Η Ιερά και θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Φανερωμένης είναι σεβαστή όχι μόνο στους Χριστιανούς, αλλά και στους Μουσουλμάνους της Κομοτηνής.
Εκατονταδες πιστοι σπευδουν καθημερινα στη Μονή Βαθυρρύακος, που βρίσκεται δεκαπέντε χιλιόμετρα έξω από την Κομοτηνή, στην παλιά εθνική οδό Κομοτηνής – Ξάνθης, για να προσκυνήσουν την θαυματουργή εικόνα στην οποια απεικονίζεται η Παναγία Βρεφοκρατούσα.
Πρόκειται για ένα Πανθρακικής εμβέλειας προσκύνημα με μεγάλη ιστορία.
ΠΩΣ ΒΡΕΘΗΚΕ Η ΕΙΚΟΝΑ
Η περιοχή που βρίσκεται σημερα το μοναστήρι, καποτε το 12ο αιώνα είχε το όνομα Παναγία.
Ο τοπος εκεινος απο πολυ παλια θεωρουνταν άγιος γιατί στα βάθη των αιώνων, κατά την περίοδο ακόμη της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, πριν η περιοχή κατακτηθεί από τους Οθωμανούς Τούρκους, είχε έντονη την παρουσία της Παναγίας.
Αργοτερα επί Τουρκοκρατίας η περιοχή μοιράστηκε σε τσιφλικάδες. Συνολικα υπηρχαν 4 τσιφλικια.
Στους πλούσιους αγάδες ανήκαν φιλέτα γης και αυτοί διοικούσαν την περιοχή, καλλιεργούσαν τα κτήματα και δεν επέτρεπαν φυσικά την ανέγερση εκκλησιών.
Ενα απο αυτα τα τσιφλικια ηταν και αυτο του Φατήρ-Γιακά.
Στο Φατήρ -Γιακά τσιφλίκι κατοικούσαν δεκαπέντε οικογένειες που επίσης δεν είχαν εκκλησία, ενορία, κοινότητα. Το τσιφλίκι ονομάστηκε Φατήρ- Γιακά, επειδή προφανώς οι Οθωμανοί από παραφθορά της λέξης Βαθυρρύαξ, Βαθύ ρυάκι, απέδωσαν στην περιοχή την ονομασία Φατήρ –Γιακά. Τούτο συνέβη διότι στα βόρεια της σημερινής μονής διήρχετο ο ποταμός Καρά –Σου.
Ολοι οι κάτοικοι των τεσσάρων τσιφλικιών, συνολικά περίπου εξήντα οικογένειες, συνεκκλησιάζονταν κατά τις μεγάλες χριστιανικές γιορτές μόνο σε δύο χωριά που είχαν εκκλησιά, στο Σώστη και στους Ασωμάτους. Σε αυτές τις δύο μακρινές από την περιοχή του Φατήρ -Γιακά ενορίες πήγαιναν όλοι οι χριστιανοί των τεσσάρων τσιφλικιών, ώστε να εκκλησιασθούν Πάσχα, Χριστούγεννα, Αι Γιώργη και Δεκαπενταύγουστο.
Η εικονα της Παναγιας βρεθηκε μεσα σε αυτο το τσιφλικι του Φατήρ Γιακά με θαυμαστό και υπερφυσικό τρόπο από τον Οθωμανό Αμέτ Εφέντη Μποσνάκογλου.
Αυτος επί τρεις νύκτες έβλεπε φωτεινό όραμα μέσα στον γαλανό ουρανό της Θράκης και αυτό το φωτεινό όραμα ήταν το σημείο του Σταυρού επί της κορυφής ενός δένδρου, και συγκεκριμένα επάνω σε καραγάτσι.`
Δεν πίστευε στην αρχή ώσπου εμφανιστηκε στο ονειρο του η Υπεραγία Θεοτόκος και του υπέδειξε, προειδοποιώντας τον ότι δεν θα ανεχθεί την αμέλειά του, να ενημερώσει τις τοπικές εκκλησιαστικές αρχές, να ανασκάψει σε συγκεκριμένο σημείο στην ρίζα του δένδρου όπου εμφανίζονταν ο σταυρός και σε πολύ μικρό βάθος κάτω από την επιφάνεια του εδάφους θα βρει την εικόνα της.
