Ἡ ἱστορικὴ μνήμη, καλοί μου φίλοι, εἶναι ὅ,τι πολυτιμότερο διαθέτει κάθε ἔθνος. Καὶ δική μας, πέραν ἀπ’ τὶς ὁποιεσδήποτε σοβινιστικὲς κορῶνες, εἶναι ὄντως ἀνεπανάληπτη. Γι’ αὐτὸ τὸν λόγο ἔχουμε ὅλοι μας χρέος, ὄχι μόνο νὰ ἑορτάζουμε τὶς ἐθνικές μας ἐπετείους, ἀλλὰ καὶ νὰ τὶς μεταβάλλουμε σὲ προσωπικὰ βιώματα. Ὄχι μόνο νὰ τὶς τιμοῦμε, ἀλλὰ καὶ νὰ τὶς μελετοῦμε καὶ νὰ διδασκόμαστε ἀπ’ αὐτές. Ὅπως ἐπίσης καὶ ἀπ’ τὸν πατριωτισμό, τὶς ἀξίες καὶ τὰ ἰδανικὰ ποὺ διακατεῖχαν ὅλους τούς ἥρωές τους. Ὁ λόγιος δικαστὴς Γ. Τετσέρτης, ποὺ ἀρνήθηκε νὰ καταδικάσει τὸν Θ. Κολοκοτρώνη, εἶχε πεῖ γι’ αὐτούς: «Οἱ ἄνδρες τοῦ ἔτους 1821 ἦτον πολεμισταὶ καὶ ἀπόστολοι, αἰωνία τους ἡ μνήμη!…».
* * *
Ναί, οἱ ἐθνικές μας ἐπέτειοι εἶναι πράγματι τὸ μεγαλεῖο τῆς Φυλῆς μας, καὶ τὶς ἔχουμε πάρα πολὺ μεγάλη ἀνάγκη στὶς μέρες τῆς παγκοσμιοποίησης καὶ τῆς ἰσοπέδωσης ποὺ ζοῦμε. Καὶ νὰ γιατί …
► Ὅλες τους τιμοῦν ἐκεῖνο τὸ γιγάντιο ΟΧΙ τοῦ λαοῦ μας, ἐκεῖνο τὸ «Μολών λαβὲ» σὲ ἐπαναλαμβανόμενες Θερμοπύλες, πρὸς ὅλους τούς βαρβάρους καὶ τοὺς τυράννους ποὺ θέλησαν νὰ τὸ καθυποτάξουν καὶ νὰ τὸ ὑποδουλώσουν ποικιλοτρόπως. Τοὺς Πέρσες, τοὺς Ρωμαίους, τοὺς Φράγκους, τοὺς Ὀθωμανούς, τοὺς Ναζιστὲς … Ἕνα ΟΧΙ ποὺ πρέπει νὰ εἶναι ἀδιάκοπο καὶ πάντοτε ἠχηρὸ ἀπέναντι σὲ ὁποιοδήποτε κατακτητή. Τί κι ἂν εἴμαστε ὀλιγάριθμοι; Πάντοτε εἴμασταν λίγοι, πολὺ λίγοι, μπροστὰ στὰ στίφη τῶν πάνοπλων ἐχθρῶν[1].
► Ὅλες τους μᾶς τροφοδοτοῦν τὴν ἱστορικὴ μνήμη στοὺς ἀγῶνες τῶν προγόνων μας, ποὺ ὅλοι τους ἦταν ὑπὲρ βωμῶν καὶ ἑστιῶν. Ὁ Ἀλέξανδρος Ὑψηλάντης ἔγραφε, γὰ παράδειγμα, στὴν προκήρυξή του: «Μάχου ὑπὲρ Πίστεως καὶ Πατρίδος». Ὁ Μακρυγιάννης τόνιζε τοῦτο: «Ὅταν μοῦ πειράξουν τὴν Πατρίδα καὶ τὴν Θρησκεία μου, θὰ μιλήσω, θὰ ’νεργήσω, κι ὅ,τι θέλουν ἄς μοῦ κάνουν». Ὁ ὅρκος τῶν Ἱερολοχιτῶν ἦταν τοῦτος: «Ὁρκίζομαι εἰς τὸ ὄνομα τῆς Ἁγίας Τριάδος νὰ διαμείνω πιστὸς εἰς τὴν Θρησκείαν μου καὶ τὴν Πατρίδα μου».
