«Θεμελίωσις Κτιρίου Θεολογικῆς Σχολῆς». Διακρίνονται εἰς τὸ κέντρον ὁ Πρωθυπουργὸς Γ. Παπανδρέου, ὁ Θεσσαλονίκης Παντελεήμων Α΄ καὶ ὁ Ἀρχιμ. Ἱ. Κοτσώνης. Ἐκκίνησε μὲ τὰς καλυτέρας προϋποθέσεις. Ἐδίδαξαν κορυφαῖοι Καθηγηταί (Ἰ. Ρωμανίδης, Ἰ. Φουντούλης κ.ἄ.). Σήμερα;…
Καθηγηταὶ τοῦ ΑΠΘ ἰδιοποιοῦνται ἀντικείμενα, διὰ τὰ ὁποῖα οὔτε εἰδίκευσιν οὔτε παραγωγὴν ἔχουν
Η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΔΙΕΡΧΕΤΑΙ ΣΟΒΑΡΑΝ ΚΡΙΣΙΝ
Διάχυτος ἡ ἀποστροφὴ διὰ τὴν σπουδὴν τῆς θεολογίας, καθὼς ὑπαιτιότητι τῶν ἰθυνόντων ὄχι μόνον ὑπετάγη εἰς σκοπιμότητας, αἱ ὁποῖαι πλήττουν τὴν οἰκουμενικότητα τῆς Ὀρθοδοξίας, ἀλλὰ λειτουργεῖ ἀντι-ἀκαδημαϊκά.
Ἡ ἀνάγκη σήμερα γιὰ τὴν καλλιέργεια τῆς ἐπιστήμης τῆς Θεολογίας γίνεται ἐπιτακτική. Δεδομένων ὅσων παρατηροῦνται στὸν ἐκκλησιαστικὸ-πολιτικὸ χῶρο, δηλαδὴ τὴν κυριαρχία τῆς βίαιης ἐπιβολῆς θέσεων καὶ πράξεων ποὺ ἀντιβαίνουν στὴν ὀντολογία τῆς θεολογίας, εἶναι ζητούμενο νὰ ἀναδυθοῦν οἱ δυνάμεις, οἱ ὁποῖες θὰ ἀναδείξουν τὴν ἀλήθεια ποὺ φέρει ἡ πραγματικὴ θεολογία καὶ τὴ δυνατότητα νὰ καλυτερέψει ὁ ἄνθρωπος μέσα ἀπὸ αὐτή.
Ἡ πατρίδα μας ὑπῆρξε ἀνέκαθεν πόλος ἕλξης πολλῶν ποὺ ἤθελαν νὰ γνωρίσουν ἀπὸ κοντὰ τὴν παράδοσή της. Δυστυχῶς τὸ ὑλικὸ τῆς παράδοσης αὐτῆς ἔχει σπιλωθεῖ τὶς τελευταῖες δεκαετίες συστημικά, ὥστε νὰ μὴν ἰσχύει πλέον ἡ δυναμικὴ ποὺ θὰ προσείλκυε ἐνδιαφερόμενους νὰ σπουδάσουν καὶ νὰ εἰδικευθοῦν στὴν ὀρθόδοξη θεολογικὴ παράδοση στὸν τόπο, ὅπου αὐτὴ ἐκδηλώθηκε.
Χρειάζεται σοβαρὴ αὐτοκριτική, ἂν θέλει κανεὶς νὰ ἐπιτύχει σὲ αὐτὴ τὴν κατεύθυνση. Δυστυχῶς, ὅπως, φάνηκε ἀπὸ πρόσφατες δημοσιεύσεις μας γιὰ τὸ Τμῆμα Θεολογίας ΑΠΘ, ἔχει μπερδευθεῖ ὁ στόχος καὶ ἔχει ἀποδομηθεῖ ὁ λειτουργικὸς χαρακτήρας στὴν ὀρθὴ κατανόηση τῆς ἐπιστημολογίας καὶ τοῦ ρόλου τῆς θεολογίας. Παίρνουμε τὸ παράδειγμα τοῦ Τμήματος αὐτοῦ, διότι εἶναι χαρακτηριστικότατο: Εἶναι ἀπίστευτο νὰ βλέπει κανεὶς καθηγητὲς εἰδικευμένους σὲ χριστιανικὰ ἀντικείμενα νὰ διδάσκουν ὡς ἀνειδίκευτοι τὸ Ἰσλάμ. Σὲ ὅποιον ἐχέφρονα ἀκαδημαϊκὸ ἄνθρωπο νὰ τὸ πεῖς θὰ τὸ θεωρήσει ἀδιανόητο.
