Ὅλοι θέλουμε νὰ ἐπιτυγχάνουμε τοὺς στόχους μας, καλοί μου φίλοι. Ὅλοι θέλουμε νὰ ἔχουμε τὰ ἐπιθυμητὰ ἀποτελέσματα στοὺς σκοπούς μας. Ὅλοι ποθοῦμε τὶς νίκες! Καὶ γιὰ νὰ γίνει αὐτό, εἶναι πολλὰ τὰ μυστικά. Ἕνα ἀπ’ αὐτὰ εἶναι καὶ ἡ ἐπιμονή. Βασικότατο! Γιατί αὐτὴ «εἶναι ἡ κόρη τῆς δύναμης», ὅπως ὀρθὰ εἶπαν. Καὶ τῶν μοναδικῶν ἀποτελεσμάτων, προσθέτουμε. Κανεὶς δὲν πέτυχε καὶ μάλιστα κάτι πολὺ σημαντικὸ καὶ μεγάλο, χωρὶς τὴν ἐπιμονή. Γι’ αὐτὸ καὶ λέει τὸ ἀρχαῖο ρητὸ «ὁ ἐπιμένων νικᾶ»!
* * *
Στ’ ἀλήθεια τί εἶναι ἡ ἐπιμονή; Ἡ σταθερὴ προσήλωση σὲ κάτι, θὰ μᾶς πεῖ τὸ λεξικό. Τόσο σταθερὴ ποὺ ἔχει πάντα ἀκόμη καὶ τὴν ἴδια ἔνταση. Καὶ μὲ τέτοια προσήλωση ποὺ εἶναι ἀνυποχώρητη ἀκόμη καὶ στὶς πιὸ μεγάλες δυσκολίες. Ναί!
Ἔτσι, αὐτὸς ποὺ στοχεύει σὲ κάτι καὶ τὸ ξεκινάει, τὸ φθάνει πάντα ὥς τὸ τέλος. Μὲ τὸν ἴδιο ζῆλο, μὲ τὸν ἴδιο παλμό, μὲ τὸν ἴδιο ἐνθουσιασμό. Δὲν ἀποθαρρύνεται ἀπὸ τίποτα, δὲν ἀπογοητεύεται γιὰ κανένα λόγο, δὲν τὰ παρατάει ὅ,τι κι ἂν συμβεῖ! Εἶναι πάντοτε προσευχόμενος, γιὰ νὰ ἀντλεῖ ἀπ’ τὸν Θεὸ τὴ δύναμη προκειμένου νὰ τὰ ξεπεράσει ὅλα καὶ νὰ φθάσει στὸ τέρμα. Καὶ τότε δὲν ὑπάρχει περίπτωση σ’ αὐτὸ τὸ τέρμα, νὰ μὴ εἶναι καὶ νικητής. Ὁπωσδήποτε!
Ἆραγε, ὅπως πολὺ ὡραῖα εἶπαν, πῶς τὸ σαλιγκάρι κατόρθωσε νὰ μπεῖ στὴν κιβωτὸ καὶ νὰ σωθεῖ ἀπ’ τὸν κατακλυσμό; Μὰ μὲ τὴν ἐπιμονὴ ποὺ ἐπέδειξε. Τὸ ἴδιο καὶ ἡ χελώνα! Νά, γιατί τονίζει ὁ ἱ. Χρυσόστομος: «Γιὰ ἐκεῖνα ποὺ δὲν εἴμαστε ἄξιοι, γινόμαστε ἄξιοι μὲ τὴν ἐπιμονή μας»!!
