Μακαριστός Γέροντας π. Αθανάσιος Μυτιληναίος (1927 – 2006)
Απόσπασμα ομιλίας που εκφωνήθηκε στις 22/03 του 1981
.. Σκεφθήκαμε αγαπητοί μου αυτόν τον θησαυρόν τον οποίον μας παρέδωκε ο Κύριος τι ακριβώς είναι; Σκεφθήκαμε τι πλούτος ανεκτίμητος είναι; Και εμείς οι Ορθόδοξοι έχομε αυτόν τον πλούτον, που αν έπρεπε να τον καταγράψομε θα μέναμε άφωνοι μπροστά εις τον όγκον της τιμής του, αν έχει τιμή και αν μπορούσαμε ποτέ να καταγράψομε ό,τι ακριβώς σαν θησαυρό έχομε.
Μόνο μια κατατομής αναφορά θα κάνομε εις αυτόν τον θησαυρόν για να μπορέσομε κάπως να εκτιμήσουμε τα πράγματα.
Και πρώτα-πρώτα είναι η Αγία Γραφή. Πελώριος θησαυρός. Η Αγία Γραφή. Αν κάποτε μαθαίναμε τι είναι η Αγία Γραφή, ειδικότερα η Καινή Διαθήκη. Ειδικότατα γραμμένη εις την Ελληνικήν γλώσσαν. Αυτό, για μας τους Έλληνες.. -σε Ελληνικό ακροατήριο αυτή τη στιγμή- για μας τους Έλληνες, στην Ελληνική γλώσσα.
Ακόμα. Η Θεία Λειτουργία. Ω η Θεία Λειτουργία! Δια της Οποίας έχομε το Μυστήριον της Θείας Ευχαριστίας, δηλαδή το Σώμα και το Αίμα του Χριστού. Αυτές τις Δεσποτικές Σάρκες με τις Οποίες γινόμεθα σύσσωμοι και σύννομοι.
Είναι οι Επτά Οικουμενικές Σύνοδοι και αι Τοπικαί Σύνοδοι που με τους Ιερούς των Κανόνες ρυθμίζουν τον ηθικόν βίον και την κατοχύρωση των δογμάτων της Πίστεώς μας, που είναι τα κάγκελα εκείνα που δεν μπορούμε να πέσομε έξω εις την πλάνην και να χάσουμε την σωτηρίαν.
Τέταρτον είναι τα σοφά συγγράμματα των Πατέρων της Εκκλησίας μας και προπαντός των Ελλήνων Πατέρων της Εκκλησίας μας.
Είναι ο μοναχισμός, ο οποίος με τα άπειρα άνθη του έδωσε αγαπητοί μου τα οκτώ δέκατα των Αγίων της Εκκλησίας. Θα ιδείτε ότι οι περισσότεροι Άγιοι κατά συντριπτικήν πλειονοψηφίαν προέρχονται από τον μοναχικόν βίον, αυτός ο οποίος τόσο βάλλεται αλλά βάλλεται γιατί απλούστατα έχει αξία.
Ακόμα έχομε απαράμιλλους Ιεράς Ακολουθίας που όταν έρχονται οι ξένοι να παρακολουθήσουν ή δοθεί καμμία Ακολουθία στην Ευρώπη ή όπου αλλού, μένουν έκπληκτοι. Αυτοί οι μαύροι αγαπητοί μου στην Αφρική προσελκύονται με μόνη από την Λειτουργία μας. Και αν θέλετε να σας πω και ένα ιστορικό, η Ρωσσία έγινε Ορθόδοξος Χριστιανική τον 10ον αιώνα -και η Ρώμη είχε την παρουσία της και μάλιστα τις επιρροές της και κατά έναν τρόπον φοβερά έντονον, ως ο Δυτικός κόσμος – η Ρωσσία έγινε Ορθόδοξος και εξηρτήθη από το Πατριαρχείον Κωνσταντινουπόλεως από τι λέτε; Από το μεγαλείον της Θείας Λειτουργίας και την μουσικήν. Έμειναν έκπληκτοι. Είπαν, ‘εδώ, κατεβαίνει ο Ουρανός’, γιατί υπήρχε αυτή η ιεροπρέπεια. Αν ξέραμε κάποτε τι είναι όλες αυτές οι Ακολουθίες .. που εάν τις βλέπαμε στη σειρά τους δεν είναι παρά μία εικοσιτετράωρος αδιάλειπτος Λειτουργία και Δοξολογία προς τον Άγιον Τριαδικόν Θεόν.
