Οι
ψυχικά ακαλλιέργητοι και αμαθείς θεωρούν γελοίο πράγμα τους λόγους και
δεν θέλουν να τους ακούν επειδή ελέγχεται η κατάστασή τους και θέλουν να
είναι όλοι όμοιοι με αυτούς. Επίσης και εκείνοι που είναι παραδομένοι
σε σαρκικά αμαρτήματα φροντίζουν να είναι όλοι οι άλλοι χειρότεροί τους,
νομίζοντας οι δυστυχείς ότι επειδή θα είναι πολλοί οι αμαρτάνοντες, θα
εξασφαλιστούν οι ίδιοι από την κατηγορία. Η χαλαρή ψυχή χάνεται και
σκοτίζεται εξαιτίας της κακίας, γιατί έχει μέσα της ασωτεία,
υπερηφάνεια, απληστία, θυμό, αυθάδεια, μανία, φόνο, στενοχώρια, φθόνο,
πλεονεξία, αρπαγή, πόνο, ψεύδος, ηδονή, ραθυμία, λύπη, δειλία, ασθένεια,
μίσος, φιλοκατηγορία, αδυναμία, πλάνη, άγνοια, απάτη, λησμοσύνη του
Θεού. Με τέτοιες κακίες και παρόμοιες τιμωρείται η άθλια ψυχή που
χωρίζεται από το Θεό.
Εκείνοι
που θέλουν να ζουν την ενάρετη και ευλαβή και τιμημένη ζωή, δεν πρέπει
να διακρίνονται από τους επίπλαστους τρόπους και την ψεύτικη ζωή· αλλά
όπως οι ζωγράφοι και οι αγαλματοποιοί, να δείχνουν και αυτοί με τα έργα
τους την ενάρετη και θεοφιλή ζωή τους. Και όλες τις κακές ηδονές να τις
αποστρέφονται σαν παγίδες.
Ο
πλούσιος και ευγενής που δεν έχει ψυχική καλλιέργεια και ενάρετη ζωή,
θεωρείται δυστυχής από εκείνους που κρίνουν ορθά τα πράγματα. Αντίθετα ο
φτωχός και δούλος κατά την τάξη, αν έχει ψυχική καλλιέργεια και είναι
στολισμένος με αρετή, είναι ευτυχής. Και όπως οι ξένοι σε έναν τόπο
χάνουν τον δρόμο τους, έτσι και εκείνοι που δεν φροντίζουν για την
ενάρετη ζωή, πλανιούνται εδώ κι εκεί παρασυρόμενοι από τις κακές
επιθυμίες τους και χάνονται.
Εκείνος
που μπορεί να εξημερώσει τα ήθη των ανθρώπων και να τους κάνει να
αγαπήσουν τους λόγους και την παιδεία, πρέπει να λέγεται ανθρωποποιός.
Κατά τον ίδιο τρόπο και εκείνοι που μεταστρέφουν τους παραδομένους στις
σαρκικές ηδονές προς την ενάρετη και θεάρεστη ζωή, πρέπει να λέγονται
και αυτοί ανθρωποποιοί, επειδή είναι σαν να ξαναπλάθουν τους ανθρώπους.
Γιατί η πραότητα και η εγκράτεια είναι ευτυχία και δίνουν καλή ελπίδα
στις ψυχές των ανθρώπων.
Πρέπει
πραγματικά οι άνθρωποι να επιμελούνται τα ήθη τους και να ζουν όπως
πρέπει. Όταν αυτό το κατορθώσουν, τότε εύκολα μπορούν να γνωρίσουν και
τα θεία· γιατί όποιος με όλη του την καρδιά και την πίστη του σέβεται
τον Θεό, έχει την βοήθειά Του να δαμάζει και να κρατεί το θυμό και την
επιθυμία του. Επειδή αιτία όλων των κακών είναι η επιθυμία και ο θυμός.
[Από
το βιβλίο: ΦΙΛΟΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΙΕΡΩΝ ΝΗΠΤΙΚΩΝ, Τόμος Α’. Εκδόσεις «Το
περιβόλι της Παναγίας», Θεσσαλονίκη 2002. Άγιος Αντώνιος ο Μέγας,
Συμβουλές για το ήθος των ανθρώπων και την ενάρετη ζωή σε 170 κεφάλαια,
σελ. 29 (κεφάλαια 8-12)]
(Πηγή ψηφ. κειμένου: koinoniaorthodoxias.org)
https://alopsis.gr/για-την-ψυχική-καλλιέργεια-και-την-ενά/