Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία τοῦ π.Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου,
ἐπάνω στό χωρίο τοῦ κατά Λουκᾶν Εὐαγγελίου, κεφάλαιο 8ο, στίχοι 5 ἔως 15, στά πλαίσια τῆς ἐρμηνείας τοῦ κηρύγματος τῆς Κυριακῆς, πού ἔγινε τήν Κυριακή στίς 13-10-2013.
Ακούστε την ομιλία εδώ
ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ…!
Ἡ παραβολή τοῦ σπορέως πού ἀκούσαμε πρίν ἀπό λίγο, πολύ γνωστή μέν, ἀλλά πάρα πολύ οὐσιαστική. Καί λίγο λέγω μέ τή λέξη οὐσιαστική, γιατί χαρακτηρίζει πέρα ἀπό τίς βαθιές θεραπευτικές ιδιότητές της γιά τή ζωή τοῦ ἀνθρώπου, δίνει, μέ τίς λίγες προτάσεις πού ἔχει, ἀκόμη καί τό νόημα τῆς ζωῆς τοῦ ἀνθρώπου, ἀκόμη καί τήν αἰτία τῆς ἀποτυχίας του. Καί προσέξτε, πρίν νά προσεγγίσω ἐν ὀλίγοις τήν παραβολή αὐτή νά ὑπενθυμίσω πού εἶναι ἀπό τά λίγα κείμενα τά ὁποῖα τά ἔχει ἑρμηνεύσει ὄχι ἁπλῶς μόνο ἡ παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας διά τῶν θεοφόρων Πατέρων, ἀλλά ὁ ἴδιος ὁ Χριστός.
Νά δοῦμε γιά λίγο αὐτήν τήν παραβολή. Ἔχουν σημασία ἀκόμη καί τά εἰσαγωγικά λόγια τῆς παραβολῆς πού ἀκούσαμε.
Ἐξῆλθεν, λέει, νά σπείρει κάποιος τό σπόρο του. Ἐξῆλθεν. Κατά τή θεολογία τῶν Πατέρων μας, ὁ Θεός ἐξέρχεται γι᾽ αὐτό γίνεται ἄνθρωπος. Πού σημαίνει, κι ὅλοι ἐμεῖς ἐξερχόμαστε, δηλαδή, ἄν κλειστοῦμε στόν ἑαυτό μας, ἄν δέν κάνουμε μία ἔξοδο ὅπως κάνει ὁ Θεός, τότε ἡ ζωή μας θά εἶναι μία ἀπέραντη πλήξη. Ἡ ἔξοδος χαρακτηρίζει ὅλη τή ζωή τῆς Ἐκκλησίας. Ξεκινῆστε ἀπό τά κείμενα τῆς Ἐξόδου τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης καί καταλῆξτε μέχρι τήν ἔξοδο τοῦ Χριστοῦ, πού ἔξω τῆς πύλης ἔπαθε. Νά λοιπόν ἡ ἔξοδος.
Αὐτός πού σπέρνει τό σπόρο ἐξέρχεται. Ἡ πρώτη πρόταση. Χωρίς αὐτήν τήν ἔξοδο στή ζωή μας, ὅλα εἶναι μιά ἀποτυχία. Καί τί κάνει; Σπέρνει ἕνα σπόρο. Ἐδῶ τό θέμα τοῦ σπόρου εἶναι πάρα πολύ οὐσιαστικό καί πιά πέρα ἀπό τόν Χριστό καί οἱ ἑρμηνευτές Πατέρες στέκουν νά ἀναλύσουν τήν ἔννοια αὐτοῦ τοῦ σπόρου.
Εἶπε τό κείμενο μέ τά λόγια τοῦ Χριστοῦ ὅτι, ποῦ ἐσπάρη αὐτός ὁ σπόρος; Στίς καρδιές μας. Κάτι τό ὁποῖο σπέρνεται μέσα . Λένε οἱ Πατέρες ὅτι ἐδῶ μέσα κρύβεται ἡ αἰτία τῆς ζωῆς μας. Βλέπετε πῶς ἕνας σπόρος ἑνός φυτοῦ ἔχει μέσα ὅλη τή δύναμη νά γίνει κάποιο φυτό, κάποια μέρα ἄν καλλιεργηθεῖ. Μέσα σέ αὐτό τό σπόρο κρύβεται ὅλη ἡ αἰτία τῆς ζωῆς μας. Καί λένε οἱ Πατέρες ὅτι ὁ σπόρος εἶναι νά φτάσουμε μέ τό κατ᾽ εἰκόνα στό καθ᾽ ὁμοίωσιν τοῦ Θεοῦ. Νά γίνουμε θεοί. Νά γίνουμε ἅγιοι.