Είναι ακόμη, έβδομον, η δογματική εικονογραφία. Και η Δύση ζωγραφίζει, ζωγραφίζει όμως ζωγραφιές, ενώ αυτή η δογματική αγιογραφία είναι κάτι ανεπανάληπτο και απαράμιλλο.
Η άφθονος, εκδεδομένη και ανέκδοτος υμνογραφία. Ποιος ποτέ θα μπορούσε να ασχοληθεί εκατοντάδες χρόνια για να [την] βγάλει από τα μουσεία και από τις βιβλιοθήκες, όχι μόνο στον Ελλαδικό χώρο αλλά σε όλον τον κόσμο -στα μουσεία της Ευρώπης, της Αμερικής; Όλος αυτός ο όγκος, ο ανέκδοτος όγκος Πατέρων υμνογραφίας κτλ.. Ποιος θα μπορούσε; Ανέκδοτα πράγματα. Φοβερά. Πλήθος. Όγκος καταπληκτικός. Απ’ ό,τι σώθηκε από τις αλλεπάλληλες φθορές και καταστροφές που υφίσταντο τα κειμήλια αυτά.
Η μουσική. Θα έλεγα η βυζαντινή μουσική, αλλά για να απλωθώ σ’ ολόκληρο τον Ορθόδοξον κόσμον θα έλεγα η ιεροπρεπής μουσική. Γιατί ίσως κάπου αλλού οι Ορθόδοξοι να μην έχουνε μουσική βυζαντινή, γι’ αυτό το λέγω αυτό. Και ποια είναι αυτή η ‘ιεροπρεπής’; Δεν είναι η θυμελική μουσική. Δεν είναι οι κορώνες της Δύσεως. Μπορεί να είναι ωραία τέχνη αλλά δεν είναι όμως ιεροπρεπής. Δεν είναι ιεροπρεπής. Ποτέ ο άνθρωπος δεν ανεβαίνει ολόκληρος στον ουρανό μ’ εκείνη τη μουσική, διότι απλούστατα του ικανοποιεί μόνο ένα καλλιτεχνικόν αίσθημα, της Δύσεως. Εδώ δεν έχουμε μια μουσική που απλώς θα τέρψει, αλλά μια μουσική που θα προκαλέσει το δέος, τον φόβον, τη δόξα του Θεού κατά ένα αληθινά Ορθόδοξον ήθος.
Έχομε ακόμη τους Μάρτυρας, τους Αγίους, τους Οσίους.
Τέλος έχομε τα Άγια Λείψανά των, θησαυρός ανεκτίμητος.
Όλα αυτά που σας είπα πολύ σύντομα .. συνιστούν αυτό που λέμε Ορθόδοξος Χριστιανική Εκκλησία.
Και τώρα τίθενται τα εξής ερωτήματα. Προσέξτε.
– Είναι δυνατόν να αμφισβητηθεί αυτός ο θησαυρός;
– Δεύτερον. Είναι δυνατόν αυτός ο θησαυρός που αναφέραμε να θεωρηθεί πολύς και βαρύς και συνεπώς να περικοπεί;
– Τρίτον. Είναι δυνατόν ο θησαυρός αυτός να θεωρηθεί πεπαλαιωμένος και συνεπώς να χρήζει αναθεωρήσεως, ανανεώσεως και αναπροσαρμογής;