Ὁ ὅσιος Σεραφείμ, τό ὁλοφώτεινο αστέρι της Ρωσία Ὀρθοδοξίας, ἔζησε, ἔλαμψε τέλη τοῦ 18ου καί ἀρχές τοῦ 19ου αιώνα (1759-1833).
Γεννήθηκε
στις 19 Ἰουλίου τοῦ 1759 στήν πόλη Κούρσκ καί παρέμεινε ἐκεῖ μέχρι τά
δεκαεννέα του χρόνια. Στήν ἡλικία αὐτή πῆρε τή γενναία ἀπόφαση ν'
ἀφοσιωθεῖ ὁλόψυχα στόν Θεό· κι Ἐκεῖνος ὁδήγησε τα βήματά του στο
μοναστήρι τοῦ Σάρωφ.
Ἐνῶ ἦταν ἀκόμη δόκιμος, ἀρρώστησε βαριά ἀπό ὑδρωπικία. Ἔπειτα ἀπό τρία χρόνια ἀσθενείας, θεραπεύθηκε θαυματουργικά μέ ἐπίσκεψη τῆς Θεοτόκου.
Στή
μοναχική του κουρά (1786) ὀνομάστηκε Σεραφείμ, προηγουμένως εἶχε τό
ὄνομα Πρόχορος. Τό ἴδιο ἔτος χειροτονήθηκε διάκονος καί ὕστερ᾽ ἀπό ἑπτά
χρόνια, σέ ἡλικία 34 ἐτῶν, ἱερεύς. Ὅταν λειτουργοῦσε, πετοῦσε στά
οὐράνια, καί πολλές φορές ἀξιωνόταν νά βλέπει θαυμα στά ὁράματα καί ν'
ἀκούει ἀγγελικές μελωδίες.
Διψώντας
νά πλησιάσει περισσότερο τόν Θεό, Τόν παρακάλεσε νά τόν ἀξιώσει ν'
ἀποσυρθεῖ σέ κάποια ἐρημική περιοχή. Ἕνα χρόνο μετά τή χειροτονία του σέ
ἱερέα, ἔλαβε ἄδεια ἀπό τή μονή ν' ἀφοσιωθεῖ στή μελέτη, στή σιωπή, στήν
ἄσκηση, στήν ἔντονη προσευχή. Γιά δεκαέξι χρόνια, βαθιά μέσα στο δάσος,
ἀγωνιζόταν ν' ἀνεβαίνει, μέρα μέ τή μέρα, τήν κλίμακα πού ὁδηγεῖ στόν
οὐρανό. Τότε ἔκανε καί τή γνωστή ἄσκηση, τίς «χίλιες νύχτες προσευχῆς»:
Πάνω σέ μιά μεγάλη πέτρα, ξαγρύπνησε προσευχόμενος ἐπί χίλιες νύχτες.
Μαζί
μέ τήν προσευχή, διάβαζε ἀκατάπαυστα τήν Ἁγία Γραφή. «Πρέπει να
τρέφεις», ἔλεγε, «τήν ψυχή μέ τό λόγο τοῦ Θεοῦ, γιατί ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ
εἶναι ὁ ἄρτος τῶν ἀγγέλων”. Μ' αὐτόν πρέπει νά τρέφονται οἱ ψυχές πού
ἀγαποῦν μέ πάθος τόν Θεό». Εὐλαβεῖτο ἀφάνταστα τή Θεοτόκο. Στο πρόσωπό
Της ἔβρισκε ἀνέκφραστη πνευματική ἀγαλλίαση. Συχνά ἔλεγε: «Ἡ Παναγία
εἶναι ἡ χαρά, ἡ μεγαλύτερη ἀπ' ὅλες τίς χαρές».
Στό
διάστημα πού ἀσκήτευε στήν ἔρημο, δέχθηκε ἐπίθεση ληστῶν, πού τόν
τραυμάτισαν βαριά. Θεραπεύθηκε καί πάλι θαυματουργικά ἀπό τή Θεοτόκο.