Καί ἐδῶ εἶναι ὅλη ἡ αἰτιολογία τῆς ζωῆς μας. Ἄν κάποιος ρωτήσει, γιατί ζεῖτε; Γιά νά γίνεται ἅγιοι. Εἶναι ὁ σπόρος. Μέσα ἀπό αὐτό τό σπόρο ἀναφύονται ὅλα τά χαρίσματα τοῦ ἀνθρώπου. Ὁ ἄνθρωπος ἔχει πολλά χαρίσματα, ἀλλά χωρίς τήν ἀξιοποίηση αὐτοῦ τοῦ σπόρου τά χαρίσματα αὐτά γίνονται δαιμονιώδη. Πάρα πολλοί ἄνθρωποι ἔχουνε πολλά ταλέντα καί πολλά χαρίσματα, ἀλλά χωρίς αὐτήν τήν ἀξιοποίηση, αὐτοῦ τοῦ σπόρου, αὐτοῦ τοῦ δυναμικοῦ, αὐτός ὁ σπόρος θά καταλήξει ὄχι νά γίνει ἐπωφελής, νά γίνει ἁγιαστικός γιά τή ζωή τοῦ ἀνθρώπου. Καί τό ξανατονίζω, ὅλα τά χαρίσματα, μά ὅλα τά χαρίσματα, τά ὁποιαδήποτε χαρίσματα τοῦ ἀνθρώπου, χωρίς τήν ἀξιοποίηση αὐτοῦ τοῦ σπόρου τοῦ Θεοῦ, καταλήγουν νά γίνουν δαιμονιώδη. Γι᾽ αὐτό καί πολύ σπουδαῖοι καί πάρα πολύ σοφοί ἄνθρωποι μποροῦν νά καταλήξουν νά καταστρέφουν τόν κόσμο.
Νά λοιπόν· ἐξέρχεται ὁ σπείρων νά σπείρει τό σπόρο μέσα στίς καρδιές μας. Τό λέει τό κείμενο. Ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν. Καί τώρα στή διαδικασία αὐτοῦ τοῦ σπόρου ὑπάρχουν κάποιες αἰτίες γιά τό πῶς καρποφορεῖ ἤ δέν καρποφορεῖ αὐτός ὁ σπόρος. Καί ἐδῶ πρέπει νά τό προσέξουμε πάρα πολύ αὐτό τό σημεῖο, γιατί ἀφορᾶ πάρα πολύ τή ζωή μας. Πῶς ἀξιοποιεῖται αὐτός ὁ σπόρος ἤ δέν ἀξιοποιεῖται; Προσέξτε, μιά αἰτία πού δέν ἀξιοποιεῖται εἶναι ὅτι ὁ σπόρος πέφτει παρά τήν ὁδόν, λέει κείμενο. Προσέξτε, οἱ λέξεις εἶναι σπουδαῖες. Παρά τήν ὁδόν. Λένε οἱ ἑρμηνευτές Πατέρες, ὁδός εἶναι ὁ Χριστός. Νά θυμηθεῖτε πού στήν πρώτη Ἐκκλησία οἱ χριστιανοί δέν λεγόταν χριστιανοί. Λεγόταν οἱ ἐν τῇ ὁδῷ. Διαβάστε τό βιβλίο τῶν Πράξεων τῶν Ἀποστόλων. Ὁδός εἶναι ὁ Χριστός! Ἐγώ εἶμαι ἡ ὁδός καί ἡ ἀλήθεια καί ἡ ζωή. Αὐτός λοιπόν ὁ σπόρος εἶναι ἔτσι δοσμένος γιά νά ἀξιοποιηθεῖ μόνο ἐν Χριστῷ. Τό εἶπα πρίν ἀπό λίγο, χαρίσματα χωρίς τόν Χριστό δέν μπορεῖ νά ὑπάρξουν, γίνονται δαιμονιώδη. Καί πέφτουν τά χαρίσματα πού ὁ Θεός τά ἔδωσε, τί κρίμα, παρά τήν ὁδόν. Ἀξιοποιῆστε λοιπόν ὄχι γιά νά βρεῖτε ποιά εἶναι τά χαρίσματα, ποιά εἶναι τά ταλέντα σας, νά βρεῖτε πῶς ἀξιοποιεῖτε αὐτόν τόν σπόρο. Ὅλα μετά μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ θά ἀναφυοῦν. Μήν πέσουν παρά τήν ὁδόν τά χαρίσματα, τό ἕνα χάρισμα νά γίνουμε ἅγιοι. Καί ὅλα μετά θά προκύψουν. Παρά τήν ὁδόν πέφτει.