Ο αγάς υπάκουσε και ενημέρωσε τον τότε Μητροπολίτη Μαρώνειας, και ως εκ θαύματος βρέθηκε η μικρή φορητή εικόνα της Παναγίας Φανερωμένης.
Μάλιστα ο ίδιος αφιέρωσε τμήμα του τσιφλικιού εις την τοπική εκκλησία.
Η εικόνα μεταφέρθηκε στον μητροπολιτικό ναό της Κομοτηνής και στο σημείο που βρέθηκε, χτίστηκε αργότερα μικρό παρεκκλήσιο πιθανότατα κατά την πρώτη δεκαετία του 20ου αιώνα μεταξύ 1910 και 1912 από τους ευεργέτες Σκουτέρη και Τελωνίδη.
Το σημείο της ευρέσεως της θαυματουργού εικόνος είναι ο χώρος εντός του σημερινού Αμπελουργικού Σταθμού Αιγείρου, όπου ευρίσκεται το μικρό παρεκκλήσι της «Παναγίας των Ρόδων», όπως ονομάζεται και το οποίο ανακαινίσθηκε το 1994 με δαπάνες του Αμπελουργικού Φυτωρίου Κομοτηνής.
Εκεί στο παρεκκλησι αυτο υπάρχει άλλη παλαιά εικόνα της Παναγίας, διαφορετική από την θαυματουργό ιστορική εικόνα της Παναγίας Φανερωμένης.Λεγεται Παναγια των Ροδων οπως ειδαμε.
Όταν βρέθηκε η Ιερά Εικόνα της Παναγίας της Φανερωμενης από το Τούρκο αγα, την διεκδικούσαν πολλές ενορίες .
Γι αυτό ο Μητροπολίτης επειδή οι ενορίες διεκδικούσαν την εικόνα, αποφάσισε τη λύση να τη δώσει η Παναγιά.
Έτσι τοποθέτησε την εικόνα σε καινούργια άμαξα που δεν είχε χρησιμοποιηθεί ξανά και μάλιστα ζωήλατη, που την έσερναν αρσενικά ζώα πλυμμένα και αγιασμένα από το δεσπότη, έντυσαν το αμάξι και αφού έκανε δέηση ο Μητροπολίτης προς τη Θεοτόκο την παρεκάλεσε αυτή να δείξει το σημείο που θα ήθελε να εγκατασταθεί μόνιμα.
Η πομπή ξεκίνησε χωρίς να υπάρχει οδηγός αναβάτης (καμουτσίκης) που να κατευθύνει την άμαξα. Ξεκίνησε με το χτύπημα του δεσπότα και πήρε τη στράτα. Δεν σταμάτησε σε κανένα από τα χωριά που τη διεκδικούσαν αλλά έφθασε στην Κομοτηνή, μπροστά στον Μητροπολιτικό Ναό της Παναγίας, κοντά στην σημερινή οδό Βενιζέλου.
Εκεί σταμάτησαν τα ζώα, εκεί θέλησε να εγκατασταθεί η Θεοτόκος. Το δέχθηκαν οι κάτοικοι. Ο δεσπότης τοποθετεί την εικόνα στα Άγια των Αγίων.
Συνέβη όμως και κάτι άλλο θαυμαστό. Όταν έβαλαν την εικόνα επάνω στο αμάξι και τα ζώα πήραν το δρόμο επιβιβάσθηκε και η ανάπηρη και κωφάλαλη εγγονή του ιδιοκτήτη του τσιφλικιού. Αυτό έγινε μετά από παράκληση της κόρης του. Την ώρα που έφθανε η άμαξα με την Παναγία μπροστά στην εκκλησία της Παναγίας, το μικρό κορίτσι σηκώθηκε στο κάρο και φώναξε στα τουρκικά «Meri ane», Μητέρα Μαρία.
Είχε βρει και τη φωνή της και σηκώθηκε στα πόδια της. Από τότε ο Οθωμανός αγάς πίστευσε και έδωσε λόγο τιμής στις εκκλησιαστικές αρχές ότι για κάθε τι που χρειάζονται για την προστασία αυτού του ιερού τόπου, θα το έχουν.
