Πολύ συχνά, και μάλιστα σε ψυχές ευσεβείς, ο Θεός οικονομεί τα πράγματα έτσι, ώστε γεγονότα δυσάρεστα να έχουν κατάληξη ευτυχή. Ας θυμηθούμε μερικά περιστατικά από την Παλαιά Διαθήκη.
Ο Ιωσήφ, ο γιος του πατριάρχη Ιακώβ, πουλήθηκε από τους αδελφούς του και κατέληξε στην Αίγυπτο, στο σπίτι του Πετεφρή. Η γυναίκα του Πετεφρή είχε πονηρούς σκοπούς για τον Ιωσήφ. Στο τέλος τον συκοφάντησε και τον έστειλε στη φυλακή. Νόμιζε ότι έτσι του έκανε κακό. Απεναντίας, η φυλακή ήταν οίκημα πιο ήσυχο και ασφαλισμένο από το σπίτι του Πετεφρή.
Γιατί σ’ εκείνο το σπίτι μπορεί να είχε πολλές ανέσεις, αλλά ζούσε σ’ έναν ακατάπαυστο φόβο από τις αμαρτωλές επιθέσεις της ακόλαστης δράκαινας. Η αγωνία του ήταν βασανιστικότερη από τη ζωή της φυλακής. Προτιμούσε να ζει μαζί με καταδίκους παρά με μια μανιασμένη κυρά. Στο δεσμωτήριο τον παρηγορούσε η σκέψη ότι βρέθηκε εκεί για να μη χάσει την αγνότητά του, ενώ, όσο έμενε κοντά της, έτρεμε μήπως η ψυχή του τραυματιστεί.
Έτσι, ουσιαστικά δεν μπήκε σε φυλακή, αλλά γλύτωσε από φυλακή. Ήρθε σε ρήξη με τον επίγειο κύριό του, τον Πετεφρή, αλλά σε στενότερο σύνδεσμο με τον ουράνιο Κύριό του, το Θεό.
Παλαιότερα οι αδελφοί του Ιωσήφ τον είχαν πουλήσει σε Ισμαηλίτες εμπόρους. Στην πραγματικότητα τον ωφέλησαν, γιατί, τον απάλλαξαν έτσι από την κακία τους και, τις καθημερινές επιβουλές τους. Υπάρχει, αλήθεια, χειρότερο πράγμα, από τη συμβίωση με αδελφούς που σε φθονούν, σε κατατρέχουν, σε επιβουλεύονται; Θέλησαν να του κάνουν κακό, μα ο Θεός το γύρισε σε καλό.
Και αργότερα, όταν ο αρχιοινοχόος τον ξέχασε, πάλι σε καλό του βγήκε, γιατί αποφυλακίστηκε πιο επίσημα και πιο ένδοξα. Την ελευθερία του δεν του τη χάρισε η ανθρώπινη καλοσύνη, αλλά η θεία πρόνοια. Ο Φαραώ τον έβγαλε από τη φυλακή, όταν τον χρειάστηκε για να του εξηγήσει τα όνειρα. Έτσι, τον έβγαλε όχι σαν βασιλιάς που κάνει ευεργεσία, αλλά σαν βασιλιάς που δέχεται ευεργεσία. Ο Θεός δεν ήθελε να ευεργετηθεί ο Ιωσήφ σαν δούλος, αλλά να παρουσιαστεί στο Φαραώ σαν ευεργέτης του, να του συμπαρασταθεί στην ανάγκη του και να του δείξει πόση σοφία είχε.
Γι’ αυτό, λοιπόν, τον είχε λησμονήσει ο αρχιοινοχόος, για να μην τον αγνοήσει ο Φαραώ, για να μην τον στερηθεί η Αίγυπτος. Γιατί, αν ο αρχιοινοχόος τον θυμόταν, θα έβγαινε νωρίτερα από τη φυλακή, και τότε αναμφίβολα θα επιθυμούσε να γυρίσει στην πατρίδα του. Έτσι, όμως, όλη η κατοπινή ένδοξη ιστορία θα ματαιωνόταν. Τα τόσα εμπόδια – υπηρεσία στο σπίτι του Πετεφρή, η φυλακή και, αργότερα, το βασιλικό αξίωμα – τον κράτησαν εκεί, για να πραγματοποιηθούν τα μεγάλα σχέδια του Κυρίου.
Ας εξετάσουμε πολύ συνοπτικά και τη ζωή του πατέρα του Ιωσήφ, του πατριάρχη Ιακώβ. Ο αδελφός του Ησαύ τον φθόνησε και ζητούσε να τον σκοτώσει, αναγκάζοντάς τον έτσι να φύγει από την πατρίδα του. Τι συνέπειες είχε αυτό; Πρώτα-πρώτα, ξεφεύγοντας τον κίνδυνο, βρήκε ασφάλεια και ησυχία. Ύστερα, έμαθε να εμβαθύνει περισσότερο στα πράγματα, κι έτσι έγινε πιο σοφός. Και τέλος, αξιώθηκε να δει το θαυμαστό εκείνο όνειρο με την κλίμακα.
Αλλά, θα μου πείτε, στην ξένη χώρα, τη Μεσοποταμία, όπου πήγε, δούλεψε σκληρά. Και στην αρχή, βέβαια, βρήκε γυναίκα να πάρει, τη Ραχήλ, και κέρδισε τη συμπάθεια του πεθερού του, του Λάβαν, στη συνέχεια όμως ο Λάβαν τον εξαπάτησε, δίνοντάς του γυναίκα τη μεγαλύτερη κόρη του, τη Λεία. Ναι, έτσι έγινε, αλλά τούτο τον ωφέλησε, γιατί η Ραχήλ ήταν στείρα, ενώ από τη Λεία απέκτησε πολλά παιδιά.
Αργότερα ο Λάβαν τον μίσησε. Μα και το μίσος αυτό του βγήκε σε καλό, γιατί έγινε αφορμή να γυρίσει στην πατρίδα του. Αν δεν αντιμετώπιζε κανένα πρόβλημα στη Μεσοποταμία, δεν θα σκεφτόταν τη Χαναάν. Ο Λάβαν του κατακράτησε το μισθό των κόπων του. Μήτε κι αυτό τον ζημίωσε καθόλου, αφού πρόκοψε και πλούτισε περισσότερο από τον πεθερό του.
Τι βλέπουμε, λοιπόν; Όσο μεγαλύτερη επιβουλή και εχθρότητα αντιμετώπιζε, τόσο περισσότερο προόδευε. Αν δεν έπαιρνε γυναίκα πρώτα τη Λεία, δεν θ’ αποκτούσε σύντομα τόσα παιδιά, αλλά θα ήταν για χρόνια άτεκνος και θα θρηνούσε, όπως ακριβώς και η Ραχήλ. Αν ο Λάβαν δεν του στερούσε το μισθό του, δεν θα νοσταλγούσε την πατρίδα του, δεν θα δενόταν πιο στενά με τις γυναίκες του, δεν θα γύριζε με δόξα και τιμή στη γη Χαναάν, δεν θα συναντούσε στο δρόμο τους αγγέλους και τον ίδιο το Θεό.
Από το βιβλίο: ΘΕΜΑΤΑ ΖΩΗΣ Α’. Από τις Ομιλίες του αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου. Έκδοση τέταρτη. Ιερά Μονή Παρακλήτου, Ωρωπός Αττικής 2013, σελ. 12.