ΚΥΡΙΑΚΗ Γ΄ΝΗΣΤΕΙΩΝ[:Μάρκ.8,34-9,1]
Απομαγνητοφωνημένη ομιλία μακαριστού γέροντος Αθανασίου Μυτιληναίου με θέμα:
« ΥΠΑΡΧΕΙ ΑΝΤΑΛΛΑΓΜΑ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ;»
[εκφωνήθηκε στην Ιερά Μονή Κομνηνείου Λαρίσης στις 30-3-1997] [Β 353] Έκδοσις Β΄
Σήμερα, Κυριακή Γ΄Νηστειών, αγαπητοί μου, η επιλεγομένη της Σταυροπροσκυνήσεως. Η Εκκλησία μας προβάλλει τον Τίμιον Σταυρόν προς προσκύνησιν. Ο λόγος αυτής της σταυροπροσκυνήσεως είναι πρώτον η ενίσχυσις των πιστών εις το μέσον της Μεγάλης Τεσσαρακοστής και όπως λέγει το Ωρολόγιον ότι συνήθως εις το μέσον ενός έργου υπάρχει φανερή πια η κόπωσις, ώστε κατά τρόπον τέτοιον να βοηθηθεί κανείς από αυτόν τον κάματον· βλέποντας προβαλλόμενον τον Τίμιον Σταυρόν. Και δεύτερον, η προβολή του Σταυρού του Χριστού, που είναι το σύμβολον του εσταυρωμένου βίου. Ο Χριστιανός πρέπει να έχει πάντοτε εσταυρωμένον βίον αν θέλει να είναι γνήσιος μαθητής του μεγάλου διδασκάλου και εσταυρωμένου Ιησού Χριστού. Εάν αυτό το στοιχείο δεν υπάρχει στον Χριστιανόν, τότε είναι παντελώς αδύνατον να θεωρείται Χριστιανός. Και πρέπει το στοιχείο αυτό να το βιώνει. Να έχει, δηλαδή, τη μετοχή του εις τον Σταυρό του Χριστού.
Όμως όλη αυτή η διαδικασία, το να είναι κανείς εκείνος που έχει δεχθεί τον Σταυρόν του Χριστού και είναι μέσα εις τον Σταυρόν του Χριστού και βιώνει τον Σταυρόν του Χριστού, αυτή όλη η διαδικασία, βέβαια, δεν είναι ένα παιχνίδι που μπορείς να δίνεις και να παίρνεις, που μπορείς να καταβάλεις και να αναιρείς. Είναι μία υπόθεση άκρως άκρως σοβαρή, ἐν οὐ παικτοῖς. Σε πράγματα με τα οποία δεν μπορούμε να παίζομε. Πρόκειται για το κέρδισμα ή το χάσιμο της ψυχής, όπως θα δούμε στη συνέχεια. Γι΄αυτό ο Κύριος είπε: «Τί γὰρ ὠφελήσει ἄνθρωπον ἐὰν κερδήσῃ τὸν κόσμον ὅλον, καὶ ζημιωθῇ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ;». Δηλαδή: «Τι έχει κανείς να ωφεληθεί, εάν τα πάντα κερδίσει, το σύμπαν ολόκληρο, αλλά ζημιωθεί όμως ως προς την ψυχήν του;». «Ἢ τί δώσει ἄνθρωπος ἀντάλλαγμα τῆς ψυχῆς αὐτοῦ;». Προσέξτε αυτό το σημείο: «Ο άνθρωπος τι αντάλλαγμα, αντάλλαγμα – σ’ αυτό θα μείνω, στο αντάλλαγμα- τι αντάλλαγμα ο άνθρωπος μπορεί να δώσει για την ψυχή του;». Σου δίνω την ψυχή μου και μου δίνεις τι; Αφού η ψυχή δεν έχει κανένα αντάλλαγμα;
Για να το καταλάβομε, αγαπητοί μου, αυτό, πόσο σοβαρό πράγμα είναι, ο Κύριος μίλησε γι΄αυτό το αντάλλαγμα. Και για να γίνει κατανοητό είπε την αξία της ψυχής. Αλλά ας δούμε τα πράγματα στη σειρά τους.
Έχει αξία η ψυχή; Πολύ μεγάλη αξία. Είναι τόση η αξία της, μας είπε ο Κύριος, όσο δεν μπορεί να λογαριαστεί και να ζυγιστεί με όλον τον ορατόν κτιστόν κόσμον. Λέμε ότι κάποιος κατέκτησε, είναι κατακτητής, έγινε Μέγας Αλέξανδρος. Και τι κατέκτησε ο Μέγας Αλέξανδρος; Είναι εντελώς σχετική η προσπάθειά του, σχετικές οι κατακτήσεις του, ο Μέγας Ναπολέων, τίποτε, όλα πολύ σχετικά. Να κατακτήσεις το σύμπαν ολόκληρο! Αδύνατον! Ε, λοιπόν, η ψυχή σου έχει πιο μεγάλη αξία από το σύμπαν ολόκληρο και δεν δύναται να ισοσταθμιστεί. Γιατί; Διότι η ψυχή είναι εικόνα του Θεού. Ενώ το σύμπαν δεν είναι εικόνα του Θεού. Ούτε το πλανητικό μας σύστημα, ούτε η γη μας, ούτε ο ήλιος και η σελήνη, τίποτε… Ούτε οι αστέρες οι δυσεξαρίθμητοι. Τίποτε απ’ όλα αυτά δεν είναι εικόνα του Θεού. Η εικόνα του Θεού είναι μόνον εις τον άνθρωπο. Και συνεπώς εκείνο που κάνει πολύ μεγάλο τον άνθρωπον είναι ότι είναι εικόνα του Θεού.
Έχει ένα ωραίο παράδειγμα ο Πασκάλ. Λέγει ότι ο ήλιος είναι τρομακτικά μεγαλύτερος από τον άνθρωπο. Τρομακτικά μεγαλύτερος. «Ο ήλιος», λέει, «με μία ακτίνα του σε σκοτώνει». Και μάλιστα τώρα που έχομε τις ακτίνες χωρίς αυτό το προστατευτικό κάλυμμα πάνω από τη Γη και μπαίνει η ακτινοβολία του ηλίου, η λεγομένη «τρύπα του όζοντος», τον φονεύει τον άνθρωπο. Του βγάζει καρκίνο και πεθαίνει. «Ο ήλιος δεν ξέρει ότι σκοτώνει. Ο άνθρωπος ξέρει ότι πεθαίνει!». Δηλαδή ο άνθρωπος έχει συνείδησιν, γνωστική συνείδηση. Ξέρει. Και συνεπώς ο άνθρωπος είναι ασύγκριτα ανώτερος και από τον ήλιον και, επαναλαμβάνω, από το σύμπαν ολόκληρο.
Για να πάρομε μία γεύση της αξίας της ψυχής, αρκεί, αγαπητοί μου, να σκεφθούμε ότι για χάρη του ανθρώπου, για χάρη της ανθρωπίνης ψυχής, έγινε ο Λόγος σαρξ! Δηλαδή ενηνθρώπησε Αυτός ο Θεός Λόγος. Όταν ο Κύριος είπε: «Τί δώσει ἄνθρωπος ἀντάλλαγμα τῆς ψυχῆς αὐτοῦ;». «Τι μπορεί να δώσει ο άνθρωπος σαν αντάλλαγμα;». Εννοούσε ότι κανένα αντάλλαγμα δεν υπάρχει. Πλην ενός. Κι εδώ είναι το κύριο σημείον. Κι αυτό το ένα είναι ο Ενανθρωπήσας Θεός Λόγος. Έρχεται και μας λέει: «Δώσ’ μου την ψυχή σου και θα σου δώσω τον εαυτό μου!». Αν θέλετε: «Δώσ’ μου τον θάνατό σου και θα σου δώσω τη ζωή μου!». Είναι το μοναδικόν αντάλλαγμα. Αναφορά του θέματος γίνεται σε μία ευχή του Μεγάλου Βασιλείου, αγαπητοί μου, που ακούσαμε σήμερα.
Αλλά, να το δούμε κι αυτό, το τι θα πει «ἀντάλλαγμα». Είναι γνωστό ότι στην Παλαιά Διαθήκη η έννοια του ανταλλάγματος ήταν η εξής. Όταν έμελλε ο Θεός να εξαγάγει τον λαό Του από την Αίγυπτο, τότε, το τελευταίο βράδυ προ της αναχωρήσεώς των, έπεσε επάνω στην Αίγυπτο η δεκάτη πληγή. Ήτανε φοβερή! Όλα τα πρωτότοκα των Αιγυπτίων απέθανον. Και τα πρωτότοκα των ζώων. Απέθανον. Όλα! Εκτός βέβαια από τα πρωτότοκα των Εβραίων. Έτσι, όταν ο Θεός έδωσε αυτήν την πληγή, έδωσε και μίαν εντολή: Να βάψουν τα ανώφλια των σπιτιών των οι Εβραίοι με το αίμα ενός αρνιού που θα έσφαζαν. Αυτό δεν θα το έβραζαν να το φάνε, αλλά θα το έψηναν. Γιατί το ψητό γίνεται πιο γρήγορα από το βραστό. Δηλαδή δείγμα γρηγοράδας. Ότι τα πράγματα δεν περιμένουν. Ότι έπρεπε να φύγουν εκείνο το βράδυ. «Και μάλιστα, τα παπούτσια σας», λέει, «θα τα κρατάτε στο χέρι». Έχετε δει κάποιες χωριάτισσες καμιά φορά, όταν θέλουν να ανοίξουν δρόμο να τρέξουν, να περπατήσουν, βγάζουν τα παπούτσια τους. Για τον άνθρωπο της πόλεως αυτό είναι ακατανόητο. Για να πάρομε μία εικόνα. Και μάλιστα να βάλουν ζώνη στη μέση, γιατί ήταν χιτώνες ποδήρεις, για να μην εμποδίζονται εις το τρέξιμο.
Τα πράγματα λοιπόν δεν περίμεναν. Έτσι θα έπρεπε να φάνε το αρνί το ψητό, να φύγουν, με το αίμα του οποίου έβαψαν τα ανώφλια των θυρών των, ώστε ο άγγελος ο ολοθρευτής, όταν έβλεπε αυτό το αίμα δεν θα έμπαινε να θανατώσει το πρωτότοκον της οικογενείας, όπου δεν έβλεπε το αίμα – και αυτό ήτανε βεβαίως μόνον εις τα σπίτια των Αιγυπτίων. Προσέξτε. Αυτό ήταν ένα μυστικό που μπορούσε να κυκλοφορήσει σε έναν ολόκληρο λαό, χωρίς να προσβληθεί η εχεμύθειά του. Σ’ αυτό το σημείο θα είχα πάρα πολλά να πω. Προχωρώ. Για το θέμα της εχεμυθείας. Εγώ αν σας πω κάτι και σας πω: «Μην το πείτε πουθενά!», θα το μάθει όλη η Λάρισα. Ενώ σας είπα, μην το πείτε πουθενά. Θα το πείτε στη γειτόνισσα, θα το πείτε στη φίλη σας, θα το πείτε στον συγγενή σας, αλλά δεν θα κρατηθεί μυστικό. Εδώ έχομε μία περίπτωση διατηρήσεως εχεμυθείας κατά έναν καταπληκτικόν τρόπον και πρωτότυπον. Πού να ξέρουν οι Αιγύπτιοι… πού να ήξεραν οι Εβραίοι πρώτα πρώτα ότι θα ήταν μοιρασμένη η περίπτωση. Τα πρωτότοκά τους δεν θα πάθαιναν τίποτε· αλλά θα πάθαιναν των Αιγυπτίων τα πρωτότοκα. Με μόνο το αίμα. Το αίμα τι θα ήταν αυτό; Ένα αντάλλαγμα!
Όταν αργότερα ήρθαν εις την γη της επαγγελίας οι Εβραίοι, τότε ο Θεός λέει το εξής: «Κοιτάξτε, Εγώ γλύτωσα τα πρωτότοκά σας· λοιπόν, τι θα μου δώσετε για εκείνο που Εγώ σας έδωσα;». Προσέξτε. «Τι θα μου δώσετε;». Θέλει αντάλλαγμα ο Θεός. Εδώ τώρα η έννοια της ανταλλαγής. Και τι; Όταν το αγόρι, γιατί περί αγοριών επρόκειτο, θα εγίνετο 40 ημερών, θα προσέφερε ο κάθε Εβραίος το παιδί του στον Θεό. Του ανήκει. Του ανήκει. Διότι είπε ο Θεός: «Μου ανήκουν τα πρωτότοκα. Αλλά δεν θα τα κρατήσω τα παιδιά σας. Θα μου δώσετε ένα αντάλλαγμα. Και αυτό το αντάλλαγμα θα είναι ή ένα κατσικάκι ή ένα προβατάκι ή αν είναι φτωχός ο άνθρωπος, ένα ζεύγος», λέει, «τρυγόνια». «Θα μου δώσεις και θα σου δώσω». Αυτή είναι η έννοια της ανταλλαγής. Πιστεύω το κατανοήσαμε.
Εδώ όμως τα πράγματα… - γι' αυτό και στην Υπαπαντή που γιορτάζουμε επήγε ο Ιωσήφ ζεύγος τρυγόνων, που έδειχνε βέβαια ότι ήτανε πάρα πολύ φτωχοί. Η Θεοτόκος, ο Ιωσήφ ήταν πάρα πολύ φτωχοί άνθρωποι. Ήταν όμως τύπος αυτό. Ήταν τύπος μιας μεγάλης ανταλλαγής, που θα ήταν σε σχέση με την αμαρτωλή φύση μας και τον Ενανθρωπήσαντα Θεόν Λόγον. Δηλαδή, «Άνθρωπε, δώσ’ μου την αμαρτωλή σου φύση και θα σου δώσω την αγία μου φύση. Ανθρωπίνη. Δώσε μου ένα σώμα θνητόν και φθαρτόν και θα σου δώσω ένα σώμα αθάνατον και άφθαρτον. Θα σου δώσω το Σώμα μου και το Αίμα μου και με τον τρόπον αυτόν, δια του Σταυρού, θα γίνεις άφθαρτος και αθάνατος». Συμφέρει αυτή η ανταλλαγή; Τι σημαίνει λοιπόν «αντάλλαγμα»; Δίνω το δικό μου και παίρνω το δικό σου. Έξυπνο δεν είναι; Συμφέρον δεν είναι; Όμως προϋποθέτει πίστιν. Εάν δεν το πιστέψεις, μένεις χωρίς αυτήν την ανταλλαγή. Δεν είναι όμως μία αγοραπωλησία. Σημείωσατέ το. Αλλά μία ανταλλαγή κάποιων ποσών, κάποιων πραγμάτων. Το ποσόν της υπάρξεώς μου, το ποσόν της ανθρωπίνης υπάρξεως του Χριστού.
Είπαμε ότι η ψυχή δεν έχει αντάλλαγμα για τίποτα. Γιατί τίποτα δεν είναι ανώτερό της. Πλην της ανθρωπίνης φύσεως, ανθρωπίνης, όχι της θείας, της ανθρωπίνης φύσεως του Θεού Λόγου. Έτσι έρχεται ο Ιησούς και παίρνει ό,τι έχομε και μας δίνει ό,τι έχει. Δια του Σταυρού. Θαυμάσια φαίνεται αυτό, αγαπητοί μου, εις την Θείαν Λειτουργίαν που σας είπα, δίνομε το ψωμί μας και το κρασί μας και παίρνομε το Σώμα και το Αίμα του Χριστού. Ανταλλαγή είναι αυτό. Του δίνομε, μας δίνει. Λέγει ο Μέγας Αθανάσιος: «Τό τίμιον αἷμα τοῦ Χριστοῦ, τό ἀντάλλαγμα τῆς ὑπέρ τοῦ κόσμου ζωῆς». Για τη ζωή του κόσμου είναι το αντάλλαγμα. Του δίνομε – θα το πω, δεν πειράζει αν επαναλαμβάνω- τη θνητότητά μας και τη φθαρτότητά μας και μας δίνει την αθανασία και την αφθαρσία. Και συνεχίζει ο Μέγας Αθανάσιος και λέγει: «Οὐχ οἷον τε ἦν ἕτερον ἀνθ’ ἑτέρου ἀντιδοῦναι λύτρον -Αυτό είναι το λύτρον, η έννοια του λύτρου- ἀλλά σῶμα ἀντί σώματος καί ψυχήν ἀντί ψυχῆς δέδωκεν». Γιατί ο Χριστός είχε και ψυχή ανθρωπίνη. Δεν ήτανε σώμα και Θεός Λόγος. Αλλά ήταν Θεός Λόγος ενωμένος με την ανθρωπίνη φύση. Και εννοούμε «ανθρωπίνη φύση», τέλειον σώμα και τελείαν ψυχήν. Μας δίνει λοιπόν το σώμα Του και παίρνει το δικό μας. Μας δίνει την ψυχή Του και την ανθρωπίνη και παίρνει τη δική μας. Ένα λοιπόν αντάλλαγμα είναι το συμφέρον, που δεν είναι τίποτα πιο πάνω παρά μόνον αυτό, το Σώμα και το Αίμα του Χριστού. Η ανθρωπίνη φύσις του Ιησού Χριστού.
«Καί τελείαν ὕπαρξιν –συνεχίζει- ὑπέρ ὅλου τοῦ κόσμου. Τουτέστιν, τό ἀντάλλαγμα τοῦ Χριστοῦ». Αυτό είναι το αντάλλαγμα του Χριστού. Ο Χριστός δεν έδωσε λύτρον στον Θεό Πατέρα, όπως θέλουν να πιστεύουν και να λένε οι Δυτικοί, στη δυτική θεολογία. Δεν έδωσε λύτρο στον Θεό Πατέρα. Πολύ περισσότερο, δεν έδωσε λύτρο στον διάβολο. Γιατί και αυτό λέγεται. Ότι έδωσε λύτρο εις τον διάβολο. Για να μας εξαγοράσει. Όχι. Η έννοια του λύτρου είναι η έννοια της ανταλλαγής, του ανταλλάγματος. Όπως λέει ο Μέγας Βασίλειος -σήμερα το ακούσαμε, ξέρετε, αυτές τις πέντε Κυριακές έχομε τη Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου, Κυριακές της Μεγάλης Τεσσαρακοστής-: «Ἔδωκεν ἑαυτόν ἀντάλλαγμα τῷ θανάτῳ, ἐν ᾧ κατειχόμεθα». «Πήρε ό,τι μας ανήκε, Του τα δώσαμε εμείς αυτά και μας έδωσε εκείνα που Του ανήκουν». Έτσι μας δίνει ό,τι είναι και παίρνει επί του Σταυρού ό,τι είμεθα. Μας δίνει τη ζωή Του και παίρνει τον δικό μας θάνατο. «Δούς -λέει ο άγιος Γρηγόριος ο Νύσσης- ἑαυτόν ἀντάλλαγμα του σοῦ θανάτου». «Σου παίρνει τον θάνατο. Και σου δίνει τη ζωή». Επί του Σταυρού έπρεπε να ανεβεί η ανθρωπότητα κανονικά και να πληρώσει τις αμαρτίες της. Αλλά αντί της ανθρωπότητος ανέβηκε Εκείνος. «Λάβητε ἀντάλλαγμα τοῦ πεπτωκότος τόν Χριστόν», λέγει ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος. Όταν ο ευαγγελιστής Ιωάννης γράφει ότι «ὁ Πατήρ ἔδωκε τόν Υἱόν», αυτό το «ἔδωκε» σημαίνει αυτό το μυστηριώδες και θεοπρεπές αντάλλαγμα. Σου δίνω, μου δίνεις. Ή καλύτερα, μου δίνεις, σου δίνω. Σ’ αυτήν την τάξη. Και σημειώνει ο άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας: «Τόν ἴδιον Υἱόν τῆς ἁπάντων ἡμῶν σωτηρίας ἀντάλλαγμα δέδωκεν ὁ Πατήρ». Και το αξιοθαύμαστον της αγάπης του Θεού στον άνθρωπο συνεπώς είναι αυτή η ανταλλαγή.
Ο Κύριος ακόμη μίλησε, αγαπητοί μου, περί απωλείας της ψυχής. Ότι μπορείς να χάσεις την ψυχή σου. Ή περί ανταλλάγματος της ψυχής. Πότε όμως χάνεται η ψυχή; Δηλαδή πότε χωρίζεται από τον Θεό; Γιατί η ψυχή καθ’ εαυτήν είναι αθάνατη. Δεν χάνεται. Αδύνατον. Δεν χάνεται. Γιατί δεν θέλει ο Θεός να χαθεί. Δηλαδή να γυρίσει στο μηδέν. Ή να μετασχηματιστεί σε κάτι άλλο. Αδύνατον. Γιατί έτσι το θέλει ο Θεός. Δεν είναι η ψυχή εκ φύσεως αθάνατη, όπως έλεγαν οι Πλατωνικοί, ή ο αρχαίος κόσμος, οι φιλόσοφοι. Δεν είναι εκ φύσεως αθάνατη. Και μάλιστα ο Πλάτων στηρίζεται επάνω στη λογικότητα της ψυχής, για να υποστηρίξει την αθανασία της ψυχής. Λάθος. Λάθος! Η λογικότητα είναι απλώς μία ιδιότητα της ψυχής. Θέλει ο Θεός η ψυχή να είναι αθάνατη. Είναι μόνο ο Θεός αθάνατος εκ της φύσεώς Του. Λέει ο Απόστολος Παύλος: «Ὁ μόνος ἔχων ἀθανασίαν, φῶς οἰκῶν ἀπρόσιτον», κ.τ.λ. κ.τ.λ. Όλα τα άλλα είναι κτιστά. Και ό,τι είναι κτιστό, δεν μπορεί να μένει, παρά μόνο εάν ο Θεός θέλει να μένει.
Έτσι τι θα πει εδώ «απώλεια της ψυχής», ότι η ψυχή χάνεται; Ότι απλώς χωρίζεται από τον Θεό. Όταν αμαρτάνει και προπαντός όταν αθετεί τον Θεόν και Τον αρνείται. Τότε «χάνεται». Το «χάνεται», εντός εισαγωγικών. Έχει την αιωνία κόλαση. Ούτε οι δαίμονες θα χαθούν. Ούτε οι αμαρτωλές ψυχές θα χαθούν. Τίποτα δεν χάνεται. Λέγει ένας πατήρ: «Μή γάρ ἑτέραν ἔχεις ψυχήν ἀντί ψυχῆς δοῦναι;(:Μπα! Μήπως έχεις κάποια άλλη ψυχή στην αποθήκη, για να χάσεις αυτή, ώστε να ‘χεις εκείνη την εφεδρικήν ψυχήν;)- Δεν έχομε εφεδρική ψυχήν, αγαπητοί- Χρήματα γάρ ἤ οἰκία ἤ ἀνδράποδα δύνασαι ἀνταλλάξασθαι (:Τα πάντα μπορείς να ανταλλάξεις. Και σπίτι και… - «ἀνδράποδα» είναι οι άνθρωποι οι δούλοι) ψυχήν δέ ἀπολεῖς; (:Έχασες την ψυχήν σου;) ἑτέραν ἀποδοῦναι οὐ δυνήσει ψυχήν (:Δεν μπορείς να δώσεις άλλη ψυχή. Τελείωσε. Μία και μοναδική)». Και προσθέτει ότι αυτό δεν είναι θαυμαστό μόνον για την ψυχή αλλά είναι και για το σώμα. Και για το σώμα. Κι αυτό, αφού θα αναστηθεί; Μύρια διαδήματα και αν φοράς, στέμματα, έχεις όμως άρρωστο σώμα, με τι μπορείς να ανταλλάξεις αυτό με ένα γερό σώμα; Μπορείς; «Εἷς μόνον -λέγει ένας εκκλησιαστικός συγγραφεύς- δεδύνηται δοῦναι ἀνταλλάγματα τῆς ἀπολλυμένης πρότερον ψυχῆς ἡμῶν· ὁ ὀνησάμενος ἡμᾶς τῷ ἑαυτοῦ τιμίῳ αἵματι». «Ένας μόνον μπορεί να δώσει αντάλλαγμα. Αυτός ο Οποίος έδωσε το αίμα Του για μας».
Αλλά και το σώμα θα γίνει άφθαρτο και αθάνατο. Μην το ξεχνούμε. Έδωσε το Σώμα Του ο Χριστός, για να πάρομε άφθαρτο και αθάνατο σώμα. Έδωσε την ψυχή Του την ανθρωπίνη ο Χριστός, για να πάρομε την αιωνία ένωση μετά του Αγίου Τριαδικού Θεού. Εάν, λοιπόν, δεν υπάρχει αντάλλαγμα της ανθρωπίνης ψυχής παρά μόνον ο Ιησούς Χριστός, τότε αν κανείς αρνείται τον Ιησούν Χριστόν, με τι θα ανταλλάξει την ψυχή του και να μείνει στην αιωνιότητα; Δεν υπάρχει…
Λέει ο απόστολος Παύλος έναν φοβερόν και συνεπέστατον λόγον. Λίγο θα σας μεταφράζω· είναι στην προς Εβραίους. «Ἑκουσίως γάρ ἁμαρτανόντων ἡμῶν μετά τό λαβεῖν τήν ἐπίγνωσιν τῆς ἀληθείας (: Αν κανείς –λέγει- συνεχίζει να αμαρτάνει, μετά από την επίγνωση της αληθείας) οὐκέτι περί ἁμαρτιῶν ἀπολείπεται θυσία (:δεν υπάρχει άλλη θυσία περί αμαρτιών σου. Είναι μία η θυσία. Του Χριστού. Κάπου Τον αρνείσαι όμως τον Χριστόν) φοβερά δέ τίς ἐκδοχή κρίσεως καί πυρός ζῆλος ἐσθίειν μέλλοντος τούς ὑπεναντίους - «πυρός ζῆλος»: η αιωνία κόλασις- . Ἀθετήσας τίς νόμον Μωυσέως χωρίς οἰκτιρμῶν ἐπί δυσίν ἤ τρισί μάρτυσι ἀποθνήσκει -αδυσώπητος ο μωσαϊκός νόμος. Ενώπιον δύο ή τριών μαρτύρων έκανες κάτι; Θα πεθάνεις!-· πόσῳ δοκεῖτε χείρονος ἀξιωθήσεται τιμωρίας ὁ τόν υἱόν τοῦ Θεοῦ καταπατήσας καί τό αἷμα τῆς διαθήκης κοινόν ἠγησάμενος (:πόσο χειρότερα λοιπόν θα τιμωρηθεί εκείνος ο οποίος θεώρησε το Αίμα του Υιού του Θεού… το κατεπάτησε και… - ακούτε- το θεώρησε κοινόν; «Ε, τι είναι το Αίμα του Χριστού; Όπως είναι το αίμα κάθε ανθρώπου, όπως είναι το αίμα κάθε ζώου». Τι είναι; Το θεωρείς κοινόν…) ἐν ᾧ ἡγιάσθη, καί τό Πνεῦμα τῆς χάριτος ἐνυβρίσας; (:με το οποίον Αίμα του Χριστού αγιάστηκε και το Πνεύμα της χάριτος τώρα το ενυβρίζει;). Φοβερόν τό ἐμπεσεῖν εἰς χεῖρας Θεοῦ ζῶντος». «Φοβερό πράγμα», λέγει, «να πέσει κανείς στα χέρια του Θεού του ζώντος». Είναι στο δέκατο κεφάλαιο προς Εβραίους. Δηλαδή, βαφτίστηκες, γνώρισες την Αλήθεια, την γνώρισες, την έζησες, την αρνήθηκες, την κλώτσησες. Να ξαναγυρίσεις πίσω; Χμμ…
