«καὶ μετεμορφώθη ἔμπροσθεν αὐτῶν, καὶ ἔλαμψε τὸ πρόσωπον αὐτοῦ ὡς ὁ ἥλιος, τὰ δὲ ἱμάτια αὐτοῦ ἐγένετο λευκὰ ὡς τὸ φῶς. Καὶ ἰδοὺ ὤφθησαν αὐτοῖς Μωϋσῆς καὶ Ἠλίας μετ’ αὐτοῦ συλλαλοῦντες» (Ματθ. 17, 2-3). (Δηλ.: καὶ μετεμορφώθη ἐμπρὸς εἰς αὐτούς· καὶ ἔγινε λαμπρὸν τὸ πρόσωπόν του σὰν τὸν ἥλιον, τὰ δὲ ἐνδύματά του ἔγιναν λευκὰ σὰν τὸ φῶς. Καὶ ἰδοὺ ἐνεφανίσθησαν καὶ ἔγιναν ὁρατοὶ εἰς αὐτοὺς ὁ Μωϋσῆς καὶ ὁ Ἠλίας, οἱ ὁποῖοι συνωμίλουν μαζί του).
- Ἀπὸ τὸ βιβλίο «Θησαυρὸς» τοῦ Δαμασκηνοῦ θὰ προσπαθήσουμε νὰ ἀπαντήσουμε σέ κάποιες τὶς ἀπορίες μας σχετικὰ μὲ τὴν Μεταμόρφωση τοῦ Κυρίου:
«Τί σημαίνει τὸ “μετεμορφώθη ἔμπροσθεν αὐτῶν”; Αὐτὸ θέλει νὰ πῆ ὅτι ὁ Κύριος, ἐνῶ βρισκόταν στὴ γῆ μὲ τοὺς ἄλλους Μαθητὲς καὶ τοὺς ἀνθρώπους, ἦταν ταπεινός, φαινόταν σὰν πτωχὸς καὶ πένης. Καὶ ἔμοιαζε πτωχός μέν, διότι ἀπὸ Θεὸς ἔγινε ἄνθρωπος, ἀπὸ Βασιλεὺς δοῦλος καὶ ἀπὸ πλούσιος πένης. Πένης, ἀφοῦ δὲν εἶχε οὔτε τὴν καθημερινὴ τροφὴ νὰ φάη. Ἐπειδὴ λοιπὸν ἦταν μὲ αὐτὸ τὸ σχῆμα καὶ ἔτσι περπατοῦσε στὴ γῆ, ὅταν ἀνέβηκε στὸ ὄρος Θαβώρ, φανέρωσε ὅτι εἶναι Θεός, ἐξουσιαστής, Βασιλεύς, γεμᾶτος φῶς, γεμᾶτος λαμπρότητα. Γι’ αὐτὸ λέει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ματθαῖος, ὅτι μετεμορφώθη, δηλαδὴ ἄλλαξε ἡ μορφή Του, μπροστὰ στοὺς Μαθητές, «Καὶ ἔλαμψε τὸ πρόσωπον αὐτοῦ ὡς ὁ ἥλιος, τὰ δὲ ἱμάτια αὐτοῦ ἐγένοντο λευκὰ ὡς τὸ φῶς. Καὶ ἰδού, ὤφθησαν αὐτοῖς Μωϋσῆς καὶ Ἠλίας μετ’ αὐτοῦ συλλαλοῦντες». Ἀλλὰ ἀφοῦ Αὐτὸς εἶναι ὁ ποιητὴς τοῦ ἡλίου, Αὐτὸς εἶναι ὁ Θεὸς καὶ κτίστης τοῦ φωτός, πῶς ἔφτανε ἡ λάμψη τοῦ ἡλίου τὴν λαμπρότητα τῶν ἱματίων τοῦ Χριστοῦ; Γιατὶ λέει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ματθαῖος, ὅτι «ὡς ἥλιος ἔλαμψε;». Τὸ λέει διότι δὲν ἔχει μὲ τὶ ἄλλο λαμπρότερο νὰ τὸν παρομοιάση.
Γιατὶ ἔγινε ἡ Μεταμόρφωση τοῦ Κυρίου; Κατ’ ἀρχὴν ὁ Κύριος κάλεσε τοὺς μαθητές του ποὺ ἦσαν ἁπλοὶ ἄνθρωποι, ἀγράμματοι καὶ ἔτσι νὰ μὴ λέγουν οἱ ἐχθροὶ τῆς πίστεως ὅτι ἀπὸ τὴν σοφία τους κέρδισαν τοὺς ἀνθρώπους. Ἐπειδὴ λοιπόν, ἦσαν ἁπλοὶ ἄνθρωποι ἔπρεπε νὰ τελειωθοῦν γι’ αὐτὸ πενῆντα μέρες μετὰ τὴν Ἀνάσταση κατέβηκε τὸ Ἅγιο Πνεῦμα καὶ τοὺς φώτισε. Ἐπειδὴ ὁ Χριστὸς ἐπρόκειτο νὰ Σταυρωθῆ, νὰ ἐμπεχθῆ, νὰ καταφρονηθῆ καὶ νὰ ταφῆ, γιὰ νὰ μὴ νομίσουν ὅτι δὲν ἦταν ἀληθινὸς Θεός, μεταμορφώθηκε ἐνώπιόν τους γιὰ νὰ καταλάβουν ὅτι εἶναι ἀληθινὸς Θεός. Ἐπίσης γιὰ νὰ δείξη ὅσοι θέλουν νὰ τὸν ἀκολουθήσουν πρέπει νὰ λάβη ὁ καθένας τὸν Σταυρό του καὶ νὰ πεθάνη γιὰ τὴν ἀγάπη Του, γιὰ νὰ ἀξιωθῆ μεγάλων τιμῶν. Ἀλλὰ καὶ ἡ λάμψη του ἦταν προμήνυμα τῆς Δευτέρας Παρουσίας τοῦ Κυρίου καὶ τῆς λάμψεως, ποὺ θὰ λάβουν οἱ δίκαιοι στὴν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ.
