Άγιος Μάρκος Ευγενικός
Προφήτης του γένους αναδεικνύεται περίτρανα ο Άγιος Μάρκος αποκαλύπτοντας τα καταχθόνια σχέδια των Τούρκων, οι οποίοι είχαν σκοπό όχι μόνο να κατακτήσουν την Πόλιν, αλλά και να καταστρέψουν ολοκληρωτικώς το γένος των Ελλήνων: «Ουκέτι κατέχειν εαυτούς οι φόνιοι θήρες εθέλουσιν, άλλ’ εξάραι άπαν το γένος διανοούντας και μόνοι των επί γης απάντων εγκρατείς καταστήναι».
Όταν εγεννήθη ο άγιος το 1392, η πατρίδα του πολιορκείτο από τους Οθωμανούς και το 1430, όταν οι Τούρκοι κατέλαβαν την συμβασιλεύουσα Θεσσαλονίκη, ο Άγιος έγραψε μια μονωδία, έναν θρήνο. Εις αυτόν περιγράφει με πόνο ψυχής σκηνάς που φέρνουν εις την μνήμην μας ανάλογα περιστατικά που έλαβαν χώρα, έχοντας τους ίδιους πρωταγωνιστάς ήτοι το «αιμοχαρές και ακόλαστον έθνος» των Τούρκων, εις την μαρτυρικήν μεγαλόνησον Κύπρον:
«Το αιμοχαρές και ακόλαστον έθνος, που συνέρρευσε από παντού εις την Θεσσαλονίκη, λεηλατούσε την πόλη αφού εξασφάλισε την άδειαν του αρχηγού…
Έτσι ακάθαρτος βάρβαρος χόρευε πάνω σε άγια ιερά, λυσσασμένο και βέβυλο στόμα κραύγαζε δυνατά στα θυσιαστήρια που ο άνθρωπος φοβάται να αγγίση…
Έριχναν κατά γης άγιες εικόνες και τις πατούσαν αφαιρώντας με γέλια τον διάκοσμό τους…
Σεμνές παρθέναι αποσπούνταν από τα μοναστήρια τους και γινόταν παίγνιο στους ακόλαστους βαρβάρους που τις ξευτέλιζαν…
Νήπια, στην αγκαλιά της μητέρας τους, σφάζονταν από τους βαρβάρους που τους κινούσε άλλοτε οργή και άλλοτε η ζωώδης ασέλγεια. Από τα δύο αυτά οι βάρβαροι ήταν κυριευμένοι, χωρίς αναστολές…
Που να λυπηθούν οι βάρβαροι τους γέροντες! Τους άγιους και θεοφιλείς μοναχούς, αυτούς που και να τους κοιτάζει κανείς ντρεπόταν, ειδικά αυτούς τους διαπόμπευαν περισσότερο από τον καθένα…
Οι γυναίκες ακολουθούσαν άλλους κυρίους και ωδηγούνταν με ελεεινό τρόπο, αφού είδαν προηγουμένως τις θυγατέρες τους να έπωνται άλλων ή να είναι οικτρές δούλες ή ακόμη και να ατιμάζονται με αισχρό τρόπο…
Γλίτωσε από τις συμφορές ο αρχιερεύς της πόλεως (Ο Άγιος Συμεών ο Θεσσαλονίκης), επειδή είχε εγκαταλείψει το βίο πριν από λίγο καιρό (15 Σεπτεμβρίου 1429). Στ’ αλήθεια θα τον έκοβαν σε μικρά κομμάτια με τα δόντια τους οι κανίβαλλοι… Το νεκρό σώμα του το έβγαλαν από τον τάφο με παράλογη μανία, το ντρόπιασαν όσο μπορούσαν και το πέταξαν. Γιατί και αυτό τους υποβάλλει να κάνουν ο πατέρας τους ο διάβολος, σκάβουν τους τάφους, τάχα επειδή είναι γεμάτοι με χρήματα, με αποτέλεσμα ούτε αυτοί που πέθαναν παλαιότερα να μείνουν χωρίς να πάθουν συμφορές…
Περιφέρεται ένας σεμνός γέροντας, ένας μοναχός, αλλού ένας ιερεύς, δεμένοι μαζί μ’ όποιον τύχη με βαριά αλυσίδα και χειροπέδες, και αυτούς του περιφέρει ένας κατάπτυστος και ηλίθιος Ισμαηλίτης που δεν έχει αξία ούτε δύο οβολούς, ζητώντας να τους πουλήσει έναντι τεραστίου ποσού.
Τα ίδια πάσχουν και οι γυναίκες, ιδιαίτερα οι ευγενείς, από τον οποιονδήποτε τυχαίο ταπεινής καταγωγής άνθρωπο και «τρείς φορές δούλο» βάρβαρο. Αλίμονο για το μέγεθος των συμφορών, σε ποιο τέλος κατάντησαν οι χριστιανοί! Τα φονικά θηρία δεν θέλουν να κρατούν για τους εαυτούς τους (αιχμαλώτους), αλλά σχεδιάζουν να εξαφανίσουν όλο το γένος μας, και να γίνουν κύριοι όλων των επί γης. Ίσως μπορέσουν και το επιτύχουν αυτό».
(Αγίου Μάρκου του Ευγενικού, Εάλω Θεσσαλονίκη, Έκδ. Παπαδημητρίου, 1997)
Ορθόδοξον κέντρον Πατερικών μελετών
«Ο ΑΓΙΟΣ ΜΑΡΚΟΣ Ο ΕΥΓΕΝΙΚΟΣ», ΜΕΘΩΝΗ – ΠΙΕΡΙΑΣ