Τί κάνει ὅμως ἔτσι, ὥστε νὰ χαθεῖ ἡ ἐπιστημονικὴ προοπτικὴ σὲ ἕνα ἵδρυμα ποὺ θὰ ἔπρεπε νὰ εἶναι πόλος ἕλξης γιὰ τὴν ἔρευνα καὶ ἐξειδίκευση στὴν ὀρθόδοξη χριστιανικὴ παράδοση;
Τί ὁδηγεῖ στὸ σημεῖο ποὺ ἡ ἐνασχόληση μὲ ἔρευνα καὶ συγγραφὴ σὲ ἀντικείμενα ποὺ διορίσθηκαν καθηγητὲς νὰ μὴν ἀποδίδει καὶ νὰ ἰδιοποιοῦνται ἀνειδίκευτοι τὰ ἀντικείμενα στὰ ὁποῖα δὲν ἔχουν συγγραφικὴ παραγωγή;
Δὲν εἶναι παράδοξο νὰ ἐξασκεῖς ἐπάγγελμα σὲ πανεπιστημιακὸ διδακτικὸ-ἐρευνητικὸ ἐπίπεδο χωρὶς ἐξειδίκευση σὲ αὐτό;
Τί κάνει ἔτσι ὥστε νὰ αὐτοακυρώνονται ἐρευνητὲς ποὺ λαμβάνουν μισθὸ γιὰ τὴν ἔρευνα καὶ διδασκαλία στὸ ἀντικείμενο ποὺ προσδιορίζεται ἀπὸ τὸ ΦΕΚ διορισμοῦ τους;
Ἕνα εἶναι σίγουρο: Οἱ θεολογικὲς σπουδὲς στὸν τόπο μας, ἔχοντας στὸ παρελθὸν δώσει σημεῖα ζωτικότητας, σήμερα δείχνουν ὅτι μισοῦν τὸν ἑαυτό τους. Σὲ ἕνα τέτοιο κλίμα δὲν εἶναι παράξενο νὰ συμβαίνουν δυστοπικὲς συμπεριφορὲς διοικητικοῦ ἢ ἐπιστημολογικοῦ χαρακτήρα. Δὲν εἶναι παράξενο στὸ κλίμα αὐτὸ νὰ πνίγεται ὁ κριτικὸς λόγος καὶ ἡ ἐλευθερία τῆς ἔκφρασης ὅσων ἐπιθυμοῦν τὸν ὀρθὸ λόγο καὶ τὴν πράξη δικαίου.
Ἡ θεολογία ὀφείλει, ἀπὸ ὅλες ἐκεῖνες τὶς δυνάμεις ποὺ ἀκόμη ἐπιθυμοῦν τὴν πρόοδο στὴν ἔρευνα τῶν ἀτέλειωτων πηγῶν τῆς ὀρθόδοξης παράδοσης, νὰ ἐκφράζεται ὅπως τῆς πρέπει στὸν τόπο ποὺ στέκονται τὰ μνημεῖα της. Ὀφείλει νὰ γίνει πόλος ἕλξης γιὰ τοὺς ὀρθοδόξους ἐρευνητὲς τῆς οἰκουμένης, οἱ ὁποῖοι γίνονται μέσα ἀπὸ τὴν πραγματικὴ σπουδὴ στὴν παράδοσή της εἰρηνευτὲς τῆς οἰκουμένης. Σὲ μία ἐποχὴ ὅπου σχίζονται τὰ θεσμικὰ σπλάγχνα τοῦ ὀρθόδοξου κόσμου, ὁ τόπος μας καὶ οἱ ἄνθρωποι τῆς θεολογικῆς ἐπιστήμης ὀφείλουν νὰ λάβουν μέρος στὴν ὀφειλὴ αὐτή, καὶ ὄχι νὰ γίνονται μέρος σκοπιμοτήτων, ποὺ ἀσκοῦνται ἀπὸ ἐξειδικευμένες ἀποδομητικὲς ὁμάδες, οἱ ὁποῖες πλήττουν τὴν οἰκουμενικὴ ταυτότητα τῆς Ὀρθοδοξίας.