Ἡ κουλτούρα, ὅπως καὶ νὰ τὸ κάνουμε καλοί μου φίλοι, εἶναι τρόπος σκέψης καὶ ζωῆς. Ἕνας τρόπος ποὺ στὰ σίγουρα ἐξελίσσεται. Μία κατάσταση ποὺ διαμορφώνεται ἀπὸ διάφορους παράγοντες, ἀλλὰ ποὺ καταλήγει καὶ νὰ μᾶς διαμορφώνει! Ἕνα σύστημα, ὅπως θὰ τὸ λέγαμε, ποὺ διαπλάθεται μὲ στόχο νὰ μᾶς διαπλάσσει ὅλους – ἂν μποροῦσε – καὶ γιὰ τὰ καλά!
Στὴν ἐποχή μας, τὴν ἐποχὴ τῆς παγκοσμιοποίησης καὶ τῆς ἐμπορευματοποίησης τῶν πάντων, τὸ μάρκετινγκ παίζει καθοριστικὸ ρόλο στὴν διαμόρφωση κάθε εἴδους κουλτούρας κι ἐν τέλει κάθε εἴδους ζωῆς. Ἕνα ἀπ’ αὐτὰ εἶναι καὶ ἡ κουλτούρα τοῦ… 0%!
Τί εἶναι πάλι αὐτό; Θὰ πεῖτε… Γιὰ νὰ γίνει κατανοητὴ ἡ ἀπάντηση, ἂς δοῦμε μερικὰ παραδείγματα, καὶ βέβαια σὲ ὅρους μάρκετινγκ.
* * *
Πρῶτο παράδειγμα εἶναι τὰ «λάϊτ» προϊόντα, μὲ τὰ … 0% λιπαρά! Ἡ γνωστὴ «λάϊτ» διατροφή, ἡ ὁποία ἔγινε τὸ συνώνυμο τῆς ὑγείας καὶ τῆς ὀμορφιᾶς! Αὐτὴ ποὺ φιγουράρει στὰ γιαούρτια, στὶς φρυγανιές, στοὺς χυμούς, στὰ γάλατα, στὰ μακαρόνια, στὰ παγωτὰ κ.λ.π.
Παρατηρεῖ κανεὶς πὼς στὸν «λάϊτ» κόσμο τῆς διατροφῆς, οἱ κανόνες εἶναι πολλοί, σκληροὶ καὶ συγκεκριμένοι: Φαγητὰ μὲ ἐλάχιστα λιπαρά, ὅλα στὸν ἀτμό, ζυγισμένα, χωρὶς σάλτσες, χωρὶς λάδι, χωρὶς ἁλάτι κ.λπ.!
Δεύτερο παράδειγμα εἶναι αὐτὸ τῆς ἄσκησης μέχρι νὰ χάσει κανεὶς τὸ χρῶμα του, τὸ ἐξουθενωτικὸ περπάτημα κ.λπ. Καὶ γιατί ὅλα αὐτά; Μὰ γιὰ νὰ ἐπιτευχθοῦν οἱ μέχρι ὑπερβολῆς καύσεις στὸν ὀργανισμό!
Τρίτο παράδειγμα εἶναι ἡ ἐνδυμασία. Ἐκεῖ τί παρατηρεῖ κανείς; Πὼς ἔχει ἐπικρατήσει ἡ ἄποψη ὅτι τὰ ροῦχα δείχνουν ὡραῖα μόνο ἂν τὰ φοροῦν οἱ ἀδύνατοι καὶ μάλιστα ἐκεῖνα τὰ σκελετωμένα κορίτσια τοῦ μόντελινγκ, ποὺ ἀποτελοῦν καὶ τὰ … πρότυπα τῆς ὀμορφιᾶς! Αὐτὸς εἶναι καὶ ὁ λόγος ποὺ στὴν ἀγορὰ προωθοῦνται μὲ τὸν πλέον ἐντυπωσιακὸ τρόπο τὰ ὑπερβολικὰ μικρὰ νούμερα. Συγκεκριμένα πρόκειται γιὰ τὸ νούμερο Ο!