Το 1930 το ελληνικό δημόσιο αφού καταλαμβάνει την περιοχή Φατήρ- Γιακά και την μετατρέπει σε Αμπελουργικό Σταθμό, παραχωρεί αντ’ αυτής της περιοχής στην Μητρόπολη Μαρωνείας την έκταση όπου βρίσκεται το σημερινό μοναστήρι της Παναγίας Φανερωμένης.
Ήταν λάθος αυτό γιατί το μοναστήρι έπρεπε να ανεγερθεί εκεί όπου βρέθηκε η εικόνα. Δεν έπρεπε να δεχθούμε κάτι τέτοιο.
Το 1930 κτίζεται το νέο μοναστήρι της Παναγίας Φανερωμένης Βαθυρρύακος απο τον μητροπολιτη Άνθιμο και το 1955 ο μητροπολίτης Μαρωνείας Τιμόθεος ανήγειρε Καθολικό Μονής μεγαλοπρεπέστερο, όπου μετέφερε και εγκατέστησε την Ιερά Εικόνα από τον Μητροπολιτικό Ναό στο νέο Θρονί της, όπως ονομάζεται, το Καθολικό της Ιερής Μονής Παναγίας Φανερωμένης Βαθυρρύακος.
Η Παναγία εορτάζει 23 Αυγούστου. Αυτό το μοναστήρι αποτελεί τόπο συνάντησης των απανταχού Θρακών την ημέρα της γιορτής της, που συνιστά τη μεγαλύτερη γιορτή της Ροδόπης .
Οι περιπατητες πιστοί κάθε χρόνο της Παναγίας περπατούν χιλιόμετρα για να φτάσουν στο μοναστήρι, άλλοι με σημείο εκκίνησης την Κομοτηνή, άλλοι το Φανάρι, το Πόρτο Λάγος ή τους κοντινότερους οικισμούς την Αίγειρο και τη Μεσσούνη.
Είναι μια γιορτή την οποία ουσιαστικά την αγκαλιάζουν χριστιανοί και μουσουλμάνοι, κάθε χρόνο τους βλέπουμε που πάνε και ανάβουν το κερί τους.
Άνθρωποι κάθε ηλικίας από την Ροδόπη, την Ξάνθη και από πολλά μέρη της βόρειας Ελλάδας, ακόμα και κάποιοι μουσουλμάνοι, προσέρχονται από τις 21 έως τις 23 Αυγούστου κάθε χρόνο για να προσκυνήσουν τη Χάρη της.
Εντύπωση προκαλεί, πάντως, η επιλογή πολλών πιστών να διανύσουν την απόσταση που χωρίζει την Κομοτηνή και τους γύρω οικισμούς μέχρι την Μονή με τα πόδια, εκπληρώνοντας με αυτόν τον τρόπο κάποιο τάμα τους.
Η πεζοπορία ξεκινά τα ξημερώματα της 21ης, της 22ας ή της 23ης Αυγούστου και η απόσταση καλύπτεται συνήθως σε τρεις ως τέσσερις ώρες, ώστε οι πιστοί να είναι στην ώρα τους για τη θεία λειτουργία στη Μονή.
Πολλά είναι τα καταγεγραμμένα και ομολογημένα θαύματα της Παναγίας Φανερωμένης με πρώτο εκείνο που σχετίζεται με τις γυναίκες οι οποίες αντιμετωπίζουν προβλήματα τεκνοποιίας.
Ο αείμνηστος Χρυσόστομος Καραμανάκος έλεγε ότι πολλές φορές μετά τον εσπερινό κλείδωνε το μοναστήρι και πήγαινε στο κελί του.
Μετά από λίγη ώρα έβγαινε έξω, έβλεπε αναμμένα τα φώτα και αναρωτιόταν ποιος τα άναψε. Μέσα υπήρχαν προσκυνητές στους οποίους είχε ανοίξει η Παναγία επειδή δεν ήθελε να αφήσει έξω από το ναό της αυτούς που με αγάπη είχαν μεταβεί να προσκυνήσουν και ήθελαν να ανάψουν ένα κεράκι στη Χάρη της.
