Η Αγία Γραφή αποτελείται από πολλά μικρότερα βιβλία που γράφτηκαν από διαφόρους συγγραφείς σε διάφορες εποχές από το 1500 π.Χ. περίπου μέχρι το 90 μ.Χ. Τα βιβλία αυτά χωρίζονται σε δύο μεγάλες ομάδες. Η πρώτη περιλαμβάνει τα βιβλία που γράφτηκαν προ Χριστού και ονομάζεται Παλαιά Διαθήκη· η δεύτερη περιλαμβάνει τα βιβλία που γράφτηκαν μετά Χριστόν και ονομάζεται Καινή Διαθήκη.
Τι σημαίνει όμως διαθήκη; Η λέξις διαθήκη είναι μετάφρασις της εβραϊκής λέξεως μπερίθ, που σημαίνει συμφωνία, και στην προκειμένη περίπτωσι συμφωνία μεταξύ Θεού και ανθρώπων. Κι επειδή ο Θεός είναι ασυγκρίτως ανώτερος από τον άνθρωπο, η διαθήκη αυτή είναι στην ουσία υπόσχεσις του Θεού προς τον άνθρωπο, η οποία όμως θα εκπληρωθή, αν και ο άνθρωπος τηρήση ωρισμένους όρους.
Τέτοιες συμφωνίες ο Θεός έκανε δύο. Η πρώτη έγινε μεταξύ του Θεού και του ισραηλιτικού λαού. Ο Θεός υποσχέθηκε στους Ισραηλίτες ότι, αν τηρούν τις εντολές του και ζουν σύμφωνα μ’ αυτές, θα είναι ο εκλεκτός λαός του και θα γίνουν κληρονόμοι της σωτηρίας που θα φέρη στον κόσμο ο Μεσσίας. Τη διαθήκη αυτή την προανήγγειλε ο Θεός στον Αβραάμ (Γεν. ιζ’ 1-14), την πραγματοποίησε όμως, όταν έδωσε δια του Μωυσέως τον νόμο στο όρος Σινά (Έξοδ. κεφ. ιθ’ κ.ε.), και την ανανέωσε αργότερα δια των προφητών. Αυτή είναι η παλαιά διαθήκη.
Η δεύτερη συμφωνία έγινε μεταξύ του Θεού και όλων των ανθρώπων δια του Ιησού Χριστού. Μ’ αυτήν ο Θεός υπόσχεται στους ανθρώπους απαλλαγή από την αμαρτία και τον αιώνιο θάνατο και κληρονομία των αιωνίων αγαθών, εφ’ όσον θα πιστεύσουν στον Ιησού Χριστό και θα βαπτισθούν και θα μετέχουν στα μυστήρια της Εκκλησίας και θα ζουν κατά το θέλημα του Θεού. Αυτή είναι η καινή διαθήκη, δηλαδή η καινούργια συμφωνία. Την καινή διαθήκη την προανήγγειλαν οι προφήται.
Η παλαιά διαθήκη είχε επισφραγισθή με το αίμα των ζώων που θυσιάσθηκαν τότε (Έξοδ. κδ’ 5-8)· η καινή διαθήκη επισφραγίσθηκε με το αίμα του Ιησού Χριστού που χύθηκε στον Σταυρό. Γι’ αυτό ο Κύριος ωνόμασε το αίμα του «αίμα της καινής διαθήκης» (Ματθ. κς’ 28), δηλαδή αίμα, με το οποίο υπογράφεται και σφραγίζεται η καινή διαθήκη.
Από τα ανωτέρω καταλαβαίνουμε ποιά σχέσι έχουν μεταξύ τους οι δύο διαθήκες. Η παλαιά δόθηκε, για να προετοιμάση τους ανθρώπους να δεχθούν την καινή. Η παλαιά απευθυνόταν σ’ ένα μόνο λαό· η καινή απευθύνεται σε όλους τους ανθρώπους. Επομένως η παλαιά ήταν προσωρινή, ενώ η καινή είναι η οριστική διαθήκη. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι η παλαιά διαθήκη έχασε πλέον την αξία της και δεν μας χρειάζεται· τουναντίον έχει και η παλαιά διαθήκη πολύ μεγάλη σημασία.
Οι δύο διαθήκες είναι γραμμένες στα βιβλία της Αγίας Γραφής. Και τα μεν βιβλία που περιλαμβάνουν την παλαιά διαθήκη, ονομάζονται κι αυτά Παλαιά Διαθήκη, τα δε βιβλία που περιλαμβάνουν την καινή διαθήκη, λέγονται κι αυτά Καινή Διαθήκη. Η Καινή Διαθήκη λέγεται επίσης και Ευαγγέλιον, γιατί περιέχει τη χαρμόσυνη αγγελία της ενανθρωπήσεως του Κυρίου και της σωτηρίας των ανθρώπων.
Από το βιβλίο: Πρωτοπρεσβ. Κωνσταντίνου Παπαγιάννη, ΑΝΘΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΗΠΟ ΤΩΝ ΨΑΛΜΩΝ. Εκδόσεις «Το Περιβόλι της Παναγίας», Θεσσαλονίκη 2013, σελ. 14.