Γράφει ὁ κ. Μυργιώτης Παναγιώτης, Μαθηματικός
Μία ἔνδοξη ἡμέρα ξημερώνει. Ἡμέρα Ἱστορικὴ καὶ λαμπερή. Ἡμέρα γραμμένη εἰς τὶς χρυσὲς δέλτους τῆς ἑλληνικῆς καὶ παγκοσμίου Ἱστορίας. Ἡμέρα μνήμης καὶ θυσίας ὑπὲρ πίστεως καὶ πατρίδος. Ὑπὲρ τῆς ἐλευθερίας καὶ τῆς Δημοκρατίας.
Ἀπὸ τὶς πλέον ἔνδοξες σελίδες τῆς ἑλληνικῆς Ἱστορίας γράφτηκαν ἐκείνη τὴν περίοδο. Μιλᾶμε γιὰ τὸ ἡρωικὸ ἔπος τοῦ 1940, τὸ ὁποῖο γράψανε μὲ αἷμα καὶ γενναιότητα οἱ πατεράδες μας καὶ οἱ παπποῦδες μας στὰ κακοτράχαλα καὶ χιονισμένα βουνὰ τῆς Βορείου Ἠπείρου.
Πάντα ὁ ἑλληνισμὸς ἀπεχθάνετο τὸν ὄγκο καὶ τὴ δύναμη τῆς ὕλης. Περιφρονοῦσε τὴν ποσότητα καὶ ἦταν ὑπὲρ τῆς ποιότητος. «οὐκ ἐν τῷ πολλῷ τὸ εὖ, ἀλλ᾿ ἐν τῷ εὖ τὸ πολύ»(ἀρχαῖο ρητό). Μὴ ξεχνᾶμε τὴν ἀπάντηση τῶν ἀρχαίων μας προγόνων, ποὺ δώσανε ὅταν πληροφορήθηκαν ὅτι οἱ Πέρσες εἶναι πάρα πολλοὶ καὶ μὲ τὰ δόρατά των θὰ καλύψουν τὸν ἥλιο, «θὰ πολεμήσουμε ὑπὸ σκιάν». Τέτοιους προγόνους ἔχουμε, τέτοιοι ἦταν καὶ οἱ γεννήτορες ἡμῶν τὴν ἐποχὴ τοῦ 40. Δὲν λογάριασαν τὴν ὑλικὴ ὑπεροχὴ τοῦ περιβόητου ἄξονα.
Ἂς πάρουμε τὰ πράγματα ἀπὸ τὴν ἀρχή. Ἡ εἴσοδος τῆς Ἑλλάδος εἰς τὸν πόλεμο ἐκεῖνο ἦταν ἀναπόφευκτη. Οἱ Ἰταλοὶ προκαλοῦν τὴν Ἑλλάδα μὲ τὸν τορπιλισμὸ τῆς Ἕλλης στὸ λιμάνι τῆς Τήνου, τὴν ἡμέρα ποὺ ἅπασα ἡ Ὀρθοδοξία γιορτάζει τὴν Κοίμηση καὶ Μετάσταση τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου. Μεγίστη πρόκληση στὸν εὐσεβῆ Ἑλληνικὸ Λαό. Ἡ Ἑλλὰς δὲν ἀπάντησε στὴν πρόκληση καὶ προετοιμάζεται γιὰ τὰ ἐπερχόμενα.
Ἡ Γερμανία τοῦ Χίτλερ καὶ ἡ Σοβιετικὴ Ἕνωση συνάψανε συμμαχία. Ὁ ὅρος Γερμανοσοβιετικό Σύμφωνο μὴ Ἐπίθεσης ἤ Σύμφωνο Μολότοφ – Ρίμπεντροπ (ἐπίσημα: Γερμανοσοβιετικὴ Συνθήκη) χαρακτηρίζει τὸ σύμφωνο μὴ ἐπίθεσης ποὺ ὑπέγραψαν στὶς 23 Αὐγούστου 1939 στὴ Μόσχα ὁ Ὑπουργὸς Ἐξωτερικῶν τῆς ναζιστικῆς Γερμανίας Γιοάχιμ φὸν Ρίμπεντροπ (Joachim von Ribbentrop) καὶ ὁ Ὑπουργὸς Ἐξωτερικῶν τῆς Σοβιετικῆς Ἕνωσης, Βιατσεσλὰβ Μιχαήλοβιτς Μολότοφ (Вячесла́в Миха́йлович Мо́лотов). Τὴν συνθήκη αὐτὴ ἐπικύρωσε τὸ Ἀνώτατο Σοβιέτ, ὀκτὼ ἡμέρες μετά, στὶς 31 Αὐγούστου. Ὁ ἄξονας θέλει νὰ κατακτήσει τὸν κόσμο. Ἔχοντας τὰ νῶτα του καλυμμένα.
Ἡ Ἰταλία τοῦ Μουσολίνι θεωρεῖ τὴν μικρὴ σὲ ἔκταση Ἑλλάδα εὔκολο θῦμα. Τὴ θεωρεῖ εὐκολοδιάβατο διάδρομο, γιὰ νὰ περάσει καὶ νὰ προωθήσει τὰ σχέδια τοῦ ἄξονος Ἰταλίας-Γερμανίας. Δίνει ἐντολὴ στὸν πρεσβευτή της εἰς τὴν Ἑλλάδα νὰ ζητήσει τὴν ἄνευ ὅρων παράδοση τῆς πατρίδος μας. Ἂς ἀφήσουμε τὸν πρεσβευτή της Ἐμμανουέλε Γκράτσι νὰ μᾶς περιγράψει τὰ ἱστορικὰ γεγονότα, ὅπως ὁ ἴδιος τὰ ἔζησε καὶ βίωσε καὶ ἂς ἀφήσουμε εἰς τὴν ἄκρη τοὺς ἐθνομηδενιστὰς καὶ ἀπόντας τῶν ἐθνικῶν καὶ Ἱστορικῶν ἐκείνων στιγμῶν.
Τὸ ἱστορικὸ «ΟΧΙ» τῆς 28ης Ὀκτωβρίου 1940: Ὁ Ἐμμανουέλε Γκράτσι, πρέσβυς τῆς Ἰταλίας στὴν χώρα μας, τὸ 1940, συμπρωταγωνιστὴς κι αὐτὸς τῆς ἱστορικῆς ἐκείνης νύχτας τῆς 28/10/1940 στὸ βιβλίο του, ποὺ τὸ ὀνομάζει μὲ μία πρωτοφανῆ ὀξυδέρκεια γιὰ τὸ μέλλον τοῦ καθεστῶτος Μουσολίνι: «Ἡ ἀρχὴ τοῦ τέλους – ἡ ἐπιχείρηση κατὰ τῆς Ἑλλάδος» Ἑστία. 1980, σελ. 285, γράφει τὰ ἑξῆς: Δέκα λεπτὰ πρὶν ἀπὸ τὶς 3 τῆς νύχτας τῆς 28ης Ὀκτωβρίου τοῦ 1940, ὁ στρατιωτικός μου ἀκόλουθος, ὁ διερμηνέας μου καὶ ἐγώ, φθάσαμε στὴν καγκελόπορτα μιᾶς μικρῆς οἰκίας στὴν Κηφισιά, ὅπου ἔμενε ὁ Πρωθυπουργὸς τῆς Ἑλλάδος. Στὸν φρουρὸ τῆς οἰκίας εἶπα ὅτι ἐπιθυμῶ νὰ δῶ τὸν Πρωθυπουργὸ γιὰ κάτι πολὺ ἐπεῖγον. Ὁ φρουρὸς ἄρχισε νὰ κτυπᾶ τὸ κουδούνι τοῦ ἐσωτερικοῦ τῆς οἰκίας. Ἐπιτέλους τὸ κουδούνισμα ξύπνησε τὸν ἴδιο τὸν Μεταξᾶ, ποὺ ἔκαμε τὴν ἐμφάνισή του σὲ μία μικρὴ πλαϊνὴ πόρτα καὶ ἀναγνωρίζοντάς με, μὲ ἄφησε νὰ περάσω. Μοῦ ἔσφιξε τὸ χέρι καὶ μὲ ἔβαλε νὰ καθίσω σὲ ἕνα μικρὸ φτωχικὸ σαλόνι τοῦ σπιτιοῦ. Μόλις καθίσαμε, καὶ ἐπειδὴ ἡ ὥρα ἦταν λίγα λεπτὰ μετὰ τὶς 3, τοῦ εἶπα ἀμέσως ὅτι ἡ Κυβέρνησίς μου, μοῦ εἶχε ἀναθέσει νὰ τοῦ ἐγχειρίσω προσωπικὰ ἕνα κείμενο, ποὺ δὲν ἦτο τίποτε ἄλλο, παρὰ τὸ τελεσίγραφον τῆς Ἰταλίας πρὸς τὴν Ἑλλάδα, μὲ τὸ ὁποῖον ἡ Ἰταλικὴ Κυβέρνηση ἀπαιτοῦσε τὴν ἐλεύθερη διέλευση τῶν στρατευμάτων της στὸν Ἑλληνικὸ χῶρο, ἀπὸ τὶς 6 π.μ. τῆς 28/10/1940. Ὁ Μεταξᾶς ἄρχισε νὰ τὸ διαβάζει. Μέσα ἀπὸ τὰ γυαλιά του, ἔβλεπα τὰ μάτια του νὰ βουρκώνουν. Ὅταν τελείωσε τὴν ἀνάγνωση μὲ κοίταξε κατὰ πρόσωπο, καὶ μὲ φωνὴ λυπημένη ἀλλὰ σταθερὴ μοῦ εἶπε:
-Μεταξᾶς: Λοιπὸν ἔχουμε πόλεμο.
-Γκράτσι: Ὄχι ἀπαραίτητα, Ἐξοχότατε. Ἡ ἰταλικὴ κυβέρνηση ἐλπίζει ὅτι θὰ δεχθεῖτε τὴν ἀξίωσίν της καὶ θ’ ἀφήσετε τὰ ἰταλικὰ στρατεύματα νὰ διέλθουν, διὰ νὰ καταλάβουν τὰ στρατηγικὰ σημεῖα τῆς χώρας.
-Μεταξᾶς: Καὶ ποιὰ εἶναι τὰ στρατηγικὰ αὐτὰ σημεῖα, περὶ τῶν ὁποίων ὁμιλεῖ ἡ διακοίνωσις;
-Γκράτσι: Δὲν εἶμαι εἰς θέσιν νὰ σᾶς εἴπω, Ἐξοχότατε. Ἡ Κυβέρνησίς μου δὲν μὲ ἐνημέρωσε… Γνωρίζω μόνον ὅτι τὸ τελεσίγραφο ἐκπνέει εἰς τὰς 6 τὸ πρωί.
-Μεταξᾶς: Ἐν τοιαύτῃ περιπτώσει ἡ διακοίνωσις αὐτὴ ἀποτελεῖ κήρυξιν πολέμου τῆς Ἰταλίας ἐναντίον τῆς Ἑλλάδος.
-Γκράτσι: Ὄχι, Ἐξοχότατε. Εἶναι τελεσίγραφον.
-Μεταξᾶς: Ἰσοδύναμον πρὸς κήρυξιν πολέμου.
-Γκράτσι: Ἀσφαλῶς ὄχι, διότι πιστεύω ὅτι θὰ παράσχετε τὰς διευκολύνσεις, τὰς ὁποίας ζητεῖ ἡ κυβέρνησίς μου.
-Μεταξᾶς: ΟΧΙ! Οὔτε λόγος δύναται νὰ γίνη περὶ ἐλευθέρας διελεύσεως. Ἡ Ἰταλία, ἡ ὁποία δὲ μᾶς παρέχει κἄν τὴ δυνατότητα νὰ ἐκλέξωμε μεταξὺ πολέμου καὶ εἰρήνης, κηρύσσει οὐσιαστικῶς τὸν πόλεμον ἐναντίον τῆς Ἑλλάδος. (μετὰ ἀπὸ μία σύντομη παύση).
-Μεταξᾶς: Πολὺ καλὰ λοιπόν, ἔχομεν πόλεμον.
Καὶ συνεχίζει ὁ Γκράτσι στὸ βιβλίο του:
Μὲ συνόδευσε στὴν ἔξοδο ὑπηρεσίας, ἀπὸ τὴν ὁποία εἶχα μπεῖ καὶ ὅταν ἤμασταν στὸ κατώφλι μοῦ εἶπε:
«Vous etes le plus forts» (εἶσθε οἱ πιὸ ἰσχυροί). Ἂν στὴ μακρὰ σταδιοδρομία μου στὴν ὑπηρεσία τοῦ κράτους ὑπῆρξε ποτὲ μία στιγμή, κατὰ τὴν ὁποία ἐμίσησα τὸ δικό μου (ἐπάγγελμα), μία στιγμὴ κατὰ τὴν ὁποίαν τὸ καθῆκον τοῦ ἀξιώματός μου μοῦ φάνηκε σταυρὸς καὶ ὄχι μόνο θλιβερός, ἀλλὰ καὶ ταπεινωτικός, ἡ στιγμὴ αὐτὴ ἦταν ὅταν ἄκουσα ἐκεῖνα τὰ ἀποκαρδιωμένα λόγια ποὺ πρόφερε ὁ πρεσβύτης ἐκεῖνος, ποὺ εἶχε καταναλώσει ὁλόκληρη τὴ ζωή του ἀγωνιζόμενος καὶ ὑποφέροντας γιὰ τὴν χώρα του καὶ πού, καὶ κατὰ τὴν ὑπέρτατη ἐκείνη στιγμή, προτιμοῦσε νὰ διαλέξει γιὰ τὴν πατρίδα του τὸ δρόμο τῆς θυσίας καὶ ὄχι τὸ δρόμο τῆς ἀτιμώσεως. Ὑποκλίθηκα μπροστά του μὲ τὸν βαθύτερο σεβασμὸ καὶ βγῆκα ἀπὸ τὸ σπίτι του.
Ὁ Μεταξᾶς στὸ προσωπικό του ἡμερολόγιο μὲ μεγάλην συντομίαν, περιγράφει ὡς ἑξῆς τὴν συνάντησίν του αὐτὴν μὲ τὸν πρέσβυ τῆς Ἰταλίας Ἐμμανουέλε Γκράτσι τὴν νύχτα τῆς 28/10/1940.
28 Ὀκτωβρίου, Δευτέρα.
Νύχτα στὶς 3 μὲ ξυπνοῦν. Ἔρχεται ὁ Γκράτσι – Πόλεμος – Ζητῶ Νικολούδη Μαυρουδὴ – Ἀναφέρω Βασιλέα – Καλῶ Πάλαιρετ καὶ ζητῶ βοήθειαν Ἀγγλίας – Κατεβαίνω στὶς 5 – Ὑπουργικὸν Συμβούλιον – Ὅλοι πιστοὶ καὶ Μαυρουδὴς – Ὅλοι πλὴν Κύρου – Βασιλεὺς περιφορὰ μαζί του – Φανατισμὸς τοῦ λαοῦ ἀφάνταστος – Μάχαι στὰ σύνορα Ἠπείρου – Βομβαρδισμοὶ – Σειρῆνες – Ἀρχίζουμε καὶ τακτοποιούμεθα – ὁ Θεὸς βοηθός !!!
Πηγή: hellas-orthodoxy.blogspot.com (Ἀπὸ τὸ βιβλίο «Ὁ πόλεμος τῆς Ἑλλάδος 1940-41», Θ. Παπακωνσταντίνου)
Ἐντὸς ὀλίγων ὡρῶν, ξεκίνησε ἡ ἰταλικὴ ἐπίθεση, ἐνῷ ὁ Μεταξᾶς ἀπηύθυνε διάγγελμα πρὸς τὸν ἑλληνικὸ λαό, στὸ ὁποῖο κατέληγε μὲ τὰ ἑξῆς λόγια: « Ὅλον τὸ Ἔθνος ἂς ἐγερθῆ σύσσωμον. Ἀγωνισθῆτε διὰ τὴν Πατρίδα, τὰς γυναίκας, τὰ παιδιά σας καὶ τὰς ἱεράς μας παραδόσεις. Νῦν ὑπὲρ πάντων ὁ ἀγών».
Ὁ Βρετανὸς Πρωθυπουργὸς Οὐΐνστων Τσώρτσιλ γράφει μεταξὺ ἄλλων:
«πρὸς Πρωθυπουργὸν Ἑλλάδος κ.Ἰ. Μεταξᾶ
Λονδίνο 28 Ὀκτωβρίου 1940
Αἱ ἀπειλαὶ καὶ αἱ ἐκφοβιστικαὶ προσπάθειαι τῆς Ἰταλίας ἀπεδείχθησαν ἀνίσχυροι πρὸ τοῦ ἠρέμου θάρρους σας. Δι’ ὅ καὶ προσέφυγεν αὕτη εἰς ἀπρόκλητον ἐπίθεσιν κατὰ τῆς πατρίδος σας, ἀναζητοῦσα εἰς ἀβασίμους κατηγορίας τὴν δικαίωσιν τῆς ἐπαισχύντου πράξεώς της.
Θὰ σᾶς παράσχωμεν πᾶσαν δυνατὴν συνδρομήν, θὰ πολεμήσωμεν μαζί σας τὸν κοινὸν ἐχθρὸν καὶ μαζὶ θὰ μοιρασθῶμεν τὴν νίκην μας».
Ὁ Ἑλληνικὸς Λαὸς ξυπνᾶ ἀπὸ τὶς σειρῆνες καὶ πληροφορεῖται τὸ μέγα γεγονός. Ἡ μικρὴ Ἑλλάδα κονταροχτυπιέται μὲ τὴν Ἰταλία τοῦ Μουσολίνι . Ὁ Λαὸς ξεχύνεται εἰς τοὺς δρόμους, ἐπικροτώντας τὸ ΟΧΙ τοῦ πρωθυπουργοῦ του Ἰωάννη Μεταξᾶ. Ξεχνᾶ καὶ λησμονεῖ τὶς πολιτικές του καὶ ἰδεολογικὲς διαφορές του μὲ τὸν Μεταξᾶ ποὺ κυβερνᾶ τὸν τόπο, χωρὶς τὴν λαϊκὴ ἐντολή. Προέχει ἡ πατρίδα, Ἑλλάδα καὶ ἡ Ὀρθοδοξία. Τρέχει νὰ καταταγεῖ ἐθελοντὴς καὶ νὰ πολεμήσει στὰ χιονισμένα βουνὰ τῆς Βορείου Ἠπείρου μὲ τὸ χαμόγελο στὰ χείλη, ὅπως τὸ διαλαλεῖ ἡ φωνὴ τῆς Σοφίας Βέμπο. Κανένας δὲν μένει ἀδρανὴς ἢ ἀμέτοχος αὐτοῦ τοῦ τρελλοῦ πανηγυριοῦ. Νέοι καὶ νέες, ἔμποροι, πλούσιοι καὶ πτωχοί, γραμματιζούμενοι καὶ ἀγράμματοι, ὅλοι τρέχουν νὰ προσφέρουν τὸ δυνατὸν ὁ καθένας των γιὰ τὴν πατρίδα. Οἱ γυναῖκες στὶς πόλεις πλέκουν τὴ φανέλα τοῦ στρατιώτη, οἱ ἡρωικὲς γυναῖκες τῆς Πίνδου μεταφέρουν στοὺς γερασμένους ὤμους των πυρομαχικὰ στοὺς στρατιῶτες. Ἐθελόντριες στελεχώνουν τὰ νοσοκομεῖα γιὰ τὴν περιποίηση τῶν τραυματιῶν.
Οἱ φαντάροι μας, τὰ νιάτα τῆς πατρίδος μας, πολεμοῦν καὶ νικοῦν τὶς σιδερόφρακτες δυνάμεις τοῦ Μουσολίνι. Μὲ τὴν ἰαχὴ «ἀέρα» ὁ Ἕλληνας φαντάρος νικᾶ κατὰ κράτος τὶς μεραρχίες τῆς Ἰταλίας καὶ ἐλευθερώνει ἑλληνικὲς περιοχὲς καὶ ἡ ἑλληνικὴ σημαία κυματίζει ὑπερήφανα καὶ ὁ ἐθνικὸς ὕμνος σκορπάει ρίγη ὑπερηφάνειας καὶ συγκινήσεως. Οἱ στρατιῶτες μας «βλέπουν» νὰ τοὺς ὁδηγεῖ στὴν νίκη ἡ ὑπέρμαχος στρατηγός, ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος. Ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος ἀποφάσισε, τὸ 1952, ἡ γιορτὴ τῆς Ἁγίας Σκέπης ἀπὸ τὴν 1η Ὀκτωβρίου νὰ μεταφερθεῖ στὶς 28 Ὀκτωβρίου, μὲ τὸ αἰτιολογικὸ ὅτι ἡ Παναγία βοήθησε τὸν Ἑλληνικὸ Στρατὸ στὸν πόλεμο τῆς Ἀλβανίας. Οἱ πολεμιστὲς τῆς ἐποχῆς πολλὲς ἐμφανίσεις ἔχουν καταγράψει τῆς ὑπερμάχου στρατηγοῦ καὶ διηγηθεῖ στὰ παιδιά των καὶ εἰς τὰ ἐγγόνια των. Οἱ διηγήσεις αὐτὲς ἔχουν περάσει στὴν συνείδηση τοῦ Ἑλληνικοῦ Λαοῦ.
Ἡ Γερμανία τοῦ ἐθνοσοσιαλιστῆ Χίτλερ, ἡ σύμμαχος τῆς Ἰταλίας τοῦ φασίστα Μουσολίνι ἐπιτίθεται κατὰ τῆς πατρίδος μας. Οἱ στρατιῶτες ἀμύνονται μετὰ αὐτοθυσίας, ἀλλὰ εἰς τὸ τέλος κάμπτονται καὶ ἡ Ἑλλάδα τελεῖ ὑπὸ κατοχή.
Ὁ Ἕλληνας δὲν προσκυνάει κανένα θνητὸ καὶ γιὰ αὐτὸ ἀντιστέκεται καὶ ὀργανώνει ἀντάρτικο, ὀργανώνει τὴν ἐθνικὴ ἀντίσταση. Δὲν σκύβει τὸ κεφάλι του. Πρώτη ἀντιστασιακὴ ὁμάδα ποὺ κήρυξε τὴν ἔνοπλη ἀντίσταση ἐναντίον τῶν κατακτητῶν ἦταν ὁ ΕΟΕΑ-ΕΔΕΣ τοῦ στρατηγοῦ Ναπολέοντος Ζέρβα. Ἀκολούθησαν πολλὲς ἄλλες ὁμάδες καὶ ὀργανώσεις ἔνοπλης ἀντίστασης, μὲ τὴν πλέον πολυπληθῆ τὸ ΕΑΜ-ΕΛΑΣ. Πολλοὶ συμπατριῶτες μας πατριῶτες θυσίασαν τὴ ζωή τους ἢ πότισαν μὲ αἷμα τὸν ἔνοπλο ἀντιολοκληρωτικὸ ἀγῶνα τῶν Ἑλλήνων, γιὰ νὰ ζοῦμε ἐμεῖς, σήμερα, ἐλεύθεροι καὶ νὰ ἔχουμε Δημοκρατία καὶ ἐλευθερία. Πολέμησαν κάθε χρώματος καὶ ἀπόχρωσης φασισμὸ καὶ τοὺς συμμάχους αὐτῶν.
Πολέμησαν, ἔχυσαν τὸ αἷμα τους, πότισαν τὸ δέντρο τῆς Δημοκρατίας καὶ τῆς Λευτεριᾶς. Γιὰ νὰ ζοῦμε ἐμεῖς σήμερα ἐλεύθεροι. Καὶ μὲ Δημοκρατία.
Αἰωνία, ἂς εἶναι μνήμη τῶν ἡρωικῶς μαχόμενων καὶ πεσόντων ποὺ πότισαν τὸ δένδρο τῆς Ἐλευθερίας καὶ τῆς Δημοκρατίας εἰς τὴν Ἑλλάδα καὶ εἰς τὴν Εὐρώπη.