ. Δυστυχῶς ὅμως συχνά γίνονται προϊστάμενοι νέοι ἱερεῖς καί ὄχι ἔμπειροι, πού θά μποροῦσαν νά κάνουν δουλειά πνευματική στό ποίμνιό τους, καί ἔτσι γίνεται διπλό κακό. Δηλαδή οἱ νέοι ἀναλαμβάνουν εὐθύνες, πρίν κάνουν πνευματική δουλειά στόν ἑαυτό τους, καί βρίσκονται σέ θέσεις πού πρέπει νά προσφέρουν, πρίν ἀποκτήσουν πνευματικό πλοῦτο.
Λόγοι Αγ. Παϊσίου τομ. Α΄ σ.329 - 330