Τό
1810 ἐπέστρεψε ἀπό τήν ἔρημο στή Μονή τοῦ Σάρωφ καί ἔμεινε ἔγκλειστος
στό κελλί του, ἀσκούμενος στή σιωπή. Στήν ἀρχή ἀπέφευγε τόν κόσμο.
Ἀργότερα ὅμως, τό 1815, σέ ἡλικία 56 ἐτῶν, ἄνοιξε τό κελλί του καί
δεχόταν κάθε ἐπισκέπτη. Εἶχε ἀποκτήσει πιά φήμη ἁγίου καί φωτισμένου
ἀνδρός καί ὁ κόσμος ἔτρεχε κοντά του νά ξεδιψάσει. Ὁ ἴδιος, ὡστόσο, δέν
βγῆκε ποτέ ἀπό τό κελλί του γιά ἄλλα δέκα χρόνια.
Σέ
ἡλικία 66 ἐτῶν, κατόπιν ὁράματος και προσταγῆς τῆς Θεοτόκου, ἀφιερώθηκε
ὁλοκληρωτικά στή διακονία τοῦ πλησίον καί ἄρχισε στό ἑξῆς τό ἔργο τοῦ
«στάρετς», τοῦ πνευματικοῦ καθοδηγητοῦ.
Ἡ
δράση του ὡς «στάρετς» ὑπῆρξε καταπληκτική. Ἀναρίθμητες ψυχές ἔτρεχαν
κοντά του, γιά νά βροῦν τή γαλήνη, τή χάρη, τή σωτηρία. Καί ὅσοι δέν
μποροῦσαν νά φθάσουν μέχρι τό κελλί του, τόν κατέκλυζαν μέ ἐπιστολές.
Οἱ
ἐπισκέπτες του ἐπέστρεφαν ἄλλοι ἄνθρωποι. Καθώς προσευχόταν γι' αὐτούς,
καθώς τούς εὐλογοῦσε μέ τό σημεῖο τοῦ σταυροῦ, καθώς μύρωνε τό μέτωπό
τους μέ λάδι ἀπό τό καντήλι τῆς Παναγίας, καθώς τούς ἔδινε πνευματικές
συμβουλές..., μιά μυστική δύναμη ἁπλωνόταν στις ψυχές τους.
«Ὁποιοσδήποτε ἐρχόταν στόν στάρετς Σεραφείμ, ἔνιωθε νά τόν ἀγγίζει ἡ
θεϊκή φλόγα πού ὑπῆρχε σ' αὐτόν καί ν' ἀγκαλιάζει τήν ψυχή του». Σ’
ὅλους μοίραζε εἰρήνη, χαρά, θεϊκές εὐλογίες.
Συνιστοῦσε
συχνά τήν εἰρήνη: «Ἀπόκτησε τήν πνευματική εἰρήνη καί τότε χιλιάδες
ψυχές ὁλόγυρά σου θά βροῦν τή λύτρωση». Σχετικά μέ τό σκοπό τῆς ζωῆς
μας, δίδασκε: «Ὁ πραγματικός σκοπός τῆς χριστιανικῆς ζωῆς εἶναι ἡ
ἀπόκτηση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος». Μιλοῦσε πολύ γιά τήν Ἀνάσταση τοῦ
Χριστοῦ. Χαιρετοῦσε τούς ἐπι σκέπτες του μέ τά λόγια: «Χαρά μου, Χριστός
ἀνέστη!». Καί κάθε φορά πού κοινωνοῦσε, ἀπήγγελλε τόν πασχαλινό κανόνα
«Ἀναστάσεως ἡμέρα...».