Πολλές φορές οι ίδιοι οι πιστοί του έλεγαν ότι μπήκαν και άναψαν κερί και απορούσε πώς έγινε αυτό αφού η πόρτα ήταν κλειδωμένη.
Φανερωμένη η Παναγία, συνεχής και φανερή η παρουσία της μέσα στον τόπο μας, στην ευλογημένη Θράκη μας. Λέγεται ότι κυρίως όταν έρχονταν πλημμύρες η καμπάνα χτυπούσε πριν από ημέρες.
Το 1974 όταν έγινε η επιστράτευση, οι φαντάροι διέρχονταν την περιοχή από το στρατόπεδο της Καλλίστης μέχρι τις μεγάλες μονάδες της Κομοτηνής.
Περνά το μικρό τζιπάκι με έξι φαντάρους από τον παλιό δρόμο μπροστά από την κεντρική πύλη της Μονής και οι φαντάροι βλέπουν μία γερόντισσα μαυροφορούσα γυναίκα. Η επιβλητική αυτή γυναίκα σήκωσε το χέρι της και οι φαντάροι θεώρησαν ότι ήταν καλόγρια και σταμάτησαν.
Τη ρώτησαν τι θέλει. Της είπαν μάλιστα ότι δεν μπορούσαν να την πάρουν γιατί ήταν σε επιστράτευση.
Η Παναγία υπομειδίασε και τους είπε ότι ούτε πόλεμος θα γίνει, ούτε κακό στην Ελλάδα θα συμβεί, αλλά ακόμα και να γίνει πόλεμος, «τη Θράκη εγώ την έχω έτσι δεμένη και σκεπασμένη όπου εχθρού και αλλόθρησκου το πόδι δεν θα πατήσει και δεν θα την κατακτήσει ποτέ.
Ο τόπος αυτός «Παναγία εστί».
Να η μαρτυρία του Βυζαντινού Καντακουζηνού ο οποίος έλεγε ότι ο τόπος αυτός ονομαζόταν Παναγία. Οι φαντάροι έφυγαν και λίγο αργότερα, όταν είδαν από τον καθρέπτη του αυτοκινήτου, η γυναίκα είχε χαθεί.
Εκατονταδες πιστοι σπευδουν καθημερινα στη Μονή Βαθυρρύακος, που βρίσκεται δεκαπέντε χιλιόμετρα έξω από την Κομοτηνή, στην παλιά εθνική οδό Κομοτηνής – Ξάνθης, για να προσκυνήσουν την θαυματουργή εικόνα στην οποια απεικονίζεται η Παναγία Βρεφοκρατούσα.
Πρόκειται για ένα Πανθρακικής εμβέλειας προσκύνημα με μεγάλη ιστορία.
ΠΩΣ ΒΡΕΘΗΚΕ Η ΕΙΚΟΝΑ
Η περιοχή που βρίσκεται σημερα το μοναστήρι, καποτε το 12ο αιώνα είχε το όνομα Παναγία.
Ο τοπος εκεινος απο πολυ παλια θεωρουνταν άγιος γιατί στα βάθη των αιώνων, κατά την περίοδο ακόμη της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, πριν η περιοχή κατακτηθεί από τους Οθωμανούς Τούρκους, είχε έντονη την παρουσία της Παναγίας.
Αργοτερα επί Τουρκοκρατίας η περιοχή μοιράστηκε σε τσιφλικάδες. Συνολικα υπηρχαν 4 τσιφλικια.
Στους πλούσιους αγάδες ανήκαν φιλέτα γης και αυτοί διοικούσαν την περιοχή, καλλιεργούσαν τα κτήματα και δεν επέτρεπαν φυσικά την ανέγερση εκκλησιών.
Ενα απο αυτα τα τσιφλικια ηταν και αυτο του Φατήρ-Γιακά.
Στο Φατήρ -Γιακά τσιφλίκι κατοικούσαν δεκαπέντε οικογένειες που επίσης δεν είχαν εκκλησία, ενορία, κοινότητα. Το τσιφλίκι ονομάστηκε Φατήρ- Γιακά, επειδή προφανώς οι Οθωμανοί από παραφθορά της λέξης Βαθυρρύαξ, Βαθύ ρυάκι, απέδωσαν στην περιοχή την ονομασία Φατήρ –Γιακά. Τούτο συνέβη διότι στα βόρεια της σημερινής μονής διήρχετο ο ποταμός Καρά –Σου.
