«Ὁ Αὐγουστῖνος ὅμως εἶχε κηρύξει πόλεμο στήν ἐπαρχία του κατά τοῦ καρναβαλιοῦ καί ἡ διαφορετική ἀντιμετώπιση τοῦ θέματος ἀπό ἕναν κορυφαῖο ἱεράρχη τῆς Ὀρθοδοξίας τόν ἐξόργισε. Πολύ περισσότερο φαίνεται ὅτι τόν ἐξόργισαν τά ὅσα εἰπώθηκαν ἀπό τό Μελίτωνα γιά τήν ἀνάγκη νά ζεῖ ἡ Ἐκκλησία στήν ἐποχή της, νά κατανοεῖ τίς ἀγωνίες τοῦ σύγχρονου ἀνθρώπου καί νά μήν σκανδαλίζεται μέ τήν ‘‘παγκόσμιον ἐπανάσταση τῆς νεολαίας’’.»[1].
Κανονικά τό προηγηθέν κείμενο δέν θά ἔπρεπε νά χρήζει ὀρθοδόξου σχολιασμοῦ· δέν θά ἔπρεπε νά ὑπάρχει «ἀπολογία» γιά τίς αὐτονόητες, φυσικές καί ἐπιβαλλόμενες ἐνέργειες ἑνός Ἐπισκόπου, ἑνός ἁγίου Ἐπισκόπου. Τί σημαίνει ὅτι εἶναι «ἀνάγκη νά ζεῖ ἡ Ἐκκλησία στήν ἐποχή της»; Χρειάζεται διαρκή ἐκσυγχρονισμό ἡ Ἐκκλησία; Δέν ἰσχύει ὅτι «ἡ Ἐκκλησία μας, ἡ κιβωτός τῆς σωτηρίας μας, εἶναι κατά τήν πατερική διδασκαλία, ὁ Χριστός παρατεινόμενος εἰς τούς αἰῶνας»[2];
Χρειάζεται ἐκσυγχρονισμό ὁ Χριστός;! Ἀπαντᾶ ὁ ἅγιος Θεοφάνης ὁ Ἔγκλειστος: «...μὲ κανένα τρόπο δὲν μπορῶ νὰ συμφωνήσω μὲ τὴν γνώμη σας καὶ τὸ θεωρῶ καθῆκον μου νὰ τὴν σχολιάσω καὶ νὰ τὴν διορθώσω. Διότι – μολονότι ἴσως εἶναι παρὰ τὴν θέλησι καὶ τὴν πεποίθησί σας – προέρχεται ἀπὸ ἁμαρτωλὴ πηγή, σὰν νὰ μποροῦσε ὁ Χριστιανισμὸς νὰ μεταβάλλη τὰ δόγματά του, τοὺς κανόνες του, τὶς ἁγιαστικές του τελετουργίες, γιὰ νὰ ἀνταποκριθῆ στὸ πνεῦμα κάθε ἐποχῆς καὶ προσαρμοσμένος στὰ μεταβλητὰ γοῦστα τῶν υἱῶν τοῦ αἰῶνος τούτου, νὰ μποροῦσε νὰ προσθέση ἤ νὰ ἀφαιρέση κάτι. Κι’ ὅμως δὲν εἶναι ἔτσι...»[3].
Αὐτές τίς ἐκσυγχρονιστικές τάσεις ἔβλεπε ὁ ἅγιος Γέρων Αὐγουστῖνος καί ἀγωνιοῦσε γιά τό ποίμνιό του. Παρατηροῦσε τήν «παγκόσμιον ἐπανάσταση τῆς νεολαίας», ἕναν ξένο, ἀντι-ευαγγελικό τρόπο ζωῆς νά εἰσβάλει στήν Πατρίδα μας καί νά πλήττει τούς νέους, μέ τούς χίπηδες, τή ρόκ μουσική, τήν ἀπελευθέρωση τῆς σεξουαλικότητας καί τῆς ἡδονῆς χωρίς ὄρια καί θλίβονταν ἡ ἀρχιερατική του συνείδηση καί ἐξανίστατο. «Χριστιανοὶ νέοι καὶ παιδιά! Σ᾿ αὐτὴ τὴ ζωὴ κάθε ἄνθρωπος κινδυνεύει, ἀλλὰ πρὸ παντὸς κινδυνεύετε ἐσεῖς. Ὁ νέος κινδυνεύει ἀπὸ τὰ πύρινα βέλη τοῦ διαβόλου, ἀπὸ τὸν ἄπιστο καὶ ἄθεο κόσμο, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τὸν ἴδιο τὸν ἑαυτό του μὲ τὶς ἄλογες ὁρμὲς καὶ ἡδονές. Ἕνας νεώτερος συγγραφεὺς παρομοιάζει τὴν ἡδονὴ μὲ ἕνα εἶδος μεγάλης ἀράχνης τῆς νήσου Ἰάβας, ἡ ὁποία ἀπὸ τὸ σῶμα της βγάζει ἕνα ὑγρό, ποὺ φαίνεται εὐχάριστο σὰν τὸ μέλι, ἀλλὰ εἶνε ὑπνωτικό· μ᾿ αὐτὸ κοιμίζει τὰ ἔντομα ποὺ πλησιάζουν καὶ τὰ τρώει.
Κατὰ παρόμοιο τρόπο ἑλκύεται καὶ ὁ ἄνθρωπος. Ἀλλὰ ‘‘τὰ ὀψώνια τῆς ἁμαρτίας θάνατος’’ (Ῥωμ. 6,23). Καὶ ὁ κίνδυνος στοὺς ἐσχάτους τούτους καιροὺς εἶνε πολὺ πιὸ μεγάλος· χίλια χέρια σπρώχνουν τὸ νέο στὸ κακό. Θαῦμα εἶνε νὰ μείνῃ ὄρθιος, ἀσύλληπτος ἀπὸ τὶς παγίδες. Δείξατέ μου ἕνα νέο ἁγνό, ποὺ νὰ πιστεύῃ, νὰ προσεύχεται, νὰ διαβάζῃ τὴν ἁγία Γραφή, νὰ δακρύζῃ ὅταν ἀκούῃ τὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ, νὰ συγκινῆται ὅταν ἀκούῃ τὸ ὄνομα τῆς Ἑλλάδος! ... Ὦ Δέσποινα τοῦ κόσμου, ὑπέρμαχε Στρατηγὲ τῆς Ἑλλάδος καὶ προστάτη τῆς φυλῆς μας, σὲ παρακαλοῦμε, προστάτεψε τὴ νεολαία μας μὲ κάθε μέσο καὶ τρόπο ποὺ γνωρίζεις σύ, πανάχραντε!»[4].
«Ὁ Αὐγουστῖνος αὐτήν ἀκριβῶς τήν ἐπανάσταση θεωροῦσε ὡς σημεῖο ἠθικῆς σήψης καί ὡς φάρμακο συνιστοῦσε τήν ἀπαρασάλευτη ἐμμονή στούς τύπους τῆς παράδοσης καί ὄχι τήν ἑρμηνεία τῆς Θείας Ἀποκάλυψης μέ βάση τίς ἀγωνίες, τά αἰτήματα καί τίς ἀνάγκες τοῦ σύγχρονου ἀνθρώπου, πού συνιστοῦσε ὁ Μελίτων.»[5].
Εἶχε ἄδικο ὁ Γέροντας Αὐγουστῖνος; Ἀπό πότε ἡ τήρηση τῆς Παράδοσης εἶναι ἐμμονή; Εἶναι μήπως ἐμμονή ἡ ἐντολή τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ: «Διδάσκοντες αὐτοὺς τηρεῖν πάντα ὅσα ἐνετειλάμην ὑμῖν» (Ματθ. 28, 20); Ἤ μήπως τοῦ Ἀποστόλου Παύλου: «Ἄρα οὖν, ἀδελφοί, στήκετε, καὶ κρατεῖτε τὰς παραδόσεις ἃς ἐδιδάχθητε εἴτε διὰ λόγου εἴτε δι᾿ ἐπιστολῆς ἡμῶν.» (Β΄ Θεσ. 2, 15) καί «Παραγγέλλομεν δὲ ὑμῖν, ἀδελφοί, ἐν ὀνόματι τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, στέλλεσθαι ὑμᾶς ἀπὸ παντὸς ἀδελφοῦ ἀτάκτως περιπατοῦντος καὶ μὴ κατὰ τὴν παράδοσιν ἣν παρέλαβον παρ᾿ ἡμῶν.» (Β΄ Θεσ. 3, 6); Πιστός στήν εὐαγγελική ἐντολή, ὁ ἅγιος γέρων, ὅπως θά ἔπρεπε νά εἶναι καί κάθε Ἐπίσκοπος: «…Ὡς κληρικὸς τῆς Ὀρθοδοξίας, ὁ ὁποῖος κατὰ τὴν φρικτὴ στιγμὴ τῆς χειροτονίας μου ἄκουσα καὶ ἐγὼ τό˙ ‘‘Λάβε τὴν Παρακαταθήκην καὶ φύλαξον ταύτην μέχρι τῆς δευτέρας τοῦ Χριστοῦ παρουσίας’’, θεωρῶ βαρὺ νὰ σιωπήσω ἐπὶ θεμάτων πίστεως. Δειλὸ καὶ ἄνανδρο θὰ μὲ κατηγορήση ἡ συνείδησις μου ἐὰν σιωπήσω καὶ δὲν ὑπερασπίσω τὰ ὑψηλὰ δόγματα τῆς Ὀρθοδόξου πίστεως.»[6].