Ἆραγε πότε οἱ σταγόνες τοῦ νεροῦ, αὐτὲς οἱ τόσο μαλακές, κατορθώνουν καὶ τρυποῦν τὴν πέτρα, ἐκείνη τὴν τόσο σκληρή; Μόνο ὅταν πέφτουν πάνω της ἐξακολουθητικά, δηλαδὴ ἐπίμονα! Γι’ αὐτὸ καὶ λέει ἡ παροιμία: «Στάλα τὴ στάλα τὸ νερὸ τὸ μάρμαρο τρυπάει». Δὲν εἶναι τυχαῖο αὐτὸ ποὺ εἶπαν: «Ἡ ἐπιμονὴ κερδίζει ὅλες τὶς μάχες». Ναί, ὅλες! Τόσο ἀκαταμάχητη εἶναι!!
Ἆραγε πῶς μποροῦν νὰ μᾶς ἀκούσουν οἱ ἄλλοι, τότε ποὺ κάτι θέλουμε ἀπ’ αὐτούς; Μὰ μὲ τὸ νὰ τοὺς τὸ ζητᾶμε ἐπίμονα. Γι’ αὐτὸ καὶ μία παροιμία λέει πολὺ σωστά: «Βρόντα, ἂν θέλεις νὰ σοῦ ἀνοίξουν»! Μάλιστα ὄχι μόνο θὰ χρειαστεῖ νὰ χτυπᾶμε τὴν πόρτα κάποιου πολλὴ ὥρα, ἀλλὰ θὰ χρειαστεῖ νὰ τὴν κτυπᾶμε καὶ πολὺ δυνατά. Δηλαδὴ ἀπαιτεῖται προσπάθεια καὶ τρόπος στὴν ἐπιμονή. Γιατί εἶναι κι ἐκεῖνοι ποὺ κοιμοῦνται βαριὰ ἢ εἶναι βαρήκοοι καὶ μὲ ἁπαλὰ κτυπήματα δὲν εἶναι δυνατὸ νὰ μᾶς ἀκούσουν!
* * *
Εἶναι πολὺ χαρακτηριστικὴ τούτη ἡ παραβολὴ τοῦ Χριστοῦ: «Σὲ κάποια πόλη ἦταν ἕνας δικαστὴς ποὺ δὲν ὑπολόγιζε οὔτε Θεὸ οὔτε ἄνθρωπο. Σ’ αὐτὴ τὴν πόλη κατοικοῦσε καὶ μία χήρα ποὺ ἐρχόταν στὸ δικαστὴ καὶ τοῦ ἔλεγε: Προστάτεψέ με ἀπὸ αὐτὸν ποὺ κάθε μέρα μὲ κατατρέχει. Ἐκεῖνος γιὰ πολὺ καιρὸ ἀρνιόταν, ἀλλὰ ὕστερα εἶπε μέσα του: Ἂν καὶ δὲν λογαριάζω κανένα, ὅμως, ἐπειδὴ αὐτὴ ἡ χήρα μοῦ ἔγινε φόρτωμα μὲ τὴν ἐπιμονή της, θὰ τῆς δώσω τὸ δίκιο της, γιὰ νὰ μὴ ἔρχεται κάθε τόσο καὶ μὲ ταλαιπωρεῖ. Καὶ ὁ Χριστὸς πρόσθεσε: Ἂν ὁ ἄδικος δικαστὴς μίλησε ἔτσι, τότε ὁ Θεὸς δὲν θὰ ἀκούσει αὐτοὺς ποὺ Τὸν παρακαλοῦν ἐπίμονα;» (βλ. Λουκ.18,1-8).
Αὐτὸ ὁ Χριστός μας τὸ ἔδειξε καὶ μὲ ἕνα θαῦμα Του, ἐκεῖνο μὲ τὴν Χαναναία. Διαβάζουμε: «Ὁ Ἰησοῦς ἄφησε τὸν τόπο ἐκεῖνο κι ἀναχώρησε γιὰ τὴν περιοχὴ τῆς Τύρου καὶ τῆς Σιδώνας. Τότε μία γυναίκα Χαναναία βγῆκε ἔξω ἀπὸ τὰ ὅρια τῆς περιοχῆς ἐκείνης καὶ τοῦ φώναζε δυνατά: “Ἐλέησέ με, Κύριε, Υἱὲ τοῦ Δαβίδ. Ἡ θυγατέρα μου βασανίζεται ἀπὸ δαιμόνιο”. Αὐτὸς δὲν τῆς ἀπαντοῦσε λέξη. Τὸν πλησίασαν τότε οἱ μαθητές Του καὶ Τὸν παρακαλοῦσαν: “Διῶξε την, γιατί μᾶς ἀκολουθεῖ καὶ φωνάζει”. Ὁ Ἰησοῦς εἶπε: “Ἔχω ἀποσταλεῖ μόνο γιὰ τοὺς πλανεμένους Ἰσραηλίτες”. Ἐκείνη ὅμως ἦλθε καὶ Τὸν προσκύνησε λέγοντας: “Κύριε, βοήθησέ με”. Αὐτὸς τῆς ἀποκρίθηκε: “Δὲν εἶναι σωστὸ νὰ πάρει κανεὶς τὸ ψωμὶ τῶν παιδιῶν καὶ νὰ τὸ πετάξει στὰ σκυλιά”. “Ναί, Κύριε”, εἶπε ἐκείνη, “ἀλλὰ καὶ τὰ σκυλιὰ τρῶνε ἀπὸ τὰ ψίχουλα ποὺ πέφτουν ἀπὸ τὸ τραπέζι τῶν κυρίων τους”. Τότε ὁ Ἰησοῦς τῆς ἀπάντησε: “Μεγάλη εἶναι ἡ πίστη σου, γυναίκα! Ἂς γίνει, ὅπως τὸ θέλεις”. Κι ἀπὸ κείνη τὴν ὥρα γιατρεύτηκε ἡ θυγατέρα της» (Ματθ.15, 21-28).
* * *
Ναί, ὅπως ἔλεγε ὁ Σοφοκλῆς, «ἐκεῖνο ποὺ ζητᾶμε μὲ ἐπιμονὴ εἶναι κατορθωτό»! «Δραστηριότητα καὶ ἐπιμονὴ κατακτοῦν τὰ πάντα», ἔλεγε ὁ Φραγκλίνος. Κατὰ τὸν Τσώρτσιλ «ἡ ἐπιτυχία δὲν εἶναι ὁριστική, ἡ ἀποτυχία δὲν εἶναι μοιραία, αὐτὸ ποὺ μετράει εἶναι ἡ δύναμη νὰ συνεχίζεις».
Σοφότατο εἶναι καὶ αὐτὸ ποὺ ἐλέχθη: «Σὲ ἀποκαλοῦν ξεροκέφαλο, ἂν ἀποτύχεις καὶ πεισματάρη ἂν ἐπιτύχεις»! Κάτι ποὺ θυμίζει τοῦτο τὸ λόγο τοῦ Παστέρ: «Ἐπιτρέψτε μου νὰ σᾶς πῶ τὸ μυστικὸ ποὺ μὲ ὁδήγησε στὸ στόχο μου. Ἡ δύναμή μου εἶναι τὸ πεῖσμα μου»! Ἐπιβεβαιώνεται, ἔτσι, ὁ ἀρχαῖος φιλόσοφος Ἀέτιος ποὺ ἔλεγε: «Οἱ ἄξιοι εἶναι πάντα πεισματάρηδες».
Λένε πὼς ἡ βαθιὰ θάλασσα εἶναι πάντα γεμάτη μὲ μαργαριτάρια. Ἂν δὲν τὰ βρεῖ κανεὶς μὲ τὴ μία, δὲν σημαίνει πὼς ἡ θάλασσα αὐτὴ δὲν ἔχει. Πρέπει νὰ βουτήξει ξανὰ καὶ ξανά. Καὶ στὸ τέλος δὲν ὑπάρχει περίπτωση νὰ μὴ τὰ βρεῖ. Ἔτσι ὅρισε ὁ Θεὸς νὰ ἀνταμείβει ἐκεῖνον ποὺ ἐπίμονα προσπαθεῖ γιὰ κάτι.