Ολοι οι κάτοικοι των τεσσάρων τσιφλικιών, συνολικά περίπου εξήντα οικογένειες, συνεκκλησιάζονταν κατά τις μεγάλες χριστιανικές γιορτές μόνο σε δύο χωριά που είχαν εκκλησιά, στο Σώστη και στους Ασωμάτους. Σε αυτές τις δύο μακρινές από την περιοχή του Φατήρ -Γιακά ενορίες πήγαιναν όλοι οι χριστιανοί των τεσσάρων τσιφλικιών, ώστε να εκκλησιασθούν Πάσχα, Χριστούγεννα, Αι Γιώργη και Δεκαπενταύγουστο.
Η εικονα της Παναγιας βρεθηκε μεσα σε αυτο το τσιφλικι του Φατήρ Γιακά με θαυμαστό και υπερφυσικό τρόπο από τον Οθωμανό Αμέτ Εφέντη Μποσνάκογλου.
Αυτος επί τρεις νύκτες έβλεπε φωτεινό όραμα μέσα στον γαλανό ουρανό της Θράκης και αυτό το φωτεινό όραμα ήταν το σημείο του Σταυρού επί της κορυφής ενός δένδρου, και συγκεκριμένα επάνω σε καραγάτσι.`
Δεν πίστευε στην αρχή ώσπου εμφανιστηκε στο ονειρο του η Υπεραγία Θεοτόκος και του υπέδειξε, προειδοποιώντας τον ότι δεν θα ανεχθεί την αμέλειά του, να ενημερώσει τις τοπικές εκκλησιαστικές αρχές, να ανασκάψει σε συγκεκριμένο σημείο στην ρίζα του δένδρου όπου εμφανίζονταν ο σταυρός και σε πολύ μικρό βάθος κάτω από την επιφάνεια του εδάφους θα βρει την εικόνα της.
Ο αγάς υπάκουσε και ενημέρωσε τον τότε Μητροπολίτη Μαρώνειας, και ως εκ θαύματος βρέθηκε η μικρή φορητή εικόνα της Παναγίας Φανερωμένης.
Μάλιστα ο ίδιος αφιέρωσε τμήμα του τσιφλικιού εις την τοπική εκκλησία.
Η εικόνα μεταφέρθηκε στον μητροπολιτικό ναό της Κομοτηνής και στο σημείο που βρέθηκε, χτίστηκε αργότερα μικρό παρεκκλήσιο πιθανότατα κατά την πρώτη δεκαετία του 20ου αιώνα μεταξύ 1910 και 1912 από τους ευεργέτες Σκουτέρη και Τελωνίδη.
Το σημείο της ευρέσεως της θαυματουργού εικόνος είναι ο χώρος εντός του σημερινού Αμπελουργικού Σταθμού Αιγείρου, όπου ευρίσκεται το μικρό παρεκκλήσι της «Παναγίας των Ρόδων», όπως ονομάζεται και το οποίο ανακαινίσθηκε το 1994 με δαπάνες του Αμπελουργικού Φυτωρίου Κομοτηνής.
Εκεί στο παρεκκλησι αυτο υπάρχει άλλη παλαιά εικόνα της Παναγίας, διαφορετική από την θαυματουργό ιστορική εικόνα της Παναγίας Φανερωμένης.Λεγεται Παναγια των Ροδων οπως ειδαμε.
Όταν βρέθηκε η Ιερά Εικόνα της Παναγίας της Φανερωμενης από το Τούρκο αγα, την διεκδικούσαν πολλές ενορίες .
Γι αυτό ο Μητροπολίτης επειδή οι ενορίες διεκδικούσαν την εικόνα, αποφάσισε τη λύση να τη δώσει η Παναγιά.
