Μοναχός π. Ἀρσένιος Βλιαγκόφτης
Ἀπό τήν Ὀρθόδοξη Πατερική μας παράδοση γνωρίζουμε ὅτι ὑπάρχουν τριῶν εἰδῶν ἐνέργειες. Μία ἄκτιστος, ἡ ἄκτιστος θεία ἐνέργεια ἤ Χάρις καί δύο κτιστές. Μία διαμονική καί μία οὐδέτερη. Σ’ αὐτή τήν τρίτη κατηγορία τῆς οὐδέτερης ἐνέργειας ὑπάγονται οἱ κτιστές ἐνέργειες, τίς ὁποῖες μελετᾶ ἡ ἐπιστήμη. Ἡ ἠλεκτρική, πυρηνική, θερμική ἐνέργεια κ.ο.κ. Ἡ λεγόμενη “θετική ἐνέργεια”, τί εἶναι; Σίγουρα δέν ταυτίζεται μέ τήν ἄκτιστο θεία ἐνέργεια. Ἡ “θετική ἐνέργεια” καί ἡ θετική σκέψη δέν εἶναι ἁπλῶς τό νά βλέπουμε τά πράγματα αἰσιόδοξα. Αὐτό εἶναι καλό. Ἔχουμε π.χ. μπροστά μας ἕνα ποτήρι μισό. Τό νά τό δοῦμε μισογεμᾶτο εἶναι καλύτερο, παρά τό νά τό δοῦμε μισοάδειο. Στό βάθος, ὅμως, ἡ θετική σκέψη εἶναι μαγεία καί νά ἐξηγήσω γιατί.
Πᾶς, λένε, στό ἀεροδρόμιο καί ἔχει ὀμίχλη καί ἐσύ κάνεις θετική σκέψη, κάνεις δημιουργικό ὁραματισμό, παρεμβαίνεις στά φυσικά φαινόμενα καί διαλύεται ἡ ὀμίχλη. Αὐτό, δέν εἶναι αἰσιοδοξία, ὅπως τό νά βλέπεις τό ποτήρι μισογεμᾶτο. Ἐδῶ μπαίνει μία δύναμη πού δέν εἶναι φυσικῆς τάξεως, μπαίνει μία πνευματική δύναμη πού ὅμως δέν εἶναι δύναμη θεϊκή, εἶναι μαγεία. Ἡ μαγεία δέν εἶναι τίποτ’ ἄλλο παρά τό νά προσπαθεῖ κάποιος μέ μία δύναμη ἄλλης τάξεως, πού ὅμως δέν εἶναι τοῦ Θεοῦ, νά παρέμβει ἀκόμη καί στήν φυσική πραγματικότητα. Ἡ θετική σκέψη ἤ «δημιουργικός ὁραματισμός», εἶναι στό βάθος μία παραλλαγή τοῦ διαλογισμοῦ. Νά πῶ ἕνα ἄλλο παράδειγμα τί σημαίνει θετική σκέψη. Εἶναι κάποιος κλητήρας σέ μία Τράπεζα καί θέλει νά γίνει Διευθυντής. Μέ τή θετική σκέψη μέ τόν «δημιουργικό ὁραματισμό» σκέφτεται καί συμπεριφέρεται ὡσάν νά εἶναι Διευθυντής, καί ἔτσι θά γίνει Διευθυντής. Ταυτίζει δηλαδή τήν σκέψη καί τήν ἐπιθυμία μέ τήν πραγματικότητα. Αὐτό στό βάθος εἶναι ἡ λεγόμενη θετική σκέψη. Ταύτιση τῆς ἐπιθυμίας καί τῆς σκέψεως μέ τήν πραγματικότητα.
Ἐπίσης μέ τή θετική σκέψη λένε ὅτι διαλύεις τήν ὀμίχλη κι ὅτι σέ στιγμές, ἄς ποῦμε ἔτσι ἀκραῖες, ἐπιστρατεύει ὁ ἄνθρωπος ὅλο τό ψυχικό δυναμικό του, μέ ἀποτέλεσμα νά μπορεῖ νά δράσει μέ τρόπο «ὑπερανθρώπινο». Π.χ. στέκεσαι στίς γραμμές τοῦ τραίνου, ἔρχεται τό τραῖνο κι ἐσύ μέ τή δύναμη τῆς θετικῆς σκέψης μπορεῖς νά σταματήσεις τό τραῖνο. Ὅσοι τό ἔκαναν αὐτό βέβαια… τούς πάτησε τό τραῖνο! Ἐδῶ εἶναι ἕνα μῖγμα δαιμονικῆς ἐπήρρειας καί παράκρουσης δηλαδή τρέλλας. Στό πλαίσιο αὐτό -προσέξτε- ἡ χριστιανική μετάνοια ἀπορρίπτεται. Γιατί μετάνοια σημαίνει γι’ αὐτούς ὅτι κάνεις ἀρνητικές σκέψεις. Δέν πρέπει νά μετανιώνεις γι’ αὐτά πού ἔκανες, πρέπει «νά σκέπτεσαι θετικά». Ἄρα λοιπόν ἡ μετάνοια εἶναι ἀρνητική σκέψη, τό νά ἔχεις καί τήν παραμικρή ἀμφιβολία. Ἄς ποῦμε εἶσαι ἀσθενής καί προσεύχεσαι. Ποῦ ὅμως; Στόν Θεό ὁ ὁποῖος σύμφωνα μέ τήν ἀπωανατολίτικη ἀντίληψη δέν εἶναι ἕνα Πρόσωπο, ἀλλά εἶναι μία δύναμη μέσα σου πού τελικά εἶσαι ΕΣΥ! Ὁ θεϊκός Ἑαυτός. Προσευχήθηκες, λένε, μιά φορά, τελείωσε. Τό νά προσευχηθεῖς ξανά σημαίνει ὅτι ἔχεις ἀμφιβολίες. Δέν ἔχεις θετική σκέψη· ἔχεις ἀρνητική σκέψη.
Τελικά λέει ἕνα ρητό τοῦ εὐρύτερου νεοεποχίτικου χώρου: «Ἄθεος δέν εἶναι αὐτός πού δέν πιστεύει στόν Θεό, ἀλλά αὐτός πού δέν πιστεύει στόν ἑαυτό του»! Ἄρα λοιπόν ἔνθεος εἶναι αὐτός ὁ ὁποῖος πιστεύει ὅτι ὁ ἴδιος εἶναι θεός! Γι’ αὐτό καί τόν ἑαυτό τους τόν γράφουν μέ «Ε» κεφαλαῖο. Ἡ «θετική σκέψη» ἐντάσσεται στό εὐρύτερο ρεῦμα τῆς λεγομένης «Νέας Ἐποχῆς» τοῦ Ὑδροχόου, πού δέν εἶναι καθόλου νέα. Εἶναι ἡ ἐπανάληψη τοῦ ἑωσφορικοῦ ψέματος τῆς αὐτοθέωσης. Σύμφωνα μέ αὐτήν τή νοηματοδότηση, τό θαῦμα, ὅταν συμβαίνει, δέν εἶναι ἕνα ἀποτέλεσμα ἐνέργειας τοῦ Θεοῦ, ὁ Ὁποῖος εἶναι ἕνα Πρόσωπο ἔξω ἀπό ἐμᾶς, ἀλλά οὐσιαστικά τό θαῦμα εἶναι ὅτι ὁ «θεϊκός Ἑαυτός» ἐνεργοποιεῖται, καί αὐτοθεραπευόμαστε. Ἄρα, λοιπόν, σέ τελική ἀνάλυση, ἠ θεραπεία δέν εἶναι ἐκ τοῦ Θεοῦ, ἀλλά ἀπό ἐμᾶς. Αὐτά εἶναι ἀντίθετα μέ τήν πίστη τῆς Ἐκκλησίας. Τί λέγει ὁ Χριστός; «Πιστεύετε ὅτι δύναμαι ὑμᾶς θεραπεῦσαι;». Αὐτό σημαίνει: Πιστεύετε σέ μένα; Πιστεύετε ὅτι ἐγώ μπορῶ νά σᾶς θεραπεύσω; Δέν λέγει «πιστεύετε ὅτι μπορεῖτε νά αὐτοθεραπευθεῖτε;». Ἐξ ἄλλου οὔτε θέμα αὐθυποβολῆς εἶναι ἡ πραγματική θεραπεία ὠς θαῦμα τῆς ἀγάπης καί παντοδυναμίας τοῦ Θεοῦ. Ἔχουμε πολλές περιπτώσεις ὅπου τό πραγματικό θαῦμα γίνεται ὅταν πλέον ὁ ἀσθενής ἔχει παύσει νά ἐλπίζει καί πλέον, τρόπον τινά τό ἔχει ξεχάσει. Τότε τό θαῦμα ἔρχεται ἁπαλά χωρίς νά τό περιμένεις καί χωρίς νά αὐθυποβάλεσαι μέ τόν τρόπο τῆς «θετικῆς σκέψης».
Κάτι
ἐπίσης σημαντικό, πού πρέπει νά τονίσουμε, εἶναι ὅτι ἡ λεγόμενη θετική
σκέψη δέν ἔχει καμμία σχέση μέ τόν καλό λογισμό τῆς Ὀρθοδόξου παραδόσεώς
μας. Ἄλλο «θετική σκέψη» καί ἄλλο καλλιέργεια καλῶν λογισμῶν.
Τό
θέμα τό ξεκαθαρίζει μέ τόν φωτισμένο τρόπο του ὁ Ἅγιος Γέροντας Παΐσιος
ὁ Ἁγιορείτης. Καλός λογισμός, ἐξηγεῖ ὁ Γέροντας, εἶναι νά μπεῖς ἀπό
ἀγάπη στή θέση τοῦ ἄλλου γιά νά τόν καταλάβεις καί νά τοῦ βρεῖς
ἐλαφρυντικά, ἄν χρειάζεται. Φέρνει τό ἑξῆς ὡραῖο παράδειγμα. Μπαίνει γιά
κάποιο λόγο ἕνας μοναχός στό κελλί ἑνός ἄλλου μοναχοῦ καί τό βρίσκει
πολύ ἀκατάστατο. Δέν σκανδαλίζεται, γιατί κάνει τόν ἑξῆς καλό λογισμό: ὁ
ἀδελφός ἀφιερώνει ὄλον τόν χρόνο του στά πνευματικά καί δέν ἔχει χρόνο
νά τακτοποιήσει τό κελλί του.
Ὁ ἴδιος μοναχός μπαίνει σέ ἄλλο κελλί, ὅπου ὅλα εἶναι στήν ἐντέλεια. Πάλι δέν σκανδαλίζεται, γιατί κάνει τώρα τόν ἄλλο καλό λογισμό: ὁ ἀδελφός ὄπως εἶναι τακτοποιημένος ἐσωτερικά, ἔτσι ἔχει τακτοποιημένο καί τό κελλί του.
Κλείνοντας νά τονίσουμε ὄτι ἡ «θετική σκέψη», ὡς ρεῦμα τῆς «Νέας Ἐποχῆς», εἶναι ἀσυμβίβαστη μέ τήν Ὀρθόδοξη πίστη μας.
Αὐτά πού σᾶς ἀνέφερα μπορεῖ νά τά βρεῖ κάθε ἐνδιαφερόμενος ἐκτενέστερα ἀνεπτυγμένα στό βιβλίο τοῦ μακαριστοῦ πατρός Ἀντωνίου Ἀλεβιζοπούλου «Αὐτογνωσία, αὐτοπραγμάτωση, σωτηρία». Ὁ π. Ἀντώνιος ἦταν ὁ ὑπεύθυνος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος στόν κρίσιμο τομέα τῆς ἀντιμετωπίσεως τῶν συγχρόνων αἱρέσεων γιά εἴκοσι ὁλόκληρα χρόνια. Ἀπό τό 1976 μέχρι τῆς κοιμήσεώς του τό 1996, καί ἦταν πανορθοδόξως ἀναγνωρισμένος στό τομέα αὐτόν.