► Ὅλες τους εἶναι βάσεις προβληματισμοῦ. Γιὰ τὸ πῶς νίκησαν, ποιὲς ἀρετές, ἀξίες καὶ ἰδανικὰ διακατεῖχαν τὸν λαό μας κι ὅλους μας τοὺς ἥρωες, ποιὸ ἦταν τὸ μεγάλο τους μυστικό. Ὁπότε καὶ μ’ αὐτὰ ἀκριβῶς νὰ πορευτοῦμε κι ἐμεῖς, ξεπερνώντας κρίσεις, ἐμπόδια, ἀδιέξοδα. Κι ὅσο νὰ ψάξει ἐπ’ αὐτοῦ κανείς, ἐκεῖνο ποὺ θὰ δεῖ εἶναι πώς, ὅλα, μὰ ὅλα, ἀπέρρεαν ἀπ’ τὴν βαθιά τους πίστη στὸν Θεὸ καὶ τὴν ἀγάπη τους στὴν Πατρίδα. Τόσο πολὺ ποὺ προσέλκυαν ὁλοφάνερα τὴν χάρη τοῦ Θεοῦ. Ναί!
* * *
Ἂς σταθοῦμε ἐπ’ αὐτοῦ λίγο, παίρνοντας κάποια παραδείγματα ἀπ’ τὴν ἐπανάσταση τοῦ 1821.
Ὁ ὁπλαρχηγὸς Μακρυγιάννης ἔλεγε στὸ Γάλλο ναύαρχο, ποὺ τοῦ τόνιζε ὅτι οἱ ὀχυρώσεις ἦταν ἀδύνατες καὶ ἀνεπαρκεῖς: «Ναί, εἶναι ἀδύνατες οἱ θέσεις ὅπως κι ἐμεῖς, ὅμως εἶναι δυνατὸς ὁ Θεὸς ποὺ μᾶς προστατεύει…»!
Ὁ Παπαφλέσσας καὶ ὁ Κολοκοτρώνης ἔγραψαν στὶς 23 Μαρτίου 1821 στὴν ἐπαναστατική τους προκήρυξη πρὸς τοὺς Ἀρκάδες: «Ὁ Θεὸς τοῦ παντὸς μεθ’ ἡμῶν ἔσεται. Μὴ πτοῆσθε εἰς τὸ παραμικρόν»!
Προηγουμένως ὁ Κολοκοτρώνης εἶχε διακηρύξει: «Ὅταν εἶδα εἰς τὰ συμβούλια τῆς Βιέννας ὅτι δὲν ἔγινε κανένα καλὸ διὰ ἡμᾶς, ἀπελπίστηκα ἀπὸ τοὺς ξένους καὶ εἶπα, νὰ μὴν ἔχωμεν ἐλπίδα λυτρώσεως ἄλλη, παρὰ ἀπὸ τὸν ἑαυτό μας καὶ ἀπὸ τὸν Ὕψιστον».
Ὁ Ρήγας Φεραῖος ἔγραφε στὸν θούριό του: «Ἐλᾶτε μ’ ἕνα ζῆλο σὲ τοῦτον τὸν καιρὸ νὰ κάμωμεν τὸν ὅρκον ἐπάνω στὸν Σταυρόν».
Ὁ Κοραῆς διακήρυττε: «Μόνο τοῦ Εὐαγγελίου ἡ δύναμις ἠμπορεῖ νὰ σώσει τὴν αὐτονομίαν τοῦ γένους».
Ὁ Καποδίστριας ὁμολογοῦσε: «Ὁ Θεὸς εἶναι μετὰ τῆς Ἑλλάδος καὶ ὑπὲρ τῆς Ἑλλάδος καὶ αὕτη σωθήσεται».
Γι’ αὐτὸ καὶ ἡ ἑορτὴ τῆς 25ης Μαρτίου εἶναι διπλή, θριαμβική, πανένδοξη. Βλέπουμε κατ’ αὐτὴν ὁ Εὐαγγελισμὸς τῆς Παναγίας νὰ ταυτίζεται μὲ τὸν Εὐαγγελισμὸ τοῦ Ἔθνους καὶ τὸ θαῦμα ποὺ ἀκολούθησε. Τὸ «Χαῖρε» στὴν Παρθένο νὰ ταυτίζεται μὲ τὸ «Χαῖρε, ὢ χαῖρε λευτεριά».
Ἀλλ’ ἂς δοῦμε καὶ τὴν χειροπιαστὴ βοήθεια τοῦ Θεοῦ στοὺς ἀγῶνες τοῦ 1940 – 41.
Πρόκειται γιὰ τὶς ἴδιες τὶς ἀδιαμφισβήτητες ἐμφανίσεις τῆς Παναγίας μας στὰ βουνὰ τῆς Πίνδου καὶ σ’ ὅλα τὰ πεδία τῶν μαχῶν, γιὰ τὶς ὁποῖες ἔχουν γραφεῖ πολλὰ καὶ μάλιστα ἀπὸ ἐκείνους ποὺ τὶς ἔζησαν.
Ὥς καὶ ὁ τότε Ἄγγλος πρεσβευτὴς στὴν Ἑλλάδα Michael Palairet ἔστειλε στὸ Ὑπουργεῖο Ἐξωτερικῶν τῆς Ἀγγλίας ἐπιστολήν, στὴν ὁποία ἀναφέρει: «Ἡ πίστη στὴ θαυματουργὴ ἐπέμβαση τῆς Παναγίας ἔχει γίνει τώρα πεποίθηση καὶ ὑπάρχουν ἀναρίθμητες ἱστορίες παρουσιάσεώς της στοὺς στρατιῶτες στὸ μέτωπο… πρᾶγμα ποὺ ὄχι μόνο ἕνωσε τὴν Ἑλλάδα, τὴν βοήθησε ἀπὸ τὴν ἀρχὴ μὲ τὴν πεποίθηση ὅτι τὰ ὅπλα της βοηθοῦνταν θαυματουργικά, μία πεποίθηση ἡ ὁποία σ’ αὐτὴ τὴ χώρα τῶν ἰσχυρῶν καὶ βαθιῶν θρησκευτικῶν παραδόσεων ἔχει ἀνεκτίμητη ἀξία».
Ἀκόμη καὶ ἐφημερίδες τῆς ἐποχῆς ἐκείνης, ὅπως τὸ «Ἐλεύθερο Βῆμα» τῆς 23.1.1941 ἔγραψαν: «Δὲν εἶναι μόνο οἱ στρατιῶται μας ποὺ βλέπουν τὴν Παναγίαν νὰ τοὺς ὁδηγῆ εἰς τὴν μάχην καὶ νὰ τοὺς κατευθύνει πρὸς τὴν νίκην. Ἰταλοὶ αἰχμάλωτοι ἀνακρινόμενοι, κατέθεσαν ὅτι βλέπουν καὶ ἀπὸ τὸ μέρος τὸ ἰδικὸν των μίαν μαυροφορεμένην γυναῖκα νὰ προχωρῆ ἐμπρὸς ἀπὸ τὰς τάξεις τοῦ Ἑλληνικοῦ στρατοῦ καὶ νὰ τὸν ὁδηγῆ ἐναντίον των. Ἀπὸ τὸ ἕνα μέρος ἐγκαρδιώνει τοὺς Ἕλληνας καὶ ἀπὸ τὴν ἄλλη κόβει τὰ γόνατα τοῦ ἐχθροῦ, εἰς τὸ ὁποῖον ἡ Παναγία μὲ τὴν ἐμφάνισίν της ἐμβάλλει τὸν πανικόν».
Ὁ γνωστὸς δὲ πεζογράφος Σπῦρος Μελᾶς, ὁ ὁποῖος εἶχε λάβει μέρος στὸν ἀγῶνα τοῦ 1940, τόνιζε σὲ σχετικὸ κείμενό του: «Ὁ φαντάρος πιστεύει στὴν Παναγία. Εἶναι ἡ μόνη γυναικεία μορφὴ ποὺ κυκλοφορεῖ σὲ χιλιάδες εἰκονίτσες στὸ μέτωπο. Εἶναι μικρογραφίες τῆς Μεγαλόχαρης τῆς Τήνου, διαβασμένες στὴν ἐκκλησία, κρεμασμένες στὸν λαιμὸ τῶν παλλικαριῶν. Σ’ ὅλες τὶς δύσκολες στιγμές, φέρνουν τὸ χέρι στὸ στῆθος κι ἐγγίζουν αὐτὸ τὸ φυλαχτό, μ’ ἐνδόμυχη παράκληση, νὰ κάνει τὸ θαῦμα της»
Ἦταν ἑπόμενο, λοιπόν, μετὰ ἀπ’ αὐτὰ τὰ γεγονότα, ἡ ἑορτὴ τῆς Ἁγίας Σκέπης τῆς Παναγίας νὰ μετατεθεῖ ἀπὸ τὴν 1η Ὀκτωβρίου στὴν 28η Ὀκτωβρίου, ὡς ἔκφραση εὐγνωμοσύνης γιὰ τὴν προστασία, τὴν ὁποία παρεῖχε στὸ Ἔθνος μας. Ὁπότε κατὰ τὴν ἡμέρα αὐτὴ ἑορτάζουμε τὴν ἐθνική μας ἐπέτειο καὶ ὅ,τι τὴν συνοδεύει κι ἐπιπλέον τιμοῦμε καὶ τὴν Θεοτόκο γιὰ τὴ νίκη ποὺ μᾶς χάρισε.
* * *
Εἶναι γνωστό, καὶ τὸ ζοῦμε, αὐτὸ τὸ ὁποῖο ἐπιχειρεῖ, καιρὸ τώρα, ἡ «διεθνὴς τῶν πονηρῶν». Θέλει νὰ καταργήσει μὲ κάθε τρόπο τὶς ἐθνικές μας ἑορτές, γιὰ νὰ μᾶς ξεκόψει ἀπ’ τὶς ρίζες μας, νὰ μᾶς ἀλλοιώσει τὸ φρόνημα, νὰ μᾶς ἀπομακρύνει ἀπ’ τὶς ἀξίες κι ὅλα τὰ ἰδανικά μας, νὰ σβήσει μέσα μας τὴν ἀγάπη μας πρὸς τὸν Θεὸ καὶ τὴν Πατρίδα, δηλαδὴ νὰ μᾶς βλάψει καίρια καὶ ἀνεπανόρθωτα. Καὶ πρὸς τὴν κατεύθυνση αὐτὴ γίνονται ἤδη πάρα πολλά. Καὶ γιὰ νὰ θυμηθοῦμε τὸν ποιητὴ Κωστὴ Παλαμᾶ, θέλει νὰ εἴμαστε ξεμέθυστοι «ἀπ’ τὸ ἀθάνατο κρασὶ τοῦ ’21»!
Ὥς ἐδῶ! Ἂς μὴ τοὺς τὸ ἐπιτρέψουμε ἄλλο. Φθάνει πιά! Μὴ ξεχάσουμε ποτὲ τοῦτο τὸ λόγο τοῦ Μακρυγιάννη: «Χωρὶς ἀρετὴ καὶ πόνο εἰς τὴν πατρίδα καὶ πίστη εἰς τὴν θρησκεία τους ἔθνη δὲν ὑπάρχουν». Νὰ τὸ σύνθημά μας!
Ἐν τέλει μὲ τὶς ἐθνικές μας ἐπετείους ἑορτάζουμε τὴν Ἑλλάδα[2] καὶ τὴν Ὀρθοδοξία, ἑορτάζουμε τὴν ἴδια τὴν ταυτότητα καὶ τὴν πορεία μας ὡς λαοῦ. Καὶ γι’ αὐτὸ εἶναι ἀνάγκη νὰ εἶναι πάντοτε σημαιοστολισμένη ἡ ψυχή μας …
Κ. Γ. Παπαδημητρακόπουλος
Σημειώσεις:
1. Ὁ Τσώρτσιλ εἶπε τὸ ’ 40 σὲ τηλεγράφημά του πρὸς τὸν Μεταξᾶ: «Μέγα θαυμασμὸ ἐμπνέει εἰς ὅλους μας τὸ κατόρθωμα τοῦτο (τῆς κατάληψης τῆς Κορυτσᾶς) τῆς Ἑλληνικῆς ἀνδρείας ἐναντίον τοῦ ἐχθροῦ τόσον ὑπερτέρου εἰς ἀριθμὸν καὶ εἰς ἐξοπλισμὸν. Τὸ κατόρθωμα αὐτὸ ὑπενθυμίζει τὰ Ἑλληνικὰ τρόπαια τῆς κλασσικῆς ἐποχῆς. Ζήτω ἡ Ἑλλὰς»
2. Ὑπόψη ὅτι τὴν 25η Μαρτίου ἑορτάζουμε ἀκόμη κι αὐτὴ τὴν ἵδρυση τοῦ Νεοελληνικοῦ μας Κράτους.
Ορθόδοξος Τύπος