“καί ἐν φυλακῆ, καί οὐκ ἐπεσκέψασθέ με...”
Ματ. 25,44
Απευθυνόμενος ο Κύριος κατά την ημέρα της μελλούσης κρίσεως στα ανθρώπινα “ερίφια”, συν τοις άλλοις καταλογίζει ευθύνη, απευθύνοντας την κατηγορία της μη επίσκεψης των εν λόγω, στους ευρισκομένους εν φυλακή.
Φυλακισμένοι! Δύστυχες υπάρξεις, που ξάφνου βρέθηκαν πίσω από τα σίδερα, είτε ως βαρυποινίτες, είτε με συνήθη παραπτώματα, είτε πολύ περαιτέρω αδίκως, λόγω κάποιας σκευωρίας. Να θυμηθούμε την υπόθεση Ντρέϋφους, μιας συνταρακτικής εκ συκοφαντίας περίπτωση άδικης καταδίκης του Γάλλου λοχαγού Αλφρέδου Ντρέϋφους ως προδότου, το 1894. Εν τέλει, το 1906, αποκαταστάθηκε μετά την αποκάλυψη των πραγματικών προδοτών, που ήταν και ανώτεροι στο αξίωμα. Όμως παρέμεινε δώδεκα χρόνια έγκλειστος, με φυλακισμένη την τιμή και την υπόληψή του, αλλά με καθαρή και ελεύθερη συνείδηση, λόγω εντιμότητος.
Ποιός όμως είναι ο λόγος που μας αποτρέπει τους πλείστους να επισκεπτόμαστε τους εν φυλακή όντας; Ο πρώτος και βασικώτερος είναι, ότι δεν επιθυμούμε να χαλάμε την δική μας ευχάριστη διάθεση. Ο σύγχρονος άνθρωπος επιθυμεί μόνο ευθυμία και χαρά, αναζητώντας τες μέσα στην φρούδη διασκέδαση. Αποστρέφεται την λύπη και τον πόνο, την ασθένεια και τον θάνατο “χτυπώντας ξύλο”. Είναι χαρακτηριστικό ένα συμβάν σε μία επαρχιακή πόλη, που υποτίθεται ότι υπάρχει ακόμη ψυχική επαφή και υποτυπώδης αλτρουισμός. Μία κοπέλα πάνω σε αναπηρικό καρότσι έκανε τον “περίπατό” της πλάι στο υδάτινο στοιχείο της περιοχής. Λίγο πιο πέρα συναντήθηκε με ένα ζεύγος υπερηλίκων. Η κουβέντα που ξεστόμισαν οι υπερήλικες, ανάπηροι αυτοί στην σκέψη, ήταν “τι θέλει αυτό το πλάσμα και περιφέρεται εδώ τώρα;” Με λίγα λόγια, “τι μας χαλάει την διάθεσή μας;”
Επανερχόμενοι όμως στο θέμα μας, ο δεύτερος λόγος απαξίωσης των φυλακισμένων από πλευράς των αλώβητων ηθικά, των αδιάφθορων, είναι ότι “ἄξια γάρ ὧν ἔπραξαν ἀπολαμβάνουν”. Τρίτος λόγος και ο πιο ανησυχητικός, είναι ότι ο ωχαδελφισμός και ο άκρατος τομαρισμός που διακατέχει την σύγχρονη άζωη κοινωνία, επιτάσσει‧ “εμείς να είμαστε καλά. Για τους υπόλοιπους «γαία πυρί μιχθήτω”. Όταν όμως καεί η γη, θα καούμε όλοι μας, ακόμη και οι ζάπλουτοι που την προορίζουν για τον εαυτό τους “δολοφονώντας” τους απλούς πολίτες. Οι μόνοι τελικά που θα επιβιώσουν είναι “όσοι αναγεννώνται εκ της τέφρας των”. Δηλαδή οι ήρωες, αυτοί οι ημίθεοι που στο μυαλό τους έχουν μόνο την έννοια της αυτοθυσίας. Κάποιος άλλος θυσιάστηκε πριν είκοσι αιώνες για ολόκληρη την κοινωνία. Γιατί “ὁ ποιμήν ὁ καλός τίθησιν τήν ψυχήν αὐτοῦ ὑπέρ τῶν προβάτων” (Ιω.10,11).
Όμως λόγια ακαταλαβίστικα, απόμακρα και γραφικά για τους πολλούς σύγχρονους αλλοιωμένους. Τους σάπιους. Τα συστατικά της κοινωνικής σηπεδόνας (=σαπίλας), κατά τον αείμνηστο Παπαδιαμάντη, που είναι παράγωγα της πλουτοκρατίας. Των χαλασοχώρηδων, πάντα κατά τον ίδιο.