Καί μετά ἔρχεται μιά συνέχεια ἡ ὁποία εἶναι ἀλλεπάλληλη συνέχεια. Τό ἕνα κείμενο εὐρύνεται ἀπό τό παρακάτω κείμενο. Μιά αἰτία εἶναι λέει πού μέσα στήν πέτρα πέφτει. Καρδίαν καθαράν κτίσον ἐν ἐμοί, ὁ Θεός. Ποῦ πέφτει ὁ σπόρος; Μέσα στήν καρδιά. Δέν ὑπάρχει ἡ καρδιά ἡ πέτρινη, ἡ λίθινη; Ἡ καρδιά ἡ ἀνυπάκουη; Ἡ καρδιά πού δέν ἀκούει τόν Θεό; Πόσες φορές ἡ καρδιά μας δέν γίνεται πέτρα, ἔ; Γιατί δέν μπορεῖ νά ἀξιοποιήσουμε καί πάλι τά χαρίσματα τοῦ Θεοῦ, πού Ἐκεῖνος μᾶς ἔδωσε, τή γῆ τήν ἀγαθή γιά νά ἀξιοποιήσουμε αὐτόν τόν σπόρο. Καί ἡ καρδιά μας γίνεται σκληρή. Δέν μιλᾶμε γιά σκληροκαρδία; Τό λένε καί τά κείμενα τά νηπτικά, γιά σκληροκαρδία. Πολλές φορές λοιπόν, μή ἐντασσόμενοι μέσα στήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καί ἀνυπακούοντας τίς ἐπιθυμίες τοῦ Θεοῦ, ἡ καρδιά μας σκληραίνεται καί τότε γινόμαστε ἀνελέητοι καί σκληροί, καί μπορεῖ νά καταλήξουμε σέ δεκάδες ἐφαρμοσμένες κρίσεις μέσα ἀπό τή δική μας εὐθύνη πάνω στή ζωή τοῦ κόσμου. Καί πέρα ἀπό αὐτό, πέρα ἀπό τή σκληροκαρδία, ὑπάρχουν καί πολύ βαθύτερες αἰτίες οἱ ὁποῖες ἑρμηνεύουν πιά .
Τό ἑπόμενο κείμενο εἶναι ὅλη ἡ νηπτική τῆς Ἐκκλησίας μας. Προσέξτε τί εἶπε ὁ Χριστός. Λέει, οἱ ἡδονές τοῦ βίου , ὁ πλοῦτος τό ἑρμηνεύει, καί ἡ μέριμνα. Τρία πράγματα λέει. Μέσα σέ αὐτά τά τρία κρύβεται ὅλη ἡ νηπτική τῆς Ἐκκλησίας μας. Πῶς οἱ ἄνθρωποι καλλιεργοῦνται διαχρονικῶς ἐν ὑπομονῇ γιά νά μποροῦν νά ἀξιοποιήσουν τόν σπόρο. Εἶναι οἱ ἡδονές τοῦ βίου δοσμένες ἀπό τόν Θεό, λανθασμένα ἀξιοποιημένες. Ταυτόχρονα ἡ ἀγωνία γιά τόν πλοῦτο, γιά νά ζήσουμε καί ὁ Θεός μᾶς ἔδωσε τά ἁπλά δεδομένα γιά νά ζήσουμε.