Ακόμη λέγει: «Ἀδύνατον τούς ἅπαξ φωτισθέντας γευσαμένους τε τῆς δωρεᾶς της ἐπουρανίου καί μετόχους γενηθέντας Πνεύματος Ἁγίου...καί παραπεσόντας (:εκείνοι που γεύτηκαν – λέει- το Πνεύμα το Άγιον κ.λπ. κ.λπ. κ.λπ. και αφού παρέπεσαν) πάλιν ἀνακαινίζειν εἰς μετάνοιαν». Τι λέγει; Αδύνατον! Είναι αδύνατον να ανακαινισθείς εις μετάνοιαν. Τυπικό παράδειγμα έχομε τους δαίμονες. Γι΄αυτό δεν μπορούν να μετανοήσουν. Είναι αδύνατον. Εάν οι άγιοι άγγελοι εστερεώθησαν με την Ενανθρώπηση και τη θυσία του Χριστού, δεν είναι τώρα ώρα να σας πω γιατί, στερεώθηκε η αγιότητά τους, δεν μπορούν πλέον να μετακινηθούν οι άγιοι άγγελοι, το ίδιο δεν μπορούν να μετακινηθούν και οι δαίμονες. Να φύγουν, δηλαδή, από την αμαρτωλή τους κατάσταση. Αγαπητοί μου, να μας ελεήσει ο Θεός.
Βλέπομε λοιπόν καθαρά, αγαπητοί, ότι η ψυχή είναι ανεκτίμητη. Και τίποτα δεν μπορεί να την αντικαταστήσει και να την ανταλλάξει, παρά μόνον ο Χριστός. «Άνθρωπε, δώσε μου την ζωή σου και θα σου δώσω τη δική μου! Άνθρωπε, δώσε μου το σώμα σου και θα σου δώσω το δικό μου. Άνθρωπε, δώσε μου την ψυχή σου και θα σου δώσω τη δική μου».
Αν όμως τον Χριστόν αθετήσομε μετά το βάπτισμά μας, τότε την αμαρτωλή μας ψυχή με τι θα την ανταλλάξομε; Πρόκειται περί οριστικής απωλείας. Σοβαρά πράγματα. Γι΄αυτό ας φοβηθούμε τον δυνάμενον να μας απολέσει. Και ας ακούσομε άλλη μία φορά τα λόγια Του τα βαρυσήμαντα: «Τί γὰρ ὠφελήσει ἄνθρωπον ἐὰν κερδήσῃ τὸν κόσμον ὅλον, καὶ ζημιωθῇ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ; Ἤ τί δώσει ἄνθρωπος ἀντάλλαγμα τῆς ψυχῆς αὐτοῦ;».
ΠΡΟΣ ΔΟΞΑΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ
και με απροσμέτρητη ευγνωμοσύνη στον πνευματικό μας καθοδηγητή μακαριστό γέροντα Αθανάσιο Μυτιληναίο,
μεταφορά της απομαγνητοφωνημένης ομιλίας σε ηλεκτρονικό κείμενο και επιμέλεια:Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος
ΠΗΓΕΣ:
- Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Κ.
- http://www.arnion.gr/mp3/omilies/p_athanasios/omiliai_kyriakvn/omiliai_kyriakvn_712.mp3