Εἶναι γενικὴ ἡ ἐντύπωση, καλοί μου φίλοι, ὅτι τὸ παιδὶ μαθαίνει τάχα καλύτερα μὲ τὴ χρήση τῶν ὑπολογιστῶν, κατὰ συνέπεια δὲ καὶ τοῦ διαδικτύου. Στὴν περίοδο μάλιστα τοῦ κορωνοϊοῦ, εἴδαμε τί διαστάσεις πῆρε τὸ θέμα σὲ παγκόσμιο ἐπίπεδο. Ὡστόσο καμμία πλευρὰ δὲν ἔμεινε ἱκανοποιημένη ἀπ’ αὐτὴ τὴν πρωτοκαθεδρία τῶν ὑπολογιστῶν στὴ μάθηση, καὶ μάλιστα σὲ ὅλες τὶς βαθμίδες τῆς ἐκπαίδευσης. Οὔτε οἱ γονεῖς, οὔτε οἱ ἐκπαιδευτικοί, οὔτε οἱ μαθητές, οὔτε καὶ οἱ εἰδικοί. Εἶναι ὄντως ἕνα πολὺ μεγάλο θέμα αὐτό, τὸ ὁποῖο ἀξίζει νὰ τὸ δοῦμε ὅσο συνοπτικὰ γίνεται …
* * *
Λοιπόν, τὴν ἐντύπωση αὐτή, ὅτι δηλαδὴ τὸ παιδὶ μαθαίνει καλύτερα μὲ τὴ χρήση τῶν ὑπολογιστῶν (στὸ ἑξῆς Η/Υ) τὴν ἔχει τὸ σύνολο τῶν γονέων, γι’ αὐτὸ καὶ θεωροῦν ἀπαραίτητη δαπάνη τὸν ἐξοπλισμὸ τοῦ παιδιοῦ τους μὲ αὐτούς. Δυστυχῶς ἔχει περάσει ἡ ἀντίληψη ὅτι ἡ χρήση τῆς τεχνολογίας, λίγο ὥς πολύ, εἶναι συνώνυμο τῆς… μόρφωσης! Δὲν συμβαίνει ὅμως τὸ ἴδιο καὶ μὲ τοὺς ἐκπαιδευτικοὺς καὶ τοὺς ἐν γένει εἰδικούς. Παρ’ ὅλα αὐτά, οἱ ἐκπαιδευτικοὶ τουλάχιστον, ἀναγκάζονται νὰ πειθαρχήσουν στὶς ἐντολὲς τῶν προϊσταμένων τους, δηλαδὴ τοῦ Ὑπουργείου Παιδείας. Τὰ δὲ Ὑπουργεῖα Παιδείας ἐκτελοῦν κατὰ γράμμα τὶς ἐντολὲς ποὺ τοὺς δίνονται ἀπὸ φορεῖς, ὅπως ἡ Ε.Ε., ὁ ΟΗΕ κ.λπ.
Ὅπως σωστὰ ἐλέχθη, αὐτὴ ἡ εἰσαγωγὴ τῶν τεχνολογιῶν τῆς πληροφόρησης στὴν ἐκπαίδευση δὲν σημαίνει γιὰ τὸν ἐκπαιδευτικὸ καὶ τὸν μαθητὴ τίποτε ἄλλο, ἀπ’ τὸ νὰ χειρίζεται προκατασκευασμένα προγράμματα καὶ νὰ ἐφαρμόζει τὶς τυποποιημένες προτάσεις γιὰ τὴν διδασκαλία τοῦ μαθήματος!
Παρ’ ὅλα αὐτὰ ἡ γνωστὴ προπαγάνδα ποὺ ἀκολουθεῖ γιὰ τὶς «νέες τεχνολογίες» ὑποστηρίζει, μεταξὺ πολλῶν ἄλλων, ὅτι αὐτὲς θὰ μᾶς μεταφέρουν στὴν λεγόμενη «κοινωνία τῆς γνώσης». Στὴν κοινωνία αὐτή, ἡ βασικὴ ἀντίθεση θὰ εἶναι ἀνάμεσα σ’ αὐτοὺς ποὺ ἔχουν καὶ σ’ ἐκείνους ποὺ δὲν ἔχουν πρόσβαση στὶς πληροφορίες. Καὶ γιὰ νὰ ἔχει κανεὶς αὐτὴ τὴν «πρόσβαση», θὰ πρέπει νὰ ἀποκτήσει τὶς ἀπαιτούμενες δεξιότητες χειρισμοῦ τῶν νέων μέσων ἐπικοινωνίας.
Αὐτὴ ἡ «κοινωνία τῆς γνώσης», ποὺ διαθέτει καὶ ἄλλα ὀνόματα, ὅπως «κοινωνία τῶν πληροφοριῶν», «οἰκονομία τῆς γνώσης» κ.λπ. ἔρχεται νὰ σηματοδοτήσει τὴν μεταβιομηχανικὴ ἐποχή.
Ὡστόσο ἡ ἀνάπτυξη τῆς τεχνολογίας, ἐνῷ φέρνει ὁπωσδήποτε σημαντικὲς ἀλλαγὲς στὴν οἰκονομία, στὴν κοινωνία κ.λπ., δὲν μπορεῖ ἀπὸ μόνη της νὰ φέρει κανένα ποιοτικὸ ἅλμα οὔτε στὴν ἐκπαίδευση οὔτε καὶ στοὺς μαθητές. Γιὰ τὸν λόγο αὐτὸ καμμία ἔρευνα δὲν ἔχει ὥς τώρα ἀποδείξει ὅτι ἕνα σχολεῖο μὲ Η/Ὑ εἶναι ποιοτικὰ καλύτερο ἀπὸ ἕνα ἄλλο σχολεῖο χωρὶς Η/Υ.
* * *
Μὲ τοὺς Η/Υ καὶ τὸ διαδίκτυο στὰ σχολεῖα, ὑπάρχει ὁ κίνδυνος νὰ περιοριστεῖ ἡ κυριαρχία τοῦ λόγου ἀπὸ τὴν κυριαρχία τῆς εἰκόνας, καὶ μάλιστα στὸν χῶρο ἐκεῖνο ποὺ ὁ λόγος εἶναι πάνω ἀπ’ ὅλα.