Ἀπό
τά πνευματικά του χαρίσματα, τί νά πρωτοαναφέρουμε; Τό μάτι του
διέσχιζε τά βάθη τῶν καρδιῶν. Εἶχε βλέμμα προφήτου. Προέβλεπε τά
μέλλοντα. Ἀπαντοῦσε σέ ἐπιστολές χωρίς νά τίς ἀνοίξει, γιατί γνώριζε τό
περιεχόμενό τους. Θεράπευε μέ τήν προσευχή του πλῆθος ἀρρώστων. Πολλές
φορές τό πρόσωπό του ἄστραφτε σάν ἥλιος. Καί μέσα στο δάσος, ὅταν
ἀσκήτευε, εἶχε φιλίες μέ τά ἄγρια πουλιά καί ζῶα, καί μάλιστα μέ μιά
πελώρια ἀρκούδα, πού κάθε μέρα ἐρχόταν να φιλευθεῖ ἀπό τό χέρι του! Ζωή
προπτωτική, παραδεισένια!
Ὁ
θάνατός του ὑπῆρξε ὁσιακός. Στίς 2 Ιανουαρίου τοῦ 1833 παρέδωσε τήν
ψυχή του στα χέρια τοῦ Θεοῦ. Οἱ ἀδελφοί τόν βρῆκαν στό κελλί του
γονατιστό, μέ τά μάτια προσηλωμένα στήν εἰκόνα τῆς Θεοτόκου. Τήν
προηγούμενη μέρα εἶχε κοινωνήσει τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων καί εἶχε
ἀποχαιρετήσει τους πατέρες τοῦ μοναστηριοῦ.
Ἅγιος ἀνακηρύχθηκε ἐπίσημα τόν Ἰανουάριο τοῦ 1903 ἀπό τήν Ἱερά Σύνοδο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ρωσίας.
Στίς
19 Ἰουλίου τοῦ ἴδιου ἔτους ἔγινε πανηγυρική ἀνακομιδή τῶν ἁγίων
λειψάνων του στή Μονή τοῦ Σάρωφ ἀπό τόν μητροπολίτη Πετρουπόλεως
Ἀντώνιο.
Κατά
τή διάρκεια τῶν ἑορτῶν, στίς ὁποῖες παρευρέθη καί ὁ Τσάρος Νικόλαος Β΄
μέ ὁλόκληρη τήν αὐτοκρατορική οικογένεια, σημειώθηκαν πολυάριθμα
θαύματα.
Ἡ
μνήμη του ἑορτάζεται στις 2 Ιανουαρίου —ἡμέρα τῆς κοιμήσεώς του, ἀλλά
καί στίς 19 Ἰουλίου —ἡμέρα τῆς ἀνακομιδῆς τῶν ἁγίων λειψάνων του.
Συγκλονιστικό
γεγονός γιά τή Ρωσία ὑπῆρξε ἡ εὕρεση τῆς σοροῦ του, το 1990, τήν ὁποία ἡ
κομμουνιστική λαί λαπα ἄφησε βεβηλωμένη και παραπεταμένη σέ κάποιο
«Μουσεῖο Ἀθεΐας» τῆς Πετρουπόλεως. Τήν εὕρεση ἀκο λούθησε ἡ τοποθέτηση
τῶν ἁγίων λειψάνων σέ ἐπίχρυση λάρνακα καί ἡ λιτανευτική μεταφορά τους
στή γυναικεία Μονή τοῦ Ντιβέγιεβο (τήν ὁποία ὁ ὅσιος εἶχε ὑπό τήν
πνευματική του καθοδήγηση και προστασία).
Τό
πέρασμα τοῦ ὁσίου Σεραφείμ ἀπό τή γῆ ἄφησε ἔντονα τά ἴχνη του. Ἡ
Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ λίγες παρόμοιες μορφές γνώρισε. Τα λόγια του καί τά
ἔργα του θά δυναμώνουν πάντα τούς πιστούς. Ἡ ἁγιότητά του γίνεται ὅλο
καί περισσότερο γνωστή στόν ὀρθόδοξο χριστιανικό κόσμο.
Εἴθε οἱ πρεσβεῖες του νά ἐνισχύουν κι ἐμᾶς στο δρόμο τῆς ζωῆς μας, καί τό παράδειγμά του νά μᾶς ἐμπνέει.