Η ελληνική κοινή γνώμη παρακολουθεί την υπόθεση της προκλητικής συλλήψεως και προφυλακίσεως του εκλεγμένου πλέον Δημάρχου Χειμάρρας Φρέντι Μπελέρη και του συνεργάτη του Παντελή Κοκαβέση με αγανάκτηση και προβληματισμό. Το διάτρητο κατηγορητήριο περί «ενεργητικής διαφθοράς» και την παράνομη προεκλογική σύλληψη και προφυλάκιση, με προφανή κίνητρα εκφοβισμού, επιβεβαιώνει ακόμη και ο πρώην Υπουργός του Έντι Ράμα, Ίλι Μανιάνι. Οι απανταχού Έλληνες παρακολουθούν με εύλογο ενδιαφέρον και συγκίνηση την κακοποίηση της εθνικής ελληνικής μειονότητος της Βορείου Ηπείρου να δηλώνει υπερήφανη διότι δικαίωσε τους προγόνους της και να πανηγυρίζει για το εκλογικό αποτέλεσμα σείοντας ελληνικές σημαίες, κλαίγοντας, χορεύοντας και ψάλλοντας τον εθνικό μας ύμνο.
Παρά τις προειδοποιήσεις του ΥΠΕΞ για παραβίαση του κράτους δικαίου, του ευρωπαϊκού κεκτημένου, τις επιπτώσεις στις διμερείς σχέσεις, την αναφορά του θέματος στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ και την σχετική συνάντηση των ΥΠΕΞ Ελλάδος και Αλβανίας δεν επήλθε αλλαγή της αλβανικής στάσεως. Αντιθέτως το Ειδικό Δικαστήριο κατά της Διαφθοράς και του Οργανωμένου Εγκλήματος (SPAK), απεφάσισε την παράταση του εγκλεισμού των Μπελέρη και Κοκαβέση (η υγεία του τελευταίου διατρέχει σοβαρό κίνδυνο). Η απαγόρευση οιασδήποτε επικοινωνίας των προφυλακισμένων με συγγενείς, φίλους κ.λπ. τους καθιστά ουσιαστικά ομήρους. Η όλη εικόνα συμπληρώνεται από το κύμα εκβιασμού, εκφοβισμού και εμπράκτων απειλών (π.χ. κατεδαφίσεις περιουσιών), κατά των Ελληνοφρόνων μειονοτικών υποστηρικτών του Φρέντι Μπελέρη.
Εκ του αποτελέσματος προκύπτει ότι η Αλβανία δεν λαμβάνει σοβαρά υπ’ όψιν την Ελλάδα, γεγονός που θα πρέπει να προβληματίσει την Κυβέρνηση. Συνειρμικά κάθε συμπολίτης στοχάζεται πως θα αντιδρούσε η Τουρκία εάν η Ελλάς προέβαινε σε παρόμοια ενέργεια στην θρησκευτική (και όχι εθνική) μειονότητα της Θράκης ή το Ισραήλ ή το Ηνωμένο Βασίλειο σε ανάλογη ενέργεια κατά ομογενών τους. Η διαχρονικά υποτονική ελληνική πολιτική συμπεριφορά, αποτελεί την πηγή αντλήσεως του αλβανικού θράσους με το οποίο η χώρα αυτή αν και συνδέεται το πολιτικό και οικονομικό της μέλλον με τις ελληνοαλβανικές σχέσεις, διατηρεί αμείωτη σειρά προκλήσεων και αυθαιρεσιών κατά της ελληνικής μειονότητος, καθώς και διεκδικήσεις κατά της Ελλάδος.
Οι διμερείς σχέσεις με μικρά και εμπλεκόμενα με τρίτους κράτη όπως τα Σκόπια και η Αλβανία, αποτελούν πεδίο συνολικού ελέγχου και δοκιμής της αποτρεπτικής εθνικής αξιοπιστίας.