Ἀλλὰ καὶ ὁ ἁπλὸς ψαράς, πολλὲς φορὲς τὴν ἡμέρα, τραβάει ἀπ’ τὴ θάλασσα τὸ δίκτυ του ἄδειο. Τὸ βράδυ ὅμως, τότε ποὺ κατάκοπος λέει νὰ ἀποχωρήσει, ἔρχεται στὰ δίκτυα του τὸ μεγάλο ψάρι κι ἔτσι φεύγει κι αὐτὸς ἱκανοποιημένος!
Καὶ ὁ ὑλοτόμος ποὺ θέλει νὰ κόψει ἕνα δένδρο δὲν τὸ κατορθώνει αὐτὸ εὐθὺς ἐξ ἀρχῆς, μὲ μία τσεκουριὰ δηλαδή, ἀλλὰ μὲ τὶς ἀλλεπάλληλες τσεκουριές. Κι ὅσο μεγάλο εἶναι αὐτὸ τὸ δένδρο, ὅσο μεγαλύτερο κορμὸ ἔχει, τόσο καὶ περισσότερες τσεκουριὲς θέλει. Δὲν γίνεται ἀλλιῶς!
Καὶ γιὰ ἕνα ἐπιπλέον λόγο, θὰ λέγαμε πὼς τὸ ἔκανε αὐτὸ ὁ Θεός. Γιατί ἡ ἐπιμονὴ συνοδεύεται πάντα ἀπ’ τὴν ὑπομονή. Μία ἄλλη μεγάλη ἀρετὴ κι αὐτή. Βλέπετε ὅποιος ἔχει ὑπομονὴ μπορεῖ νὰ ἐπιμένει. Ὅποιος ἐπιμένει, τί κάνει τελικά; Ἀνατροφοδοτεῖ τὴν ὑπομονή του! Ἀκριβῶς αὐτὰ εἶναι τὰ δύο φτερά, μὲ τὰ ὁποῖα πηγαίνει κανεὶς ψηλά!
Σημαντικὸς καὶ τοῦτος ὁ λόγος: «Νὰ σχεδιάζεις μὲ στόχο. Νὰ προετοιμάζεσαι μὲ προσήλωση. Νὰ προχωρεῖς μὲ ἀποφασιστικότητα. Νὰ ἐπιδιώκεις μὲ ἐπιμονή». Καὶ νὰ λὲς συνέχεια «ὄχι» σὲ ὅσους ἢ καὶ σὲ ὅσα θέλουν νὰ σὲ ἀποθαρρύνουν! Καὶ ὅπως πολὺ σωστὰ εἶπαν «ὅταν φθάσεις στὸ σημεῖο νὰ θέλεις νὰ τὰ παρατήσεις, τότε εἶναι ἡ στιγμὴ ποὺ πρέπει νὰ προχωρήσεις»!
* * *
Ὅταν κάποιοι εἶπαν στὸν Διογένη ὅτι «εἶσαι γέρος, ἀπὸ δῶ καὶ πέρα πρέπει νὰ χαλαρώσεις τὴν προσπάθειά σου», ἐκεῖνος ἀπάντησε ὡς ἑξῆς: «Μὰ πῶς; Ἂν ἔτρεχα στοὺς ἀγῶνες, θὰ ἔπρεπε φτάνοντας κοντὰ στὸ τέρμα, νὰ χαλαρώσω τὴν προσπάθειά μου ἢ ἀντίθετα νὰ βάλω τὰ δυνατά μου;». Ἐπιμονή, λοιπόν, σὲ ὅλους μας τοὺς ἀγῶνες. Σὲ ὅλους μας τοὺς στόχους. Ἐφ’ ὅρου ζωῆς…
Κ. Γ. Παπαδημητρακόπουλος