Τήν περασμένη Κυριακή γιορτάσαμε τόν θρίαμβο τῆς Ὀρθοδοξίας κατά τήν ὁποία ἡ Ἐκκλησία διακήρυξε τό δικαίωμα νά ἀπεικονίζει τήν μορφή τοῦ Χριστοῦ, τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου καί τῶν Ἁγίων μας· ἡ διακήρυξη δέν ἀφοροῦσε τήν τέχνη, ἀλλά ἦταν βαθιά θεολογική ὁμολογία τῆς Θείας Ἐνανθρωπήσεως καί τῆς τιμῆς τῶν εἰκονιζομένων ἁγίων προσώπων.
Σήμερα τιμᾶται ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, ἕνας ἀπό τούς μεγάλους Ἁγίους τῆς Ὀρθοδοξίας, ὁ ὁποῖος ἀπέναντι στήν αἵρεσι διεκήρυξε τήν κατά Χάριν θέωσιν τοῦ ἀνθρώπου, δηλαδή τήν ἐν Χριστῷ σωτηρία.
Ἡ διδασκαλία τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου Παλαμᾶ εἶναι θεμελιώδης γιά τήν οἰκειοποίηση τῆς ἐν Χριστῷ σωτηρίας μας. Καί θεωρεῖται ἀπό τήν Ἐκκλησία δεύτερη νίκη τῆς Ὀρθοδοξίας, μετά τόν θρίαμβο κατά τῆς Εἰκονομαχίας.
Καί ἡ σημερινή Εὐαγγελική περικοπή ἔχει ἄμεση σχέση μέ τή διδασκαλία τοῦ Ἁγίου. Διότι ἡ προσωπική συνάντηση τοῦ πιστοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Χριστό συνιστᾶ τήν κατά χάριν θέωση. Ἡ ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν πού προσφέρει ὁ Χριστός, δείχνει τήν δυνατότητα τοῦ ἀνθρώπου νά μετέχει στίς ἄκτιστες ἐνέργειες τοῦ Θεοῦ.
Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς ἔδρασε σέ μία περίοδο μεγάλης πνευματικῆς θύελλας πού ἔμοιαζε μέ τήν περίοδο τῆς Εἰκονομαχίας.
Ὑπῆρξε τότε μεγάλος κίνδυνος νά νοθευθῆ ἡ ὀρθόδοξη ἀλήθεια καί νά ἀλλοιωθῆ ἡ ὀρθόδοξη πνευματικότητα ἀπό τόν δυτικό σχολαστικισμό, μέ τόν Βαρλαάμ τόν Καλαβρό.
Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς ἀνέλαβε τήν ὑπεράσπιση τῆς ὀρθόδοξης θεολογίας, ἀναπτύσσοντας τή διάκριση μεταξύ οὐσίας καί ἐνεργείας τοῦ Θεοῦ. Ὑποστήριξε ὅτι γνωρίζουμε τίς ἐνέργειες τοῦ Θεοῦ, ἀλλά ὄχι τήν οὐσία Του. Σέ γενικές γραμμές, ὑπερασπίσθηκε τήν Παράδοσι τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας μπροστά στόν κίνδυνο ἀλλοίωσης τῆς Πίστεως ἀπό τήν σχολαστική εἰσβολή τῆς Δύσης.
Τρεῖς μεγάλες Σύνοδοι τῆς Κωνσταντινούπολης ἐπικύρωσαν τή Θεολογία τοῦ ἁγίου Γρηγορίου Παλαμᾶ καί καταδίκασαν τόν Βαρλαάμ καί τήν σχολαστική διδασκαλία του.
Ἡ μεγάλη πατερική μορφή τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου λειτουργεῖ σάν φωτεινό ὁρόσημο γιά μᾶς τούς πιστούς σ’ αὐτή τήν κατανυκτική περίοδο. Καί τά βαθυστόχαστα συγγράμματά του εἶναι πρακτικός ὁδηγός γιά τήν ψυχοσωματική μας ἄσκηση.
Εἶναι μεγάλος διδάσκαλος τοῦ πνευματικοῦ μας ἀγώνα γιά νήψι καί κάθαρσι ἀπό τά ψυχοκτόνα πάθη μας, ὥστε νά λαμπρύνουμε τόν χιτώνα τῆς ψυχῆς μας γιά νά συναντηθοῦμε μέ τόν Νυμφίο Χριστό. Ἀμήν.-