Μοῦ ἄρεσε πολύ, καλοί μου φίλοι, τοῦτος ὁ τίτλος ἑνὸς ἄρθρου ποὺ διάβασα σὲ κάποιο περιοδικό. Ἔλεγε: «Οἱ νέοι δὲν εἶναι μᾶζα». Καὶ καθὼς μελέτησα αὐτὸ τὸ ἄρθρο, τράβηξε τὴν προσοχή μου τούτη ἡ φράση ἑνὸς Γάλλου ἐπαναστάτη: «Ἐπανάσταση δὲν εἶναι νὰ καῖς αὐτοκίνητα. Ἐπανάσταση εἶναι νὰ παραμένεις ὁ ἑαυτός σου, σὲ πεῖσμα ὅσων θέλουν νὰ σὲ μετατρέψουν σὲ μαζικὸ φαινόμενο». Σοφότατο!
* * *
Καὶ γιατί αὐτό; Ἐπειδή, στὶς μέρες μας εἰδικά, γίνονται τόσα πολλά, προκειμένου ὅλοι, ἰδιαίτερα δὲ οἱ νέοι, νὰ γίνουν μᾶζα! Καὶ τί δὲν κάνουν προκειμένου νὰ τὴν μαζικοποιήσουν! Νὰ τὴν κάνουν ἕνα! Νά, κάτι σὰν κοπάδι, ἂς ποῦμε!
Καὶ στὴ συνέχεια τί παρατηροῦμε; Ὅτι δὲν μένουν οὔτε σ’ αὐτό. Ἀλλὰ ἐπιπλέον τὴν ὁμογενοποιοῦν καὶ τὴν κάνουν κάτι σὰν πολτό, ποὺ εἶναι καὶ τὸ ἑπόμενο βῆμα. Γιὰ νὰ ἔχει, ἔτσι, ὅλα τὰ στοιχεῖα καὶ τὶς ἰδιότητες τοῦ κοπαδιοῦ!
Καὶ ποιὸ εἶναι τὸ κύριο χαρακτηριστικὸ τοῦ κοπαδιοῦ; Δὲν ὑπάρχει σ’ αὐτὸ ἀτομικὴ ταυτότητα, οὔτε καμμιὰ ἰδιαιτερότητα, ἀλλ’ ὅλα εἶναι ἐνταγμένα στὴ μᾶζα, ὅλα λειτουργοῦν ὅπως ἡ μᾶζα. Πρόκειται γιὰ ἕνα ἄβουλο πρᾶγμα ποὺ τὸ πηγαίνει καὶ τὸ κάνει ὅ,τι θέλει ὁ τσοπάνος, ὡς ἰδιοκτήτης κιόλας τοῦ κοπαδιοῦ! Καὶ τὸ καθοδηγεῖ, ὅπως θέλει, τὸ πηγαίνει ὅπου θέλει, τὸ κάνει νὰ ζεῖ, ὅπως αὐτὸς ἐπιθυμεῖ, γιὰ νὰ τὸ ἐκμεταλλεύεται ἀπολύτως!
Δὲν εἶπαν τυχαῖα τοῦτο τὸ λόγο: «Ἐκεῖνος ποὺ ἀκολουθεῖ τὸν ὄχλο, γρήγορα χάνεται σ’ αὐτόν». Γι’ αὐτὸ καὶ ὅλοι προτρέπουν: «Ξεχώρισε ἀπ’ τὴ μᾶζα, πρὶν σὲ καταπιεῖ»!
Νὰ γιατί εἶναι πάρα πολὺ σημαντικὸ σήμερα, μὲ τὰ τόσα μέσα «μαζικῆς» ἐπικοινωνίας, ὅπως ἀποκαλοῦνται, ποὺ δροῦν ὀργανωμένα καὶ μεθοδικὰ παντοῦ, νὰ εἶσαι ἔξω ἀπ’ τὸ κοπάδι. Καὶ δὲν εἶναι μόνον αὐτά…
Νὰ γιατί ἀποτελεῖ ὄντως ἐπαναστατικὴ πράξη νὰ εἶσαι ὁ ἑαυτός σου, ὅταν ἡ ἀπώλεια τῆς ταυτότητάς μας, εἶναι δίχως καμμιὰ ἀμφιβολία ἡ μεγαλύτερη σύγχρονη ἀπειλή.
Λοιπόν, χαίρομαι πολὺ ὅταν ἀκούω φράσεις ἢ καὶ διακηρύξεις σὰν αὐτές: «Θέλω νὰ εἶμαι ὁ ἑαυτός μου», «τὸ προτέρημά μου εἶναι ὅτι εἶμαι πάντα ὁ ἑαυτός μου» καὶ νὰ συμβαίνει ὄντως αὐτό. Καὶ λυπᾶμαι πάρα πολὺ γιὰ τοὺς ἄλλους ποὺ λένε ἢ καὶ τραγουδοῦν φράσεις σὰν αὐτές: «Δίχως ταυτότητα πιά…». Λὲς κι ἀποτελεῖ κατάκτηση αὐτὴ ἡ κατάντια!
* * *
Μὴ ξεχνᾶμε ὅτι ὁ Θεὸς δημιούργησε ἕνα κόσμο πανέμορφο καὶ τόσο θαυμαστό, ἀκριβῶς γιατί διαθέτει ὅλη τὴ χάρη καὶ τὴ γοητεία τῆς ποικιλίας. Αὐτὸ συμβαίνει καὶ μὲ τοὺς ἀνθρώπους. Ὁ καθένας μας εἶναι ἀνεπανάληπτος μὲ τὰ δικά του τὰ προσόντα, μ’ ὅ,τι τοῦ ἔδωσε ὁ Θεός, ὅπως τὸν ἔπλασε.
Συμβαίνει ὅπως ἀκριβῶς καὶ μὲ τὸ δάσος. Τὴν ὀμορφιά του δὲν τὴν χρωστάει σὲ κάποια πανύψηλα ἢ καὶ αἰωνόβια δένδρα, ἀλλὰ καὶ σ’ ἐκεῖνο τὸ μικρὸ κυκλάμινο, τὴ δροσερὴ ἀνεμώνη, τὸ ταπεινὸ χαμόμηλο.
Ἔτσι κι ἐμεῖς, ἔχουμε ὁ καθένας μας τὴ δική του χάρη ποὺ προέρχεται ἀπ’ τὶς δικές του ἰδιαιτερότητες. Τὰ δικά του προσόντα καὶ προτερήματα, μὲ τὰ ὁποῖα εἶναι σημαντικὸς καὶ χρήσιμος.
* * *
Στ’ ἀλήθεια, εἶναι πάρα πολὺ σημαντικὸ νὰ εἴμαστε ὁ ἑαυτός μας. Καὶ ἐπαναστατικό, ὅπως εἴπαμε. Πῶς ὅμως μπορεῖ νὰ εἶναι κανείς; Καὶ πῶς μπορεῖ νὰ παραμείνει; Τὴν ἀπάντηση θὰ μᾶς τὴν δώσει αὐτὸ τὸ πανέμορφο κείμενο. Ἀναφέρει:
«Ἡ ἀτομικότητα τοῦ κάθε ἀνθρώπου ὑπάρχει. Εἶναι δεδομένη. Ἡ προσωπικότητα ὅμως, ἡ ἐλεύθερη, ἡ ὁλοκληρωμένη, ἡ ἁγιασμένη, κατακτᾶται. Εἶναι ἀποτέλεσμα ἀγώνα καὶ προσπάθειας. Ἐπιπλέον εἶναι πανεύκολο νὰ εἶναι κανεὶς στοιχεῖο τῆς μάζας. Μὰ τόσο δύσκολο νὰ δρᾶ καὶ νὰ κινεῖται ὡς προσωπικότητα ἁγιασμένη, ἔξω καὶ μακριὰ ἀπ’ αὐτήν»!
Τί ἐπαναστατικό! Τί ἀποκαλυπτικό!
Ναί, ὁ Θεὸς προίκισε τὸν καθένα μας μὲ τὴν ἀτομικότητα καὶ τὴν ἰδιαιτερότητά του. Ὅμως θέλει, καὶ μᾶς ἔδωσε ὅλα τὰ ἐφόδια γι’ αὐτό, νὰ γίνει καὶ προσωπικότητα ἐλεύθερη ἀπὸ κάθε μορφὴ δουλείας, ὁλοκληρωμένη καὶ ἁγιασμένη. Ὁπότε ἀπαιτεῖται ἐδῶ καὶ ἡ δική μας προσπάθεια κι ὁ δικός μας ἀγώνας.
Στ’ ἀλήθεια δὲν εἶναι καθόλου ἁπλό, τὸ νὰ εἶναι κανεὶς ὁ ἑαυτός του. Αὐτὸς ὁ ἑαυτὸς ποὺ θὰ τὸν ὁλοκληρώνει, θὰ τὸν τελειοποιεῖ καὶ θὰ τὸν ἁγιάζει κάθε μέρα.
* * *
Καὶ τί σύμπτωση! Μόνον αὐτὸς ὁ ἁγιαζόμενος καὶ τελειοποιούμενος καθημερινὰ ἑαυτὸς μας μπορεῖ τελικὰ νὰ μείνει ἔξω ἀπ’ τὴ μᾶζα. Ἄλλως παραμένει μόνο ἕνας πολὺ ὡραῖος πόθος καὶ μία πολὺ καλὴ διακήρυξη αὐτὸ τὸ «εἶμαι ὁ ἑαυτός μου»…