Οἱ ἡδονές τοῦ βίου, ὁ πλοῦτος, ἡ ἐπιζήτηση τοῦ πλούτου καί οἱ μέριμνες. Τό χάσιμο στά πράγματα τοῦ κόσμου. Δέν θά ζήσουμε θά πεῖτε; Θά ζήσουμε. Ἀλλά νά ξέρουμε πῶς ζεῖ ὁ ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ. Ἐν ἁπλότητι καί ἐν ἀγαλλιάσει καρδίας. Καί τότε ἀρχίζει αὐτός ὁ σπόρος πού ἔχουμε μέσα μας καί εἶναι δῶρο τοῦ Θεοῦ, εἶναι καθαρό δῶρο, τίποτα δέν κάναμε. Τό μόνο πού κάνουμε εἶναι νά συνεργήσουμε νά μή γίνει ἡ καρδιά μας σκληρή καί νά μήν πέσουμε στήν παγίδα τῶν μεριμνῶν, τοῦ πλούτου καί τῶν ἡδονῶν. Καί τότε αὐτός ὁ σπόρος καρποφορεῖ.
Τό ξέρετε ὅλοι. Τά παιδιά σας πῶς μεγαλώνουν; Τά τραβᾶτε γιά νά μεγαλώσουν; Ἔχουνε ἕνα δυναμικό γιά νά μεγαλώσουν. Βοηθᾶτε λίγο νά τούς δώσετε φαγητό καί νά τά παιδαγωγήσετε. Ὁ ἄνθρωπος ἔτσι καλλιεργεῖται. Κι ὅλη ἡ ἱστορία τῆς παιδαγωγίας ἡ πολύ δύσκολη, ἡ τραγική σήμερα ἱστορία τῆς παιδαγωγίας, τό πρόβλημα τῆς κοινωνίας μας σήμερα μπορεῖ νά ὑπάρχει μιά ἀπάντηση μέσα σέ αὐτό τό μέγεθος. Ποιά εἶναι ἡ παιδαγωγία; Νά ἀξιοποιηθεῖ ὁ σπόρος πού ἔχουμε μέσα μας καί τότε ἡ παιδαγωγία θά γίνει ἀγλαοφανής, θά γίνει ἁγιαστική. Καί θά καταλήξουμε παιδαγωγούμενοι καί τά παιδιά μας νά ὁδηγοῦνται στήν ἁγιότητα ὄχι μέσα σέ μιά τραγωδία τοῦ κόσμου.
Ἐξῆλθεν ὁ σπείρων τοῦ σπεῖραι τόν σπόρον… Τί κρίμα πού χάνουμε αὐτήν τήν εὐκαιρία. Καί τόν σπόρο τόν ἔχουμε μέσα μας· τόσο εὔκολο. Λέω χαριτωμένα πολλές φορές, ξέρεις, ἄν θές νά κάνεις ἕνα ἐπάγγελμα, εἶναι πολύ πολύ δύσκολο νά γίνεις περιπτεράς. Θά πεῖτε, πόσο δύσκολο εἶναι; Λέω, δέν τό ἔχεις μέσα σου, θά κουραστεῖς, θά μάθεις τά προϊόντα, τίς τιμές. Ἐνῶ τό νά γίνεις ἅγιος τό ἔχεις μέσα σου. Εἶναι δωρεά τοῦ Θεοῦ!
Ὁ σπόρος λοιπόν, καί ἐξῆλθε. Ἄρα χρειάζεται μιά ἔξοδος, ἀπό τήν κλεισμένη στό νοῦ μας μιζέρια καί ἐγωισμό μας καί χρειάζεται νά ἀξιοποιήσουμε τό σπόρο πού ἔχουμε μέσα μας.
Νά εὐχηθοῦμε αὐτό νά λειτουργήσει μέσα στή ζωή μας, καί τότε ἄλλες ἀπαντήσεις θά ἔχουμε νά δώσουμε στίς κρίσεις τοῦ κόσμου ὅποιες λανθασμένες πού ἀκοῦμε καθημερινά καί τρελαινόμαστε.