Εἶπε γνωστὴ ἠθοποιός: «Πολλὲς φορὲς ἀπογοητεύτηκα ὅταν προσπάθησα νὰ δοκιμάσω ροῦχα κάποιων ἑταιρειῶν, ἐξ αἰτίας τοῦ μεγέθους. Εἴτε δὲν εἶχαν ἀρκετὰ κομμάτια στὸ νούμερό μου, εἴτε δὲν ὑπῆρχε τὸ νούμερό μου γιατί ὁ σχεδιαστὴς δὲν μερίμνησε γιὰ γυναῖκες μὲ λίγα κιλὰ παραπάνω»!
* * *
Καὶ ποῦ εἶναι τὸ κακό; Θὰ πεῖτε. Πρέπει νὰ τρῶμε ἀνθυγιεινά, νὰ εἴμαστε παχύσαρκοι καὶ μονίμως εὑρισκόμενοι στὶς καρέκλες καὶ στοὺς καναπέδες; Δὲν εἶπε ποτὲ κανεὶς κάτι τέτοιο. Μὴ πᾶμε στὸ ἄλλο ἄκρο.
Ἐξάλλου ὁ ὀρθόδοξος τρόπος ζωῆς, δὲν εἶναι ἄλλος ἀπὸ τὴν ἐγκράτεια, τὴν ὀλιγάρκεια καὶ τὴν ἄσκηση. Συνεπῶς πῶς θὰ μπορούσαμε νὰ τὸ ὑποστηρίξουμε αὐτό; Ἀρκεῖ νὰ ἀναφερθεῖ πὼς ἐκεῖνος ποὺ νηστεύει ὅλες τὶς ἡμέρες καὶ τὶς περιόδους ποὺ ὁρίζει ἡ Ἐκκλησία μας, στὸ τέλος χωρὶς νὰ τὸ καταλαβαίνει καὶ πολύ, ἔχει νηστέψει περὶ τὶς 200 ἡμέρες τὸν χρόνο, δηλαδὴ πάνω ἀπὸ τὴ 1 στὶς 2 ἡμέρες! Αὐτὸ κι ἂν εἶναι ὑγεία, οἰκονομία κι ὅ,τι ἄλλο θέλετε.
Κι ἐνῷ αὐτὸς ποὺ νηστεύει τὸ κάνει αὐτὸ γιὰ τὸ σῶμα, γιὰ τὴν ψυχὴ καὶ γιὰ τὴν πνευματική του προκοπή, ὁ ἄλλος γιατί τὸ κάνει; Μὰ μονάχα γιὰ τὸ σῶμα, γιὰ τὸ πῶς θὰ «ἀρέσει» στοὺς ἄλλους, ἀλλὰ καὶ πῶς θὰ τοὺς γοητεύσει! Τὰ κίνητρα καὶ οἱ σκοποί του εἶναι καθαρὰ ὑλικοὶ καὶ ὑλιστικοί. Τί διαφορά!
Κι ἀκόμη περισσότερο… Δὲν εἶναι ὅτι τὰ φαγητά του, ὅλα τὰ φαγητά του καταλήγουν στὸ νὰ εἶναι ἄνοστα, εἶναι ὅτι ἐν τέλει συνηθίζει κανεὶς νὰ βάζει καὶ τὴν ἀνοστιὰ στὴ ζωή του! Ὅπως ἐπιβάλλει στὸ σῶμα του νὰ τρέφεται μὲ ὅλα τὰ ἄνοστα ποὺ ἀναφέραμε, ἔτσι μαθαίνει νὰ περνάει σ’ αὐτὴ ὅ,τι ἀνούσιο ὑπάρχει!