Πτωχές εθνικές επιδόσεις με τα κράτη αυτά ενθαρρύνουν την ισχυρότερη Τουρκία στην εκ του ασφαλούς επεκτατική της πολιτική, ενώ ο διεθνής παράγων αντιλαμβάνεται ότι η Ελλάς επιδέχεται πιέσεων. Δυστυχώς η μακρόχρονη διένεξη με τα Σκόπια κατέληξε στην εθνικά ζημιογόνο Συμφωνία των Πρεσπών. Η Αλβανία γνωρίζει ότι παρά τις ελληνικές προειδοποιήσεις, αρκεί μία θετική προσωρινή της στροφή, ακόμη και σε επίπεδο δηλώσεων, για να μεταστραφεί άρδην η ευμετάβλητη ελληνική στάση. Η αναποτελεσματική αντίδραση έναντι των συστηματικών καταπατήσεων ελληνικών περιουσιών στην Β. Ήπειρο, το διαχρονικό κλίμα εκφοβισμού κατά της ελληνικής μειονότητος, το από ετών σε εκκρεμότητα πόρισμα Κατσίφα (υπενθυμίζεται ότι ελληνικά κυβερνητικά ΜΜΕ παρουσίασαν τότε τον ήρωα ως ψυχοπαθή), τα αλβανικά σχολικά βιβλία Γυμνασίου με χάρτες της Μεγάλης Αλβανίας (με ενσωματωμένη την Πρέβεζα και την Κέρκυρα), το παιγνίδι με τις θαλάσσιες ζώνες, ο θρασύς μύθος της Τσαμουριάς και οι έμπρακτα «αδελφικές» αλβανοτουρκικές σχέσεις, αναμένουν συγκεκριμένη, σθεναρή ελληνική απάντηση βάσει ολοκληρωμένης στρατηγικής. Αντ’ αυτού στις διμερείς σχέσεις επικρατεί η διαχυτικότητα και οι ανταλλαγές πολιτιστικών και εθιμοτυπικών επισκέψεων σε επίπεδο κορυφής, με μικρές παρενθέσεις γενικόλογων ελληνικών προειδοποιήσεων. Τα συγκεχυμένα αυτά πολιτικά μηνύματα ελαχιστοποιούν την ελληνική αποτρεπτική αξιοπιστία.
Στο διαμορφούμενο μετεκλογικό τοπίο Ελλάδος και Τουρκίας ο διεθνής παράγων αναμένεται ότι θα πιέσει για επίλυση του συνόλου των μονομερών τουρκικών διεκδικήσεων που έχουν μετονομασθεί σε «ελληνοτουρκικές διαφορές», συμπεριλαμβανομένου του Κυπριακού. Δεδομένου ότι η Τουρκία δεν υποχωρεί από την πολύ συγκεκριμένη επεκτατική της στρατηγική, ενώ η Ελλάς ουδέν διεκδικεί, αναμένεται ότι η όλη διαδικασία αποτελεί υψίστη εθνική δοκιμασία και θα απαιτήσει αντί διαχειριστών, την εμπλοκή ικανών, έμπειρων και οραματικών πολιτικών και διπλωματών. Προϋπόθεση κάθε θετικής εξελίξεως αποτελεί η επιτάχυνση των διαδικασιών του εξοπλιστικού προγράμματος των ΕΔ και η περαιτέρω ενίσχυσή του σε Ελλάδα και Κύπρο. καθώς και η αφύπνιση του φρονήματος της κοινής γνώμης. Εν όψει των εξελίξεων αυτών θα ήταν σκόπιμο η ελληνική στρατηγική ως προς την Αλβανία να συμπεριλάβει προς επίλυση (όχι παρακλητικά αλλά επιτακτικά) το σύνολο των διμερών εκκρεμοτήτων, έναντι της εντάξεώς της στην ΕΕ. Στο συγκεκριμένο θέμα Μπελέρη, Κοκαβέση η Ελλάς οφείλει να γίνει λιγότερο γενικόλογη και περισσότερο σαφής, αποφασιστική και απαιτητική. Το οφείλει στην εθνική ελληνική μας μειονότητα καθώς και στην αποτρεπτική της φήμη εν όψει δυσχερών συνομιλιών με την Τουρκία.
Ελληνικό Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών