Κυριακὴ μετὰ τὰ Φῶτα (Ἐφ. 4,7-13)
Του Μητροπολίτου Φλωρινης π. Αυγουστίνου Καντιώτου
Ὅλα, ἀγαπητοί μου, γιὰ νὰ εὐδοκιμήσουν καὶ νὰ προαχθοῦν, χρειάζεται νὰ βρεθοῦν κατάλληλοι ἄνθρωποι, οἱ ὁποῖοι –προικισμένοι μὲ χαρίσματα καὶ ἔχοντας καλλιεργήσει τὰ τάλαντα ποὺ τοὺς ἔδωσε ὁ Θεός– θὰ δραστηριοποιηθοῦν μὲ ἀφοσίωσι στὸ συγκεκριμένο τομέα, στὸ συγκεκριμένο σκοπό.
Χωρὶς τὸν κατάλληλο ἄνθρωπο κάθε
προσπάθεια ποὺ ἀρχίζει εἶνε καταδικασμένη νὰ πηγαίνῃ μὲ βῆμα σημειωτόν·
τίποτα δὲν προχωρεῖ, τίποτα δὲν μπορεῖ νὰ γίνῃ χωρὶς κάποιον ποὺ μὲ
ψυχὴ καὶ θέλησι θὰ καταπιαστῇ καὶ θὰ δώσῃ ζωὴ καὶ ὤθησι σ᾽ αὐτὸ ποὺ
ὑπηρετεῖ. Γιὰ τὸ τὸ ἀμπέλι τὸ περιβόλι τὶς καλλιέργειες ἐν γένει
χρειάζεται ὁ ἔμπειρος κηπουρός, γιὰ τὸ σχολεῖο καὶ τὸ πανεπιστήμιο
χρειάζεται ὁ φωτισμένος δάσκαλος καὶ καθηγητής, γιὰ τὴ στάνη καὶ τὸ
κοπάδι ὁ ἀκούραστος βοσκός, γιὰ τὸ στρατὸ ὁ ἐκπαιδευμένος ἀξιωματικός,
γιὰ τοὺς ἐργάτες ὁ συντονιστὴς ἐργοδηγός, γιὰ τὸν ἄρρωστο ὁ σοφὸς καὶ
φιλάνθρωπος γιατρός… Μ᾽ ἕνα λόγο, γιὰ τὸ κάθε τι χρειάζεται ὁ
ψυχωμένος ἄνθρωπος.
Αὐτὸ λοιπὸν ποὺ παρατηροῦμε σὲ κάθε ἄλλη δουλειά, βλέπουμε νὰ
ἰσχύῃ καὶ στὴν Ἐκκλησία μας. Καὶ τὴν ἀλήθεια αὐτὴ ἀκοῦμε στὸ σημερινὸ
ἀποστολικὸ ἀνάγνωσμα, τῆς Κυριακῆς μετὰ τὰ Φῶτα, ποὺ εἶνε μία
περικοπὴ ἀπὸ τὴν πρὸς Ἐφεσίους ἐπιστολὴ τοῦ ἀποστόλου Παύλου (βλ.
Ἐφ. 4,7-13). Ὅλες βέβαια αὐτὲς οἱ δραστηριότητες, ποὺ ἀναφέραμε ἐδῶ ὡς
παραδείγματα, εἶνε ἀνθρώπινα ἔργα καὶ ἐπιδιώξεις, ἐνῷ ἡ Ἐκκλησία εἶνε
θεανθρώπινος ὀργανισμός, ἔχει αὐτὸ τὸν διττὸ χαρακτῆρα καὶ ἔργο. Ἔτσι
ὅμως κ᾽ ἐδῶ ὁ ἀνθρώπινος παράγων ἔχει πάλι τὴ συμμετοχὴ καὶ τὸ ῥόλο
του.
Ἔχει ἡ Ἐκκλησία μεγάλη, τὴν πιὸ μεγάλη ἀποστολή· ἔχει ἕνα
ἔργο σπουδαῖο, ἕνα σκοπὸ ὕψιστο. Σκοπὸς τῆς Ἐκκλησίας εἶνε νὰ γίνουν
οἱ ἄνθρωποι ἅγιοι. Τί σημαίνει αὐτό; Ὅτι ὁ ἄνθρωπος, κάθε ἄνθρωπος ποὺ
γεννιέται κ᾽ ἔρχεται στὸν κόσμο, μοιάζει μὲ ἕνα καρπὸ ποὺ μέσα του ἔχει
εἰσχωρήσει σκουλήκι. Ὅσο ἀθῷος καὶ καθαρὸς κι ἂν φαίνεται, βαρύνεται
ὅμως μὲ στοιχεῖα ἀκαθαρσίας καὶ ἀδυναμίας. Γι᾽ αὐτὸ εἰσέρχεται στὴν
Ἐκκλησία καὶ γίνεται μέλος τοῦ σώματός της μὲ τὸ ἅγιο βάπτισμα. Ὁ σκοπὸς
λοιπὸν τῆς Ἐκκλησίας εἶνε, κάθε μέλος της νὰ ὑπερνικήσῃ τὴν ἀδυναμία
καὶ φθορὰ ποὺ φέρει, νὰ καταπολεμήσῃ τὰ ἐλαττώματά του, καὶ στὴ θέσι
τους νὰ καλλιεργήσῃ ἀρετές· μ᾽ ἕνα λόγο ν᾽ ἀφήσῃ τὴ φθορὰ καὶ νὰ ντυθῇ
τὴν ἀφθαρσία. Αὐτὸ εἶνε ἡ ἁγιότης, καὶ αὐτὸ ἐπιδιώκει ἡ Ἐκκλησία.
Τὸ ἔργο της εἶνε σπουδαῖο· ἀλλὰ καὶ πάρα πολὺ δύσκολο.
Εὐκολώτερο εἶνε νὰ πάρῃς ἕνα κομμάτι μάρμαρο, νὰ τὸ πελεκήσῃς καὶ νὰ
τὸ κάνῃς ἕνα ἄγαλμα· εὐκολώτερο εἶνε νὰ πάρῃς ἕνα χωράφι ἔρημο, νὰ τὸ
ξεχερσώσῃς, νὰ τὸ περιποιηθῇς καὶ νὰ τὸ κάνῃς ἕνα περιβόλι· εὐκολώτερο
εἶνε νὰ καθαρίσῃς ἕνα μέταλλο ἀπὸ τὴ σκουριὰ καὶ ἀπ᾽ αὐτὸ νὰ βγάλῃς
καθαρὸ χρυσάφι ἢ ἀσήμι… Ὅλα αὐτά, ὅταν τὰ συγκρίνουμε μὲ τὸ ἔργο τῆς
Ἐκκλησίας, εἶνε εὐκολώτερα. Τὸ δύσκολο, τὸ πολὺ δυσκολώτερο, εἶνε νὰ
μεταβάλῃς τὴν ψυχὴ καὶ τὸν χαρακτῆρα ἑνὸς ἀνθρώπου· νὰ μεταβάλῃς μία
πόρνη σὲ ἁγία, ἕνα λῃστὴ σὲ μάρτυρα, ἕνα πλεονέκτη σὲ ἐλεήμονα, ἕναν
θυμώδη σὲ πρᾶο, ἕνα σαρκολάτρη σὲ σώφρονα καὶ ἐγκρατῆ· αὐτὸ εἶνε τὸ
δυσκολώτερο.
Καὶ ὅμως τὸ ἔργο αὐτὸ ἀνέλαβε νὰ ἐκτελέσῃ καὶ ἐκτελεῖ ἡ
Ἐκκλησία. Στὴν Ἐκκλησία πᾶμε γιὰ ν᾽ ἁγιασθοῦμε. Στὸ σχολεῖο πᾶμε γιὰ νὰ
μάθουμε γράμματα, στὸ στρατὸ πᾶμε γιὰ νὰ μάθουμε νὰ πολεμοῦμε, στὰ
πανεπιστήμια πᾶμε γιὰ νὰ μάθουμε ἐπιστῆμες· ἀλλὰ στὴν Ἐκκλησία ἐρχόμαστε
γιὰ νὰ ἐξαγιάσουμε τὶς ἁμαρτωλὲς ψυχές μας. Δηλαδή, ἡ Ἐκκλησία εἶνε τὸ
ἐργαστήριο τῆς ἁγιότητος.
Πῶς ἐργάζεται τὸ ἐργαστήρι αὐτό;
* * *
Γιὰ τὸ σκοπὸ αὐτόν, γιὰ νὰ
γίνουμε δηλαδὴ ἅγιοι, ἡ Ἐκκλησία εἶνε ἐφωδιασμένη μὲ ὅλα τὰ ἀπαιτούμενα
μέσα· καὶ τὰ θέτει ὅλα στὴ διάθεσί μας. Ὁ ἴδιος ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς
Χριστὸς προσφέρει τὸν ἑαυτό του· γιὰ μᾶς σταυρώθηκε καὶ ἀπέθανε,
ἀναστήθηκε καὶ ἀνελήφθη στοὺς οὐρανούς, καὶ ἀπ᾽ ἐκεῖ στέλλει τὴν
εὐλογία καὶ τὴ χάρι του. Γιὰ μᾶς, μὲ τὸ αἷμα τῆς θυσίας του καὶ μὲ τὴ
χάρι τοῦ ἁγίου Πνεύματος, ἵδρυσε τὴν Ἐκκλησία του. Στὴ διάθεσί μας
ἔχει θέσει τοὺς ἀγγέλους τοῦ οὐρανοῦ, οἱ ὁποῖοι γι᾽ αὐτὸ τρέχουν
παντοῦ, κομίζουν τὰ μηνύματά του, βοηθοῦν καὶ ὑπηρετοῦν τὸν ἄνθρωπο,
ὥστε νὰ πλησιάσῃ τὸ στόχο του, τὴν ἁγιότητα. Στὴ διάθεσί μας ὁ Χριστὸς
θέτει κατόπιν καὶ ἄλλα πρόσωπα, ὅπως εἶπε σήμερα τὸ ἀνάγνωσμα· Αὐτὸς
ἔδωσε τοὺς ἀποστόλους, τοὺς προφῆτες, τοὺς εὐαγγελιστάς, τοὺς
ποιμένες καὶ διδασκάλους (ἔ.ἀ. 4,11).
Ἔδωσε τοὺς ἀποστόλους. Ὅταν ὁ ἴδιος ἦταν στὴ γῆ ἐξέλεξε τοὺς
δώδεκα μαθητὰς καὶ τοὺς ἀπέστειλε γιὰ νὰ κηρύξουν «τὸ εὐαγγέλιον
πάσῃ τῇ κτίσει» (Μᾶρκ. 16,15). Κι ὅταν ἀνελήφθη στοὺς οὐρανοὺς
ὑποσχέθηκε, ὅτι δὲν θὰ παύσῃ νὰ φροντίζῃ (βλ. Ἰω. 14,18). Καὶ βλέπουμε
πράγματι ὅτι ἐκλέγει καὶ ἀποστέλει καὶ σήμερα ἀνθρώπους οἱ ὁποῖοι
τρέχουν πρόθυμα καὶ φτάνουν στὰ ἄκρα τῆς γῆς, γιὰ νὰ κηρύξουν τὴν
χριστιανικὴ πίστι. Εἶνε θαυμαστὸ νὰ βλέπῃς, ἀγρίους ἰθαγενεῖς, ποὺ
προηγουμένως ἔσφαζαν καὶ θυσίαζαν σὲ εἴδωλα τὰ παιδιά τους, νὰ μετανοοῦν
καὶ νὰ βαπτίζωνται στὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ. Ἦταν λύκοι καὶ ἔγιναν
ἄνθρωποι. Πῶς ἔγινε αὐτό; Οἱ ἱεραπόστολοι τοὺς ἔφεραν στὸ δρόμο τοῦ
Χριστοῦ.
Ἔδωσε ἀκόμη ὁ Κύριος τοὺς προφῆτες. Ποιοί εἶνε προφῆτες; Ὄχι
μόνο ἐκεῖνοι ποὺ προλέγουν τὰ μέλλοντα νὰ συμβοῦν, ἀλλὰ καὶ ὅσοι ἔχουν
τὸ θάρρος νὰ κηρύξουν τὴν ἀλήθεια. Ποιός δὲν θυμᾶται π.χ. τὸν Ἠλία τὸν
Θεσβίτη ποὺ ἤλεγξε τὴν Ἰεζάβελ, τὸν Ἰωάννη τὸν Πρόδρομο ποὺ ἤλεγξε τὸν
Ἡρῴδη, τὸν Ἰερεμία ποὺ ἤλεγξε τοὺς Ἰουδαίους, τὸ Νάθαν ποὺ ἤλεγξε τὸν
Δαυΐδ. Ὅλοι αὐτοὶ καὶ τόσοι ἄλλοι ἤλεγξαν τὴν κακία. Οἱ ἁμαρτωλοὶ
ἄκουγαν τὸ κήρυγμα καὶ συνέρχονταν, μετανοοῦσαν.
Ἔδωσε ἐπίσης τοὺς εὐαγγελιστάς. Ποιοί εἶνε εὐαγγελισταί; Εἶνε
οἱ τέσσερις ποὺ ἔγραψαν τὰ Εὐαγγέλια. Εἶνε κ᾽ ἐκεῖνοι ποὺ δὲν μένουν σ᾽
ἕνα ὡρισμένο μέρος, ἀλλὰ περιοδεύουν διαρκῶς κηρύττοντας τὸ Χριστό. Εἶνε
καὶ οἱ ἱεροκήρυκες ποὺ σπέρνουν σήμερα τὸ λόγο τοῦ Θεοῦ στὶς καρδιὲς
τῶν ἀνθρώπων.
Ἔδωσε καὶ τοὺς ποιμένες καὶ διδασκάλους. Ποιοί εἶνε οἱ
ποιμένες; Εἶνε ἐκεῖνοι ποὺ μένουν σ᾽ ἕνα ὡρισμένο τόπο, κυβερνοῦν καὶ
ἁγιάζουν τὶς ψυχὲς μὲ τὴ διδαχή τους καὶ μὲ τὰ ἱερὰ μυστήρια τῆς
Ἐκκλησίας μας.