Οἱ φονταμενταλιστικές τάσεις τοῦ Πατρός Αὐγουστίνου, σύμφωνα μέ τό κείμενο, ἐκδηλώθηκαν μέ τή στάση του ἔναντι στήν «οἰκουμενική κίνηση». Ὅταν ἐπέρριπτε «σέ θεολόγους καί κληρικούς, εἰδικά στούς συμμετέχοντες στήν οἰκουμενική κίνηση, τήν κατηγορία τοῦ ‘‘ὀρθολογισμοῦ’’ καί τοῦ ‘‘μονδερνισμοῦ’’, ἐμμένοντας στό γράμμα τῶν Ἱερῶν Κανόνων καί ἐμφανίζοντας τήν ὁποιαδήποτε ἄλλη ἑρμηνεία τῆς ὀρθόδοξης παράδοσης ὡς αἵρεση, τήν δέ παρέμβασή τους, ὡς ἀγώνα τοῦ ‘‘φωτός’’ ἐναντίον τοῦ ‘‘σκότους’’»[7]. Σήμερα, ὅμως, βλέποντας τόν διαρκή κατήφορο ὀρθοδόξων Ἀρχιερέων, τό διχασμό στήν Ὀρθοδοξία, τήν καταπάτηση ὅλων τῶν εὐαγγελικῶν ἀρχῶν καθώς καί τήν «νομιμοποίηση» πάσης φύσεως ἁμαρτίας, καρπούς πού ὁ κατήφορος αὐτός ἐπιφέρει, δικαιώνεται πλήρως ὁ Πατήρ Αὐγουστῖνος γιά τή στάση του ἔναντι στόν Οἰκουμενισμό.
Ἐπιβεβαιώνεται, μέ τόν χειρότερο τρόπο, ὅτι ὅλα ὅσα ἔπραξε, δέν βασίζονταν, σέ καμμία περίπτωση, σέ «τυφλή παραδοσιαρχία» καί σέ «νοσηρό φονταμενταλισμό», φαινόμενα πού οδηγοῦν στό «συναίσθημα ὅτι ἀπειλεῖται ἀπό ξένους παράγοντες ἡ αὐθεντική ἀκεραιότητα ἡ Ὀρθοδοξία τῆς θρησκευτικῆς πίστεως ἤ τοῦ ἰδεολογικοῦ συστήματος ἤ ἀκόμη καί τῆς ἐθνικῆς συνειδήσεως.»[8]. Ἀλλά, βασίζονταν στήν ἁγιοπνευματική βεβαιότητα πού βιώνει ἕνας ἅγιος Ἐπίσκοπος, ὁ ὁποῖος ἐπί σκοπόν εὐρισκόμενος παρατηρεῖ ὅλα αὐτά τά ξένα πρός τήν Παράδοσή μας στοιχεῖα πού ἀργά ἀλλά σταθερά παρεισφρέουν στήν Ὀρθόδοξη Πατρίδα μας! Καί ἰδοῦ πώς καταντήσαμε! Μιά Ἑλλάδα ἀγνώριστη, πληγωμένη μέ ὅλες τίς πληγές τοῦ Φαραῶ, μιά Ἑλλάδα πού διώχνει τό Χριστό!
Σέ ἕνα πράγμα θά συμφωνήσουμε, ὅτι: «Μοναδική ὑπῆρξε στά ἑλληνικά ἐκκλησιαστικά πράγματα ἡ περίπτωση τοῦ μητροπολίτη Φλώρινας Αὐγουστίνου Καντιώτη...»! Ἦταν πραγματικός Ἐπίσκοπος τοῦ Χριστοῦ, πραγματικός Λέων τῆς ὀρθοδοξίας· εἶναι Ἅγιος!
Πορφυρίτης
[1] Κωνσταντῖνος Ἀ. Μυγδάλης, «Ἡ Οἰκουμενικότητα τῆς Ὀρθοδοξίας. Προβλήματα καί προοπτικές στήν μεταπολεμική Ἑλλάδα»..., σελ. 258.
[2] ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ 2805 τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, 21ῃ Φεβ. 2005, https://www.ecclesia.gr/greek/holysynod/egyklioi/egkyklios2805.html
[3] Περισσότερα: Ἅγιος Θεοφάνης ὁ Ἔγκλειστος, «Γιατί ο Χριστιανισμός δεν πρέπει να αλλάζει», https://alopsis.gr/%CE%B3%CE%B9%CE%B1%CF%84%CE%AF-%CE%BF-
[4] «Παναγία Δέσποινα, Προστάτεψε τή Νεολαία μας», Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου ἡ ὁποία ἔγινε στήν ἱερά μονὴ τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου Κλαδορράχης – Φλωρίνης 14-8-1986), https://www.augoustinos-kantiotis.gr/?p=28586
[5] Κωνσταντῖνος Ἀ. Μυγδάλης, «Ἡ Οἰκουμενικότητα τῆς Ὀρθοδοξίας. Προβλήματα καί προοπτικές στήν μεταπολεμική Ἑλλάδα»..., σελ. 258-259.
[6] Τοῦ Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αὐγουστίνου Καντιώτου μὲ θέμα «Ὀρθοδοξία καί Πανθεϊσμός», «ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΣΠΙΘΑ», 1960, αρ. φυλ. 230, https://www.augoustinos-kantiotis.gr/?p=50010
[7] Κωνσταντῖνος Ἀ. Μυγδάλης, «Ἡ Οἰκουμενικότητα τῆς Ὀρθοδοξίας. Προβλήματα καί προοπτικές στήν μεταπολεμική Ἑλλάδα»..., σελ. 257.
[8] Ὅ.π., σελ. 260.