Βλέπεται ἡ κουλτούρα τοῦ …0% ἀπαιτεῖ καὶ αὐτά:
• «Λάϊτ» νὰ εἶναι καὶ τὰ ἀναγνώσματά μας, γιὰ νὰ μὴ μᾶς βαραίνουν καὶ πολὺ τὴ σκέψη μας!
• «Λάϊτ» νὰ εἶναι καὶ τὰ θεάματά μας, γιατί τάχα τὸ καλὸ βρίσκεται στὴν … ἐλαφρότητα!
• «Λάϊτ» νὰ εἶναι καὶ τὰ ἀκούσματά του, γιατί δὲν ἀντέχονται δῆθεν τὰ σοβαρὰ πράγματα!
• «Λάϊτ» νὰ εἶναι καὶ ἡ διασκέδασή μας, ποὺ γιὰ τοὺς ἴδιους λόγους ἀντικατέστησε τὴν ἀνάγκη μας γιὰ ψυχαγωγία!
Πρὸς Θεοῦ μὴ διαβάσουμε κάτι ὠφέλιμο, μὴ δοῦμε κάτι σοβαρό, μὴ ἀκούσουμε κάτι ψυχωφελὲς καὶ πνευματικό. Ὅλα νὰ εἶναι στό… 0%! Δηλαδὴ ὅλα στὴν ἐλαφρότητα, ὅλα στὴν ἐλευθεριότητα, κάποτε δὲ καὶ σ’ αὐτὴ τὴν ἀπρέπεια. Κι ἐν τέλει στὴν ἀνοστιά! Γιατί στὰ σίγουρα ἐκεῖ καταλήγει ὅτι δὲν ἔχει βάθος, βάρος, ποιότητα καὶ οὐσία. Αὐτὸς εἶναι καὶ ὁ στόχος τῆς κουλτούρας τοῦ… 0!
* * *
Ἔγραψε κάποιο κοσμικὸ περιοδικό: «Ἡ ἐποχὴ τῶν λάϊτ εἶναι ἐδῶ. Ἕνα τεράστιο 0% ἔχει κατακλύσει τὴ ζωή μας, ἔχει κλείσει τὴν ὄρεξή μας κι ἔχει σακατέψει τὰ στομάχια μας»!
Κι αὐτὸ τὰ λέει ὅλα ξέρετε… Γιατί ὅπως αὐτὸ τὸ 0% ποὺ ἐπιβάλλουμε στὴ διατροφή μας γιὰ παράδειγμα, στὸ τέλος καταλήγει σὲ προβλήματα ὑγείας καὶ ὄχι μόνο, ἔτσι ἀσφαλῶς συμβαίνει καὶ σὲ ὁτιδήποτε ἄλλο βάζουμε τοῦτο τὸ 0%. Δηλαδὴ ἀπὸ ὁπουδήποτε ἀφαιρέσουμε τὴν ποιότητα, τὸ βάθος, τὸ βάρος κι ἐν τέλει τὴν οὐσία.
Καὶ γιὰ νὰ μείνουμε στὴ διατροφή, τί περίεργο νὰ μὴ συμβαίνει τὸ ἴδιο καὶ μὲ τὴ νηστεία! Γιατί μὲ τὴ νηστεία καὶ τὸ σῶμα μας τὸ βοηθᾶμε πολύ, ἀλλὰ καὶ τὴν ψυχή μας. Καὶ συνεπῶς φέρνουμε τὴν ὑγεία σὲ ὅλη μας τὴν ὑπόσταση.