Πόσο, ἀδελφοί μου, πρέπει νὰ μᾶς συγκινῇ αὐτὴ ἡ ἀγάπη τοῦ
Χριστοῦ μας! Γιὰ τὴ σωτηρία μας κινητοποιεῖ οὐρανὸ καὶ γῆ. Ποιός
βασιλιᾶς στέλλει στρατὸ ὁλόκληρο γιὰ νὰ ἐλευθερώσῃ ἕναν αἰχμάλωτο ποὺ
κρατοῦν στὰ χέρια τους οἱ ἐχθροί; Ὁ Χριστὸς ὅμως αὐτό κάνει. Ἦλθε καὶ ὁ
ἴδιος αὐτοπροσώπως ἐδῶ, περιέθαλψε τὸν τραυματία ἄνθρωπο μὲ «ἔλεον καὶ
οἶνον», ἔστησε νοσοκομεῖο – «πανδοχεῖον» (Λουκ. 10,34), ἄφησε γιατροὺς
καὶ τοὺς πλήρωσε γιὰ τὴ θεραπεία μας. Κι ἀπὸ τὸ θρόνο του ψηλὰ στὸν
οὐρανὸ ἔχει τὸ βλέμμα καὶ τὴ θεϊκὴ φροντίδα του ἐπάνω μας.
Οἰ ἀπεσταλμένοι του, ἄγγελοι καὶ ἄνθρωποι σπεύδουν διαρκῶς
κοντά μας. Ἀπόστολοι, προφῆτες, εὐαγγελισταί, ποιμένες καὶ διδάσκαλοι
ἐργάζονται γιὰ μᾶς. Ὅλοι αὐτοὶ μὲ τὰ κηρύγματα, μὲ τὰ μυστήρια, μὲ τὶς
προσευχὲς καὶ τὶς φροντίδες τους ἕνα σκοπὸ ὑπηρετοῦν· νὰ καθαρίσουν
τὶς συνειδήσεις μας, νὰ φωτίσουν τὶς ψυχές μας, νὰ πελεκήσουν τὸ
χαρακτῆρα μας. Στὴ βασιλεία του ὁ Χριστὸς δὲν δέχεται ἀθλιότητες· καὶ
ἂν δὲν διορθωθοῦμε, δὲν ἔχουμε θέσι στὴ βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Ὁ χτίστης,
πρὶν βάλῃ κάθε λιθάρι στὴ θέσι του τὸ πελεκάει. Κ᾽ ἐμεῖς, γιὰ νὰ γίνουμε
ἄξιοι ἐκείνης τῆς τιμῆς, νὰ γίνουμε λίθοι τοῦ οὐρανίου
οἰκοδομήματος, πρέπει νὰ ὑποβληθοῦμε σὲ γερὴ κατεργασία.
Οἱ ἐργάτες τῆς Ἐκκλησίας κοπιάζουν γιὰ τὸν «καταρτισμόν» μας
(Ἐφ. 4,12). Ἡ Ἐκκλησία, μάνα στοργική, φροντίζει γιὰ μᾶς· προσεύχεται,
κηρύττει, συγχωρεῖ στὴν ἐξομολόγησι, γιατρεύει μὲ τὴ θεία κοινωνία·
ὅλα γιὰ ν᾽ ἁγιασθοῦμε.
* * *
Ἂς εὐχαριστήσουμε τὸ Θεό, ποὺ τόσο μᾶς ἀγαπᾷ καὶ προνοεῖ γιὰ τὴ σωτηρία μας. Καὶ ἂς φροντίσουμε κ᾽ ἐμεῖς νὰ εἴμαστε πιστὰ καὶ ἀφωσιωμένα τέκνα τῆς Ἐκκλησίας του. Ἔτσι θ᾽ ἀξιωθοῦμε τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν, στὴν ὁποία θὰ εἰσέλθουν μόνο ὅσοι εὐτρέπισαν τὴν ψυχὴ μέσα στὸ ἐργαστήριο ποὺ φέρει τὸ γλυκὺ ὄνομα· Ὀρθόδοξος Ἀνατολικὴ Ἐκκλησία.
(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος
Ἀπὸ τὸ χειρόγραφο ὁμιλίας, ἡ ὁποία ἔγινε σὲ ἄγνωστο ἱ. ναὸ τῆς ἱ. μητροπόλεως Αἰτωλίας & Ἀκαρνανίας καὶ πιθανῶς τὴν 9-1-1938. Ἀνάγνωσις, στοιχειοθεσία, μεταφορὰ σὲ ἁπλῆ γλῶσσα καὶ ἀναπλήρωσις 19-11-2022.