Κι όμως ο άγιος των φυλακισμένων, ο κοιμηθείς προσφάτως, πατέρας Γερβάσιος Ραπτόπουλος, αυτός που ζητούσε από τις αρχές των φυλακών και εισέδυε και στα κελιά της απομόνωσης των βαρυποινιτών ατρόμητος, βροντοφώναζε‧ “Εσάς σας συνέλαβαν την ώρα της παρανομίας σας και σας φυλάκισαν. Εμάς δεν μας βρήκαν ακόμη”. Τουτέστιν, όλοι μας είμαστε για την φυλακή, προπάντων δε στις μέρες μας, οι άνομοι νομοθέτες.
Και η λαϊκή ρήση αποκαλύπτει‧ “τα σίδερα της φυλακής είναι για τους λεβέντες”. Αλήθεια, πόσο λεβέντης πρέπει να είσαι για να αντέξεις πίσω από τα σίδερα; Πάνω στο συγκεκριμένο θέμα μπορούμε να εκφέρουμε γνώμη όλοι μας οι σύγχρονοι, μικροί και μεγάλοι, ένεκα προσφάτων βιωμάτων από την αιφνίδια εισβολή και μετέπειτα κατοχή του κορωνοϊού. Την ώρα που όλα τα ΄σκιαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά, ένεκα των συνεχών και αλληλοσυγκροουμένων αποφάσεων και διατάξεων της νομενκλατούρας των συγχρόνων ιδιορρύθμων διευθυντών φυλακών της ελεύθερης κοινωνίας, κάποιο άρθρο τους, προσκαλούσε τους πολίτες στην εκμάθηση εκ νέου του αλφαβήτου της ελευθερίας. Άρθρο πρώτο και θεμελιώδες, ο εγκλεισμός “οἴκοι”.
Μέσα στα χρόνια της άφρενης ασυδοσίας, τα χρόνια που δεν σηκώνει κανείς μύγα στο σπαθί του, τα χρόνια που το σπίτι αποτελεί ένα κοινό χάνι (τουλάχιστον να ήταν της Γραβιάς για να αφήσει νέα ιστορία), τα χρόνια της αταξίας και παντελούς απειθαρχίας, ξάφνου έρχονται οι εμπνευστές μιας νέας περεστρόικας, μιας γενικής αναδιάρθρωσης και αναδόμησης ειδικά των αξιών και εν μέσω της προεξάρχουσας γκλάσνοστ για της οποία υπεραίρονται, βγάζουν διάταγμα‧ “Εγκλεισμός στα σπίτια σας. Κρατούμενοι μέχρι νεωτέρας διαταγής στις οικογενειακές σας φυλακές”.
Μα θα πει κάποιος, το σπίτι μας δεν είναι φυλακή. Κι όμως, όταν ξαφνικά η οικογένεια αναγκασθεί να μεταπηδήσει από την λειτουργία της, ως ιδιορρύθμου “μοναστηριού”, όπου ο καθείς ακολουθεί τον ατομικό του τρόπο ζωής, στην μορφή την κοινοβιακή, τότε υπεισέρχεται ο κώδικας της προσφοράς, της σύμπραξης και της ρήσης “αλλήλων τα βάρη βαστάζετε”. Αυτή η μεταπήδηση και προσαρμογή όμως δεν μπορεί επ' ουδενί να υλοποιηθεί απότομα οπότε έχουμε την έννοια μιας άναρχης φυλακής με τους κρατουμένους, τα τέκνα, γιατί και όχι τους συζύγους, να προβαίνουν σε ανταρσία και αλληλοεξόντωση. Φυλακή λοιπόν το σύγχρονο σπίτι...
Ένα άλλο δεσμωτήριο όμως που εξυφαίνουν περιτέχνως “οι άθλιοι” των ημερών μας, είναι της πρότυπης νέας οικογένειας. Δεσμοφύλακες, ο γονέας Α και ο γονέας Β (πρόκειται για την εκμάθηση νέου πρωτοτύπου αλφαβήτου) και κρατούμενοι τα τέκνα. Το νούμερο 1, το νούμερο 2, δεν νομίζω να υπάρχουν άλλα. Να και η περιπόθητη αριθμοποίηση. Ένα ωραίο τραγούδι όμως, εμπνευσμένο από σύγχρονους Έλληνες αυτοθύτες, λέει: “Εγώ είμαι, Έλληνας, δεν είμαι αριθμός. Εγώ είμαι Έλληνας, ελεύθερος λαός. Δεν θέλω την κάρτα σας, την ηλεκτρονική, ούτε το σκανάρισμα της άλλης μας ζωής...”.
Μέχρι εδώ, σύμφωνα με τα όσα εγράφησαν, καταγράφουμε δύο τεχνικές για την κάμψη της βούλησης των αιχμαλώτων. Πρώτη η απομόνωση, επί του παρόντος στο σπίτι και δεύτερη με τα όσα εγράφησαν τελευταία, η επίδειξη παντοδυναμίας, γιατί όχι και πανσοφίας, από μέρους του εξουσιαστή.
Όλοι οι περιστοιχίζοντες τον πρότερο κάποια στιγμή σήκωσαν το χέρι απειλητικά εκτείνοντας τον δείκτη της παλάμης και απειλώντας τους φυλακισμένους με περαιτέρω περιορισμό και απομόνωση, αν δεν συμμορφωθούν στις διατάξεις του μοντέρνου αναμορφωτηρίου. Ειδικά “πρωτοσέλιδη” διάταξη ήταν αυτή της απαγόρευσης του εκκλησιασμού καθότι δεν... υπάρχει Θεός για τα δεδομένα τους.
Την ίδια ώρα όμως μπουλούκια συνέρρεαν στα πολυκαταστήματα των χαλασοχώρηδων –εντοπίων και ξένων– αδειάζοντας τα ράφια. Κάπως έτσι γέμιζαν κάποιων οι τσέπες με αργύρια και άλλοι φουκαράδες, μικροί επαγγελματίες, αφανίστηκαν, κλείνοντας τα μαγαζιά τους ή αυτοκτονώντας. Πιο πέρα τα λεωφορεία, κατά το πλείστον νύχτα, ξεφόρτωναν εκατοντάδες μετανάστες. Εδώ όμως δεν υπήρχε ιός. Μόνο στις εκκλησίες. “Δέκα άτομα στους ναούς στο σύνολο”. Και κάθονταν κάποια χαμετυπικά όντα στα βοθροκάναλα και χαζογελούσαν, μετρώντας τα δάχτυλά τους, γιατί η αμορφωσιά τους είναι πασιφανής. “Ένας ο παπάς, ένας ο ψάλτης, ένας ο νεωκόρος, δύο οι επίτροποι. Ας πάνε και άλλοι πέντε, όσοι προλάβουν...”. Κάπως έτσι ο ιός σκότωνε το ανθρώπινο μυαλό και εξαθλίωνε την εναπομείνασα ψυχή, την ώρα που όλοι περίμεναν την νεώτερη διάταξη του διευθυντού των φυλακών. Εκείνη την ώρα όμως ο πρότερος διαιρούσε και βασίλευε, σπέρνοντας πανικό.
Τώρα πλέον μπορούμε να αντιληφθούμε την ρήση του Κυρίου. “Ήμουν στην φυλακή και δεν ήλθατε να με δείτε”. Τώρα όμως όλοι φυλακισμένοι, πάνω στην απογοήτευσή μας, ξάφνου ακούμε την λέξη “ελευθερία” του πρωθυπουργού και σαγηνευτήκαμε άπαντες. Ποιά ελευθερία όμως μπορούμε να προσδοκούμε, όταν αλώθηκε η ψυχή μας, από τους απατεώνες που μας διακυβερνούν ποικιλοτρόπως;
Τον επίλογο του θέματός μας θα τον αποσπάσουμε
από την ελληνική ταινία του 1965 “Οι αδίστακτοι”.
Παραθέτουμε παρακάτω τον μονόλογο του πρωταγωνιστή της ταινίας, ο οποίος υποδύεται έναν προσφάτως αποφυλακισθέντα, που θέλει να εγκαταλείψει τη βίαιη δράση του παρελθόντος και να οργανώσει μία συμμορία αδίστακτων απατεώνων:
“Οι δουλειές που κάνατε μέχρι τώρα κομμένες. Τους σουγιάδες και τα πιστόλια θα τ' αφήσετε σπίτια σας. Εκεί μέσα στη φυλακή κάθισα και το μελέτησα. Τα λεφτά του τα φυλάει ο κόσμος. Σε συρτάρια, σε μπαούλα, σε χρηματοκιβώτια. Κι απόξω πόρτες, ρολά και παράθυρα. Υπάρχει όμως κάτι που τ' αφήνουν αφύλακτο. Κι' απ' αυτό το κάτι μπορείς να κονομήσεις πολλά, και χωρίς κίνδυνο, φτάνει να 'σαι ξύπνιος: Την ψυχή τους.”
Να κλείσουμε το θέμα μας με την δική μας προσθήκη. Τα λεφτά μας τα πήραν και μας τα παίρνουν με το γάντι χρόνια τώρα. Απέμεινε η ψυχή μας, την οποία καραδοκούν να υποτάξουν οι σύγχρονοι αδίστακτοι, μέσω της τεχνολογίας υποταγής της συνείδησης.
Τι θα κάνουμε; Θα την δώσουμε; Ο πατρο Κοσμάς μας συμβούλεψε να την κρατήσουμε διαφυλάττοντάς την. Είναι ιερή ιδιοκτησία μας. Ψυχή και Χριστός!