Πότε ἔγινε ἡ θεία Μεταμόρφωση;
Λέγουν οἱ Πατέρες ὅτι ἔγινε 40 ἡμέρες πρὸ τῆς Σταυρώσεως. Μετετέθη ὅμως τὴν 6η Αὐγούστου, ποὺ εἶναι 40 ἡμέρες πρὸ τῆς ἑορτῆς τῆς Ὑψώσεως τοῦ Σταυροῦ στὶς 14 Σεπτεμβρίου, ἐπειδὴ εἶναι μεγάλη ἡ ἑορτὴ καὶ θεώρησαν ὅτι δὲν ἔπρεπε νὰ ἑορτάζεται μέσα στὴν νηστεία, στὴ Σαρακοστή.
Γιατί ὁ Κύριος δὲν μεταμορφώθηκε ἐνώπιον ὅλων τῶν Μαθητῶν: Ὅταν ὁ Μωϋσῆς ἤθελε νὰ ἀνέβη στὸ Σινᾶ, γιὰ νὰ δεχθῆ τὶς δέκα ἐντολὲς δὲν ἐπῆρε κανένα μαζί του, γιατὶ δὲν ἦσαν ἄξιοι, ἐπειδὴ ἦσαν ἁμαρτωλοὶ καὶ ἀκάθαρτοι. Τὸ ἴδιο καὶ ὁ Κύριος δὲν μεταμορφώθηκε ἐνώπιον πολλῶν, ἐπειδὴ οἱ ὀφθαλμοί τῶν μιαρῶν Ἰουδαίων δὲν ἦσαν ἄξιοι.
Γιατί ὁ Κύριος δὲν ἔλαβε ὅλους τοὺς Μαθητές, ἀλλὰ μόνο τοὺς τρεῖς; Διότι θὰ ἔπρεπε νὰ τὸν δῆ καὶ ὁ μιαρὸς Ἰούδας, ὁ ὁποῖος δὲν ἦταν ἄξιος νὰ τὴν δῆ. Ἄν δὲν ἔπαιρνε μόνο αὐτόν, θὰ ἔλεγε ὅτι ἐπειδὴ δὲν μὲ πῆρε, γι’ αὐτὸ τὸν πρόδωσα.
Γιατὶ πῆρε τοὺς τρεῖς Ἀποστόλους Πέτρο, Ἰάκωβο καὶ Ἰωάννη; Διότι ἦσαν οἱ θερμότεροι ὅλων τῶν ἄλλων Ἀποστόλων. Ἀλλὰ καὶ προτοῦ ὁ Χριστὸς παραδοθῆ πάλι αὐτοὺς παρέλαβε, ὅταν πῆγε νὰ προσευχηθῆ. Ἀλλὰ καὶ μόνο αὐτοὶ τὸν ἀκολούθησαν στὴν αὐλὴ τοῦ Καϊάφα. Ὁ Ἰωάννης καὶ ὁ Ἰάκωβος ἦσαν συγγενεῖς τοῦ Καϊάφα.
Γιατί μετεμορφώθηκε στὸ ὄρος Θαβώρ; Διότι καὶ ὁ Δαυὶδ τὸ ἀναφέρει, λέγοντας: «Θαβὼρ καὶ Ἐρμὼν ἐν τῷ ὀνόματί σου ἀγαλλιάσονται», καὶ διότι Θαβὼρ ἑρμηνεύεται ἔλευση φωτός. Δὲν μετεμορφώθηκε στὸ ὄρος τῶν Ἐλαιῶν, διότι ἐκεῖ ἐπρόκειτο νὰ γίνη ἡ Ἀνάληψη.
Γιατί ἐπῆρε τὸν προφήτη Μωϋσῆ καὶ τὸν προφήτη Ἠλία; Διότι ὁ Μωϋσῆς εἶναι ὁ νομοθέτης τοῦ Ἰσραὴλ καὶ ὁ Ἠλίας ὁ τηρητὴς τοῦ νόμου. Ἐπίσης καὶ γιὰ νὰ διευκρινίση, ὅτι ὁ Κύριος δὲν ἦταν οὔτε ὁ Μωϋσῆς, οὔτε ὁ Ἠλίας. Εἶναι οἱ δύο θεόπτες τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, οἱ δύο Προφῆτες ποὺ ἀξιώθηκαν νὰ δοῦν, αἰῶνες πρὸ τῆς ἐλεύσεως τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ, τὴν δόξα τοῦ ἀσάρκου Λόγου τοῦ Θεοῦ· ὁ μὲν Προφήτης Μωϋσῆς στὸ ὄρος Σινᾶ, ὅπου καὶ παρέλαβε τὸν Νόμο, ὁ δὲ Προφήτης Ἠλίας στὸ Ὄρος Χωρήβ. Ὁ Προφήτης Μωϋσῆς, ἀκόμη, εἶναι ἐκπρόσωπος τῶν κεκοιμημένων, ἐνῶ ὁ Προφήτης Ἠλίας εἶναι ἐκπρόσωπος τῶν ζώντων, ἀφοῦ δὲν γνώρισε φυσικὸ θάνατο, ἀλλὰ ἡρπάγη μὲ ἅρμα ὥς εἰς τὸν οὐρανόν.
Πῶς ὅμως οἱ Ἀπόστολοι κατάλαβαν ὅτι ὁ ἕνας ἦταν ὁ Μωϋσῆς καὶ ὁ ἄλλος ὁ Ἠλίας, ἐνῶ δὲν τοὺς εἶχαν δεῖ; Γνώρισαν λοιπὸν οἱ Μαθητὲς τοὺς δύο ἀπὸ αὐτὰ ποὺ ἔλεγαν στὸν Κύριο.
Καὶ ὁ μὲν Μωϋσῆς ἔλεγε: Δοξάζω σε, Χριστέ μου, ὅτι ὅπως μοῦ ὑποσχέθηκες ἔτσι καὶ ἔκανες. Σὺ εἶσαι τὸ τέλος τῆς προφητείας μου. Σὺ μοῦ ἔδωσες τὶς γραμμένες πλάκες, Σὺ μὲ ἔστειλες νὰ ἐλέγξω τὸν Φαραώ. Σὺ ἔκαμες τὰ θαύματα στὴν Αἴγυπτο. Σύ, Κύριέ μου, μᾶς ἔθρεψες σαράντα μέρες στὴν Αἴγυπτο μὲ τὸ μάννα. Σὺ τώρα μετεμορφώθηκες ὡς Θεός, ἀληθινός.
Ὁ δὲ Προφήτης Ἠλίας ἔλεγε: «Σὲ δοξάζω, Χριστέ μου, διότι ὅπως μοῦ ὑποσχέθηκες ἔτσι καὶ ἔκανες. Σὺ εἶσαι ὁ ἀληθινὸς Θεὸς καὶ γιὰ τὸ ὄνομά σου ἐγὼ ἔλεγξα τὸν παράνομο Ἀχαάβ. Σὺ ἄκουσες τὴν προσευχή μου καὶ δὲν ἔβρεξες τρία χρόνια καὶ ἕξι μῆνες. Σὺ μὲ πρόσταγμά σου μὲ ἔστειλες νὰ κατασφάξω τοὺς πεντήκοντα ἱερεῖς τῆς αἰσχύνης. Ἡ δική σου δύναμη, Κύριε, διέσχισε τὸν Ἰορδάνη καὶ τὸν πέρασα χωρὶς νὰ βραχῶ. Σὺ μὲ ἀνέλαβες στοὺς οὐρανοὺς μὲ πύρινο ἅρμα. Γι’ αὐτὸ σὲ εὐχαριστῶ καὶ σὲ δοξολογῶ.
Γιατὶ πῆρε τὸν Ἠλία, γιατὶ τὸν Μωϋσῆ καὶ γιατὶ τοὺς Ἀποστόλους; Διότι ὁ μὲν Ἠλίας ἦλθε ἀπὸ τοὺς οὐρανούς, ὁ Μωϋσῆς ἀπὸ τὸν Ἅδη καὶ οἱ Ἀπόστολοι ἀπὸ τὴν γῆ. Ἔτσι λοιπὸν φαίνεται ὅτι ὁ Χριστὸς εἶναι Βασιλεὺς τοῦ Οὐρανοῦ, τοῦ Ἅδη καὶ τῆς γῆς καὶ ὅπως λέγει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος «Ἵνα ἐν τῷ ὀνόματι Ἰησοῦ Χριστοῦ πᾶν γόνυ κάμψῃ ἐπουρανίων καὶ ἐπιγείων καὶ καταχθονίων».
Ὑπάρχει καὶ ἡ τελευταία ἐρώτηση.
Πῶς δὲν ἀναφέρεται τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον;
Ἐκείνη ἡ νεφέλη, ἡ φωτεινή, ποὺ φάνηκε καὶ ποὺ ἀπὸ τὴν ὁποία βγῆκε ἡ φωνή, ποὺ μαρτύρησε τὸν μεταμορφούμενο Χριστό, ἦταν αὐτὴ ἡ Ἁγία Περιστερά, ποὺ φάνηκε στὴν Βάπτιση δηλ. τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιο.