«Οὐκ ἔσονται σοι θεοί ἕτεροι
πλήν ἐμοῦ· οὐ ποιήσεις σεαυτῷ
εἴδωλον» (Εξοδ. 20,3).
Θα επιχειρήσουμε να δώσουμε την ερμηνεία της προόδου, όπως την θεωρεί και ενστερνίζεται βαθειά ο σύγχρονος άνθρωπος, μέσω της έκφρασης ενός τραγουδιού του 1979 που τιτλοφορείται «Αν ξανακατεβείς Χριστέ στη Γη μας».
Σε αυτό το αυθόρμητο και απόλυτα ειλικρινές τραγούδι, γίνεται μία «ενημέρωση» και μία «προειδοποίηση» προς τον Χριστό από τον άνθρωπο. Προς τον δημιουργό από το δημιούργημα. Προς τον γλύπτη από το «έμψυχο» γλυπτό.
«Λοιπόν αν αποφασίσεις και ξανάλθεις Χριστέ στη γη μας, δεν πρόκειται να σε σταυρώσουμε, ούτε να σε φορέσουμε αγκάθινο στεφάνι, ούτε φυσικά θα σου δώσουμε χολή να πιεις. Γιατί; Μα είμαστε πια πολιτισμένοι και την αρχέγονη μέθοδο του Γολγοθά, την αντικαταστήσαμε με θάλαμο αερίων, οπότε θα σε τελειώσουμε με μιας. Επίσης, δεν θα σε ταλαιπωρήσουμε με προσαγωγές στον Άννα και στον Καϊάφα, ούτε θα σε φτύνουμε εμείς ο όχλος στην στράτα, γιατί η καταδικαστική μας απόφαση βγαίνει σε είκοσι λεπτά. Το βράδυ που τελούνται ποικίλες μυσταγωγίες, «οι άρχοντες λαών» ἐν τῷ σκότει τῷ ψυχικῷ, θα αποφασίσουν… την εκ νέου θανάτωσή σου, επικροτούντος εμμανώς του συντροφικού όχλου. Όσον αφορά τους σταυρούς, τα καρφιά, τα σφυριά, τις λόγχες και τα παρελκόμενα, τα έχουν αντικαταστήσει οι βόμβες νετρονίου, οπότε Χριστέ θα πεθάνεις αυτοστιγμεί».
Νομίζω ότι το ανωτέρω τραγούδι, αποτελεί την πιο παραστατική ερμηνεία της προόδου, όπως την εννοεί η σύγχρονη κοινωνία. Γιατί πρόοδος είναι η θανάτωση του ιδίου του Θεού και μέσω αυτού και της ανθρώπινης ψυχής. Πρόοδος είναι μία ειδωλολατρική αποπλάνηση, που το σύνθημά της το έριξε ο όφις μέσω του «ἔσεσθε ὡς θεοί», ανοίγοντας διάπλατα την μονόδρομη πορεία της αυτοθεοποίησης του ανθρώπου. Κατ’ ουσίαν της αυτοκαταστροφής. Έτσι εδώ και χρόνια επιτελείται μία άνευ προηγουμένου πλύση εγκεφάλου, με εύηχες λέξεις που θέλγουν τον αγροίκο άνθρωπο, περί προόδου και προοδευτικών δυνάμεων, εκσυγχρονισμού και εξέλιξης. Μιας αοριστολογίας, αερολογίας, πολιτικάντικης ψευδολογίας, που εν τέλει προσαράζει υποκρυπτόμενη στα ενδότερα των έργων της άψυχης τεχνολογικής προόδου των εσχάτων χρόνων. Γιατί κατά βάθος, ένας άγονος και ξεπεσμένος φαρισαϊσμός θολώνει τα νερά της κοινωνίας, καλύπτοντας ένα εγκληματικό έργο ψυχικής δολιοφθοράς που ετσιθελικά προσωνυμείται πρόοδος.
Γιατί, πρόοδος νοείται η ακατάπαυστη λιμοκτονία των τριτοκοσμικών αποσκελετωμένων παιδιών, που συν τοις άλλοις σακατεύονται από ποικίλα εμβόλια δολοφονικού πειραματισμού. Την ίδια ώρα τα παχύσαρκα παιδιά των προηγμένων χωρών, κοιτώντας απαθώς την πρότερη γενοκτονία, αυτοκτονούν και τα ίδια με «προοδευτικό» τρόπο, μέσω των ποικίλων ναρκωτικών σώματος και ψυχής. Παράλληλα όμως προβάλλεται και το άκρως συγκινητικό έργο (;) της μασκοφορεμένης UNICEF, η οποία καπηλεύεται αισχρά τα φιλάνθρωπα αισθήματα του απλού πολίτου, παστώνοντας ταυτοχρόνως τις τσέπες των υπολόγων και διαφημίζοντας την πολύπλευρη «προσφορά» της. Αυτό συμπληρώνει την πρόοδο.
Πρόοδος επίσης είναι η επικυριαρχία της παντοειδούς αδικίας και των ποικίλων δεινών πάνω στην ανθρώπινη ζωή, που την ρυθμίζουν κατά το δοκούν οι ποικίλοι ψυχοκτόνοι. Η επιβολή παντός ελεεινού και ανηθίκου νόμου που προσβάλλει άμεσα και προκαλεί αναιδώς τον Θεό, καταρρακώνοντας ταυτόχρονα την ιερότητα της ανθρώπινης ύπαρξης, συνθέτει την πρόοδο.
Πρόοδος είναι η φίμωση της αληθείας και η αντίστοιχη εδραίωση και επιβράβευση του ψεύδους.
Η χρεοκοπία μιας επιστήμης που έχει «αναδειχθεί» λόγω της ανακάλυψης τρομακτικών μέσων μαζικής καταστροφής, είναι το άκρον άωτον της προόδου.
Η τεχνολογική πρόοδος που δημιουργεί μία άνευ προηγουμένου εξάρτηση στην ναρκωμένη κοινωνία, βυθίζοντάς την σε έναν ζωώδη καταναλωτισμό, αποτελεί πρόοδο.
Όπως αναφέρει ο Γερμανός ψυχολόγος Erich Fromm «Ο ίδιος ο άνθρωπος έχει καταντήσει ένα εμπόρευμα, οπότε η αξία του βρίσκεται στην εμπορικότητά του, όχι στις ανθρώπινες ιδιότητες της αγάπης και της λογικής. Ούτε στις καλλιτεχνικές του ικανότητες. Η αξία του βρίσκεται, στο να μη βρίσκεται ποτέ παραπάνω από μισό μέτρο μακριά από το κοπάδι».
Αυτή η πρότερη πρόοδος, δημιουργώντας αλλεπάλληλα τεχνητές νέες ανάγκες, ενθέτει τον άνθρωπο σε έναν φαύλο κύκλο, οδηγώντας τον την ίδια ώρα σε νέα πρωτότυπα στρατόπεδα συγκέντρωσης, με νεοφανή καταναγκαστικά έργα και μία εκ νέου πολιτισμένη επαναφορά του θεσμού της δουλείας, με τελικό αποτέλεσμα την οριστική στέρηση της ελευθερίας του. Δεν ήταν τυχαίο αυτό που είχε αναφωνήσει ο Γκαίτε ότι «γινήκαμε δούλοι των εργαλείων μας». Έτσι η κατανάλωση διαμορφώνει την συμπεριφορά μας, τροποποιεί τα ήθη μας και η κοινωνία μας «προοδεύει» διαρκώς καταβροχθίζοντας άλλες κοινωνίες. Αυτά που χαρακτηρίζουν την προοδευμένη καταναλωτική κοινωνία μας είναι: το άγχος των εξοργιστικά πολλαπλών ανέσεων, το αναποδογύρισμα των βασικών αξιών, αφού ο ίδιος ο καταναλωτής δεν είναι φορέας αξίας, η μοναξιά μέσα στις πολύκοσμες μάλλον ερημικές κοινωνίες, ο ξεπεσμός στο ασήμαντο, πολύ περαιτέρω στο αισχρό και άκρως προκλητικό, στο βλάσφημο, ο παραλογισμός, η επιθετικότης και η τελική καταστροφικότης συντροφιά με την σχιζοφρένεια. Όλα αυτά αποτελούν την πρόοδο.
Όμως η υψίστη πρόοδος που επετεύχθη και πάσχισαν γι’ αυτήν εκατοντάδες τομάρια αθέων, είναι η απώλεια της πίστης των ανθρώπων στην αθανασία της ψυχής. Αλλά χωρίς ψυχή τα πάντα γύρω καταντούν άψυχα, στάσιμα, απόλυτα άνευρα, άνευ προόδου. Το μόνο που συνεχίζει απτόητο στη ζωή, είναι ο ήδη υπάρχων πόνος και η περαιτέρω πολυμερής υποτροπή του.
Κι όμως από την πρώτη στιγμή μετά την δημιουργία του κόσμου και του ανθρώπου, ο Θεός έριξε το ευγενές σύνθημα της αυθεντικής προόδου· «αυξάνεσθε και πληθύνεσθε και κατακυριεύσατε την γη». Εξασφαλίζοντας στον άνθρωπο ο Θεός την απαραίτητη υποδομή, του έδωσε την εντολή να προχωράει, να προηγείται καθημερινώς μπροστά από τον προηγούμενο ατελή εαυτό του, να βελτιώνεται, να παρουσιάζει επιδόσεις και στο σωματικό, προπάντων όμως στο ψυχικό σκέλος. Αυτό το διμερές στοιχείο αποτελεί μία αναπαράσταση της πλάσης του ανθρώπου υπό του Θεού από ύλη και πνεύμα. Η ισορροπία των δύο αυτών δυνάμεων, εξασφαλίζει ευταξία και ευρυθμία σε ολόκληρη την πλάση. Αλλά ο συμφεροντολόγος άνθρωπος, πάντοτε αναιδής έναντι του Θεού και προκλητικά μονομερής, λεηλατεί από τον θείο πλούτο μόνο ό,τι του συμφέρει. Η μονομέρειά του λοιπόν επί του παρόντος θέματος, εμφαίνεται στην υλιστική εφαρμογή και βίωση της προόδου.
Ας δούμε όμως από κοντά την αυθεντική πρόοδο, η οποία σαν πλήρης έννοια, κατέχει δύο σκέλη. Στο ένα σκέλος προσαρτάται η πνευματική και ηθική των ανθρώπων, ομοίωση προς τον δημιουργό της ανθρωπότητος και στο δεύτερο σκέλος εντάσσεται η κυριαρχία του ανθρώπου πάνω στην κτίση. Αυτή η συμπόρευση του σώματος με το πνεύμα, αποτελούν την αληθινή πρόοδο και δημιουργούν πολιτισμό. Γιατί πρόοδος είναι η επιστροφή στον Θεό. Πολιτισμός δε, είναι ο ίδιος ο Θεός.
Πρόοδος ισοδυναμεί να γίνεται ο άνθρωπος ανθρωπινότερος, σωστότερος και αληθινότερος. Η δε ψυχική καλλιέργεια βοηθά στην καθυπόταξη των ανθρωπίνων παθών και στην ηθική ανύψωση του ανθρώπου από το πεδίο του κτήνους κατά το οποίο είναι αιχμάλωτος των ορμών του και έρμαιο των παθών του.
Όμως ο άνθρωπος στραμμένος εξ’ αρχής προς την ειδωλολατρία από την πρώτη κιόλας στιγμή, έχει μετατρέψει την πρόοδο σε είδος θεότητος, η οποία πρόκειται να επιλύσει τα κοινωνικά προβλήματα, αγνοώντας ταυτόχρονα τον Θεό, τον δημιουργό, τον νομοθέτη. Αυτόν που έχει τάξει τους νόμους, τα όρια και τους σκοπούς της ζωής, μέσω των οποίων ερμηνεύεται η αληθινή πρόοδος.
Θεοποιώντας όμως ο άνθρωπος την πρόοδο και τα επιτεύγματά του, κατ’ ουσίαν θεοποιεί τον εαυτό του, υποκαθιστώντας τον Θεό. Τον Θεό που τον κάλεσε να γίνει Θεός και ο ίδιος, με ορόσημο όμως το καθ’ ομοίωσιν. Αλλά αυτή η ομοίωση στη γλώσσα του χριστιανισμού, εγκλείει την έννοια του αγώνος, του πόνου, της αλλαγής και προαγωγής του βίου της ψυχής, ώστε να προσεγγίσουμε το πνεύμα που είναι το ζητούμενο. Που είναι το αθάνατο στοιχείο. Αλλά αυτή η ιεροτελεστία δεν είναι προσιτή στον φυγόπονο άνθρωπο, καθότι εκείνος αρέσκεται μόνο στα ανθόσπαρτα μονοπάτια του ελεεινού κατήφορου. Έτσι όμως πούλησε την ψυχή του στις υλικές ανάγκες, στο όνομα μιας βλάσφημης προόδου, που αγνοεί το πρωτείο της ψυχής, με αποτέλεσμα η ιεραρχία των αξιών να έχει ανατραπεί και με δαιμονική ορμή να προπορεύεται η ανθρώπινη μανία της υλικής προόδου εις βάρος της πνευματικής. Ο άνθρωπος πλέον συνεχίζει και ζει σε μία πλάνη οικτρά κατηγορώντας και πάλι όμως σαν πλάνο τον Χριστό. Η πλάνη του αυτή όμως, είναι η έσχατη και η αιτία της επιστημονικής και κοινωνικής κόλασης που βιοί συνεχώς. Η μόνη λύση στέκει, ο δρόμος προς τον παράδεισο, αφού εκεί μας έθεσε ο Θεός να ζούμε εξ αρχής. Αυτός ο δρόμος όμως για να ξανανοίξει απαιτεί αλλαγή ριζική στους προσανατολισμούς μας. Προϋποθέτει αναβάπτισμα στην αλήθεια, στην δικαιοσύνη, στην αγάπη. Στον Χριστό! Έτσι η πρόοδος η αληθινή ξεκινά, όταν τα έργα μας και τα επιτεύγματά μας, τα υποτάξουμε στο θέλημα του Θεού. Γιατί όλα τα άλλα η κρίση του Θεού θα τα καταδικάσει σαν είδωλα μιας ψευτοπροόδου που ανέκοψαν την ακραιφνή πρόοδο. Την πρόοδο που προσωνυμείται επιστροφή στην ψυχή, που αποτελεί το φυσικό κέντρο της ανθρώπινης ζωής. Το μεγαλειωδέστερο πολιτισμικό κέντρο της κοινωνίας.
Τελικά και πάλι δικαιώνεται ο Θεός σε όλες του τις ενέργειες. Γιατί είναι καταφανέστατο ειδικά στις μέρες μας, ότι αν δεν υπάρχουν κάπου δέκα μικρές εντολές σκαλισμένες πάνω σε δύο πέτρινες πλάκες, στις οποίες ο άνθρωπος να υποτάσσεται, τίποτα δεν είναι πλέον δυνατόν να τον συγκρατήσει στον κατήφορο των ενστίκτων του και των παθών του. Τίποτα δεν θα τον αποτρέψει από την ξέφρενη αποστασία του η οποία επιτάσσει έναν δεύτερο Γολγοθά για τον ήδη θανόντα Θεό. Εμείς, παρ’ όλα αυτά, στις μέρες μας προκλητικά σπάσαμε εκ νέου αυτές τις πλάκες και μέσα στην θέα των συντριμμιών αναρωτιόμαστε μαζί με κάποιον άλλο. «Πού είναι ο Θεός; Θα σας το πω. Όλοι μας τον έχουμε σκοτώσει· κι εσείς κι εγώ! Ναι είμαστε όλοι οι φονιάδες του. Μα πώς μπορέσαμε να το κάνουμε αυτό; Τι κάναμε, αποσπώντας από αυτή τη γη τον ήλιο της; Πού πάει το πράγμα τώρα; Πού πάμε εμείς; Δεν κατρακυλάμε από τότε σε έναν ξεπεσμό χωρίς τελειωμό; Δεν περιπλανώμεθα μέσα σε ένα ατέλειωτο χάος; Η νύχτα δε γίνεται και ολοένα και πιο μαύρη; Ο Θεός πέθανε, ο Θεός πέθανε! Και τον σκοτώσαμε εμείς!»
Ο Φρειδερίκος Νίτσε που αναφώνησε τα πρότερα λόγια σε στιγμή ομολογίας και βαθειάς συναίσθησης, κάποια ώρα τερμάτισε την ζωή του τρελλός. Γιατί η αθεΐα είναι μορφή τρέλλας. Μήπως επιθυμούμε να τον ακολουθήσουμε και εμείς χαράζοντας την δική μας πρόοδο; Σπέρνοντας την δική μας τρέλλα; Μήπως τελικά τα συντρίμμια από τις πλάκες που σπάσαμε είναι κατ’ ουσίαν τα ερείπια των δικών μας υπάρξεων;