Ἕνας δημοσιογράφος εἶχε τὸν ἑξῆς διάλογο μὲ κάποιον ἁγιορείτη μοναχὸ ποὺ διακονοῦσε στὸ μαγειρεῖο τοῦ μοναστηριοῦ του:
– Γιατί, Γέροντα, τὰ φαγητά σας εἶναι ὅλα τόσο νόστιμα; Τί τοὺς ρίχνετε μέσα, τί καρυκεύματα χρησιμοποιεῖτε;
– Εὐλογημένε, τίποτα δὲν ρίχνουμε καὶ τίποτα τὸ ὑλικὸ δὲν χρησιμοποιοῦμε. Μάλιστα ὅλα τὰ φαγητά μας εἶναι ξανάρτηγα, δηλαδὴ χωρὶς λάδι…
– Δὲν μπορεῖ, Γέροντα, κάτι βάζετε, εἶναι ὅλα τους τόσο νόστιμα…
– Ἔ, ἀφοῦ ἐπιμένεις, θὰ σοῦ πῶ τὸ μυστικό. Ἀκόμη κι ὅταν μαγειρεύουμε κάνουμε προσευχή. Ἡ προσευχὴ εἶναι ποὺ τὰ νοστιμίζει. Ἐνῷ στὰ κοσμικὰ ἑστιατόρια ποὺ μὲ τὸ παραμικρὸ βρίζει κανείς, ἀκόμη καὶ τὸν Θεό, θέλει τοῦ κόσμου τὰ μπαχαρικὰ καὶ τὶς τεχνικές, γιὰ νὰ μπορέσει νὰ τὰ κάνει νὰ φαγωθοῦν…
Τί ἀποκάλυψη! Αὐτὸς ὁ λιτὸς τρόπος, ποὺ εἶναι ἐν προκειμένῳ ἡ προσευχή, νοστιμίζει ὅλα ἐκεῖνα τὰ τόσο λιτὰ καὶ «ξανάρτηγα» φαγητὰ τῶν μοναχῶν. Τὸ ἴδιο συμβαίνει καὶ ὅπου ἀλλοῦ ἐπικαλούμαστε τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ. Γιατί…
• Ὁ Θεὸς δὲν βάζει μηδενικὰ στὴ ζωή μας, ἀντίθετα γεμίζει τέλεια ὅλα τὰ κενά!
• Ὁ Θεὸς τίποτα δὲν ὁδηγεῖ στὸ μηδέν, στὸ θάνατο καὶ τὴν ἀνυπαρξία, ὅπως τόσοι πολλοὶ γιὰ τόσα πολλὰ θέλουν νὰ κάνουν σήμερα, ἀντίθετα ὅλα τὰ ὁδηγεῖ στὴ ζωή, ἀκόμη κι ἂν δὲν ὑπάρχουν ἢ εἶναι νεκρά!
• Ὁ Θεὸς εἶναι ὁ Ἕνας, θὰ λέγαμε ἡ Μονάδα ἐκείνη, ποὺ ἂν μπεῖ μπροστὰ ἀπὸ τὰ μηδενικά, ἀλλάζει ὅλα τὰ δεδομένα. Κι ἂν αὐτὰ εἶναι πολλά; Τόσο τὸ καλύτερο! Τότε νὰ δεῖτε τί ἀριθμὸς θὰ προκύψει… Ἀρκεῖ νὰ μπεῖ, ἀρκεῖ νὰ Τὸν βάλλουμε ἐμεῖς μπροστά τους. Γιατί, βλέπετε, θέλει νὰ κάνουμε κι ἐμεῖς κάτι γιὰ τὴ σωτηρία μας…
* * *
Λοιπόν, ἡ ὑγεία καὶ ἡ ὀμορφιά, δὲν ἔρχονται στὴ ζωή μας οὔτε μὲ τὶς «λαϊτ» συνταγές, οὔτε μὲ τὶς «λαϊτ» λογικές, οὔτε βέβαια καὶ μὲ τὶς «λάϊτ» κουλτοῦρες. Ἔρχονται καὶ μένουν, καὶ μάλιστα αἰώνια, ὅταν βάζουμε τὸν Θεὸ στὴ ζωή μας, Ἐκεῖνον ποὺ πληροῖ (=γεμίζει) κάθε ὕπαρξη…