Έτσι τοποθέτησε την εικόνα σε καινούργια άμαξα που δεν είχε χρησιμοποιηθεί ξανά και μάλιστα ζωήλατη, που την έσερναν αρσενικά ζώα πλυμμένα και αγιασμένα από το δεσπότη, έντυσαν το αμάξι και αφού έκανε δέηση ο Μητροπολίτης προς τη Θεοτόκο την παρεκάλεσε αυτή να δείξει το σημείο που θα ήθελε να εγκατασταθεί μόνιμα.
Η πομπή ξεκίνησε χωρίς να υπάρχει οδηγός αναβάτης (καμουτσίκης) που να κατευθύνει την άμαξα. Ξεκίνησε με το χτύπημα του δεσπότα και πήρε τη στράτα. Δεν σταμάτησε σε κανένα από τα χωριά που τη διεκδικούσαν αλλά έφθασε στην Κομοτηνή, μπροστά στον Μητροπολιτικό Ναό της Παναγίας, κοντά στην σημερινή οδό Βενιζέλου.
Εκεί σταμάτησαν τα ζώα, εκεί θέλησε να εγκατασταθεί η Θεοτόκος. Το δέχθηκαν οι κάτοικοι. Ο δεσπότης τοποθετεί την εικόνα στα Άγια των Αγίων.
Συνέβη όμως και κάτι άλλο θαυμαστό. Όταν έβαλαν την εικόνα επάνω στο αμάξι και τα ζώα πήραν το δρόμο επιβιβάσθηκε και η ανάπηρη και κωφάλαλη εγγονή του ιδιοκτήτη του τσιφλικιού. Αυτό έγινε μετά από παράκληση της κόρης του. Την ώρα που έφθανε η άμαξα με την Παναγία μπροστά στην εκκλησία της Παναγίας, το μικρό κορίτσι σηκώθηκε στο κάρο και φώναξε στα τουρκικά «Meri ane», Μητέρα Μαρία.
Είχε βρει και τη φωνή της και σηκώθηκε στα πόδια της. Από τότε ο Οθωμανός αγάς πίστευσε και έδωσε λόγο τιμής στις εκκλησιαστικές αρχές ότι για κάθε τι που χρειάζονται για την προστασία αυτού του ιερού τόπου, θα το έχουν.
Το 1930 το ελληνικό δημόσιο αφού καταλαμβάνει την περιοχή Φατήρ- Γιακά και την μετατρέπει σε Αμπελουργικό Σταθμό, παραχωρεί αντ’ αυτής της περιοχής στην Μητρόπολη Μαρωνείας την έκταση όπου βρίσκεται το σημερινό μοναστήρι της Παναγίας Φανερωμένης.
Ήταν λάθος αυτό γιατί το μοναστήρι έπρεπε να ανεγερθεί εκεί όπου βρέθηκε η εικόνα. Δεν έπρεπε να δεχθούμε κάτι τέτοιο.
Το 1930 κτίζεται το νέο μοναστήρι της Παναγίας Φανερωμένης Βαθυρρύακος απο τον μητροπολιτη Άνθιμο και το 1955 ο μητροπολίτης Μαρωνείας Τιμόθεος ανήγειρε Καθολικό Μονής μεγαλοπρεπέστερο, όπου μετέφερε και εγκατέστησε την Ιερά Εικόνα από τον Μητροπολιτικό Ναό στο νέο Θρονί της, όπως ονομάζεται, το Καθολικό της Ιερής Μονής Παναγίας Φανερωμένης Βαθυρρύακος.
Η Παναγία εορτάζει 23 Αυγούστου. Αυτό το μοναστήρι αποτελεί τόπο συνάντησης των απανταχού Θρακών την ημέρα της γιορτής της, που συνιστά τη μεγαλύτερη γιορτή της Ροδόπης .
Οι περιπατητες πιστοί κάθε χρόνο της Παναγίας περπατούν χιλιόμετρα για να φτάσουν στο μοναστήρι, άλλοι με σημείο εκκίνησης την Κομοτηνή, άλλοι το Φανάρι, το Πόρτο Λάγος ή τους κοντινότερους οικισμούς την Αίγειρο και τη Μεσσούνη.
Είναι μια γιορτή την οποία ουσιαστικά την αγκαλιάζουν χριστιανοί και μουσουλμάνοι, κάθε χρόνο τους βλέπουμε που πάνε και ανάβουν το κερί τους.
