Θεόφιλος Πουταχίδης
Ο τρόπος παρουσίασης των επιστημονικών δεδομένων κανονικά δεν έχει σχέση ούτε με επικοινωνιακές τακτικές και πρακτικές, ούτε με το μάρκετιγκ, ούτε με τη ρητορική τέχνη, αλλά ούτε και με τη σοφιστεία. Θέλω να πω ότι είναι καλές οι συζητήσεις και οι διάφορες οπτικές και θεωρήσεις για το εάν ένα ποτήρι που περιέχει μία ποσότητα νερού είναι μισοάδειο ή μισογεμάτο. Αλλά δεν είναι επιστημονικές. Γιατί η επιστήμη κανονικά μετρά με ακρίβεια και ανακοινώνει ότι το ποτήρι περιέχει 157 μικρόλιτρα ύδατος και… τέρμα.
Η επιστήμη και η ορολογία της βασίζονται στην ακρίβεια και πρέπει να είναι ευνόητη, σαφής και διαφανής. Δυστυχώς, η βασική αυτή αρχή φαίνεται να παραβιάζεται στην περίπτωση των αναφορών των περιστατικών των πασχόντων από τη λοίμωξη με κορονοϊό.
Συγκεκριμένα, η παραβίαση αφορά τον τρόπο παρουσίασης των στοιχείων σε σχέση με το εάν οι ασθενείς έχουν εμβολιαστεί με τα διαθέσιμα εμβόλια ή όχι. Είναι ιδιαίτερα λυπηρό το γεγονός ότι η επιστημονικά απαράδεκτη αυτή πρακτική ξεκινά από τις ανακοινώσεις του ΕΟΔΥ.
Για να καταλάβετε τι εννοώ ας δούμε ως παράδειγμα την πρόσφατη επίσημη έκθεση στοιχείων του ΕΟΔΥ της 29ης Ιανουαρίου με τίτλο «Ημερήσια έκθεση επιδημιολογικής επιτήρησης λοίμωξης από το νέο κορονοϊό (Covid-19) – Δεδομένα έως 29 Ιανουαρίου 2022, ώρα 15:00». Διαβάζει κανείς στη σελίδα 3: «Μεταξύ των ασθενών που νοσηλεύονται διασωληνωμένοι, 464 (79.59%) είναι ανεμβολίαστοι ή μερικώς εμβολιασμένοι και 119 (20.41%) είναι πλήρως εμβολιασμένοι».
Είναι προφανές ότι δύο ή περισσότερες κατηγορίες διασωληνωμένων ασθενών αυθαίρετα εντάσσονται σε μία για να συγκριθούν με αυτήν των λεγόμενων «πλήρως εμβολιασμένων» ασθενών. Ο τρόπος αυτός παρουσίασης είναι ξεκάθαρα αδιαφανής, μεροληπτικός, συγκεχυμένος, και επομένως επιστημονικά απορριπτέος.
Συγκεκριμένα, δεν γίνεται αντιληπτό πόσοι από τους 464 ασθενείς της πρώτης κατηγορίας δεν έχουν εμβολιαστεί καθόλου, πόσοι έχουν εμβολιαστεί με μία και πόσοι με δύο δόσεις των διαθέσιμων εμβολίων. Μια τέτοια αντικειμενικότερη και ακριβέστερη παρουσίαση θα βοηθούσε τον κόσμο να βγάλει τα συμπεράσματά του για την αποτελεσματικότητα των σκευασμάτων που χορηγήθηκαν και θα βοηθούσε τις αντικειμενικές συγκρίσεις με τα στοιχεία άλλων χωρών.
Ο συγκεκριμένος τρόπος παρουσίασης στοιχείων δεν θα γινόταν ποτέ αποδεκτός σε κάποια προσπάθεια επιστημονικής δημοσίευσης σε έγκριτο επιστημονικό περιοδικό με κριτές. Βλέπετε, οι κριτές θα θεωρούσαν ότι οι συγγραφείς παρουσιάζουν με μεροληπτικό τρόπο τα στοιχεία τους σε μια προσπάθεια να διασώσουν εκείνη την ερμηνεία των αποτελεσμάτων τους που αποφάσισαν να προκρίνουν.
Με απλά λόγια, οι κριτές θα θεωρούσαν ότι οι συγγραφείς-ερευνητές προσπαθούν να κάνουν ζαβολιές. Είναι σαν να βλέπω μπροστά μου το γνωστό κοινότυπο σχόλιο των κριτών για τις αδόκιμες συγκρίσεις δεδομένων: «Oι συγγραφείς συγκρίνουν τα μήλα με τα πορτοκάλια» (comparing apples with oranges). Αυτό θα γινόταν, ακόμα κι αν οι συγγραφείς αποσαφήνιζαν λεπτομερώς κάπου μέσα στο κείμενο της εργασίας τους τον όρο «μερικώς εμβολιασμένοι».
Προφανώς το «μερικώς» και «πλήρως» είναι ζήτημα ποσοτικό, δηλαδή πόσες δόσεις του εμβολίου έχει λάβει κάποιος. Φαίνεται, όμως, ότι είναι και ζήτημα χρόνου. Δηλαδή, πόσος χρόνος έχει παρέλθει από την τελευταία δόση. Τα κριτήρια για την κατάταξη διαφέρουν από χώρα σε χώρα, αλλάζουν στην πορεία και είναι εν πολλοίς αυθαίρετα. Μπέρδεμα…
«Μερικώς», «πλήρως» και… «όλα αυτά τελωνειακά, δηλαδή, ζητήματα, εκλογικών καταλόγων, των βιβλιαρίων, όλων αυτών, το μη χείρον βέλτιστον, των οποίων βέβαια, διερχομένων, αυτών, βοήθειά μας δηλαδή…» που λέει και ο αθάνατος Ζήκος ως μπακαλόγατος.
Ακούς πως άνθρωποι που έκαναν εμβόλιο θα θεωρούνται «ανεμβολίαστοι». Ακούς πως το Κέντρο για τον Έλεγχο των Ασθενειών (CDC) άλλαξε, λέει, τον ορισμό του εμβολιασμού πριν από τρεις μήνες· κι αμάν-αμάν πείτε μου τώρα τι να κάνω; Να σχίσω τις σχετικές σελίδες από τα κλασικά βιβλία Ανοσολογίας στη βιβλιοθήκη μου ή όχι; «Ποιος είν’ αυτός ο Σι-ντι-σις;» (Ζήκος).
Ο κλασικός ορισμός πάντως ήταν: «Εμβολιασμός είναι η χορήγηση ενός εμβολίου με σκοπό την πρόκληση ανοσίας σε μια συγκεκριμένη ασθένεια». Η πρόταση του CDC λέει τώρα πως εμβολιασμός θα πρέπει να σημαίνει τη «χορήγηση ενός εμβολίου με σκοπό την προστασία από μια συγκεκριμένη ασθένεια». Η προστασία, όμως, στη συγκεκριμένη συνάφεια επιτυγχάνεται μόνο με την ανοσία. Εκτός εάν μιλάμε για μια πρόσκαιρη ανοσοποίηση χωρίς ουσιαστική επίτευξη επαρκούς ανοσίας. Πάλι μπερδεύτηκα…
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ, βέβαια, δεν ξέρω εάν το 20,41% των «πλήρως» εμβολιασμένων άτυχων συμπολιτών μας που είναι διασωληνωμένοι συνάδει με τα περί «προστασίας» ακόμα κι αυτού του νεόκοπου ορισμού του εμβολιασμού.
Θα πρέπει να τονιστεί πάντως ότι οι σοβαρές περιπτώσεις νόσου των εμβολιασμένων δεν πρέπει εύκολα να χαρακτηρίζονται ως απλές αναμενόμενες αστοχίες συγκεκριμένων εμβολίων να αντιμετωπίσουν ιούς που μεταλλάσσονται εύκολα. Η πιθανότητα του συνδρόμου της «εξαρτώμενης από αντισώματα επιδείνωσης» της πάθησης ασθενών που για άλλο στέλεχος του ιού εμβολιάζονται κι από άλλο στέλεχος πάσχουν, θα πρέπει σε τέτοιες περιπτώσεις να διερευνώνται.
Σε κάθε περίπτωση η συνολική εικόνα δεν δικαιολογεί την –έτσι κι αλλιώς– απαράδεκτη αναστολή εργασίας των υγειονομικών, το πρόστιμο των 100 ευρώ και τις ποικιλόμορφες πιέσεις και καταναγκασμούς σε όσους δεν επιλέγουν τον εμβολιασμό. Η περσινή θέση πολλών περί «απόλυτα (100%) αποτελεσματικών και ασφαλών εμβολίων» έχει αποδειχτεί –όπως αναμενόταν– ανεδαφική.
Όσοι πολίτες επιμένουν να τους «παλαμοκροτούν» (Ζήκος), ας το ξανασκεφτούν.