Μὲ τὴν ἐντατικὴ καὶ συχνὴ χρήση Η/Ὑ ὁ μαθητὴς τοῦ Δημοτικοῦ, ἀκόμη καὶ τοῦ Γυμνασίου, δὲν μπορεῖ νὰ μάθει νὰ σκέπτεται ἐπαγωγικὰ καὶ παραγωγικά. Πολλὰ δὲ παιδιὰ τοῦ Γυμνασίου δὲν μποροῦν νὰ κάνουν (εἴτε ἀπὸ μνήμης, εἴτε στὸ χαρτὶ) στοιχειώδεις πράξεις τοῦ τύπου «… 11 Χ 8…» ἢ πόσο εἶναι τὸ 20% τοῦ 300!
Ὑποστηρίζεται ὅτι μὲ τὸ νὰ βρίσκει τὸ παιδὶ τὰ πάντα γραμμένα στὴ μνήμη ἑνὸς Η/Υ, συνηθίζει νὰ μὴ μπορεῖ νὰ χρησιμοποιήσει καμμία ἄλλη μορφὴ παροχῆς γνώσεων, ὅπως ἡ ἀνάγνωση ἑνὸς βιβλίου, ἡ αἰσθητικὴ παρατήρηση εἰκαστικῶν παραστάσεων, ἡ συμμετοχὴ στὸν λόγο κ.λπ. Καταντᾶ ἔτσι ὁ μαθητὴς νὰ ζητᾶ τὰ πάντα ἀπὸ τὸν Η/Υ καὶ νὰ περιφρονεῖ τὸν προφορικὸ λόγο, τὴ γραφή, τὸ βιβλίο κ.λπ.
* * *
Εἶναι ἀλήθεια ὅτι οἱ ἔρευνες δείχνουν πὼς οἱ παραδοσιακὲς μέθοδοι μάθησης καὶ διδασκαλίας προάγουν περισσότερο τὴ γνώση!
Μελέτη τοῦ Πανεπιστημίου Σταβάνγκερ τῆς Νορβηγίας καὶ τοῦ Πανεπιστημίου τῆς Μασσαλίας τῆς Γαλλίας ποὺ δημοσιεύτηκε στὸ ἐπιστημονικὸ περιοδικὸ «Αdvances in Ηaptics» ἔδειξε ὅτι οἱ μαθητὲς καὶ οἱ φοιτητὲς ποὺ χρησιμοποιοῦν μολύβι καὶ χαρτὶ εἶναι ἀποδοτικότεροι στὸ νὰ μαθαίνουν καινούργια πράγματα σὲ σύγκριση μὲ ὅσους χρησιμοποιοῦν ὑπολογιστὴ καὶ πληκτρολόγιο!
Τὸ ἴδιο συμβαίνει καὶ μὲ ὅσους διαβάζουν ἀπὸ ἕνα βιβλίο, ἀντὶ ἀπὸ μία ὀθόνη.
Αὐτὸ συμβαίνει, ἐπειδή, ὅταν γράφουμε μὲ τὸ χέρι οἱ κινήσεις ποὺ κάνουμε ἀποτυπώνουν καλύτερα τὰ ὅσα καλούμαστε νὰ μάθουμε σὲ μία περιοχὴ τοῦ ἐγκεφάλου ποὺ ὀνομάζεται περιοχὴ τοῦ Μπροκά.[1] Τὸ νὰ ἀγγίζουμε ἁπλῶς τὸ πληκτρολόγιο προκειμένου νὰ γράψουμε ἐνεργοποιεῖ ἐλάχιστα αὐτὴ τὴν περιοχὴ τοῦ ἐγκεφάλου, κάτι πού, ὡς φαίνεται, δὲν ἐνισχύει ἐξίσου τὴ διαδικασία τῆς μάθησης.
Παράλληλα ἀπαιτεῖται μεγαλύτερη νοητικὴ προσπάθεια καὶ περισσότερος χρόνος προκειμένου νὰ γράψουμε στὸ χαρτί, γεγονὸς ποὺ βοηθᾶ στὴν ἀποτύπωση τῶν ἀναμνήσεων.
Ἄλλη ἔρευνα τοῦ Πανεπιστημίου Περντιού τῶν ΗΠΑ ὑπὸ τὸν Δρ Τζέφρι Κάρπικε ποὺ δημοσιεύτηκε στὴ γνωστὴ ἐπιστημονικὴ ἐπιθεώρηση «Science», κατέληξε στὸ συμπέρασμα ὅτι οἱ παραδοσιακὲς μέθοδοι διδασκαλίας στὴ τάξη, ποὺ περιλαμβάνουν τὴν ἀπομνημόνευση χρονολογιῶν καὶ κλίσεων ἀνωμάλων ρημάτων, εἶναι καλύτερες στὸ νὰ ἀποτυπώνουν τὶς γνώσεις στὸ νοῦ τῶν μαθητῶν, σὲ σχέση μὲ ἄλλες πιὸ σύγχρονες ἐκπαιδευτικὲς μεθόδους ποὺ ἀποφεύγουν τὴν ἀπομνημόνευση.
Τὰ πειράματα τῶν ἐρευνητῶν ἔδειξαν ὅτι ὅσοι μαθητὲς καλοῦνται νὰ ἀπαριθμήσουν, νὰ ἀπαγγείλουν κ.λπ. τὰ μαθήματά τους λίγο μετὰ τὴν ἀνάγνωσή τους, τὰ θυμοῦνται μετὰ καλύτερα (βραχυπρόθεσμη μνήμη), σὲ σχέση μὲ ὅσους ἁπλῶς τὰ ἔχουν διαβάσει πολλὲς φορές. Αὐτὴ ἡ διαδικασία φαίνεται νὰ ἀποτυπώνει τὰ δεδομένα καλύτερα στὴν μνήμη, ἀπὸ ὅπου ἀνακαλοῦνται ἀργότερα μὲ μεγαλύτερη εὐκολία, ἀκόμα καὶ μετὰ τὸ πέρασμα ἀρκετοῦ χρόνου (μακροπρόθεσμη μνήμη). Σὲ αὐτὸ τὸ πλαίσιο, τὰ συχνὰ προφορικὰ ἢ γραπτὰ τέστ φαίνεται νὰ βελτιώνουν τὴν μάθηση.[2]
Ἔρευνα τοῦ Πανεπιστημίου Duke στὴ Β. Καρολίνα στὶς ΗΠΑ κατέληξε ὅτι οἱ ἐπιδόσεις τῶν μαθητῶν μέσης ἐκπαίδευσης στὰ τέστ ἔπεσαν, ἀφοῦ ἀπέκτησαν ὑπολογιστὴ στὸ σπίτι. Ὅπως σημείωναν οἱ ἐρευνητές, τὰ παιδιὰ ξόδευαν περισσότερο χρόνο παίζοντας παιχνίδια καὶ λιγότερο γιὰ ἐξάσκηση σὲ προβλήματα μαθηματικῶν!!!
Συγκρίνοντας τὶς ἐπιδόσεις πρὶν καὶ μετὰ τὴν ἀπόκτηση ὑπολογιστῆ σὲ παιδιὰ ἡλικίας 10 – 14 ἐτῶν ἐρευνητὲς παρατήρησαν πτώση. Διαπιστώνουν δὲ ὅτι οἱ πολλὲς ὧρες περιήγησης στὸ διαδίκτυο ἐπηρεάζουν ἀρνητικὰ τὶς σχολικὲς ἐπιδόσεις, καὶ ἐνδέχεται νὰ προκαλέσουν προβλήματα μάθησης καὶ ἀντίληψης. [3]
Ἔρευνα ποὺ πραγματοποίησε τὸ Πανεπιστήμιο τοῦ Μονάχου σὲ 175.000 μαθητὲς ἀπὸ 31 χῶρες γιὰ τὴ χρήση ὑπολογιστῆ ἔδειξε ὅτι ὅσοι χρησιμοποιοῦσαν ἀρκετὲς ὧρες τὴ βδομάδα ὑπολογιστὴ στὸ σχολεῖο παρατήρησαν τὶς σχολικὲς ἐπιδόσεις τους νὰ μειώνονται σημαντικά. Ἐπιστήμονες κρούουν τὸν κώδωνα τοῦ κινδύνου, ὑποστηρίζοντας ὅτι ἡ ἀλόγιστη χρήση ὑπολογιστῆ ἀπὸ μικρὴ ἡλικία καταπονεῖ καὶ σωματικὰ τὸ παιδὶ (π.χ. ὅραση), ἐνῷ ἡ ἕτοιμη «γνώση» ποὺ προσφέρει ὁ ὑπολογιστὴς μαθαίνει τὸ παιδὶ νὰ περιφρονεῖ τὸν προφορικὸ λόγο, τὴ γραφή, τὴν καλλιτεχνικὴ δημιουργία.
Σημειώσεις:
[1] Πρόκειται γιὰ μία περιοχὴ στὴν κάτω μετωπιαία ἕλικα τοῦ ἀριστεροῦ ἡμισφαιρίου τοῦ ἐγκεφάλου ποὺ μελετήθηκε ἐνδελεχῶς ἀπὸ τὸν γάλλο γιατρὸ Πὸλ Μπροκά, ὁ ὁποῖος ἀποκάλυψε ὅτι ἀποτελεῖ τὸ «κινητικὸ κέντρο τοῦ λόγου».
[2] Πηγὴ ΑΠΕ-ΜΠΕ καὶ health.in.gr
[3] Πηγή: Ἐφημ. «ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ»
Ἐν συνεχείᾳ τῶν ὅσων ἀναφέραμε στὸ προηγούμενο φύλλο, θὰ παραθέσουμε τώρα κάποια σημαντικὰ δημοσιεύματα ἐφημερίδων (πρὸ κορωνοϊοῦ!) …
Ἡ ἐφημ. «ΤΑ ΝΕΑ» ὑπὸ τὸν τίτλο «Τὰ κομπιοῦτερ δὲν κάνουν καλύτερους τοὺς μαθητὲς» ἔγραψε: «Μία ἀπροσδόκητη στροφὴ ἔκαναν οἱ ἐκπαιδευτικὲς ἀρχὲς στὶς ΗΠΑ. Τὰ κομπιοῦτερ δὲν βοηθοῦν τοὺς μαθητὲς στὰ σχολεῖα, λένε. Εἴτε τὰ χρησιμοποιοῦν εἴτε ὄχι, δὲν ὑπάρχει καμμία διαφορὰ στὶς ἐπιδόσεις τους». Καὶ συνεχίζουν μὲ τὰ ἑξῆς: «Ἡ ἐντατικὴ χρήση προσωπικῶν ὑπολογιστῶν στὰ σχολεῖα δὲν βοηθάει στὴ μάθηση. Πολλὲς φορὲς μάλιστα οἱ μαθητὲς χρησιμοποιοῦν τὰ κομπιοῦτερ τους, γιὰ νὰ παίζουν παιχνίδια ἢ νὰ κλέβουν λύσεις στὰ προβλήματα ποὺ τοὺς βάζουν στὰ διαγωνίσματα. Σὲ αὐτὸ τὸ συμπέρασμα κατέληξαν οἱ ἐκπαιδευτικὲς ἀρχὲς»
Καὶ τὸ δημοσίευμα τῆς ἐν λόγῳ ἐφημερίδας συνεχίζει μὲ τὰ ἑξῆς:
«Ὕστερα ἀπὸ ἑπτὰ χρόνια, δὲν ὑπῆρξε κανένα στοιχεῖο ποὺ νὰ δείχνει κάποια βελτίωση στὶς ἐπιδόσεις τῶν μαθητῶν ἀπὸ τὴ χρήση αὐτῶν τῶν κομπιοῦτερ», λέει στὴν ἐφημερίδα «Τάιμς τῆς Νέας Ὑόρκης» ὁ Μὰρκ Λόσον, διευθυντὴς τῆς σχολικῆς ἐπιθεώρησης τοῦ Λίβερπουλ.
Σὲ πολλὲς ἀμερικανικὲς σχολικὲς αἴθουσες τώρα δὲν θὰ δεῖ κανεὶς οὔτε ἕνα λάπτοπ. Οἱ δάσκαλοι καὶ οἱ καθηγητὲς ἔχουν ἐπιστρέψει στὰ παλιά: Γράφουν μὲ κιμωλία στὸν μαυροπίνακα καὶ διαβάζουν ἀπὸ βιβλία, ἐπειδὴ πολὺ γρήγορα διαπίστωσαν πὼς ἔχαναν τὸν χρόνο τους μὲ διάφορα τεχνικὰ προβλήματα τῶν κομπιοῦτερ ποὺ ἀπέβαιναν εἰς βάρος τῆς διδασκαλίας.
«Ἂς μὴ κρυβόμαστε, γιὰ νὰ μάθεις μαθηματικὰ πρέπει νὰ πάρεις στὸ χέρι σου μολύβι καὶ χαρτί», λέει ἡ καθηγήτρια Μαθηματικῶν, Ἄλις ΜακΚόρμικ. Οἱ περισσότεροι συνάδελφοί της προτρέπουν τοὺς μαθητές τους νὰ μὴ χρησιμοποιοῦν κομπιοῦτερ».
* * *
Ἡ ἐφημ. «ΤΟ ΒΗΜΑ» ὑπὸ τὸν τίτλο «Προτι-μῆστε τὸν μαυροπίνακα!» καὶ ὑπότιτλο «Στὸν ἀέρα βρίσκεται ἡ θρυλούμενη συμβολὴ τῶν νέων τεχνολογιῶν στὴ μάθηση» σὲ ἐκτενὲς δημοσίευμα ἔγραψε γιὰ τὸν αὐστριακὸ «γκουροὺ» τῆς ψυχιατρικῆς καὶ ἐπικεφαλῆς τῆς Ψυχιατρικῆς Κλινικῆς τοῦ Πανεπιστημίου Οὒλμ δρ Μάνφρεντ Σπίτσερ[4] ποὺ ἦρθε στὴ χώρα μας σὲ ἐπιστημονικὴ ἡμερίδα προσκεκλημένος ἀπ’ τὸ Εὐγενίδιο ἵδρυμα . Ἂς δοῦμε μερικὰ ἀποσπάσματα:
«Ἡ διαδικασία τῆς ἀνάγνωσης, κατὰ τὸν δρα Σπίντσερ, εἶναι πολὺ δημιουργική, καθὼς τὸ μόνο ποὺ ἔχουμε μπροστὰ μας εἶναι «βουβὰ» γράμματα καὶ χαρακτῆρες σὲ ἕνα χαρτί, τὰ ὁποῖα καλούμαστε νὰ “ζωντανέψουμε”».
Κατὰ τὸν ἴδιο, εἶναι καταστροφικὲς γιὰ τὴν ἀνάπτυξη τῶν γλωσσικῶν ἱκανοτήτων τῶν παιδιῶν, ἡ τηλεόραση καὶ ἡ χρήση ἠλεκτρονικοῦ ὑπολογιστῆ. Τονίζει συγκεκριμένα: «Ἡ προσωπική μου συμβουλὴ πρὸς τοὺς γονεῖς εἶναι νὰ τὰ κρατήσουν μακριὰ ἀπὸ τὴν τηλεόραση ὅσο περισσότερο μποροῦν. Ὅπως ἐπίσης καὶ ἀπὸ τὶς νέες τεχνολογίες γενικότερα, ἀκόμη καὶ στὸ σχολεῖο. Δὲν ὑπάρχει μελέτη ποὺ νὰ ἀποδεικνύει ὅτι ἡ χρήση τους βοηθᾶ τὶς μαθησιακὲς ἱκανότητες τῶν παιδιῶν, ἀντίθετα ὑπάρχει πολλὴ παραπλανητικὴ διαφήμιση γύρω ἀπὸ κάτι τὸ ὁποῖο δὲν ἰσχύει».
Πολέμιος τῆς εἰσαγωγῆς τῶν νέων τεχνολογιῶν στὰ σχολεῖα, ὁ δρ Σπίτσερ γνωρίζει καλὰ ὅτι οἱ ἀπόψεις του δὲν εἶναι δημοφιλεῖς. Δεινὸς ὑποστηρικτὴς τοῦ μαυροπίνακα, τῶν καλῶν ἐκπαιδευτικῶν καὶ τῆς πλούσιας βιβλιοθήκης, εἶναι τῆς ἄποψης ὅτι πίσω ἀπὸ τὸ σπρώξιμο τῶν μαθητῶν πρὸς αὐτὲς δὲν ὑπάρχει κανένα μαθησιακὸ ὄφελος παρὰ μόνο ἡ αὔξηση τῶν κερδῶν τῶν τεχνολογικῶν κολοσσῶν.
Ἀναφέρει συγκεκριμένα:
«Οἱ νέες τεχνολογίες στὰ σχολεῖα δὲν πιστεύω ὅτι βοηθοῦν, οὔτε κἄν ὑπὸ μορφὴ διαδραστικῶν προγραμμάτων» ἀναφέρει χαρακτηριστικά. «Ἔχω ἐπισκεφθεῖ ἀρκετὰ σχολεῖα ποὺ φιλοξενοῦν τέτοια συστήματα καὶ ἔχω καταλήξει στὸ συμπέρασμα ὅτι στὸ τέλος τῆς ἡμέρας τὰ παιδιὰ μαθαίνουν κάτι ὄχι χάρη στὶς νέες τεχνολογίες, ἀλλὰ ἐπειδὴ συνδέουν τὰ νέα στοιχεῖα μὲ τὸν πραγματικὸ – καὶ ὄχι τὸν εἰκονικὸ – κόσμο.
Τὸ ἴδιο πιστεύω καὶ γιὰ τὶς ἱστοσελίδες κοινωνικῆς δικτύωσης: Οἱ πραγματικοὶ φίλοι εἶναι καλύτεροι ἀπὸ τὰ εἰκονικὰ avatars. Καὶ δὲν ἀναφέρομαι στὴ δυσκολία τοῦ διαχωρισμοῦ τοῦ πραγματικοῦ ἀπὸ τὸν εἰκονικὸ κόσμο, γιατί κάτι τέτοιο εἶναι διακριτὸ ἀπὸ τὸ 8ο ἔτος τῆς ἡλικίας μας. Τὸ πρόβλημα εἶναι ὅτι ἂν “τρέφουμε” τὸν ἐγκέφαλό μας μόνο μὲ σκιὲς τοῦ πραγματικοῦ μέσῳ τοῦ εἰκονικοῦ κόσμου, τότε ἡ πραγματικότητα γίνεται ρηχή. Δὲν ἐπεξεργαζόμαστε, δηλαδή, τὶς πληροφορίες αὐτὲς μὲ τὴν ἴδια βαρύτητα ποὺ θὰ τὶς ἐπεξεργαζόμασταν σὲ περίπτωση ποὺ τὶς συναντούσαμε στὴν πρα-γματικότητα. Καὶ τὸ βάθος τῆς ἐπεξεργασίας αὐτῆς σχετίζεται ἄμεσα μὲ τὴ μνήμη».
Ἂς δοῦμε καὶ τὶς ἑπόμενες ἐπισημάνσεις του:
«Ἡ ἱκανότητα αὐτοσυγκέντρωσης τῶν μαθητῶν δέχεται… «ἠλεκτρονικὸ» πόλεμο. Τὰ βιντεοπαιχνίδια μαθαίνουν στὰ παιδιὰ πῶς νὰ συγκεντρώνονται σὲ διαφορετικὰ σημεῖα τῆς ὀθόνης. Αὐτὸ πλασάρεται ἀπὸ τὶς ἑταιρεῖες ὡς ἐνίσχυση τῆς προσοχῆς. Ἡ προσοχὴ στὸ σχολεῖο ὅμως μεταφράζεται στὴν ἱκανότητά του νὰ μπορεῖ κανεὶς νὰ συγκεντρωθεῖ σὲ ἕνα πρᾶγμα κάθε φορά. Καὶ τὴν ἱκανότητα αὐτὴ ἀκριβῶς “χάνουν” τὰ παιδιά, ὅταν μαθαίνουν νὰ συγκεντρώνονται στὰ πάντα. Πρόσφατη μελέτη μᾶς ἔδειξε ὅτι, ἂν δώσουμε σὲ ἕνα μαθητὴ μία παιχνιδομηχανή, τότε μέσα σὲ διάστημα τεσσάρων μηνῶν οἱ σχολικές ἐπιδόσεις του θὰ κάνουν “βουτιά”».
* * *
Καὶ σὲ ἄλλο δημοσίευμά της ἡ ἐφημ. «ΤΟ ΒΗΜΑ» ὑπὸ τὸν τίτλο «Ἀκατάλληλη ἡ χρήση ὑπολογιστῆ πρὶν ἀπὸ τὰ 14 χρόνια», ἔγραψε τὰ ἑξῆς πολὺ σημαντικά:
«Γονεῖς, προσοχή: Μὴ ἀγοράζετε κομπιοῦτερ στὰ παιδιὰ πρὶν ἀπὸ τὴν ἡλικία τῶν 14 ἐτῶν. Μεγάλη ἔρευνα σὲ παιδιὰ ἡλικίας 10-14 ἐτῶν ἔδειξε ὅτι οἱ ἐπιδόσεις τους στὸ σχολεῖο ἔπεσαν, ὅταν ἀπέκτησαν τὸν πρῶτο ὑπολογιστή. Οἱ ἀμερικανοὶ ἐρευνητὲς συνέκριναν τοὺς βαθμοὺς ποὺ ἔπαιρναν τὰ παιδιὰ στὸ σχολεῖο πρὶν καὶ μετὰ τὴν ἀπόκτηση κομπιοῦτερ, καὶ συμβουλεύουν τοὺς γονεῖς νὰ μὴ παίρνουν ὑπολογιστὴ σὲ παιδιὰ κάτω τῶν 14 ἐτῶν.
Οἱ πολλὲς ὧρες περιήγησης στὸ Ιnternet ἐπηρεάζουν ἀρνητικὰ τὶς σχολικὲς ἐπιδόσεις, καὶ ἐνδέχεται νὰ δημιουργήσουν προβλήματα μάθησης καὶ ἀντίληψης, ἀποφαίνονται οἱ ἐρευνητὲς τοῦ Πανεπιστημίου τῆς Βόρειας Καρολίνας στὶς ΗΠΑ.
Ὁ καθηγητὴς Τζέικομπ Βίγκντορ συνέκρινε τὶς σχολικὲς ἐπιδόσεις 150.000 μαθητῶν ἡλικίας 10-14 ἐτῶν πρὶν καὶ μετὰ τὴν ἀπόκτηση καὶ τὴ χρήση ὑπολογιστῆ. «Τὰ ἀποτελέσματα τῆς ἔρευνάς μας εἶναι σημαντικά, γιατί συνδέουν τὴ χρήση ὑπολογιστῶν μὲ τὶς ἐπιδόσεις τῶν παιδιῶν στὸ σχολεῖο. Μπορεῖ ἕνας ἠλεκτρονικὸς ὑπολογιστὴς νὰ ἀποτελεῖ σημαντικὸ ἐργαλεῖο γιὰ τὴν ἐργασία ἑνὸς ἐνηλίκου, ὅμως δὲν συμβαίνει τὸ ἴδιο καὶ γιὰ ἕνα παιδὶ 10-14 ἐτῶν. Τὸ παιδὶ προτιμάει νὰ παίξει παιχνίδια ἢ νὰ «σερφάρει» ἁπλῶς στὶς διάφορες σελίδες τοῦ Διαδικτύου», λέει ὁ δρ Βίγκντορ, ὁ ὁποῖος συμβουλεύει τοὺς γονεῖς νὰ μὴ παίρνουν ἐλαφρᾷ τῇ καρδίᾳ τὴν ἀπόφαση νὰ ἀγοράσουν προσωπικὸ ὑπολογιστὴ σὲ μικρὰ παιδιά. «Θὰ τοὺς κάνουν περισσότερο κακό, παρὰ καλό. Ἂς περιμένουν μερικὰ χρόνια» καταλήγει ὁ ἀμερικανὸς ἐπιστήμονας.
Τὴν ἄποψή του συμμερίζεται καὶ ἕνας βρετανὸς συνάδελφός του, ὁ βιολόγος Ἄρικ Σίγκμαν, ὁ ὁποῖος προειδοποιεῖ ὅτι οἱ πολλὲς ὧρες μπροστὰ σὲ μία ὀθόνη ὑπολογιστῆ μποροῦν νὰ προκαλέσουν στὰ παιδιὰ μαθησιακὲς δυσκολίες, ἀδυναμία συγκέντρωσης τῆς προσοχῆς (SDΑS), διαταραχὲς στὸν ὕπνο καὶ μυωπία.
Ὁ κ. Σίγκμαν ἦταν ἐκεῖνος πού, πρὶν ἀπὸ λίγο καιρό, πρότεινε στὸ ἁρμόδιο βρετανικὸ ὑπουργεῖο νὰ ἀπαγορεύσει μὲ σχετικὸ νόμο τὴ χρήση ἠλεκτρονικοῦ ὑπολογιστῆ σὲ παιδιὰ κάτω τῶν 9 ἐτῶν.
Στὸν δυτικὸ κόσμο, περισσότερα ἀπὸ 25 ἑκατομμύρια παιδιὰ ἡλικίας 8-14 ἐτῶν περιηγοῦνται μὲ ἄνεση τὸ Διαδίκτυο, παίζουν παιχνίδια, «κατεβάζουν» ταινίες καὶ μουσικὴ καὶ συνομιλοῦν μὲ ἄλλους χρῆστες στὰ λεγόμενα chat rooms.
Ἀλλά, σύμφωνα μὲ τοὺς γιατρούς, αὐτὴ ἡ στενὴ ἐπαφὴ μὲ τὴ νέα τεχνολογία μπορεῖ νὰ ἀποβεῖ ἐπικίνδυνη γιὰ τὴν ὑγεία τους, καθὼς ὁ ἀναπτυσσόμενος ἐγκέφαλος τοῦ παιδιοῦ περικλείεται ἀπὸ λεπτὰ ὀστᾶ ποὺ ἐπιτρέπουν στὴν ἀκτινοβολία νὰ διεισδύει εὐκολότερα.
Πιὸ βλαβερὲς ἐπιπτώσεις γιὰ τὴν ὑγεία ἔχει ἡ χρήση τῶν ἀσύρματων ὑπολογιστῶν, ποὺ ἐκπέμπουν ἀκτινοβολία στὴ ζώνη τῶν 2GΗz. Στὶς εὐαίσθητες ἡλικίες τῶν 8-14 ἐτῶν, οἱ ἠλεκτρονικοὶ ὑπολογιστὲς μπορεῖ νὰ προκαλέσουν προβλήματα ὅρασης, πόνους στὸν λαιμὸ καὶ στὸν αὐχένα, πονοκεφάλους καὶ ἀδυναμία συγκέντρωσης τῆς προσοχῆς»!
Μάλιστα καὶ κατὰ τοὺς εἰδικοὺς παιδοψυχολόγους ἕνα παιδὶ 11-12 ἐτῶν δὲν ἔχει κανένα λόγο σοβαρὸ λόγο σύνδεσης μὲ τὸ διαδίκτυο. Ἐὰν θέλει νὰ ἀντλήσει κάποιες πληροφορίες μπορεῖ νὰ τὶς βρεῖ στὶς παραδοσιακὲς πηγὲς (π.χ. ἐγκυκλοπαίδειες).
(Στὸ ἑπόμενο φύλλο θὰ δοῦμε τί κάνουν οἱ γνωστοὶ «γκουροὺ» τῆς τεχνολογίας στὰ παιδιά τους, τί ὑποστηρίζουν οἱ διεθνεῖς ὀργανισμοὶ καὶ ὅτι οἱ ἀντίθετες σὲ ὅλα αὐτὰ οὐσιαστικὰ εἶναι οἱ πολυεθνικές!)
Σημείωσις:
[4] Τὸ 2004 ἵδρυσε τὸ κέντρο Transfer Center for Neurosciences and Learning, βασικὸς στόχος τοῦ ὁποίου εἶναι ἡ “μετάφραση” τῶν ἀποτελεσμάτων ἐρευνῶν ἀπὸ τὸν τομέα τῆς νευροεπιστήμης, γιὰ τὴν ἔνταξή τους σὲ νηπιαγωγεῖα, σὲ σχολεῖα ἢ ἀκόμη καὶ σὲ Πανεπιστήμια.
Ἐν συνεχείᾳ τῶν ὅσων ἀναφέραμε στὰ δύο προηγούμενα φύλλα, θὰ παραθέσουμε τώρα καὶ τὰ ἑξῆς πολὺ σημαντικά, ὁλοκληρώνοντας τὸ θέμα μας:
1. Τὰ παιδιὰ τῶν στελεχῶν τῶν τεχνολογικῶν κολοσσῶν δὲν σπουδάζουν σὲ σχολεῖα μὲ ὑπολογιστές!
Πῆρε εὐρεῖα δημοσιότητα τὸ ἑξῆς παράδοξο γεγονός. Σὲ σχολεῖο τῆς Σίλικον Βάλεϊ, στὸ ὁποῖο φοιτοῦν τὰ παιδιὰ τῶν στελεχῶν τῆς Google, τῆς Apple, τῆς Yahoo καὶ ἄλλων τεχνολογικῶν κολοσσῶν, δὲν ὑπάρχει οὔτε ἕνας ὑπολογιστής, οὔτε μία ὀθόνη!!!
Ἡ χρήση ὁποιουδήποτε τεχνολογικοῦ «γκάτζετ» ἀπαγορεύεται στὶς σχολικὲς αἴθουσες, ἐνῷ οἱ ἐκπαιδευτικοὶ συστήνουν στοὺς μαθητές τους νὰ μὴ τοὺς χρησιμοποιοῦν οὔτε στὸ σπίτι!
Δηλαδὴ τί βλέπουμε ἐδῶ; Πὼς ἐνῷ ὁ τεχνολογικὸς ἐξοπλισμὸς θεωρεῖται ἀπαραίτητος στὴν ἐκπαίδευση, οἱ νέες τεχνολογίες γίνονται μέσο διδασκαλίας καὶ οἱ μαθητὲς ἐνθαρρύνονται στὴ χρήση τους (μὲ τὶς πολυεθνικὲς νὰ παίζουν τὸν δικό τους ρόλο ἐπ’ αὐτοῦ), στὴν καρδιὰ τῆς ἀποκαλούμενης «Μέκκας τῆς Τεχνολογίας», δηλαδὴ τὴ Σίλικον Βάλεϊ, τὸ μολύβι, τὸ χαρτὶ καὶ τὸ βιβλίο εἶναι τελικὰ τὰ μόνα ποὺ γίνονται ἀποδεκτά!
Αὐτὴ μάλιστα ἡ ἐπιλογὴ τί δείχνει; Πὼς τὰ σχολεῖα καὶ οἱ ὑπολογιστὲς εἶναι ἀσύμβατα μεταξύ τους! Ὑπολογίζεται δὲ ὅτι 160 ἀκόμη σχολεῖα στὶς ΗΠΑ ἀκολουθοῦν τὴν ἴδια τακτική!
Κατὰ τοὺς ἐμπνευστὲς αὐτῆς τῆς τακτικῆς, ἡ χρήση τῶν ὑπολογιστῶν ἔχει ἀρνητικὲς συνέπειες στὴ φυσικὴ δραστηριότητα, τὴ δημιουργικὴ σκέψη, τὴν ἐπικοινωνία ἀνάμεσα στοὺς μαθητὲς καὶ τὴ συγκέντρωση τῶν παιδιῶν στὸ μάθημα.
Στὴν ἐφημερίδα «New York Times» στέλεχος τῆς Σίλικον Βάλεϊ τόνισε ξεκάθαρα ὅτι τὰ παιδιά του φοιτοῦν σὲ σχολεῖο χωρὶς ὑπολογιστές! Καὶ στὴ συνέχεια ἀνέφερε τὰ ἑξῆς: «Δὲν νομίζω ὅτι χρειάζεται κανεὶς τὴν τεχνολογία, γιὰ νὰ μάθει γραμματική». Εἶπε ἀκόμη καὶ τὰ ἑξῆς: «Ἡ ἰδέα ὅτι μία ἐφαρμογὴ τῆς ipad μπορεῖ νὰ διδάξει καλύτερα τὰ παιδιά μου πῶς νὰ διαβάζουν ἢ νὰ μάθουν εὐκολότερα ἀριθμητικὴ εἶναι ἁπλῶς γελοία»!
Ἀσφαλῶς ὁ ἄνθρωπος αὐτὸς δὲν εἶναι «τεχνοφοβικός», ἀφοῦ ἔχει κάνει σπουδὲς στὴν πληροφορική, εἶναι στέλεχος τῆς Google καὶ δὲν πηγαίνει πουθενὰ χωρὶς τὸ ipad καὶ τὸ «ἔξυπνο» κινητό του. Ἡ κόρη του ὅμως ποὺ πηγαίνει στὴν Ε΄ τάξη Δημοτικοῦ δὲν γνωρίζει πῶς νὰ χρησιμοποιήσει τὸ Google, ἐνῷ ὁ γιός του στὸ Γυμνάσιο μόλις τώρα ἄρχισε νὰ τό μαθαίνει![5]
Τὸ γεγονὸς αὐτὸς θυμίζει τὸν Μπὶλ Γκέιτς, ἱδρυτὴ τῆς Microsoft, ποὺ ὅπως εἶναι εὐρύτερα γνωστὸ ἐπιτρέπει πολὺ περιορισμένη χρήση τοῦ Η/Υ γιὰ τὴν κόρη του.
Ἀνάλογη στάση εἶχε καὶ ὁ πρώην πρόεδρος τῶν ΗΠΑ Μπαρὰκ Ὀμπάμα στὶς κόρες του, ἀφοῦ ἦταν ἀρνητικὸς στὸ νὰ κάνουν χρήση τῶν λεγόμενων «social media», δηλαδὴ τῶν ἱστοσελίδων κοινωνικῆς δικτύωσης, ὅπως καταγράφηκε σὲ συνέντευξή του στὸ περιοδικὸ «People». Ἡ στάση του αὐτὴ προκάλεσε πλῆθος σχολίων στὸ διαδίκτυο! [6]
2. Ἀναγνωρισμένοι φορεῖς θέτουν ἡλικιακὰ ὅρια!
Σύμφωνα μὲ ἀνακοίνωση τῆς UNESCO, θὰ πρέπει νὰ ἀπαγορεύεται στὰ παιδιὰ νὰ χρησιμοποιοῦν ὑπολογιστὴ στὴν ἐκπαίδευση μέχρι τὴν ἡλικία τῶν 9 ἐτῶν, «ἐξαιτίας τῶν δυσμενῶν ἐπιπτώσεων τῆς χρήσης ὑπολογιστῆ στὸν ἐγκέφαλο»!
Πρὸς τοῦτο ἐπικαλεῖται δηλώσεις ψυχολόγων ποὺ ἐπιβεβαιώνουν ὅτι ἡ πρόωρη εἰσαγωγὴ καὶ ὑπέρμετρη χρήση τῆς τεχνολογίας ἔχουν ἀρνητικὲς ἐπιπτώσεις στὴν ἀνάπτυξη τῶν παιδιῶν, ἀφοῦ οἱ γνωστικὲς ἱκανότητές τους διαμορφώνονται σὲ αὐτὸ τὸ στάδιο.
Στὴν ἄποψη ὅτι ἡ χρήση ὑπολογιστῶν ὄχι μόνο δὲν προσφέρει, ἀλλὰ βλάπτει κιόλας σὲ μικρὴ ἡλικία καταλήγει καὶ ἡ Ἀμερικανικὴ Παιδοψυχιατρικὴ Ἑταιρεία. Γράφει στὸ ἐπίσημο περιοδικό της: «Εἶναι σημαντικὸ νὰ ἀκολουθεῖται ἡ σωστὴ ἡλικία στὴ χρήση ὑπολογιστῶν, ὥστε νὰ προληφθοῦν κίνδυνοι στὴν ὑγεία τῶν παιδιῶν. Σὲ μία χρονικὴ περίοδο σωματικῆς καὶ πνευματικῆς ἀνάπτυξης, ἡ ὑπερβολικὴ ἔκθεση στοὺς ὑπολογιστὲς μπορεῖ εὔκολα νὰ προκαλέσει βλάβες, ὅπως ἀδύναμη ὅραση, σπονδυλίτιδα, στρὲς κ.ἄ.»!
3. Οἱ ἀντιρρήσεις προέρχονται
ἀπὸ τὶς πολυεθνικές!
Εἶναι ἀδιαμφισβήτητο τὸ ἑξῆς γεγονός: Παρὰ τὶς πιὸ πάνω ἔρευνες, τὶς ἀπόψεις τῶν φορέων καὶ τῶν εἰδικῶν ἐπιστημόνων, τὰ ὅρια ἡλικίας κατὰ τὰ ὁποῖα τὰ παιδιὰ χρησιμοποιοῦν τὸ διαδίκτυο, συνεχῶς χαμηλώνουν. Δὲν ἔφθασαν μόνο στὸ Δημοτικό, στὶς τάξεις τοῦ ὁποίου μπῆκε καὶ ἐπίσημα ἡ χρήση, ἀλλὰ καὶ σ’ αὐτὸ τὸ νηπιαγωγεῖο. Σὲ τέτοιο βαθμὸ μάλιστα, ποὺ τὰ παιδιὰ τῆς προσχολικῆς ἡλικίας νὰ ἀποτελοῦν τὴν ταχύτερα ἀναπτυσσόμενη ἡλικιακὴ ὁμάδα χρηστῶν τοῦ διαδικτύου!!!
Ποῦ ἀποδίδεται αὐτὴ ἡ ὄντως ἀπαράδεκτη κατάσταση; Μὰ στὴ ποικίλη δράση τῶν πολυεθνικῶν καὶ τῆς «διεθνοῦς τῶν πονηρῶν» ποὺ τὴν κατευθύνουν!
Οἱ πολυεθνικὲς δὲν ἔχουν εὐαισθησίες οὔτε πνευματικές, οὔτε νεανικές, οὔτε ὁποιεσδήποτε ἄλλες. Βλέπουν τὰ πάντα ὡς ἀγορά. Ἑπομένως καὶ τὰ παιδιὰ καὶ τὴ νέα γενιὰ γενικά. Μία «ἀγορὰ» πολλὰ ὑποσχόμενη, γιατί εἶναι ἡ πλέον δυναμική. Εὔκολα τῆς πωλοῦν ὅλα τους τὰ προϊόντα κι ὕστερα τοὺς ἔχουν πελάτες γιὰ μία ζωή, γιὰ πάντα. Πέραν τοῦ ὅτι οἱ νεάζοντες, δηλαδὴ ἐκεῖνοι ποὺ θέλουν νὰ λέγονται νέοι, ἐνῷ δὲν εἶναι, μιμοῦνται τὶς νεανικὲς συμπεριφορές, ἄρα καὶ τὴν κατανάλωση τῶν πολυεθνικῶν προϊόντων![7]
Ὡς παράδειγμα καὶ μόνο μποροῦμε νὰ ἀναφέρουμε, πέραν ἀπ’ τὰ προϊόντα ποὺ ἔχουν σχέση μὲ τοὺς ἠλεκτρονικοὺς ὑπολογιστές, τοὺς ἀποκαλούμενους «ψηφιακοὺς παιδότοπους τοῦ διαδικτύου», τὸν ρόλο τῶν ὁποίων θὰ ἀναπτύξουμε ἀναλυτικὰ σὲ ἄλλο δημοσίευμά μας.
Συμπέρασμα
Στὴν καλύτερη περίπτωση οἱ μαθητὲς αὐτὸ ποὺ μαθαίνουν εἶναι νὰ γίνονται ἁπλὰ χειριστὲς μηχανημάτων, ἔστω καὶ τῆς πιὸ σύγχρονης τεχνολογίας! Ποτέ, ὅμως, οὔτε τὸ σχολεῖο οὔτε καὶ οἱ μαθητὲς δὲν κατορθώνουν νὰ γίνουν καλύτεροι λόγῳ τῆς χρήσης τῶν Η/Υ καὶ τοῦ διαδικτύου. Μποροῦν ἁπλῶς νὰ ἔχουν κάποια βοήθεια στὴ μάθησή τους ἀπ’ αὐτούς, μόνο ἂν μείνουν ἀνεπηρέαστοι ἀπ’ ὅλους τοὺς γνωστοὺς κινδύνους καὶ τοὺς χρησιμοποιοῦν ἀπολύτως σωστά, πρᾶγμα σπάνιο καὶ ἐν πάσῃ περιπτώσει πάρα πολὺ δύσκολο γιὰ ἕνα παιδί. Τίποτε ἄλλο! Τὰ ἄλλα εἶναι τῶν πολυεθνικῶν καὶ τῆς «διεθνοῦς τῶν πονηρῶν»!
Σημειώσεις:
[5] Πηγή: nooz.gr
[6] Περισσότερα ἐπ’ αὐτοῦ μπορεῖ νὰ δεῖ κανεὶς στὸ δημοσίευμά μας «ΑΣ ΜΙΜΗΘΟΥΜΕ ΤΟΥΣ ΓΚΟΥΡΟΥ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ» (Ο.Τ. 6.2.2015)
[7] Περισσότερα μπορεῖ νὰ δεῖ κανεὶς στὸ δημοσίευμά μας «Η ΕΠΙΘΕΣΗ ΤΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ» (Ο.Τ. 26.01.2018)