Άνθρωποι κάθε ηλικίας από την Ροδόπη, την Ξάνθη και από πολλά μέρη της βόρειας Ελλάδας, ακόμα και κάποιοι μουσουλμάνοι, προσέρχονται από τις 21 έως τις 23 Αυγούστου κάθε χρόνο για να προσκυνήσουν τη Χάρη της.
Εντύπωση προκαλεί, πάντως, η επιλογή πολλών πιστών να διανύσουν την απόσταση που χωρίζει την Κομοτηνή και τους γύρω οικισμούς μέχρι την Μονή με τα πόδια, εκπληρώνοντας με αυτόν τον τρόπο κάποιο τάμα τους.
Η πεζοπορία ξεκινά τα ξημερώματα της 21ης, της 22ας ή της 23ης Αυγούστου και η απόσταση καλύπτεται συνήθως σε τρεις ως τέσσερις ώρες, ώστε οι πιστοί να είναι στην ώρα τους για τη θεία λειτουργία στη Μονή.
Πολλά είναι τα καταγεγραμμένα και ομολογημένα θαύματα της Παναγίας Φανερωμένης με πρώτο εκείνο που σχετίζεται με τις γυναίκες οι οποίες αντιμετωπίζουν προβλήματα τεκνοποιίας.
Ο αείμνηστος Χρυσόστομος Καραμανάκος έλεγε ότι πολλές φορές μετά τον εσπερινό κλείδωνε το μοναστήρι και πήγαινε στο κελί του.
Μετά από λίγη ώρα έβγαινε έξω, έβλεπε αναμμένα τα φώτα και αναρωτιόταν ποιος τα άναψε. Μέσα υπήρχαν προσκυνητές στους οποίους είχε ανοίξει η Παναγία επειδή δεν ήθελε να αφήσει έξω από το ναό της αυτούς που με αγάπη είχαν μεταβεί να προσκυνήσουν και ήθελαν να ανάψουν ένα κεράκι στη Χάρη της.
Πολλές φορές οι ίδιοι οι πιστοί του έλεγαν ότι μπήκαν και άναψαν κερί και απορούσε πώς έγινε αυτό αφού η πόρτα ήταν κλειδωμένη.
Φανερωμένη η Παναγία, συνεχής και φανερή η παρουσία της μέσα στον τόπο μας, στην ευλογημένη Θράκη μας. Λέγεται ότι κυρίως όταν έρχονταν πλημμύρες η καμπάνα χτυπούσε πριν από ημέρες.
Το 1974 όταν έγινε η επιστράτευση, οι φαντάροι διέρχονταν την περιοχή από το στρατόπεδο της Καλλίστης μέχρι τις μεγάλες μονάδες της Κομοτηνής.
Περνά το μικρό τζιπάκι με έξι φαντάρους από τον παλιό δρόμο μπροστά από την κεντρική πύλη της Μονής και οι φαντάροι βλέπουν μία γερόντισσα μαυροφορούσα γυναίκα. Η επιβλητική αυτή γυναίκα σήκωσε το χέρι της και οι φαντάροι θεώρησαν ότι ήταν καλόγρια και σταμάτησαν.
Τη ρώτησαν τι θέλει. Της είπαν μάλιστα ότι δεν μπορούσαν να την πάρουν γιατί ήταν σε επιστράτευση.
Η Παναγία υπομειδίασε και τους είπε ότι ούτε πόλεμος θα γίνει, ούτε κακό στην Ελλάδα θα συμβεί, αλλά ακόμα και να γίνει πόλεμος, «τη Θράκη εγώ την έχω έτσι δεμένη και σκεπασμένη όπου εχθρού και αλλόθρησκου το πόδι δεν θα πατήσει και δεν θα την κατακτήσει ποτέ.
Ο τόπος αυτός «Παναγία εστί».
Να η μαρτυρία του Βυζαντινού Καντακουζηνού ο οποίος έλεγε ότι ο τόπος αυτός ονομαζόταν Παναγία. Οι φαντάροι έφυγαν και λίγο αργότερα, όταν είδαν από τον καθρέπτη του αυτοκινήτου, η γυναίκα είχε χαθεί.